Tíminn - 19.03.1947, Blaðsíða 1

RITSTJÓRI:
ÞÓRARINN ÞÓRARINSSON
ÚTGEFANDI:
FR AMSÓKN ARFLOKKURINN
Símar 2353 og 4373
PRENTSMIÐJAN EDDA h.f.
RITSTJÓRASKRIFSTOFUR:
\ EDDUHÚSI. Llndargötu 9 A
| Símar 2353 og 4373
' AFGREIÐSLA, INNHEIMTA
OG AUGLÝSINGASKRIFSTOFA: •
EDDUHÚSI, Llndargötu 9A
Síml 2323
31. árg.
Ileykjavík, miðvikudagiim 19. marz 1947
54. blað
E'rlent yfirlit
„Hreinsanir” í
Ungverjalandi
Koinimiuistar ætla að tryggja sér völdin
áður en riissneski lierinn fer tir landinu
Stjórn Bandaríkjanna hefir nýlega sent rússnesku hernáms-
stjórninni í Ungverjalandi allharðorða orðsendingu, þar sem mót-
mælt er fangelsunum ýmsra forvígismanna smábændaflokksins.
Jafnframt hafa Bandaríkin farið fram á, að fjórveldin komi sér
saman um skipun sérstakrar rannsóknarnefndar, sem kynni sér
ástandið í Ungverjalandi, en pólitískar fangelsanir hafa færzt
þar mjög í vöxt að undanförnu.
Það vakti allmikla athygli,
þegar Rússar leyfðu það haustið
1945, að frjálsar þingkosningar
færu fram í Ungverjalandi. Áð-
ur var kunnugt, að Rússar vildu
láta þingkosningar fara fram
með þeim hætti, að aðeins
einn listi, sem allir löglegir
stjórnmálaflokkar sameinuðust
um, væri hafður í kjöri. Ýmsir
gizkuðu á, að Rússar leyfðu
frjálsar kosningar í Ungverja-
landi til að kbmast að raun um,
hvert fylgi kommúnista væri á
hernámssvæðum Rússa, ef þeir
nytu jafnrar aðstöðu við aðra
stjórnmálaflokka.
Úrslit þingkosninganna urðu
mjög á annan veg en kommún-
istar munu hafa gert sér vonir
um. Smábændaflokkurinn, sem
er frjálslyndur umbótaflokkur,
fékk hreinan meirihluta.
Kommúnistar fengu um 17%
af atkvæðunum, jafnaðarmenn
um 13%, en íhaldsmenn minnst.
Það skal ósagt látið, hver áhrif
þessi úrslit hafa haft á afstöðu
HORTHY,
sem var einvaldi í Ungverjalandi fyrir
styrjöldina, en er nú í haldi hjá
Bandaríkjamönnum*
Rússa, en nokkuð er það, að
þetta urðu fyrstu og seinustu
frjálsu kosningarnar, sem hafa
farið fram í þeim löndum, er
þeir hafa hersetið.
Fyrst eftir kosningarnar varð
tíðindalítið í Ungverjalandi. Ný
samsteypustjórn var sett á lagg-
irnar undir forustu eins af
leiðtogum smábændaflokksins.
Kommúnistar fengu innanríkis-
ráðherrann, en undir hann
heyra lögreglumálin. Það er at-
hyglisvert, áð í öllum þeim lönd-
um, er Rússar hafa hersetið,
hafa kommúnistar jafnan haft
innanríkisráðherraembættið.
Þegar stjórnin hafði farið
með völd í nokkra mánuði,
byrjuöu kommúnistar að gera
þær kröfur til smábændaflokks-
ins, að hann véki nokkrum af
þingmönnum slnum af þingi,
þar sem þeir væru íhaldssamir
og andvígir hernámsstjórninni.
Smábændaflokkurinn þybbaðist
lengi vel gegn þessum kröfum,
en eftir að hernámsstjórnin
hafði skorizt í leikinn, voru 20
þingmenn reknir úr flokknum
og sviptir þingmennsku.
Eftir að þetta gerðist, fór inn-
anríkisráðherra kommúnista að
gerast allumsvifamikill við
hreinsunarstarfið. Yfir sumar-
mánuðina voru ekki færri en
240 félög eða félagasamtök
bönnuð, þar sem þau voru talin
hreiður ^rir áróður gegn her-
námsstjórninni. Um jólaleytið
taldi innanríkisráðherrann, að
lögreglan hefði uppgötvað leyni-
félagsskap, er hefði það mark-
mið að steypa stjórninni strax
og rússneski herinn færi úr
landinu. Embættismenn og aðrir
forráðamenn voru síðan fang-
elsaðir í 'hundraðatali, ásakaðir
fyrir þáttöku í þessum félags-
skap. Meðal þeirra voru ýmsir
forustumenn smábændaflokks-
ins.
Þessar aðgerðir hafa þó ekki
verið taldar fullnægjandi, held-
ur var ný „samsæristilraun" af-
hjúpuð fyrir fám vikum og
hundruðum manna varpað í
fangelsi í tilefni af því. Síðan
hafa nýjar og nýjar fangelsanir
átt sér stað. Meðal þeirra, sem
nýlej(a hafa verið fangelsaðir, er
ritari smábændaflokksins.
Það þykir trúlegt, að komm-
únistar vilji hafa „hreinsað"
svo vel til áður en rússneski
herinn fer úr landinu,- að þeýr
geti samt haldið völdum áfram.
Samkvæmt friðarsamningunum
við Ungverjaland, sem undirrit-
aður var 10. febrúar á allur rúss-
neskur her að vera farinn þaðan
10. maí, að undanskildum fá-
mennum herflokkum, er eiga að
gæta samgönguleiða vegna her-
námsliðs Rússa í Austurríki. Lík-
legt þykir, að kommúnistar telji
sig trygga, meðan þessar leyfar
af rússneska setuliðinu eru í
landinu, því að Rússar muni
halda áfram að ráða því, sem
þeir vilja. Þegar saminn hefir
verið friður 'við Austurríki og
Rússar verða að hverfa þaðan,
geta þeir ekki lengur réttlætt
hersetu sína í Ungverjalandi.
Ýmsir óttast, að Rússar ætli að
reyna að draga friðarsamning-
ana við Austurríki sem mest á
langinn, svo að þeir þurfi ekki
að fara með her sinn þaðan eða
frá Ungverjalandi fyrr en
kommúnistar séu búnir að
koma sér vel fyrir.
Saltskip komið
til landsins
Verið að flytja sall til
verstöðva ima
Fyrir helgina kom saltskip
hingað til Reykjavíkur á veg-
um Landssambands íslenzkra
útvegsmanna> og hefir verið
unnið að því að lesta úr þvf
salti í skip og báta, er flytja
það út um land, þar sem nú
er yíða ákaflega mikill og
bagalegur saltskortur. Bætir
þetta úr þörfinni í bili, — en
ekki heldur meira.
Skip þetta heitir Slésvík, en
saltið er frá Spáni. Alls voru í
því um 5000 smál. Rösklega
þrjú þúsund smálestir hafa ver-
ið látnar í önnur skip og báta,
er flytja það til hafna víðs vegar
um út land, um eítt þúsund
Islenzka sendiherrafrúin 1 Washington
skýrir flugvélina SH
Flugferðir AOA milli Ameríku
og Skandínavíu hófust í gær
,Flagship Reykjavík“ lenti í fyrsta skipti á
Keflavíkurflugvelli um Iiádegið í gær
Um hádegið í gær lenti stór flugvél af svokallaðri Skymaster-
gerð á flugvellinum í Keflavík. Margt manna var viðstatt til að
fagna komu þessarar flugvélar, — fyrstu farþegaflugvélar
American Overseas Airlines, sem nú er að byrja áætlunarferðir
um ísland, milli Skandinavíu og Bandaríkjanna. Hefir þessari
flugvél verið gefið nafnið „Flagship Reykjavík.“ Með flugvélinni
komu gestir í boði flugfélagsins, þar á meðal Thor Thors sendi-
herra og frú hans og ræðismenn íslands vestra, og auk þeirra
fjórtán amerískir blaðamenn. Með flugvélinni fóru í gær til Stokk-
hólms íslenzkir blaðamenn og fulltrúar ríkisstjórnarinnar.
Mynd þessi var tekin í Washington í fyrradag á flugvellinum þar, er
íslenzka sendiherrafrúin, frú Ágústa Thors, gaf fyrstu flugvélinni, sem
flýgur áætlunarflug á vegum American Overseas Airlines milli Ameríku
og Skandinavíu með viðkomu á íslandi, nafnið „Flagship Reykjavík."
Skíðalandsmótið fer
fram í þessari viku
Yerður að nokkru leyti liáð uppi í Rorgar-
firði, að nokkru leyti á llellislieiði
Tíunda skíðalandsmótið verður háð 21.—23. þessa mánaðar, að
nokkru leyti uppi í Borgarfirði og að nokkru leyti á Hellisheiði.
Verður keppt í tveimur flokkum karla og kvenna og einum ung
lingaflokki. Keppendur verða alls um áttatíu frá sex félaga-
samböndum, og eru ipeðal þeirra margir færustu skíðamenn
íandsins.
Það er íþróttafélag Reykja-
víkur, sem undirbýr landsmótið
að þessu sinni, og skýrðu þeir
Sigurpáll Jónsson, formaður í. R.
og Steinþór Sigurðsson, formað-
ur skíðasambandsins, frétta-
mönnum frá tilhögun þess í
fyrradag.
smálestir hafa verið flutta-r á
land í Reykjavík, og í dag mun
skipið fara til Hafnarfjarðar
með um þúsund smálestir.
Til Suðurnesja hefir verið
flutt eitthvað af salti á bílum,
en það hefir verið örðugt vegna
deilu þeirrar um flutningana,
sem er á mllli vörubílstjóra í
Reykjavík og vörubílstjóra á
Suðurnesjum. Var því sent salt
til Keflavíkur með Hrímfaxa.
Einnig hefir verið sent salt til
Austfjarða, Vestfjarða, Breiða-
fjarðarhafna, Vestmannaeyja og
Akraness.
Þetta salt bætir þó aðeins úr
brýnni þörf í bili.
En.n er von á tveimur saltskip-
um frá Spáni um næstu mán-
aðamót með 7000 smálestir salts,
og einhverju er von á í apríl-
mánuði.
Bezt og ódýrast salt fæst frá
Spáni, en miklir erfiðleikar eru
á um saltkaupin, því að Spán-
verjar vilja fá sterlingspund
fyrir saltið, en við höfum vart
annan gjaldeyri til saltkaup-
anna en lírur.
Brunkeppni karla verður
fyrsta daginn, og fer hún fram
á Skarðsheiði upp frá Árdal í
Andakíl. Liggur brautin af meira
en 700 metra háum tindi með
600 metra fallhæð.
Á laugardaginn fer brun-
keppni kvenna og svigkeppni
karla fram í Hamragili við Kol-
viðarhól. ’
Á sunnudaginn, síðasta dag
mótsins, verður keppf í stökk-
um á stökkbrautinni að Kolvið-
arhóli. Þá fer einnig fram í
Hamragili svigkeppni kvenna.
Þátttakendurnir í skíðamót
inu eru frá þessum félagasam-
böndum:
Frá Skíðaráði Reykjavíkur 36,
Skíðaráði Akuréyrar 19, Skíða-
ráði Siglufjarðar 17, Héraðssam-
bandi Þingeyinga 4, íþrótta-
sambandi Strandamanna 2, og
Ungmenna — og íþróttasam-
bandi Austurlands 2.
í einstökum greinum er þátt-
takan sem hér segir: Ganga:
A- og B- fl. 19; unglingafl. 12
Svig karla A- fl. 25, B- fl. 22
Svig kvenna: A- fl. 4, B- fl. 4
Brun karla: A- fl. 25, B- fl. 23
Brun kvenna: A- fl. 4, B- fl. 4
Stökk: A- fl. 13, B- fl. 10, ung-
lingaflokkur 14.
Þá verður flokkakeppni • í
göngu og svigi A- og B- flokks
og taka 3ja manna sveitir þátt
í því.
Reynt verður að útvarpa frá
mótinu.
Það var fagurt veður og sólar-
sýn á Keflavíkurflugvelli, þegar
hin tígulega Skymasterflugvél
lenti þar með gestina. Kom vélin
um kl. 12.20, og hafði þá verið
alls rúma 13 tíma á lofti, frá því
að hún lagði af stað frá New
York áleiðis til íslands.
Flugvélin fór af stað frá
Washington í gær, eftir að
sendiherrafrúin íslenzka þar
hafði geíið henni nafnið Reykja-
vík. Voru haldnar nokkrar ræð-
ur við það tækifæri, meðal ann-
ars af Thor Thors sendiherra og
fulltrúum flugfélagsins og fram-
kvæmdastjóra þess. Siðan hélt
vélin til New York og tók þar
farþega til viðbótar, en alls
komu með vélinni hingað 31 far-
þegi.
Vel látið af ferðalaginu.
Tíðindamaður blaðsins átti
stutí/ viðtal við einn hinna am- j
erísku blaðamanna, á meðan
hann beið eftir vegabréfsáritun
á flugvellinum. Var það George
Carroll, frá New York Journal- j
American, en hann er víðfrægur
blaðamaður, ekki sízt fyrir
greinar .sínar frá stríðinu.
Hann sagðist aldrei hafa
komið til íslands fyrr, en þó
hafa lesið nokkuð um landið,
svo að sér væri það ekki með
öllu ókunnugt. Hann lét vel af
ferðalagKiu og lét í ljós ánægju
sína yfir því áð vera kominn I
hingað til lands. Sagði hann að
ákveðið væri, að blaðamenn-
irnir dveldu hér fram á föstu-
dag, en þá færu þeir aftur vest-
ur um haf.
íslenzku boðsgestirnir,
sem fóru til Stokkhólms.
Skömmu eftir hádegi hélt flug
vélin aftur af stað frá Keflavík
áleiðis til Kaupmannahafnar og
síðan til Stokkhólms. Fóru itteð
henni í boði flugfélagsins blaða-
mennirnir þeir, Haukur Snorra-
son, Vilhjálmur S. Vilhjálmsson,
Benedikt Gröndal, yaltýr Stef-
ánsison og Jónas Árnason og
auk þeirra Björn Kristjánsson
alþm. og Hinrik Björnsson
stjórnarráðsfulltrúi. Munu þeir
dvelja í Stokkhólmi í boði flug-
félagsins fram á laugardág, en
svo hefir sænska utanríkismála-
ráðuneytið boðið þeim vikudvöl
til viðbótar.
Þeir, sem að vestan komu.
Þeir sem komu með vélinni að
vestan voru m. a. Thor Thors
sendiherra íslands í Washing-
ton og frú, Helgi P. Briem aðal-
KEA tekur við umboði
samvinnutrygginga
Vátryggingadeild KEA hefir
tekið við ' umboði fyrir sam-
vinnutryggipgarnar frá 1. marz
að telja, og tekur nú að sér
bruna-, sjó, og bílatryggingar
með beztu íáanlegum kjörum.
Samvinnutryggingarnar eru
sem kunnugt er, reknar á sam-
vinnugrundvelli eins og sams-
konar tryggingarstofnanir á
Norðurlöndum og Bretlandi.
Hafa þær haft mikil og víðtæk
áhrif á alla tryggingastarfsemi
almenningi til hagsbóta. Má
þess vænta, að svo verði einnig
hér, enda býður þessi nýja
tryggingastofnun þegar að ýmsu
leyti betri kjör heldur en önnur
trygsjjngafélög.
Framkvæmdastjóri vátrygg-
ingadeildar KEA er Haraldur
Þor^arðsson.
Myndin er tekin á Keflavíkurflugvelli
í gær, af Thor Thors sendiherra og
konu hans.
ræðismaður íslands í New York,
Árni Helgason og Grettir L. Jó-
hannsson ræðismenn, Magnús-
Jochumsson .fulltrúi og Gunnar
R. Pálsson fyrrverandi fulltrúi
hjá ríkisútvarpinu.
Vestur-íslendingarnir og hin-
ir erlendu gestir komu til
Reykjavíkur sunnan af"flugvelli
um kl. 4 í gær og dvelja þeir á
Hótel Borg meðan þeir standa
við hér á landi.
Þýzkur drengnr
í hressingarvist
Börnin í Þýzkalandi eru þjáð
af næringarskorti kulda og
sjúkdómum. Fjöldi þeirra hefir
fallið í valinn, en fleiri lifa við
kröm og kvöl. Þótt reynt sé að
gera eitthvað fyrir þau, hrekkur
það skammt og nær aðeins til
fárra. — Svisslendingar hafa til
dæmis boðið mörgum þýzkum
börnum til sín, og þessi mynd er
af slíkum dreng, sem er í hress-
ingardvöl í Sviss. Hann er frá
Hamborg. Hjúkrunarkona er að
rannsaka heilsufar hans.