Tíminn - 27.02.1947, Blaðsíða 3

40. blaO
TÍMINN, fimmtadaginn 27. fehr. 1947
3
Ólafur iónsson
á Hvalskeri
í dag er til grafar borinn frá
Saurbæjarkirkju á Rauðasandi,
Ólafur Jónsson frá Hvalskeri,
er lézt þann 19. þ. m. 93 ára að
aldri.
Óíafur Jónsson fæddist í
Króki á Rauð'asandi 26. des.
1853. Hann var sonur hjónanna
Jóns Ólafssonar bónda á Sjö-
undá, Sigmundssonar bónda í
Króki, Jónssonar og Guðbjarg-
ar Magnúsdóttur, Einarssonar,
bónda á Hvalskeri og víðár. Voru
ættir beggja þeirra hjóna breið-
firzkar.
Ólafur var með foreldrum
sínum þar til hann kvæntist 10.
okt. 1879. Kona hans var Guð-
björg Árnadóttir Thoroddsen
bónda á Hvallátrum vestra.
Þau Ólafur og Guðbjörg eign-
uðus.t 9 börn. Dóu 5 þeirra ung.
Hin 4 náðu fullorðinsaldri og eru
3 þeirra á lífi: Sigurjón Árni
alþingismaður, kvæntur Guð-
laugu Gísladóttur, Ólafía, gift
Stefáni hreppstjóra Baldvins-
syni í Stakkahlíð í Loðmundar-
firði, og Sigríður Snæbjörg, gift
Stefáni trésmiðameistara Magn-
ússyni í Reykjavík. Fjórða barn-
ið, er íulloröinsaldri náði, var
Stefán bóndi á Hvalskeri við
Patreksfjörð, kvæntur Valborgu
Pétursdóttur fræðimanns frá
Stökkum. Stefán lézt 3. mai 1942,
fimmtugur að .aldri. Ólafur
dvaldist lengi hjá Stefáni og
Valborgu, meðah þeir feðgar
lifðu báðir og síðan hjá Val-
borgu tengdadóttur sinni til
dauðadags.
Fyrstu hjúskaparárin eru þau
hjónin, Ólafur og Guðbjörg, á
Sjöundá og Hvallátrum, en
vorið 1835 byrja þau sjálf-
stæðan búskap í Króki. Sjö
árum seinna, 31. júlí 1892 missir
Ólafur konu sína, 34 ára gamla,
ásamt yngsta barni þeirra, en 4
lifðu þá hin börnin, öll ung.
Ólafur býr enn 2 ár með ráðs-
konu, en hættir búskap 1894.
Eftir þetta gegnir Ólafur
margs konar störfum, bæði fyr-
ir sveitarfélag sitt og einstak-
linga. Hann er ráðsmaður, for-
maður á fiskibátum, hann
stundar verzlunarstörf, er forða-
gæzlumaður, hreppsnefndar-
maður og þá oddviti um nokk-
urt skeið, barnakennari er hann
léngi og 1930 er hann sklpaður
í fasteignamatsnefnd Vestur-
Barðastrandarsýslu, þá 76 ára
gamall.
Ólafur Jónsson var hár mað'ur
vexti, mikill á velli og dökkur á
brún og brá. Hann var bók-
hneigður og átti nokkurt bóka-
safn. Mun hann hafa búið yfir
rikari menntaþrá, en nokkur
skilyröi voru til að fullnægja.
Hann var heilsuhraustur til elli-
ára, en síðustu árin blindur og
farlama. Naut hann þá ein-
Stákrar umhyggju Valborgar
tengdadóttur sinnar. Afkom-
endur Ólafs eru 45 á lífi og enn
lifir systir hans, Guðrún Jóns-
dóttir á Patreksfirði, 92 ára
gömul.
Ævi Ólafs Jónssonar skiptist í
tvo kafla, mjög ólíka. Hann elzt
upp með foreldrunum og er með
þeim til 26 ára aldurs. Þá kvong-
ast hann og á ágæta sambúð
með ungu konunni í 13 ár. Þau
eignast mörg börn, en missa
sum. En svo gerast þáttaskilin
í lífi hans. Unga konan deyr og
yngsta barniö. Ekkjumaðurinn,
39 ára, stendur eftir með 4 börn-
in ung. Þessi hörðu átök móta
manninn að' nýju. Hann sér fyr-
ir börnum sínum í höndum
hinna ágætustu manna. En
grundvöllur heimilis og búskap-
ar er hruninn til grunna. Hann
snýr hönd og huga að nýjum
viðfangsefnum. Hann leitast
við að fullnægja þörfum ann-
ara, sveitarfélagsins og sam-
ferðarmannanna. Áhugamál
hans verða sveitarmálin, lands-
málin, almennar umbætur og
menntun æskunnar., Sveitungar
hans sýna honum verðskuldaöa
tiltrú með því að fela honum
margs konar trúnaðarstörf. En
öll þau störf rækir Ólaíur af
þeirri samvizkusemi og trú-
mennsku, er einkenndi hann
framar öðru. Honum var þó lítt
að skapi að hagræða skoðunum
sínum að vilja annarra. Þar stóð
hann fastur fyrir, sterkur og
stór. Frá fertugsaldri starfar
hann í þágu sveitar sinnar
fremur en sjálfs sín. Hann horf-
ir of ar einkahagsmunum til
þess, er til almennings gagns
má verða. Hann er þéttur á velli
og þéttur í lund, bognar aldrei
og brotnar seint. Börn hans
verða hin mannvænlegustu og
fyrir löngu er scmur hans þjóð-
kunnur, Sigurjón Á. Ólafsson
alþingismaður, sem gert hefir
að ævistarfi sínu hagsmuna- og
menningarmál þess fólks i
landinu, sem skyldast er ekkju-
manninum í Króki með 4 börnin
ung.
Frændur og vinir kveð'ja Ólaf
Jónsson með Virðingu og þökk.
Þeir votta samúð sína börnum
hans og afkomendum og siðast
en ekki sízt fjölskyldunni á
Hvalskeri, sem gerði honum elli-
árin svo mild og hlý. S. E.
ugt blað, sem hefir verzlunar-
auðvaldið gegn sér vegna mál-
efnalegra hugsjóna og fær því
litlar auglýsingatekjur, hafi til-
hneigingu í þá átt að hliðra sér
hjá að styggja útgáfufyrirtækin.
Heilbrigt almenningsálit ger-
ir hvort tveggja í senn að skapa
markað fyrir góðar bókmenntir
og veita ófyrirleitninni aðhald.
Vonandi verður bókagerð fljót-
lega heiðarleg og sómasamlega
borguð atvinna, en hvorki brask
né fjárpiógsmennska. Alþýðan
hefir í hendi sér að sveigja hana
á þá braut með gagnrýni og
heilbrigðum smekk og blöðunum
■■ ■ t . ■ ■ . ---
er skylt að stuðla að því. Dugi
það ekki verða samtök almenn-
ings, t. d. samvinnufélögin að
leysa vandann.
Það er gleðilegt, að bókaútgáfa
ber sig á fslandi, svo að ritstörf
geta verið atvinna, En því nýja
viðhorfi fylgja n,ýj ar hættur,
sem mæta þarf með árvekni.
Það hefir alltaf og alls staðar
verið reynt að gera helgidómana
að ræningjabæli, ef það var arð-
vænlegt, — og helgidómur ís-
lenzkra bókmennta er þar frá-
leitt undantekning. En hinn
dreiföi, lesandi fjöldi verður að
verj a helgidóm sinn.
ALICE T. HOBA'RT:
Yang og yin
a.nna. En ég gat ekki yfirgefið skólann, þegar allir aðrir voru
larnir.-
„Ert þú ein eftir?“
„Wang Ma er hér líka.“ Og nú heyrðist þróttmikil, gamalkunn
rödd í myrkrinu. „Fei I Sheng, Fei I Sheng,“ sagði hún hvað
eftir ann^gíi. „Gömlu siðirnir voru betri en þeir nýju.“
Peter kveikti á vasaljósi sínu og fór að skoða sjúkrahúsið. Það
hafði verið gersamlega rúið. Ævistarf hans hafði verið' lagt í
rústir. Hann staðnæmdist við skrifstofudyrnar, stakk hendinni
ósjálfrátt í vasann og dró upp lyklakippifna. Hér var allt eins og
hann hafði skilið' við það. Með því höfðu Kínverjarnir sjálfsagt
viljað tjá þá virðingu, sem þeir báru fyrlr honum sjálfum.
Hann hafði hér ekkert að gera, þvi að þetta hús var ekki lengur
sjúkrahús. En nú beindist athygli hans að léttu fótataki frammi
í ganginum. Hurðin var opnuð, og inn kom kona í hinum gráa
búningi Búddhanunnamia. Hún var með slæð'u fyrir andlitinu,
en þegar hún kom nær, féll birtan á hendur hennar. Og þær
hendur voru ekki á kínverskri konu. Hann þekkti þær líka undir
eins .... Gat þetta verið?
„Stella,“ hvislaði hann forviða. „Stella! Hvaðan í ósköpunum
kemur þú?“
„Það' skiptir sennilega engu máli,“ svaraði hún. Hún var ekki
leiðitöm fremur en í gamla daga.
Ótal hugsanir flugu gegnum heila Peters. Stella hafði aldrei
íarið' úr borginni .... Barnahæliö — það var hennar verk. Skila-
boðin siðasta kvöldið .... Mei Ing hafð'i alltaf vitað uní hana ....
„Ég kem ekki til þess að’ stælá við þig, Feter. Ég~kem til þess
að biðja þig að' gefast ekki upp.“
„Hvað get ég gert? Þú sérð sjálf, hvernig sjsíkrahúsið hefir
verið leikiö. Kínverjarnir hata mig ....“
'En svar Stellu var eins og brú yfir margra ára aðskilnað. „Min
síðasta von er í veð'i, ef þú bregzt. Þú'mátt ekki bregðast Peter —
betta er örlagastund hins hvíta kynþáttar í Kina. Þú hefir miklú
lórnað, og þú hefir lika krafizt mikils. Orð þin hafa verið lög i
þessu húsi. Það getur ekki svo verið' lengur. Ef þú veröur kyrr,
verðuröu að vera kyrr til þess að' sigra. Og þá mátt þú ekki
tírottna."
Það var dauðaþögn í herberginu. Peter minntist ekki svo djúprar
þagnar á allri lífsleiðinni.
„Stella,“ sagði hann loks og færð’i sig feti nær henni. „Segðu
mér, hvar ég get íundið þig, ef hættu kynni að bera að höndum."
En hún var þegar á bak og burt.
Umboðs- og Raltækjaverzl. íslands h.f.
llafnarstræti 17 — Sínn 6439 — Reykjavík
ARMSTRONG SIDDELEY
6 /íestafla ioftkæidar diesetvélar
Þetta eru hentugustu og
ódýrustu aflstöð'varnar sem
íslenzk sveitaheimili eiga völ
á um þessar munáir.
Vél, sem á sumrin knýr
heyþurrkunartæki, getur á
vetrum knúið rafal, nægi-
lega stóran til ljósa og su£iu
að verulegu leyti fyrir meðal
heimili.
Getum útvegað rafala fyrir 220 volta riðstraum 5 Kwa.,
sérstaklega byggða fyrir þessar vélar.
Vegna þess hve afgreiðslutími er langur, er nauðsynlegt,
aó þeir, sein ætla að fá þessar vélar og rafala tilheyrandi
þeim, til afgreiðslu á næsta vori og næsta sumri, geri pant-
anir sínar sem allra fyrst.
Jörð til ábúöar
| ' Jörðin Svínaskáli við Eskifjörð fæst til ábúðar í vor.
| Sala getur komið til mála. Jörðinni geta fylgt 2 kýr,
« 36 ær og 1 hestur. Meðal töðufengur 190 hestar. Út-
beit góð. Næg húsakynni. Góður mjólkurmarkaður
| á Eskifirði. Menn snúi sér til Árna Jónssonar, Svína-
| skála.
XVI.
HRESSANDI haustvindar héldu innreið sína i landið og
sópuöu burt mollunni i borginni. Nýtt lif íærðist i allt
eftir sumarmókið.
Þessir nýju lífsstraumar léku einnig um Peter. Háværir verka-
menn drógu langar bambusstengur inn í garöinn, bundu þær þar
sarnan og reistu pall og háan boga á auða svæðinu milli kirkj-
unnar og húss séra Bakers. Snemma næsta morguns komu aðrir
með byrðar sinar af rauðum pappír, sem þeir klipptu sundur og
bjuggu til úr alls konar myndir, pappírskörfur og fléttinga. Með
þessu skreyttu þeir bogann og aðaldyr sjúkrahússins og á pallinum
voru reistir tveir fánar hins nýja flokks. Undir fánana var sett
geysistór mynd af hinum látna foringja Kínverja.
Það átti að’ hefja sjúkrahúsrekstur á ný.
Um hádegisbiliö var portið opnað upp á gátt. Allmargir menn
voru þegar saman komnir í húsi Peters. Út um gluggann, þar sem
Ðíana hafði kjörið sér stað, heyrðust liáværar samræður.
Og nú kom fylkingin út úr sjúkrahúsinu. Fremst fói^bezta
iúðrasveit borgarlnnar sem þeytti aí kappi vestræn lög með
austrænu hljöðfalli á hljóðfæri sin. Næst kom hershöfðinginn í
íylkinu og flokkur veizlubúinna liösíoringja, ásamt hinum nýja
forstöðumanni sjúkrahússins, dr. Sen, er bar marglitan hatt á
höfði, tii vitnisburöar um þá virðingu, sem honum var sýnd.
Þar á eítir gekk Peter. Hann laut höfði og gerði sér sýnilega far
um aö gnæfa ekki hærra yfir Kínverjana en óhjákvæmilegt var.
Diána var bæði hrygg og rfeið. Þeir sættu sig við návist hans,
af því að hann var eini maðurinn, sem gat tryggt sjúkrahúsinu
þau áhöld og lyf, sem nauðsynleg voru. Hvers vegna lét Peter
þá leika sér svona að honum? Nú hált fylkingin út á götuna, og
Peter varð að ganga enn álútari, svo aö úlfgrátt höfuð hans skág-
aði ekki of mikiö yfir svarta kolla Kínverjanna.
Loks nam skrúðgangan aftur staðar við bogann, og Peter gekk
upp á pallinn. Hann drö andann lóttar. Hann hafði verið auð-
mýktur á almannafæri. Valdaafsal hans í sjúkrahúsinu var mikil
auðmýking í augum borgarbúa. Hann lét hugann dvelja við það,
sem gerzt hafði síðustu mánuöina, og þá baráttu, sem hann hafði
orðið aö heyja við sjálfan sig, áður en hann gat fengið sig til
þess að taka þátt í þessum leik. Allir höfðu r^ynt að koma í veg
íyrir, aö hann hélt áfram að starfa í sjúkrahúsinu. Vestrænu
rikin höföu kvatt heim ræð’ismenn sína, og kaupsýslumenn og
trúboðar höfð’u verið’ stranglega varaðir við því, að hættulegt
væri að fara út fyrir tákmörk hafnarborganna. Kínverjarnir höfðu
látið hann afskiptalítinn. Þeir vildu gjárhan njóta peninga út-
lendinganna, .en þeir kæröu sig ekki um yfirráð þeirra i landi
sínu. Trúboðarnir höfðu líkg, alltaf sagt, að þeir myndu láta af
bendi stofnanir sinar, þegar Kínverjar^ hefðu sjálfir mönnum
a að skipa, er gætu tekið við forustunni. Nú höfðu þeir nóg af
íólki, sem var fæi’t um það, en það stóð á trúboðunum að’ efna
gefin heit.
Þaö hafði verið Peter beiskur boöskapur, er hann heyrði, að
Sen Ló Shi, gamall nemandi hans, ætti að taka við stjórn sjúkral-
hússins. En svo skaut upp nýrri hugsun. Það var ef til vill Ló Shí,
sem hafði beitt sér fyrir því, að honurn var þó gefinn kostur á
að vera kyrr. Og hvi varð Ló Shí, sem var einn af foringjum nýja
KLUKKUR
Veggkiukkur
♦ Borð’klukkur
Skrifstofuklukkur
Verksmiðjuklukkur
Skipsklukkur
Alls 35 tegunair.
Gerió svp vel og lítið í annan sýningarglugga vorn á
LAUGAVEG 39. '
FRANCH MICHELSEN
úrsmíðameistarl, sími 7264.
»♦ ».
! Bifvélavirki óskast 1
Rafmagnsveitur ríklsins vantar bifvélavirkja með'
öllum réttindum, sem fyrst. Væntanlegir umsækj-
endur snúi sér til skrifstofu vorrar, Laugavegi 118,
efstu hæö, kl. li/2—3.
Upplýsingar ekki gefnar í síma.
Rafmagnsveitur ríkísins
mmu:n;mnunumm:umnmmmuúuuuuttuu:nmmumu«muu«s
Jörðin
Ölvaidsstaöir III
i Borgarfirði er til sölu. Jörðin er laus til ábúð’ar á fardög-
um í vor. Fjós er yfir 18 kýr. Hlöðurúm um 800 hestburðir
heys með votheysgryfjum. Tún véltækt, gefur af sér 300
hestburði. Engjar aó' mestu véltækar.
Laxveið'i i Hvítá og lax- og silungsveið'i í Gufá. Jöröin.er
i ágætu vegasambandi og hæg til búskapar.
Tilboð sendist til Sigþórs Þórarinssonar, Ölvaldsstöðum,
fyrir 15. marz, sem veitir allar nánari upplýsingar.