Tíminn - 27.02.1947, Síða 1

' RITSTJÓRI:
ÞÓRARINN ÞÓRARINSSON J
i ÚTGEFANDI: i
FRAMSÓKNARFLOKKÚRINN i
i Símar 2353 og 4373
PRENTSMIÐJAN EDDA h.f.
31. árg.
Reykjavík, fimmtudagmn 27. febr. 1947

RITST JÓRASKRIFSTOFUR:
EDDUHÚSI. Llndargötu 9 A
Símar 2353 og 4373
AFGREIÐSLA, INNHEIMTA
OG AUGLÝSINGASKRIFSTOFA:
EDDUHÚSI, Llndargötu 9A
Síml 2323
40. blað
ERLENT YFIRLIT:
Landlausu flóttamennirnir
Hvaða ráðstafauir verða gerðar til
hjálpar þeim?
Meðal margra erfiðra vandamála, sem skapa/t hafa á stríðs-
árunum og enn eru óleyst, kemur ráðstöfun landlausra flótta-
manna í fremstu röð. Gngar heildartölur eru enn fyrir hendi um
J jölda flóttamannanna, en talið er að þeir séu náiægt einni milj.
i Þýzkalandi einu. Mikill hluti þessara manna býr við enn lakari
kjör og meiri óvissu en þegnar þeirra þjóða, er styrjöidin hefir
ieikið verst.
Flestir landlausu flóttamann-
anna eru frá þeim löndum, sem
á striðsárunum lentu undir bein-
um eða óbeinum yfirráðum
Rússa. Þessir menn þora ekki
að hverfa heim afttir, þar sem
þeir eru í andstöðu við hina nýju
valdhafa, og þykjast hafa sann-
anir fyrir þvi, að þeirra bíði ekki
MORGAN
hershöfðingi, sem hefir lagt til, að
landlausu nóttamennirnir i'engju að
setjast að í Bretlandi. Hann var elnn
nánasti aðstoðarmaður Eisenhowers
við undirbúning og framkvæind inn-
rásarinnar. Seinna Vann hann á veg-
um UNNRA.
annað en fangelsi eða Siberiu-
vist, ef þeir hverfi heim aftur.
Mjög margir þeirra eru frá balt-
isku löndunum og Póllandi.
Þessir menn höfðu tekið Rúss-
um fálega, er þeir hernámu
lönd þeirra 1939 og 194Q, en
ERLENDAR FRÉTTIR
í amerískum blöðum er nú
deilt harðlega á Bevin fyrir yf-
irlitsræðu, sem hann hélt i
brezka þinginu í fyrradag um
Palestinumálin. í ræðu sinni lét
Bevin svo ummælt, að Truman
forseti hefði spillt fyrir sam-
komulagi í Palestínudeilunni,
þegar hann krafðist þess síðastl.
haust, að 100 þús. Gyðingar
fengju að flytja til Palestínu, en
Truman hefði talið sig þurfa að
bera slíka kröfu fram á undan
Dewey, forsetaefni Republikana.
Amerísku blöðin telja ummæli
Bevins um forsetann ósæmileg.
Rússneska stjórnin hefir sam-
þykkt fyrir sitt leyti, að Banda-
ríkin annist hernaðargæzlu
ýmsra eýja á Kyrrahafi, er áður
lutu Japönum. Meðal eyja þess-
ara eru Marshalls-, Karólínu-,
og Mariönnueyjar.
Veðurhorfur eru nú . taldar
fara batnandi á Bretlandseyj-
um.
Um mánaöamótin gengur í
gildi ný 5% verðlækkun í Frakk-
landi.
Rússneska stjórnin vinnur nú
að þeirri stjórnarskrárbreytlngu,
að hvert einstakt lýðveldi 1
Sovétríkjunum megi hafa sér-
.stakan her og utanríkisþjón-
ustu. Miðstjórnin verður þó að
samþykkja alla samninga við
erlend riki.
höfðu samt ekki orðið fyrir
hegningu, því að Rússar voru
nýbyrjaðir að koma sér fyrir,
er Þjóðverjar réðust á þá 1941
og tóku lönd þessi af þeim. Þeg-
ar Þjóðverjar voru hraktir það-
an aftur, flúðu þessir menn með
þeim, því að þeir vildu ekki lenda
undir yfirráðum Rússa. Á her-
námssvæði Breta í Þýzkalandi
er tala slíkra manna um 270 þús.,
en sennilega eru þeir talsvert
fleiri á hernámssvæði Banda-
ríkjanna. Víða annars staðar í
Evrópu er margt af slíkum
mönnum, t. d. pólsku útlagaher-
mennirnir í Bretlandi og á Ítalíu,
sern skipta mörgum tugum þús-
unda, og júgóslavneskir flótta-
rnenn, sem skipta .tugum þús-
unda á Ítalíu einni.
Kjör þau, sem þessir menn
búa við, eru yfirleitt talin hin
hörmulegustu. Víða verða þeir
að hafast við í sérstökum fanga-
búðum tr* fá naumasta viður-
væri. Það, sem kvelur þá þó
kannske einna mest, er óvissan
um framtíðina. Tiltölulega
margir þessara manna eru vel
menntir, bæði í bóklegum og
verklegum efnum. Fæstir þeirra
hafa átt nokkur mök við naz-
ista, en hafa tilheyrt lýðræðis-
flokkunum, sem nú eru bannað-
ir í heimalöndum þeirra. Vegna
skoðana sinna, lögðu þeir kapp
á að komast á yfirráðasvæði
vesturveldanna áður en stríðinu
lauk,
Ýmsar tillögur hafa komlð
fram um það, hvert eigi að
flytja þessa menn. Sennilega
munu ýms ríki Suður-Ameríku
og Ástralíu vera fús til að veita
þeim móttöfeu. Þá hafa ýmsir
áhrifamenn í Bretlandi, t. d.
Morgan hershöfðingi og Butler,
fyrrum menntamálaráðherra,
I iagt til, að þeim vex-ði boðið að
setjast að i Brfetlandi. Mál sitt
rökstyðja þelr m. a. með því, að
brezka iðnaðinn vanti stórlega
vinnukraft, en margir þessara
! flóttamanna séu sérlærðir iðn-
jaðarmenn. Meðal almennings f
| Bretlandi mun þessi hugmynd
þó tæplega mælast vel fyrir, þar
sem *sú fyrirætlun hefir sætt
talsverðri gagnrýni, að rúml.
100 þús. Pólverjum, sem voru í
pólska útlagahemum, verði leyfð
þar landvist. Af ummælum Tru-
mans forseta og fleiri ameriskra
áhrifamanna má ætla, að
Bandaríkin leyfi verulegum
hluta landlausu flóttamann-
anna að flytja þangað.
Þótt það takist að útvega
þessunx mönnum ný heimkynni,
er máliö óútkljáð samt. Rússar
gera ákveðnar kröfur til þess,
að þessir menn verði fluttir til
fyrri heimkynna sinna, a. m. k.
þeir, sem eru frá baltisku lönd-
unum og þeim héruðum Pól-
lands, sem hafa verið lnnlimuð
í Rússland. Rússar hafa ágirnd
á þessum mönnum, þar sem þá
yantar vinnuafl, einkum i hin-
um fjarlægari landshlutum, og
margir þessara manna eru sér-
menntaðir. Mál þessi geta þvi
hæglega orðið deiluefni milli
stórveldanna, en lausn þeirra
verður ekki dregin til langframa,
því að skapa verður þessum
mönnum önnur kjör en þeir búa
nú við.
Hafa íslendingar fylgst með þessum rannsóknum?
Svíar hafa að undanförnu iátið elnn kafbáta sinna, Nykurinn, gera ýinsar athyglisverðar rannsóknir með bergmáls-
dýptarmæli og flelri nýtízku tækjum. Hafa rannsóknir þessar borið mikinn árangur, þar eð tekizt hefir með
þessum hættí að finna síldartorfur í sjónum, þótt þeirra verði ekki vart á yfirborðinu. ákveða stærð þeirra og
hreyfingu og finna, hve djúpt þær eru i sjónum. Kænii það sér óneitaniega vel, ef siíkur bátur, búinn nýjustu
og fulkomuustu tækjum til þess að kanna það, hvað í sjónum leynist, fylgdi íslenzka veiðiflotanum um síldveiði-
timann og vísaði skipunum á síldartorfurnar. Erlendis gera menn sér mikiar vonir um, að aðstoð kafbáta vlð
síldveiðar geti haft hina mestu þýðingu í framtíðinni. — Hér á myndinni sést Nykurinn úti á rúmsjó, ásamt
sænskum fisklbáti.
Síldveiðaruar:
Fleiri herpinótabátar
að veiðum en áðnr
llppgripaafli á ylri
höfninni
Undanfarna daga hefir veriö
uppgripasíldarafli á ytri höfn-
inni og margir bátar verið þar
daglega að veiðum. Hafa þeir,
sem næstir voru landi, fengið
síldina 100—200 metra frá
flæðai-málinu.' Fjöldi manns
hefir lagt leið sína niður á
Skúlagötu á móts við Kveldúlfs-
bryggju, eða við hornið á Fiski-
félagshúsi til að horfa á sild-
veiðarnar. Hefir greinilega verið
hægt að sjá síldina hrynja úr
háfnum niður i skipin, sem næst
hafa verið landi. Er það áreið-
anlega einsdæmi, að Reykvík-
ingar geti horft á síldveiðarnar
úr gluggum sinum og séð síld-
ina háfaða upp í skipin.
15 herpinótabátar að veiðum.
í gær og fyrradag komu
nokkrir bátar inn fullhlaðnir af
iFramhald á 4. síðu
Flokkagiíma Rvíkur
vakin upp að nýju
\
f'Vr train á föstnda^kvöldið — 24 I>átttakondur
Flckkaglíma Reykjavikur fer fram í íþróttahúsinu við Háloga-
land annað kvöld og hefst kl. 8.30. Er nú orðið langt síðan flokka-
glíina hefir farið fram í Reykjavík, og er gott til þess að vita, að
hún skuli tekin upp að nýju. Lárus Salómonsson lögregluþjónn
hefir látið blaðinu í té eftirfarandi upplýsingar urn glímuna.
BÚNAÐARÞING
SETT í DAG
Flestir fulltrúanna
komnir til þings
Búnaðarþing kemur sam-
an til funda í dag. Verður það
sett í Góðtemplarahúsinu
klukkan tvö í dag. Munu full-
trúar flestir komnir til bæj-
arins. Norðlenzku fulltrúarnir
voru þó yfirleitt ókomnir í
gær, en þeirra vænzt í gær-
kvöldi. Formaður Búnaðarfé-
lagsins, Bjarni Ásgeirsson
landbúnaðarráðherra mun
setja þingið.
Fulitrúar á búnaðarþingi eru
25, og var kosiö til þess síðast-
liðiö sumar. Munu sjö fulltrú-
anna ekki hafa átt sæti á bún-
aðavþingi fyrr'
Búnaðarþing var fyrst háð ár-
ið 1899, og heí'ir það síðan ver-
ið háö annað hvort ár, en auka-
þing stöku sinnum, þegar sér-
stök ástæöa hefir þótt til. Hafa
aukaþingin veriö flest nú hin
siðari ár.
Búnaöarþing það, sem nú
kemur saman er aðalþing. Munu
mörg mál, og ýms þeirra merk,
verða lögð fyrir það.
í þessari flokkaglímu taka
þátt margir beztu glímumenn
Reykjavíkur. Það eru eingöngu
meðlimir Reykjavikurfélaganna,
sem taka þátt í henni. Alls eru
glímumennirnir 24 frá þremur
félögum, Ungmennaféi. Reykja-
vikur, K.R. og Ármanni. Keppt
verður í fjórum flokkum.
Flokkaskiptingín.
í 1. flokki keppa Einar Ingi-
mundarson (Á). Friðrik Guð-
mundsson (K.R.) og Guðmund-
ur Ágústsson (Á.) Eru þetta allt
góðir glimumenn og vafi getur
leikið á um úrslitin, en líklegt
er þó að Einar eða Guðmuxfd-
ur beri slgur úr býturn.
Svíar styrkja 100 menn f rá Norö-
urlöndum til iðnnáms í Svíþjóð
Margl að laera ai‘ verkinenning'u oR iðnaðar-
þekkingu Svía
Ríkisþing Svía samþykkti síðastliðið haust að' veita 100 nem-
rndum frá Uanmörku, Finnlandi, íslandi og Noregi styrk til
iðnnáms í Svíþjóð á þessu ári. SJkal styrkurinn nema 90 sænskum
krónum á rnánuði í sex til tólf mánuði ársins. Tilkynnti yfirstjórn
iðnfræðslunnar í Svíþjóð Helga Hermanni Eiríkssyni, skólastjóra
iðnskólans hér, þessa ákvörðun í desembermánuði síðastliðnum,
cn þar eð ekki fylgja þessari tilkynningu neinar frekári skýringar,
hefir málið iegið í þagnargildi til þessa.
Nú er hins vegar komin
ýtai-leg greinargerð um tilboð'
þetta, og geta þeir, sem ef tli
vill hugsuðu sér að fara til Svi-
þjóðar í sumar til framhalds-
náms í iðnaði, fengið fullnægj-
andi upplýsingar um námsstaði
og nauðsynleg skilríki í þessu
sambandi hjá Helga Hermanni.
Námskeiðin byrja flest I á-
gúst, en sum 6 máixaða nám-
skeiðin byrjuðu í janúar.
j Tala þeirra nemenda, frá
^hverju iandi, sem styrk geta
I fengið, hefir ekki verið ákveð-
in, og mun fara nokkuð eftir
efnum, umsóknum, og öðrurn
ástæðum.
í 2. flokki keppa Ágúst Stein-
dórsson (K.R.), Kristján Sig-
urðsson (Á.), Rögnvaldur Gunn-
laugsson (K.R.), Sigurður Sig-
urjónsson (K.R.) og Sveinn
Jónsson (K.R.) Úrslitín í þess-
um flokki eru algerlega óráðin.
Kristján er, þessara manna van-
astur kappglímu og fékk 2. feg-
urðarverðlaun á Skjaldarglím-
unni seinast. Axxnars eru þetta
allt góðir glímumenn, en Sveinn
er þeirra óreyndastur, en þó
góður glímumaður.
í 3. flokki keppa Aðalsteiixn
Eiríksson (K.R.), Axxdrés Sig-
hvatsson (Ungm.fél. Reykjavík-
ur), Einar Markússon (K.R.),
Ólafur Jónsson (K.R.), Sigurð-
ur Haiibjörnsson (Á.) og Sig-
urjón Hallbjörnssoix (Á.), sem
er bróðir Sigurðar. — Sigurður
Hallbjörnsson er þrautreyndur
glínxumaður, senx tekið hefir
þátt í kappglímum uxn langt
skeið. Bróðir hans, Sigurjóix, er
líka góður glímumaður, þótt
ekki hafi haixn tekið þátt í
kappglixxium xxú um skeið, eixda
ekki glímt mikið að undan-
förnu. Hiixir gllnxumemxinxir i
þessum ílokki eru líka efnilegir
glímunxenn.
Ungir glímumenn,
er keppa í fyrstá sinn.
í 4. flokki eru eingöngu ungir
glimumenn, piltar 14—16 ára,
sem keppa nú flestir í fyrsta
(Framhald á 4. síóu)
Danir eru líka hrifnir
af Konu manns
Leseixdur Tínxans muna sjálf-
sagt vel eftir skáldsögunni Konu
nxanns eftir sænska rithöfund-
jnn Vilhelnx Moberg frá því hún
birtist senx framhaldssaga hér
í blaðinu undir *"nafninu Eigin-
kona. Mun fátítt, að fram-
haldsaga veki slíka athygll og
verði svo eftirsótt sem hún.
En Kona fixanns á vinsældunx
að fagna víðar en á íslandi. Það
Tala nemenda frá hverju
landi óákveðin.
Við suma af' þeim verk-
stæðisskólum, ér til greina
konxa, eru heimavistir, sem von
er um, að nemendur komizt í,
og er þar miklu ódýrara að lifa. ’
Upplýsingar, sem fylgja eiga
umsóknum.
Eftirfarandi upplýsingar þuría
styrkbeiðendur að hafa á tak-
teinum:
(Framhald á 4. siöu)
(jlleymið ekki fuglun-
um á hjarninu
Dýraverndunarfélag íslands
hefir skorað á landsmenn að
hlynna að fuglum, sem leita
kunna heim að bæjum og hús-
um í frosti og íannalögunx. Við
: þeirri áskorun mættu menn
jgjarnan leggja eyrun.
Það kostar litla fyrirhöfn og
enn minni útgjöld að fleygja
nxoð'i, brauðmylsnu, korni eða
öðru æti fyrir fuglana, sem leita
heim að híbýlunx manna, þegar
harðnar á dalnunx.
mun að minnsta kosti sannast
í Kaupmannahöfn, þar sem er
verið að byrja að sýna hana á
leiksviði í Folketeatrinu. — Hér
á myndinni sjáum við Margréti
(Grete Holnxer) og Hákon (Hans
Egede Budtz). Margrét er í
ísaumað’a upphlutnum. — Við
getum ímyndað okkur, að þetta
sé úr lokaþættinum, þegar Páll
faldi si|' milli mjölpokanna á
loftinu og elskendurnir hrukku
upp af sælli leiðslu við þruskið
1 stiganum.