Tíminn - 14.02.1947, Qupperneq 1

! RITSTJÓRI: \
ÞÓRARINN ÞÓRARINSSON ;
í ÚTGEPANDI: |
! FRAMSÓKNARFLOKKURINN (
| Símar 2353 og 4373 j
' PRENTSMIÐJAN EDDA ll.f.
\ RITSTJÓRASKRIPSTOFUR:
EDÖUHÚSI. Llndargötu 9 A
\ Símar 2353 og 4373
■ APGREIÐSLA, INNHEIMTA
| OG AUGLÝSINGASKRIFSTOFA:
! EDDUHÚSI, Llndargötu 9A
\ Síml 2323
31. árg.
Reykjavík, löstudagiim 14. febr. 1947
31. blaö
ERLENT YFimiT:
VERÐUR TAFT FORSETI
RANDARÍKJANNA?
Taft og Dewey eru tldir líklegastir til að
verfta forsetaefisi repiilílikaaa.
Á næsta ári fer fram kosning á forseta Bandaríkjanna. Þótt
enn sé rúmlega ár þangaö til flokkarnir velja forsetaefni sín,. er
þegar hafinn undirbúningur að kjöri þeirra. Einkum er rætt um,
hver verði forsetaefni republikana, en þeir þykja öllu líklegri til
að bera sigur úr býtum, a. m. k. eins og sakir standa nú. Líkleg-
ustu forsetaefni republikana um þessar mundir þykja Dewey
ríkisstjóri í New York, sem var forsetaefni þeirra seinast, og
Robert Taft öldungadeildarmaður frá Ohio.
Merkui' viðliiirður:
Landbúnaðarsýning í R.vík um Jónsmessuleytið
HForstöðumeimIriiir hafa leitað samvliiiiu við
Ú R HELLNAVÖR
Mynd þessi er af einu af málverkum Kjarvals, sem eru á sýningu hans
í Sýningarskála myndiistarmanna. í gærkvöldi höfðu um 2000 manns
skoðað sýninguna, en hún verður opin daglega til 27. þ. m. frá klukkan
10 f. h. til kl. 10 e. hád.
S. I. S. mun einskis iáta ófreistað
um aukinn vélainnflutning
Viðtla við As'nr Tryg’j*'vason, framkvæmda-
stjóra véladeildar S. í. S.
Agnar Tryggvason, Þórhallssonar hefir fyrir nokkru verið
ráðinn framkvæmdastjóri véladeildar Sambands íslenzkra sam-
vinnufélaga. Hóf hann starf sitt hjá Sambandinu nú um ára-
mótin. Agnar hefir lokið prófi við verzlunarháskóla í Kaup-
mannahöfn, en seinustu árin hefir hann verið í þjónustu dansks
verzlunarfélags, sem mikið hefir verzlað með landbúnaðarvörur.
Var hann framkvæmdastjóri þess frá 1945 og þar til hann flutt-
ist til Sambandsins. Tíðindamaður blaðsins átti í gær viðtal
við Agnar.
kaugifélög' og' búnaðarfélög um hó|iferðir
á sýiiiiig'iina.
Á sumri komanda verður haldin hér í Reykjavík fyrsta alhliða
landbúnaðarsýningin á íslandi. Er henni ætlaður staður suður
á flugvelli, og mun hún liefjast um eða upp úr Jónsmessunni.
Steingrímur Steinþórsson búnaðarmálastjóri, Pétur Ottesen al-
þingismaður og Kristjón Kristjónsson, sem ráðinn hefir verið
framkvæmdastjóri sýningarinnar, kvöddu fréttamenn á fund
sinn í gær og skýröu þeir frá tilhögun sýningarinnar, að svo
Önnur forsetaefni republik-
ana eru Bricker öldungadeildar-
þingmaður, sem var varafor-
setaefni seinast, Wandenberg
öldungadeildarþingmaður, Stás-
TAFT.
sen, fyrrum ríkisstjóri í Minne-
sota, og Varren ríkisstjóri í
Kaliforníu. Engir af þessum-
mönnijm hafa enn lýst yfir því,
að þeir gefi kost á sér,. nema
Stassen. Hann hefir þegar hafið
áróður fyrir því, að hann verði
kjörinn forsetaefni. En óliklegt
þykir, að flokkurinn velji hann
til framboðs. Hann fylgir hinum
frjálslyndari armi flokksins,
likt og Wendell Wilkie, og gat
því hugsazt, að flokkurinn út-
nefndi hann, ef hann áliti úr-
slitin vafasöm, til þess að ná
fylgi verkamanná. Eftir kosn-
ingarnar í haust mun flokks-
stjórnin, sem er íhaldssöm, ekki
telja sig þurfa á slíku aö' halda.
Það þykir spilla fyrir Dewey,
Bevin hefir látið svo ummælt,
að Bretar muni neyðast til að
vísa Palestínumálinu -til sam-
einuðu þjóðanna, ef Arabar og.
Gyðingar geti ekki komið sér
saman. Arabar hafa hingaö til
neitað öllum tillögum um skipt-
ingu Palestinu.
Brezka stjórnin hefir viður-
kennt stjórnina í Búlgaríu, þótt
hún vilji hins vegar ekki viður-
kenna réttmæti þingkosning-
anna þar á síðastl. hausti.
Bandaríkjastjórn hefir lagt til,
að strax eftir utanríkisráðherra-
fundinn í Moskvu verði haldin
friðarstefna, þar sem endanlega
verði gerigið frá friðarsamning-
unum við Þýzkaland. í ráð-
stefnunni taki þátt öll þau ríki,
sem áttu í ófriði við Þjóðverja.
Um l.fcmilj. manna hafa orð-
ið atvinnulausar í Bretlandi
vegna kola- og rafmagnsskorts-
ins, er hlotizt hefir af sam-
gönguvandræðunum. Nokkuð
hefir greiðst úr samgönguvand-
ræðunum 'seinustu dagana,
þótt frosthörkurnar hafi hald-
izt.
að hann féll í seinustu kosn-
ingum, en hins vegar hefir hann
únnið sér aukið álit sem ríkis-
stjóri New York fylkis. Margar
líkur benda til, að það nægi
honum þó ekki til að verða Toft
sigursælli, er republikanir
velja forsetaefni sitt næsta vor.
Robert Taft er 57 ára gamall,
sonur William Howard Taft, sem
var forseti Bandarikjanna 1908
—1912. Hann lauk ungur lög-
fræðiprófi við Harwardháskóla
með glæsilegum vitnisburði.
Eftir að faðir hans féll í for-
setakosningunum 1912, fluttist
hann aftur heim til Cincinnati
í Ohio og varð fljótt eftirsóttur
málfærslumaður. Hann hafði
jafnframt talsverð afskipti af
stjórnmálum Ohiofylkis, en
stjórnmálaafskipti hans hófust
þó ekki að ráði fyrr en 1918, er
hann var kosinn öldungadeild-
armaður fyrir Ohio. í fyrstu
var honum ekki veitt nein at-
hygli í öldungadeildini, enda
voru þar margir menn, er skör-
uðu fram úr honum að mælsku
og glæsileik. Fyrr en varði varð
þó reyndin sú, að hann var orð-
inn hinn raunverulegi foringi
republikana í deildinni. Ástæö-
an var sú, að hann var meiri
vinnuhestur en aðrir flokks-
bræður hans, og var þeim öt-
ulli við að koma skipulegum og
markvissum vinnubrögðum á
starfsemi flokksins. Hann
reyndist hafa óvenjulega hæfi-
leika til að fá menn til að
vinna og skipa sér úndir það
merki, sem hann tók upp. Þing-
flokkur republikana hefir sennir
lega aldrei verið samstæðari en
síðan Taft tók við leiðsögu
hans, og sigur flokksins í haust
er þakkaður honum meira en
nokkrum öðrum manni. Senni-
lega hefir enginn maður meiri
tök á flokksstjórn republikana
en Taft um þessar mundir, og
getur þa§ spáð nokkru um for-
setaval flokksins næsta vor.
Stjórnmálastefna Tafts hefir
stundum verið kölluð samnefn-
ari fyrir hin ólíku sjónarmið,
sem ríkjandi eru i republikana
flokknum og hann telst eigin-
lega hvorki til vinstra arms né
hægra arms flokksins. Þó er
hann talinn standa nær hægra
arminum. Hann er haröur and-
stæðingur hárra skatta og í-
hlutunar rikisins af atvinnulíf-
inu, en vill þó veita rífleg fram-
lög til heilbrigöismála, bygg-
in-gamála og skólamála. í utan-
ríkismálum er hann talinn hálf-
gerður einangrunarsinni, enda
fylgdi hann einangrunarstefn-
unni fast fram fyrir styrjöldina.
T. d. þykir líklegt, að hann sé
mótfallinn verulegum afskipt-
um Bandarikjanna af málefn-
um Evrópu.
Þótt Taft sé laginn málamiðl-
unarmaður, er hann óragur við
að halda fram skoðunum, sem
ekki eiga samleið með fjöldan-
um. T. d. fordæmdi hann Núrn-
bergréttarhöldin harðlega á síð-
astliðnu hausti og taldi þau
vera til smánar fyrir Banda-
(Framhald á 4. síöu)
Við nám í Kaupmannahöfn.
— Ertu búinn að vera lengi
erlendis?
—- Síðan 1938, en þá fór ég til
Danmerkur að afloknu stúd-.
entsprófi og hóf nám við verzl-
unarháskóla i Kaupmannahöfn
og lauk þaðan prófi. Fyrri styrj-
öldina fóru flestir islenzkir
stúdentar til Kaupmannahafn-
ar, þeir sem á annað borð fóru
til útlanda til náms eftir stúd-
entspróf. Aðstaðan var þá hvergi
betri en þar. Stúdentagarðarn-
ir stóðu íslendingum opnir eins
og Dönum, og margir áttu þess
kost að fá styrki til námsins.
Félagslíf íslenzku stúdent-
anna í Höfn var með miklum
blóma fyrir styrjöldina, og í
byrjun hennar. Þegar hún hófst,
hugsuöu flestir um jjjað eitt að
ljúka námi sínu sem fyrst, þar
sem búizt var við því, að allar
leiðir til íslands mundu lokast,
þegar minnst varði, enda kom
það síðjir á daginn. Það var
mikil blóðtaka fyrir félagslíf ís-
lenzku stúdentanna í Höfn, þeg-
ar flestir þeirra fóru heim um
Petsamó, og langaði þá marga
til að slást í för með þeim, sem
ekki áttu þess kost.
Undir fargi hernámsins.
— Þú hefir þá ekki verið bú-
inn að ljúka námi?
— Nei. Ég valdi þann kostinn
að ljúka náminu og fara ekki
heim fyrr. Var líka alltaf að
vona, að styrjöldin yrði ekki
löng. Ég get ekki annað sagt
en að mér hafi liðið vel styrjald-
arárin.
Fyrst framan af gætti striðs-
ins lítið. Danir voru svo vel und-
ir það búnir og höfðu nóg af
öllu. Þjóðverjar lögðu þá kapp
á að koma sér vel við þá, þar
sem þeir gátu fengið mikil mat-
Agnar Tryggvason.
væli hjá þeim. Það tókst líka,
þangað til Þjóðverjar fóru að
eiga í vök að verjast. Þá fóru
þeir að verða kröfuharðari við
Dani og heimta af þeim mat-
væli og hafa afskipti af stjórn-
málum þeirra. Þá hófst mót-
þróahreyfingin, sem fyrst gætti
fyrir alvöru, er líða tók að styrj-
aldarlokum. Þegar Þjóðverjar
hættu að kaupa afurðir Dana,
hófu'it erfiðleikar á viðskipta-
sviðinu og hörgull varð á erlend-
um gjaideyri, og hélzt það á-
stand enn, svo nú er helzt í ráði
að skera niður allan innflutn-
ing um 25%.
Þegar að námi loknu réðist ég
til fyrirtækis, sem annas^ all-
(Framhald á 4. slðu)
miklu leyti sem hún er nú ráðin.
Aðdragandi sýningarinnar.
Það er alliangt síðán fram
kom uppástunga um það að efna
hér til umfangsmikillar land-
búnaðarsýningar. Hefir slík sýn-
ing aldrei verið haldin hér á
iandi, þótt verkfæra- og búsá-
haldasýningin 1921 hafi stund-
um verið nefnd því nafni. Á ár-
unurn fyrir stríðið var þetta mál
nokkuð rætt, en svo kom ófrið-
urinn, og þá þótti loku skotið
fyrir framkvæmdir að sinni.
Árið 1945 var þessi hugmynd
tekin upp að nýju, og var þá
rætt um, að sýningin yrði 1946.
En þetta dróst á langinn, þar til
Búnaðarfélag íslands ákvað að
gangast fyrir slíkri sýningu
sumarið 1947. Var í fjárlögum
síðasta árs veitt heimild til 100
þúsund króna fjárveitingar t'il
þess að mæta kostnaði við slíka
sýningu.
AÖilarnir, sem aö sýningunni
standa.
Búnaðarfélag íslands sneri
sér þessu næst til um tuttugu
stofnana, sem á einn eða ann-
an hátt voru viðriðnar málefni
landbúnaðarins og óskaði til-
nefningar af þeirra hálfu í
væntanlegt sýningarráð. Urðu
allir þessir aðilar við tilmælun-
um. Er sýningarráðið skipað
eins og hér segir:
Árni G. Eylands fulltrúi í
iandbúnaðarráðuneytinu, Ragn.
hildUr Pétursdóttir frá Kvenfé-
lagasambandinu ,Kristjón Krist-
jónsson frá S. í. S., Heigi Bergs
frá Sláturfélagi Suöurlands,
Halldór Pálsson frá iandbúnað-
ardeild Atvinnudeildar háskól-
ans, Ragna Sigurðardóttir frá
Garðyrkjufélaginu, Niels Ty-
berg frá Sölufélagi garðyrkju-
manna, Hákon Bjarnason frá
Skógrækt ríkisins og Skógrækt-
arfélaginu, Stefán Björnsson frá
Mjólkursamsölunni, Björn Jó-
hannesson frá tilraunaráði
jarðræktar, Pétur Gunnarsson
frá tilraunaráði búfjárræktar,
Guðmundur Jónsson frá bún-
aöarráöi, Kristján Karlsson frá
bændaskólunum, Metúsalem
Stefánsson frá loðdýraræktarfé-
laginu, Gísli Kristjánsson frá
Frey, Einar Ólafsson frá Stéttar-
sambandinu, Gunnlaugur Krist-
mundsson frá sandgræðslunni,
Pálmi Einarsson frá verkfæra-
nefndinni, Jón ívarsson frá Á-
burðar- og grænmetissölunni,
Jónas Kristjánsson frá mjólkur-
búunum utan Reykjavíkur, Þór-
ir Baldvinsson frá teiknistofu
landbúnaðarins og Búnaðar-
bankanum og Bjarni Ásgeirs-
son, Pétur Ottesen og Stein-
grímur Steinþórsson frá. Bún-
aðarfélagi íslands.
Formaður sýningarráðs var
kjörinn Bjarni Ásgeirsson, en
framkvæmdanefndina skipa
Steingrímur, Árni Eylands, Ein-
ar Ólafsson, Ragna Sigurðar-
dóttir og Sveinn Tryggvason,
sem er varamaður Guðmundar
á Hvanneyri, er ekki getur sinnt
þessum störfum vegna fjarveru.
Hentugur sýningarstaður
fenginn.
Fyrsta verk framkvæmda-
nefndarinnar var að ráða fram-
kvæmdastjóra, og var Kristjón
Kfistjónsson valinn til þess
starfa. Hóf hann starf sitt um
miðjan nóvembermánuð síðast-
iiðinn og hefir síðan unnið að
undirbúningnum, ásamt Sveini
Tryggvasyni ráðunaut.
Það tafði og torveldaði undir-
búningsstörfin, að lengi gekk í
þófi um að fá viðunandi stað
handa sýningunni, því að vitan-
lega þarf hún að fá stórt og
hentugt svæði til umráöa. Réð-
ist þetta svo fyrir velvild for-
vígismanna flugmálanna, að
loks fékkst nægjaniegt landrými
handa sýningunni í grennd við
flugvöllinn, ásamt geysistórri
flugvélaskemmu, þar sem koma
má fyrir mjög umfangsmikilli
sýningu. Liggur staður þessi rétt
við Njarðargötuna, og er góður
vegur inn á sýningarsvæðið. —
Á sýningin að standa í 10—15
daga.
10—12 deildir.
• %
Sýningunni veröur skipt í
margar deildir, að minnzta kosti
(Framhald á 4. síðu
NÝ FLUGVÉL BÆT-
IST í HÓPINN
Kom IVá Eiiglaiidi
í j*ær.
í gær um kl. 3 kom ný Dou-
glas Dakótaflugvél á Reykja-
víkurflugvöllinn. Var þaö flug-
vélin. sem Flugfélag íslands
hefir fest kaup á í Englandi.
Var flogið á henni hingað til
lands frá Prestwick af íslenzkri
áhöfn.
Tiðindamaður blaðsins hafði
tal af flugmönnum, er þeir voru
nýlega lentir. Létu þeir vel yfir
hinni nýju flugvél og ferðinni
heim, sem gengið hafði að ósk-
um. Voru þeir rúmar fjórar
klukkustundir á leiðinni frá
Prestwick til Reykjavíkur. Þeir
sögðu, að miklir kuldar og harð-
indi væru nú í Englandi, eink-
um þó sunnanvert í landinu,
en 1 Skotlandi, til dæmis í
Prestwick, hefði varla sézt snjór
á jörðu.
Flugvél þessi er nákvæmlega
af sömu gerð og sú, sem félagið
keypti fyrir nokkru síðan í Eng-
landi, og kom hingað til lands
á dögunum. Hún er innréttuð á
mjög hagkvæman og þægilegan
hátt; eins og bezt gerist í er-
lendum farþegaflugvélum, og
tekur um 20 farþega.
Það voru allt ungir menn, sem
komu vélinni heim. Flugmað-
ur var Kristján Kristinsson, 2.
flugmaður Þorsteinn Jónsson,
loftskeytamaður Rafn Sigur-
vinsson og Gunnar Ólafsson
siglingafræðingur.
ERLENDAR FRÉTTIR