Tíminn - 29.03.1947, Síða 1

RITSTJÓRI:
ÞÓRARINN ÞÓRARINSSON
ÚTGEFANDI:
FRAMSÓKN ARFLOKKURINN
Símar 2353 og 4373
PRENTSMIÐJAN EDDA h.f.
RITSTJÓR AÖKRIFSTOFUR:
EDDUHÚ3I. Llndargötu 9 A
Símar 2353 og 4373
AFGREIÐSLA, INNHEIMTA
OG AUGLÝSINGASKRIFSTOFA:
EDDUHÚSI, Llndargötu 9A
Slml 2323
31. árg.
Reykjavík, laugardagiim 29. marz 1947
Stjórnarfrv. um inngöngu Ný afurðasöiuiöggjöt:
Ísiands í Bernatsambandið Stjórnarfrv. um framleiðslu landbúnaðarins
og verðskráningu landbúnaðarafurða lagt
Frumvarpið var lagt fram á Alþingi í gær.
í gær var lagt fram á Alþingi stjórnarfrumvarp um að héim-
ila ríkisstjórninni að ganga í Bernarsambandið, sem tryggir
vernd bókmennta og listaverka. í greinargerð frumvarpsins
segir svo:
Markmið það, sem unnið var
að með stofnun Bernarsam-
bandsins, var að fá viðurkenn-
ingu fyrir því, að við hugverk
erlendra manna væri einnig
tengdur fjárhagslegur réttur,
sem vernda bæri eigi síður en
hverja aðra eign. Upphaflega
var því gert ráð fyrir, aö hag-
kvæmast væri að vinna að sam-
ræmingu höfundalöggjafar í
hinum ýmsu löndum, líkt og
unnið var að sameiginlegri lög-
gjöf á Norðurlöndum á ýmsum
sviðum. Við nánari athugun
reyndist slíkt þó ógerningur,
vegna þess að mikill munur var
á því, að hve miklu leyti hin
ýmsu ríki vildu vernda rétt höf-
unda. Var því horfið að því ráði
að tryggja það annars vegar, að
í hverju riki fengju erlendir
höfundar sömu vernd og inn-
lendir, og hins vegar, að ein-
ungis þau ríki fengju upptöku
í sambandið, sem uppfylltu til-
tekin lágmarksskilyrði í löggjöf
sinni um höfundarétt. Bernar-
samningurinn frá 1886 var orð-
aður út frá þessu sjónarmiði, og
við endurskoðanir þær, sem síð-
ar hafa farið fram á honum,
hefir sama sjónarmiði verið
haldið, en lágmarkskröfurnar
hækkaðar smám saman með
tilliti til nýrra tegunda hug-
verka og vaxandi skilnings á
réttarstöðu höfunda. Með inn-
göngu íslands í Bernarsam-
bandið myndu íslenzku rithöf-
undalögin einnig ná til verka
erlendra höfunda, og íslenzkir
höfundar sömuleiðis' njóta
verndar í þeim ríkjum, sem í
Bernarsambandinu eru.
Þessi ríki eru nú meðlimir í
Bernarsambandinu:
Ástralía, Belgía, Brazilia,
Bretland, Búlgaría, Canada,
Danmörk, Finnland, Frakkland,
Grikkland, Holland, Indland,
írland, Ítalía, Japan, Júgóslavía,
Liechtenstein, Luxemburg,
Monarco, Noregur, Nýja-Sjáland
Pólland, Portúgal, Rúmenía,
Spánn, Suður-Afríka, Sviss, Sví-
þjóð, Tékkóslóvakía, Vatikanið,
Þýzkaland.
Að vísu eru nokkur ríki enn
utan sambandsins, svo sem
Bandaríki Norður-Ameríku. En
þess ber þó að gæta, að rit sem
eru gefin út í Bandaríkjunum
njóta verndar í fjölmörgum öðr-
um ríkjum, ýmist á gagnkvæm-
is grundvelli eða vegna beinna
samninga Bandaríkjanna við
viðkomandi ríki. Sama gildir
um flest ríki Mið- og Suður-
Ameríku.
Framlög íslands vegna rekst-
urskostnaðar Bernarstofnunar-
innar myndu verða um 650
svissneskir frankar á ári, þ. e.
um kr. 1000.00 samkvæmt nú-
verandi gengi. Hins vegar yrði
eigi hjá því komizt að setja
fastar reglur um framkvæmd
samningsins hér á landi, bæði
varðandi fjárgreiðslur fyrir af-
not hugverka, svo og fyrir-
greiðslur varðandi samnings-
aðild. í 2. gr. laga nr. 49 14.
apríl 1943, sbr. reglugdrð 21.
janúar 1947, er gert ráð fyrir
að menntamálaráðuneytið setji
reglur um hliðstæð réttindi inn-
lendra höfunda. Verður að telja
eðlilegt, að það ráðuneyti sjái
um tilhögun þessara mála einn-
ig að því er erlenda höfunda
snertir.
Sérstöku flugráði verður falin
yfirstjórn flugmálanna
Stjórnarfrv. um flugmálin lagt fram á Alþingi.
f gær var lagt fram stjórnarfrumvarp á Alþingi um breyt-
ingar á lögunum um flugvelli og lendingarstaði. Aðalefni frv.
er á þessa leið:
Ráðherra sá, er fer með flug-
mál, skipar fimm manna flug-
ráð, og skulu að minnsta kosti
tveir þeirra hafa sérþekkingu á
flugmálum. Flugráð skal skipað
til fjögurra ára í senn.
Verkefni flugráðs er að hafa á
hendi undir yfirstjórn ráðherra
stjórn flugmála og annast
rekstur flugvalla ríkisins. Þókn-
un til flugráðsmanna skal á-
kveðin af ráðherra, og greiðist
hún úr ríkissjóði.
Ráðhera skipar flugmálastjóra
og flugvallastjóra að fengnum
tillögum flugráðs.
Flugmálastjóri skal undir
stjórn flugráðs fara með störf
þau, sem hér greinir: Nýbygg-
ingu flugvalla, loftferðaeftirlit,
öryggisþjónustu og önnur störf,
er flugið varða og ekki snerta
rekstur flugvalla.
Flugvallastjóri annast rekst-
ur og viðhald flugvalla ríkisins
undir stjórn flugráðs.
í erindisbréfum, er ráðherra
setur að fengnum tillögum flug-
ráðs/ skal nánar kveðið á um
störf flugmálastjóra og flug-
vallastjóra.
Ráðherra skipar og ræður
fasta starfsmenn flugmála-
stjóra og flugvallastjóra til að-
stoðar, eftir því sem þörf krefur,
að fengnum tillögum flugráðs.
Þar Víí laún flugmálastjóra,
flugvallastjóra og annarra
fastra starfsmanna verða ákveð-
in í launalögum, skulu þau á-
kveðin af ráðherra, og greiðast
þau úr ríkissjóði.
í giæinargerð frumvarpsins
segir svo:
Á síðustu árum hafa orðið
stórfelldar framfarir í flug
málum íslendinga. Fyrir styrj-
öldina voru flugvellir hér fáir
og smáir og flugið lítill þáttur
i samgöngumálum þjóðarinnar.
Á styrjaldarárunum hefir þetta
breytzt. Flugvellir hafa verið
byggðir, einkum þó af hernað-
aryfirvöldunum, en þeir síðan
afhentir íslendingum. Flugvél-
um hefir fjölgað mjög, og flug-
ið er sívaxandi þáttur í sam-
göngukerfi landsins. Hér starfa
nú tvö flugfélög, og hér eru
flugskólar, sem eiga æfinga- og
(Framhald á 4. síöu)
62. blað
Tveir frægir sundgarpar
frara á Alþingi í gær
Yfirstjórn framleiðslumálanna lögð í hendur
framleiðsluráðs, sem verður kosið af sam-
tökum bænda.
í gær var útbýtt á Alþingi frumvarpi til laga um framleiðslu-
ráð landbúnaðarins, verðskráningu, verðmiðlun og sölu á land-
búnaðarvörum o. fl. Frumvarpið er flutt af ríkisstjórninni í
samræmi við málefnasamning hennar. Það er í átta köflum og
fara hér á eftii tveir fyrstu kaflarnir, er marka aðalbreytingar
frv. Annar þeirra fjallar um skipun framleiðsluráðs landbún-
aðarins, er annist yfirstjórn framleiðslumálanna, en hinn er um
verðskráningu landbúnaðarafurða innanlands.
Hér eru tveir af kunnustu sundmönnum okkar íslendinga, þeir Sig-
urður Jónsson Þingeyingur, til vinstri, og Ari Guðmundsson, til hægri.
Þeir kepptu báðir við sænska sundkappann Olsson á sundmóti K. R. í
fyrrakvöld Er sagt frá úrslitum mótsins á öðrum stað í blaðinu í dag.
Tvö ný sundmet sett á sundmót-
inu í fyrrakvöld
Sænski sundmaðuriiiii flaug liéðan í gær-
morgun — ósigraður.
í fyrrakvöld fór fram í sund- ! 100 metra bringusund: 1. Ols-
höllinni í Reykjavík hið árlega son á 1.13.4 mín. 2. Sigurður
sundmót Knattspyrnufélags | Þingeyingur á 1.17.7, sem er
Reykjavíkur. Að þessu sinni var nýtt íslandsmet.
fylgst með því af sérstakri at-| 50 metra baksund: 1. Ólafur
hygli, þar sem meðal þátttak-, Guðmundsson í. R. 34.9 sek,
endanna var einn af kunnustu sem er nýtt íslandsmet. Gamla
sundmönnum Svía, Per Olof
Olsson. En hann kom hér við á
leið sinni til Bandaríkj annh, þar
sem hann ætlar að keppa í sundi
á sundmótum. Hinir íslenzku
sundmenn stóðust Svíanum
ekki snúning, enda varla við því
að búast, og fór hann héðan ó-
sigraður. Árangur íslenzku
sundmannanna á mótinu var
samt sem áður ágætur og voru
sett tvö ný íslandsmet.
. Úrslit í einstökum greinum
urðu annars sem hér segir:
100 metra skriðsund: 1. Olsson
á 58.5 sek. 2. Ari Guðmunds-
son á 61.5 sek.
(Framhald á 4. síöu)
Um skipan og verkefni
framleiðsluráðs.
1. gr. Framleiðsluráð land-
búnaðarins hefir á hendi aðal
framkvæmd laga þessara, og
skal það skipað þannig: 5
mönnum kosnum af Stéttar-
sambandi bænda á fulltrúaráðs-
fundi þess, og sé einn þeirra
formaður framleiðsluráðs, og 4
mönnum er stjórn Stéttarsam-
bandsins skipar samkvæmt til-
nefningu eftirgreindra aðila,
einn frá hverjum: þeirri deild
Sambands ísl. sa-mvinnufélaga,
er fer með sölu landbúnaðar-
afurða, Mjólkursamsölunni i
Reykjavík, Sláturfél. Suður^
lands og mjólkurbúunum utan
mjólkursvæðis Reykjavíkur og
Hafnarfjarðar, allir til 2ja ára
í senn.
Framleiðsluráð kýs úr sínum
flokki 3 menn í framkvæmda-
nefnd og jafnmarga til vara.
Verkefni nefndarinnar er að
taka ákvörðun um og afgreiða
mál, sem ekki þykir fært að
fresta til fundar framleiðslu-
ráðs.
Framleiðsluráð ræður sér
fulltrúa er annast dagleg störf,
Þingfuiidum frestað
Fundum Alþingis var i gær
frestað. Á þingið að koma sam-
an aftur 8. apríl, að afloknu
páskaleyfi þingmanna.
Búnaðarþingi slitið
í gær
Nýjung í byggingariðnaði
Fyrsta vibrósteinaverksmiðja á íslandi.
Suöur í Kópavogi er verksmiðja, sem steypir byggingasteina
af sænskri gerð. Telja forstöðumenn fyrirtækisins, að steinarnir
séu bæði ódýrari og betri en annars þekkist. En hvað segja
ráðunautar almennings um þessa nýjung?
í fyrradag var fréttamönnum
boðið að skoða byggingarefna-
verksmiðju, sem er suður í
Kópavogi og steypir svokallaða
Vibrosteina. Eru það bæði hol-
steinar og heilsteinar. Steyp-
an er vélhrist svo að minna vatn
fari í hana og síðan eru stein-
arnir þurrkaðir eða hertir i
miklum hita. Með þessu móti
er talið, að steypan verði sterk-
ari og endingarbetri en ella.
Framkvæmdastjóri verksmiðj-
unnar er Örn Guðmundsson, en
verkstjóri Óskar Magnússon frá
Steinum undir Eyjafjöllum.
Þessi steinagerð er sænsk og
hófst framleiðslan árið 1938.
Verksmiðjan í Kópavogi býr til
Búnaðarþinginu var slitið í 700—800 steina á dag, en þar
vinna aðeins 4 menn. Er ætl-
azt til þess, að steinarnir verði
því ódýrara byggingarefni, en
nú er almennt fáanlegt og ekki
sízt vegna þess, að hitaeinangr-
un á að vera betri en títt er í
steyptum holsteinum.
gær. Fjallaði það um mörg mik-
ilvæg mál sem snerta landbún-
aðinn og bændur sérstaklega.
Verður á næstunni skýrt frá
þeim málum, sem það hefir
fjallað um og ekki hefir enn
verið sagt frá í blaðinu.
Þess er að vænta, að starfs-
menn alþjóðar, þeir sem sér-
fróðir eru um byggingamál og
eiga að veita fólki upplýsingar
og ráðleggingar, fylgist með
þessari nýjung, reyni þessa
steinategund og beri henni vitni.
Vibro-steinninn tekinn úr vélinni.
það getur einnig valið sér trún-
aðarmenn til eftirlits eftir þvi
sem þörf krefur.
2. gr. Aðalverkefni fram-
leiðsluráðs (auk þess sem um
jæðir í 1. gr.) eru:
1. að fylgjastmeð framleiðslu,
sölu og vinnslu landbúnaðar-
vara;
2. að stuðla að eflingu land-
búnaðarframleiðslunnar i sam-
starfi við Búnaðarfélag íslands
svo að hún fullnægi eftir því
sem kostur er á þörfum þjóð-
arinnar
3. að stuðla að umbótum á
vinnslu og meðferð varanna;
4. að vinna að aukinni hag-
nýtingu markaða fyrir þessar
vörur utan lands og innan;
5. að vinna að því að beina
framleiðslu landbúnaðarins að
þeim framleiðslugreinum sem
landbúnaðinum eru hagfelldast-
ar og samrýmast bezt þörfum
þjóðarinnar á hverjum tíma;
6. að ákveða verðmiðlun á
kindakjöti, mjólk og mjólkur-
vörum samkv. fyrirmælum laga
þessara;
7. að ákveða mjólkursölusvæði
samkv. lögum þessum;
8. að verðskrá landbúnaðar-
vörur í samræmi við vísitölu
hagstofunnar, sbr. 2. málsgr. 6.
gr. og 7. gr.
3. gr. Framleiðsluráð lætur
safna og gefa út ár hvert skýrslu
um framleiðslu landbúnaðar-
vara, vinnslu þeirra og sölu,
markaði, markaðshorfur og af-
komu landbúnaðarins á hverj-
um tíma.
Skylt er öllum þeim fyrir-
tækjum og stofnunum er hafa
með höndum vinnslu eða sölu
landbúnaðarafurða, að láta ráð-
inu í té allar upplýsingar, er því
geta að gagni komið við störf
þess og þær geta veitt.
Um verðskráningu.
4. gr. Söluverð landbúnaðar-
vara á innlendum markaði skal
miðast við það, að heildartekjur
þeirra, er landbúnað stunda,
verði í sem nánustu samræmi
við tekjur annarra vinnandi
stétta.
Hagstofu íslands er skylt að
afla nauðsynlegra gagna fyrir
1. júlí ár hvert um framleiðslu-
kostnað landbúnaðarvara og
tekjur annarra vinnandi stétta
á sama tíma.
5. gr. Við útreikning fram-
leiðslukostnaðar og verð’agn-
ingu á söluvörum landbúnað-
arins á innlendum markaði í
heildsölu og smásölu skal sam-
kvæmt ákvæðum 4. gr. byggt á
verðgrundvelli, sem fenginn er
með samkomulagi milli þriggja
fulltrúa, sem tilnefndir eru af
(Framhald á 4. slöuj