Tíminn - 11.04.1947, Qupperneq 1

Tíminn - 11.04.1947, Qupperneq 1
RITSTJÓRI: > ÞÓRARINN ÞÓRARINSSON !j ÚTGEPANDI: \ PRAMSÓKNARFLOKKURINN | Símar 2353 og 4373 PRENTSMIÐJAN EDDA h.f. í RITST JÓRASKRIPSTOFUR: EDDUHÚSI. Lindargötu 9 A < Slmar 2353 og 4373 AFGREIÐSLA, INNHEIMTA ) QG AUGLÝSINGASKRIPSTOPA: > EDDUHÚSI, Llndargötu 9A ij Simi 2323 \ 31. árg. Reykjavík, föstudaginn 11. apríl 1947 68. blað Fimmtíu miljón kr. nyir skattar vegna iöggjafar síðustu þinga og verðbólgunnar Tekjiiöfliiuarfrumvöri) stjóriiarinnar lög'ð fram á Al|)ingi í g'ær. í gær voru lögð fram á Alþingi þrjú tekjuöflunarfrv., sem ríkisstjórnin hefir undanfarið haft á döfinni. Frumvörp þessi fjalla um hækkun benzínskatts, vörumagnstolls, verðtolls, bif- reiðaskatts og gjalds á innlendum tollvörum. Alls er gert ráð fyrir, að -þessar tollahækkanir auki tekjur ríkissjóðs á þessu ári um 35 milj. kr. Áður hefir stjórnin ákveðið hækkun á tóbaki og áfengi, sem ætti að auka tekjur ríkisins um 10—15 milj. kr. Alls verður því stjórnin að hækka álögurnar um 50 milj. kr. á þessu ári til þess að geta mætt þeim útgjöldum, er voru búin í hendur hennar af fyrrv. stjórn. Verður ekki annað sagt en að eftir hafi verið skilinn þungur baggi fyrir núverandi stjórn að glíma við, og mun hann þó eiga eftir að þyngjast mikið enn. Ilér á eftir verður skýrt frá aðalatriöum þessara frumvarpa. Tollahækkunin.' Aðal tekjuöflunarfrumvarpið fjallar um hækkun á aöflutn- ingsgjöldum árið 1947. Tekju- öflunin, sem þar er fyrirhuguð, er þrennskonar: í fyrsta lagi er vörumagns- tollur á benzín hækkaður úr 1 eyri af kg. í 20 aura. í öðru lagi er vörumagns- tollur á benzín hækkaður úr 9 aurum af kg. í 20 aura. í þriðjs. lagi er verðtollurinn hækkaður um 65%. Undanþegnar þessum tolla- hækkunum, bæði hækkuninni á vörumagnftolli og verðtolli, eru þessar vörur: kornvörur, kaffi, sykur, kol, salt, steinolía og drykkjarvörur. Verðlagseftirlitinu er óheim- ilt að leyfa álagningu á tolla- hækkun þeirri, sem hé/ um ræðir. Tollahækkun þessi gild- ir aðeins til ársloka 1947. Gert er ráð fyrir að hækkun benzíntollsins gefi 5 milj. kr. auknar tekjur, hækkun vöru- magnstollsins 7.2 milj. og hækk- un verðtollsins 29.9 milj. kr. Alls nemur því tekjuaukningin, sem frv. gefur af sér, 42.1 milj. kr. Þessar tölur eru miðaðar við heilt ár, en þar sem frv., ef að lögum verður, gildir ekki nema í 9 mánuði, eru raunverulegu tekjurnar, sem ríkið fær, ekki nema 31.6 milj. kr. Benzínskatturinn lægri hér en annars staðar. í greinargerð frv. er skýrt frá því, að benzíntollur sé mun Frá umræðum hærri í nágrannalöndunum en hann hefir verið hér eða 34 aurar á 1. í Danmörku, 18 aurar í Svíþjóð og Noregi og 22 aurar í Bretlandi. Ennfremur er bent á, að kostnaður við vegaviðhald hafi þrettánfaldazt síðan 1939. Þá var kostnaðurinn 800 þús. kr., en var á síðastl. ári 11 milj. kr. Annars staðar sé löggjöf hagað þannig, að þeir, sem mest noti vegina, taki mestan þátt í við- haldskostnaðinum og þyki rétt að taka upp þá stefnu hér. Bifreiðaskatturinn. Annað tekjuöflunarfrv. fjall- ar um hækkun á bifreiðaskatti. Þar er lagt til að innflutnings- gjald af hjólbörðum og gúmmí- slöngum hækki úr 1 kr. á kg. í 3 kr. og að lagður verði skattur á fólksflutningabifreiðar, sem nemi 36 kr. á ári af hverjum 100 kg. af þunga þeirra. Meðal- þyngd slíkra bifreiða er áætl- uð 1500 kg. og yrði þá skattur- inn 540 kr. á ári. Tekjur af þessum ráðstöfunum eru áætl- aðar um 2 milj. kr. á ári. / Hækkun gjalds á sælgæti. Þriðja tekjuöflunarfrumvarp- ið fjalTar um hækkun gjalds á innlendum tollvörum. Er ætlazt til, að þetta gjald hækki um 100%. Hér mun eingöngu um sælgætisvörur að ræða, þar sem kaffibætir verður undanþeginn tollhækkun þessari. Gert er ráð fyrir að tekjuaukning ríkissjóðs af þessu verði 1.5 milj. kr. um frumvörpin ÍJr ræðnm Eysteins Jóu.ssonar og' llorniaiins Jónassonar. Umræður um þessi frumvörp stjórnarinnar hófust í báðum þingdeildum í gær. Þingmenn kommúnista deildu allfast á frumvörpin, en lentu fljótt í vandræðum, þegar auglýst var eftir úrræðum frá þeim eða þeim var bent á stefnu þeirrar stjórnar, sem þeir höfðu stutt til skamms tíma. Tvær leiðir. í neðri deild gerði Eysteinn Jónsson menntamálaráðherra grein fyrir afstöðu Framsókn- arflokksins. Hann benti á, að um tvær leiðir hefði verið að velja. Önnur var sú að draga úr verð- bólgunni, sem skapast hafði undanfarið, og útgjöldum ýmsra laga, sem samþykkt hafa verið seinustu missirin, og lækka fjárlögin þannig svo mikið, að ný tekjuöflun hefði orðið óþörf. Þessa leið, að lækka dýrtíðina, hefði Framsóknarflokkurinn talið æskilegasta, en hún hefði ekki nægilegt þingfylgi. Hin leiðin var sú, að reyna að afla nýrra tekna til að rísa undir út- gjöldunum, sem hljótast af lög- gjöf síðustu missira, og til að stööva hækkun dýrtíðarvísitöl- unnar. Sú leið væri farin með þessu frv. Aðeins bráðabirgðaúrræði. Framsóknarflokknum er það Ijóst, sagði menntamálaráð- herra, að þessi leið er ekki nema bráðabirgðaúrræði. Hinar nýju álögur mættu bezt opna augu manna fyrir því, að þessi leið er ekki fær til frambúðar. En Framsóknarmenn telja þó betra að vinna þannig að stöðvun dýr- tíðarvísitölunnar en að láta hana hækka óhindrað, éins og Byrjað að nota nýjar vélar í Mjólkurbúi Flóamanna --------------------------------------------h Sveríí’ng/armV í Suður-Afríku. fagna « konungi sínum ;; Aíköst og vörugæði aukast til mikilla muna við þessa endurnýjun vélakostsins Viðtal við Stefán Björnsson, ráðiinant iiijólkurbiiaiina. Nú er langt komiö að setja niður nýju vélarnar í Mjólkurbú Flóamanna, þær þeirra, sem til landsins eru komnar. Hins vegar er enn ókomið talsvert af vélum, sem smíðaðar hafa verið í Ála- borg og ekki hefir tekizt að koma til Kaupmannahafnar enn sem komið er, sökum ísa og snjóalaga. Þegar er farið að nota vélar þær, sem búið er að ganga frá, og er til dæmis skyr, sem búið er til í nýju vélunum, farið að koma í búðir í Reykjavík. — Þessi nýi og aukni vélakostur Flóabúsins mun ekki aðeins auka afköst þess stórlega, heldur einnig auka gæði mjólkurinnar að Það var mikið um dýrðir meðal Svertingjanna í Suður-Afríku, þegar konungur Bretaveldis var á ferð í þorpum þeirra með hinu fríða föru- neyti sínu, og fögnuðu þeir ekki hon- um síður innilega en hinir hvítu þegnar. Á cfri myndinni sjást tvær svartar frúr, önnur með barn sitt á baki sér, virða fyrir sér flugvél kon- ungshjónanna. — Á neðri myndinni sjást tveir stríðsmenn í sínum feg- verða mundi að öðrum kosti. Það ætti að gera dýrtíðarmálið viðráðanlegra, þegar hafist verður handa um raunhæfar aðgerðir. Þetta sjónarmið réði því ekki sízt að Framsóknar- menn fóru í ríkisstjórnina, þótt ekki fengist stórfelldari stefnu- breyting til að byrja með en fyrir liggur. Það er skoðun mín, að hefði þessi stefnubreyting ekki fengizt, væri dýrtíðarvísi- talan nú komin í 320—330 stig og algert hrun atvinnulífsins og fjárhagsins hefði þá ekki verið umflúið. Afstaða sósíalista. Þá vék menntamálaráðherra að málflutningi Einars Olgeirs- sonar. Einar hefði haldið því fram, að það ætti að leggja skatta á verzlunina. í stjórnar- sáttmálanum væri ákvæði um að bæta verzlunina og yrði það skörulega framkvæmt, — myndi það koma neytendum til góðs. Þá hefði E. O. talað um hækkun tekjuskattsins. Skatt- stigin myndi þegar nógu hár, en það, sem vantaði, væri betra skattaeftirlit. Núverandi stjórn hefði ákveðið að vinna að end- urbótum á því. Annars kvaðst menntamálaráðherra undrandi yfir því, að E. O. hefði nú þótzt fylgjandi því að afnema allan gróða hjá kaupm. og öðrum milliliðum. Það væri ekki nema fáar vikur síðan hann hefði stutt stjórn, sem búið hafði betur að heildsölum og gróða- mönnum en nokkur stjórn önn- ur. Hún hefði leyft þeim að safna meiri gróða og eyða meiri gjaldeyri en dæmi væru til fyrr og síðar. Hverjar hefðu þá verið tillögur þessa þingmanns og flokks hans til að draga úr stór- gróðanum? Bókstaflega engar og þess vegna væJri komið í slíkt óefni og raun bæri vitni. E. O. ætti að sjá sóma sinn í því, að þessi afstaða flokks hans væri ekki rifjuð upp. Nauðsyn raunhæfari aðgerða. í efri deild gerði Hermann Jónasson grein fyrir afstöðu sinni til þessara mála. Hann kvaðst hafa haft takmarkaða trú á núverandi stjórnarsam- starfi, þegar til þess var stofn- að, m. a. vegna þess, að ekki hefði fengizt tekið nægilega föstum tökum á dýrtíðar- og (Framhald á 4. síðu) í Þjórsárdal heyrðust miklir gosdynkir í Heklu í fyrrakvöld — einhverjir þeir mestu, sem þar hafa heyrzt. Stóð þannig fram á nótt, en er undir morg- un var komið, fór að draga úr gosdynkjunum og versnaði þá skyggni.svo ekki var lengur hægt að sjá til fjallsins. Um kvöld- ið áður sáust eldarnir í fjallinu greinilega víða aá. Þó sýndist fólki í Þjórsárdal ekki eins mik- ill eldur uppi í fjallinu og fyrstu daga gossins. í Þjórsárdal hefir öskufalls orðið vart á einum bæ, Haga, en sá bær, er næst fyrir utan Ásólfsstaði. Ekki er kunnugt um, að aska hafi ’ fallið viðar miklum mun. Búið að ganga frá meginhluta vélakostsins. Tíðindamaður Tímans átti í gær tal við Stefán Björnsson, ráðunaut mjólkurbúanna, um þessa miklu endurnýjun á véla- kosti mjólkurbús Flóamanna. — Það er þegar að mestu leyti búið að ganga frá þeim vélum búsins, sem komnar eru til landsins. Danirnir, sem unn- ið hafa að þessu munu koma hingað til Reykjavíkur i næstu viku, og þá taka aftur til starfa í mjólkurstöðinni hér. Má segja, að endurnýjuninni á vélakosti Flóabúsins sé langt komið, því að meiri hluti vélanna er kom- inn, þótt dálitið vanti enn inn í. Eru það vélar, sem smíðaöar voru í Álaborg og ekki hefir verið unnt að koma til Hafnar sökum ísalaga og snjóa. Nýju vélarnar komnar í notkun. — Hvaða vélar er þegar farið að nota? — Það er farið að nota geril- sneyðingarvélarnar, skilvind- una, skyrgerðartækin og inn- vigtunaráhöldin. Þessi tæki reynast öll ágætlega, og er það þó enn til baga, að vatn skort- ir, og ekki er búið að ganga frá gufukatli, ^em kominn er, svo að hörguil er á gufu. En á þessu hvort tveggja verður reynt að ráða bót strax og jörð er þíð orðin. Miklu stórvirkari en gömlu tækin. — Eru þessi nýju tæki ekki miklu stórvirkari en þau, sem fyrir voru? — Þau eru það. Nú eru til dæmis tvær vogir í stað einnar áður, svo aö vigtunin verður um þær slóðir, og öskufallið í Haga var ekki mikið, en sást' þó greinilega á fönnum og svell- um, og er strokið var eftir jörð'- inni, kom rák eftir hendina. Mun hér vera um að ræða fok- ösku, enda er vindstaðan nú komin beint af Heklu á Þjórs- árdal. Frá Fellsmúla sást ekki til Heklu í gær, að því er blaðinu var tjáð í viðtali, sem tíðinda- maður þess átti við séra Ragn- ar Ófeigsson, prest þar. Kvöldið áður höfðu þó eldarnir sézt greinilega. Annars var yfirleitt rigningarsúld um allt Suður- land í gær og slæmt skyggni. miklu fljótlegri, auk þess sem hægara verður að aðskilja góðu mjólkina, sem fer til neyzlu, og lakari mjólkina, sem ætluö er til vinnslu. Skyrgerðarvélin vinnur úr 8000 lítrum á klukku- stund í stað 5000, en auk þess er komin sérstök vél til þess að kæla ostamjólk, og hún getur skilað 5000 lítrum á klukku- stund. Mjólkurgæði stóraukast. Þá skiptir hitt ekki minna máli, að gæði mjólkurinnar munu aukast stórlega. Hið sama gildir um vinnsluvörurnar. Skyr, sem búið er til í nýju skyrgerð- arvélunum, er til dæmis mun betra en gamla skyrið, þetta nýja skyr er þegar komið í búð- ir hér í Reykjavík. Tankbílar til mjólkurflutninga. Loks má geta þess, að mjólk- urbú Flóamanna á von á fjór- um tankbílum með vorinu. Á þeim á að flytja mjólkina frá Flóabúinu til Reykjavíkur. Þess- ir bílar eru vandlega einangrað- ií' og miklu síður hætt við, að hún skemmist í flutningum á þeim heldur en í brúsum á venjulegum bílum. Slikir mjólk- urflutningar eru alger nýjung hér á landi. Erlendis er þetta aftur talsvert tíðkað, einkum í Bandaríkjunum, þar sem mjólk er einnig mikið flutt með járn- brautum með svipuðum hætti. Seinna verða sennilega fengn- ir fleiri slíkir bílar. Tíminn birtir á 3. siðu í dag grein um mjólk og mjólkurvör- ur eftir Þórhall Halldórsson mjólkurfræðing. Þórhallur er sonur Halldórs heitins Vilhjálmssonar, skóla- stjóra á Hvanneyri, og Svövu Þórhallsdóttur, konu hans. — Hann tók stúdentspróf vorið 1942. Sumarið 1943 fór hann vestur um haf og stundaði nám í mjólkurfræðum í Madison í Wisconsin í Bandaríkjunum. — Lauk hann meistaraprófi í þeirri fræðigrein á síðastliðnu hausti. ursta skrúða bíða komu konungsins. Öskufalls vart í Þjórsárdal Miklir gosdynkir í fyrrakvöltl, en allt með kyrrasta nióti í gær. Hekla virtist meff rólegasta móti í gær. En í fyrrakvöld heyrff- ust hins vegar miklir gosdynkir og eldar sáust. Tíffindamaffur blaffsins átti í gær tal viff fólk aff Ásum í Þjórsárdal og Fells- múla á Landi.

x

Tíminn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.