Tíminn - 17.04.1947, Page 1

niTSTJÓRASKRIFSTOPUR:
EDDUHÚSI. Llndargötu 9 A
Simar 2353 og 4373
AFGREIÐSLA, INNHEIMTA
OG AUGLÝSENGASKRIFSTOFA:
EDDUHÚSI, Lindargöiu 9 A
Sími 2323
31. árg.
Reykjavík, fimmtudagiim 17. apríl 1947
72. blað
ERLENT YFIRLIT.
.
Vegur sameinuðu þjóðanna vex
Máli, sem stórveldin ætluðu að leysa án af-
skipta iBandalagsins, Iiefir verið vísað þangað
I
Eins og skýrt var frá í fréttum í gær, verður aukabing sam-
cinuðu þjóðanna kvatt saman 28. þ. m. til að ræða Palestínumálið.
Þótt Palestínumálið kunni að reynast sameinuðu þjóðunum erfitt
úrlausnar, er þetta aukaþing eigi að síður sigur fyrir þær og
stefnu þeirra, sem vilja leysa deilumálin á alþjóðlegum grundvelli.
Það hefir þótt ,bera nokkuð á
því í seinni tíð, að tvö helztu
störveldin, Rússland og Banda^-
ríkin, vildu leysa deilumálin ut-
an vettvangs sameinuðu þjóð-
anna, því að þau kæmu þannig
TRYGGVE LIE,
ritari sameinuðu þjóðanna, er hefir
haldið rétti þeirra mjög einarðlega
fram og á mestan þátt í því, að ekki
hefir verið gengið framhjá þeim.
styrkleika sínum betur- við.
Raunar hefir alltaf borið á
þessu hjá Rússum en ekki veru-
lega hjá Bandarikjamönnum
fyrr en í seinni tíð. Þetta kom
einna Ijósast fram hjá Banda-
ríkjastjórn í vetur, þegar hún
óskaði sérstakra samninga við
Breta um Palestínumálið eftir
að þeir höfðu vísað því til sam-
einuðu þjóðanna. Fyrirætlanir
Bandaríkjastjórnar um lán-
veitingar til gríska og tyrk-
neska hersins þykja einnig
ganga í sömu átt, þar sem
Bandaríkin hefðu átt að athuga
áður, hvort sameinuðu þjóðirn-
ar gætu ekki veitt þessum ríkj-
um vernd gegn erlendum ágangi.
Það eru fyrst og fremst brezk
blöð, sem hafa haldið uppi þess-
ari gagnrýni. Þau hafa bent á,
að samtök sameinuðu þjóðanna
yrðu fljótt úr sögunni, ef stór-
veldin sniðgengju þau á þenn-
ERLENDAR. FRÉTTIR
Gandhi og Jinnah, aðalleiðtog-
ar kongressflokksins og Múham-
eðstrúarmanna, hafa birt sam-
eiginlega áskorun til Indverja
um að hætta öllum óeirðum.
Er þetta í fyrsta sinn, er full-
trúar aðalandstöðuflokkanna í
Indlandi birta sameiginlega á-
skorun og þykir það spá góðu
um frelsistöku Indverja.
Auriol Fraklandsforseti hefir
haldið ræðu, sem var stíluð
óbeint gegn de Gaulle og hinni
nýju hreyfingu hans. Allir
stjórnarflokkarnir hafa lýst sig
andvíga henni.
Bandaríkjamaffurinn Reyn-
olds hefir nýlega flogið um-
hverfis jörðina á 79 klst. Það
er nýtt heimsmet.
Dov Gruner, sem var einn af
helztu skemmdarverkamönnum
Gyðinga í Palestínú, var hengd-
ur í gær, ásamt þremur félögum
sínum. Bretar höfðu frestað af-
töku hans um nokkurt skeið.
an hátt. Heimurinn myndi þá
smám saman skiptast í tvö and-
stæð stórveldasamtök undir for-
ustu Bandaríkjanna og Rússa.
Bretar telja slíka þróun hvorki
hagstæða. sér eða öðrum minni
þjóðum, enda myndu þá áhrif
þeirra fiiótt úr sögunni. í sam-
ræmi við þetta sjónarmið hafn-
aði brezka stjórnin tilmælum
Bandaríkjastjórnar um sérstak-
ar viðræður um Palestínumálin,
en krafðist í þess stað, að kvatt
yrði saman aukaþing samein-
uðu þjóðanna til að ræða þau.
Með þessari framkomu hafa
Bretar stutt að auknum veg
hinnar alþjóðlegu samvinnu.
í blöðum óháðra smáþjóða
voru undirtektirnar yfirleitt
svipaðar og í brezkum blöðum.
Bandaríkjastjórn mun hafa
séð það á undirtektum Breta og
smáþjóðann'a, að hún var kom-
in út á hála braut, ef hún snið-
gengi sameinuðu þjóðirnar, líkt
og Rússar hafa oft gert. Hún
féllst því á kröfu Breta um
aukaþing sameinuðu þjóðanna
til að ræða Palestínumálið.
Þá beindi hún þeim tilmælum
til Öryggisráðsins, að það lýsti
sig samþykkt stefnu Bandaríkj-
anna varðandi aðstoð við
Grikki og Tyrki. Ennfrémur
lagði hún til, að Öryggísráðið
fæli alþjóðaher að annast
gæzlu á grísku landamærunum,
þar sem skæruliðar hafa farið
inn í Grikkland úr nágranna-
löndunum.
Þessar tillögur Bandaríkja-
stjórnar hafa undanfarið verið
ræddar í Öryggisrá?Sinu. Má
telja vist, að meirihluti þess lýsi
sig fylgjandi lánveitingunum,
þótt Rússar feldu tillögur þess
efnis með því að beita synjunar-
valdinu. Málinu hefir eigi að
síður verið komið á alþjóðlegan
grundvöll og Bandarikin hafa
sterkari siðferðilega aðstöðu
til aðgerða sinna en áður. Það
mun og sýna, að heilindi Rússa
eru, meira en vafasöm, ef þeir
fella tillöguna um varðgæzlu
Öryggisráðsins á grísku landa-
mærunum, því að það virðist
einna líklegast til heppilegrar
lausnar á deilum Grikkja og
nágrannaþjóða þeirra.
Þá hefir Vandenberg öldunga-
deildarmaður komið því til leið-
ar, að þingið mun ganga öllu
lengra á þessari braut en stjórn-
in, þar sem það mun setja það
skilyrði inn í lánveitingarlögin,
að Bandaríkin megi ekki veita
lánin, ef meirihluti Öryggis-
ráðsins eða þing sameinuðu
(Framhald á 4. síðu)
Leiffrétting.
Meinleg prentvilla var í blaðinu í
gær í frásögninni af kaupsamningum
milli bænda og landbúnaðarverka-
manna í Noregi. Var sagt, að sam-
kvæmt samningunum væri dagkaupið
yfir sumarmánuðina kr. 10,00, þegar
fæði og húsnæði væri frádregið, og
svaraði það til 330 norskra króna yfir
mánuðinn. Hér átti að standa íslenzkra
króna, því að mánaðarkaupið er ekki
nema 250 norskar krónur, reiknað með
25 vinnudögum í mánuði, en það svar-
ar til 330 íslenzkra króna.
Hér var kaupamannskaupið í fyrra
frá 1200—1500 kr. auk fæðis og hús-
næðis. Landbúnaðarkaupið er þannig
fjórum sinnum hærra hér en í Noregi.
TORFÆRA Á LEIÐIMI
Vatnsflóðin, sem urðu í Englandi, þegar snjóana þar tók að leysa, hafa valdið gífurlegu tjóni, eins og flestum
mun kunnugt. Búfénaður hefir farizt í miljónatali, og mikið tjón annað hlotizt af völdum vatnavaxtanna. Til
dæmis flæddi vatn inn í hús manna og vegir voru ófærir langa lengi. — Myndin hér að ofan gefur ofurlitla
hugmynd um það, hvernig um hefir verið að litast á flóðasvæðunum I Englandi. Mæðgur eru á ferð á hjóli, en
ill torfæra er á leiðinni.
Eldurinn í Heklu
hefir magnast
Mikil gos, en ekkert
öskufall
Eldarnir í Heklu hafa aukizt
til mikilla muna síðustu dægur.
Tíðindamaður Tímans átti i
: gær tal við Ásólf Pálsson,
bónda á Ásólfsstöðum, og sagði
hann, að mikil gos hefðu verið
alla daga síðan á laugardaginn
í síðastliðinni viku. Gríðarmiklir
eldar hafa sézt á kvöldin, oft
heyrzt miklar dunur og spreng-
ingar, svo að þær hafa aldrei
meiri verið síðan fyrsta gosdag-
inn, og þykka og mikla mekki
lagt upp af fjallinu.
í gær var allbjart eystra, en
gosmökkurinn hékk niður á
miðjar hliðar og teygðist hátt á
himin. Drunur heyrðust ekki
fyrri hluta dagsins, en þær eru
vanar að magnast, þegar kem-
ur fram á kvöldin. i eldunum,
sem sjást á kvöldin, er grjótflug
mikið. Kastast heljarstór björg
(Framhald á 4. síðu)
Meiri fiskur kominn á land
en í fyrra
Ráðin bót á salíley.sinu
í allan vetur hefir öffru hvoru legið viff borff, aff róðrar stöffv-
uffust vegna saltskorts. Upp á síðkastið hafa róðrar falliff niður í
verstöðvunum vegna gæftaleysis og hefir því saltleysiff ekki eins
komiff aff sök á meffan. Nú hefir hins vegar ræzt úr meff salt, því
aff tvö saltskip hafa nýlega komiff hingaff meff skömmu millibili
og fleiri væntanleg, svo aff ekki horfir nú lengur til vandræffa
vegna saltleysis, þaff sem eftir er vertíffar.
Þessi vertíð sem nú stendur
yfir, hefir verið óvenju gæfta-
góð í öllum verstöðvum sunnan-
lands og vestan. Mun meiri fisk-
ur er nú kominn á land en á
sama tíma í fyrra.
Það hefir nokkuð háð útgerð-
inni í vetur, hve salt hefir verið
af skornum skammti. Hefir þetta
einkum komið að sök vegna þess,
að enginn ísfiskur hefir enn
verið fluttur úr frystihúsunum
það, sen; af er vertíðarinnar og
þau þvi orðið að hætta að taka
á móti snemma á vertíðinni, eða
minnka afköst sín stórlega. Nú
er svo komið, að öll hraðfrysti-
húsin á landinu mega heita full
af fiski. Er því ekki um annað
að ræða en salta fiskinn.
Um tíma lá við borð að róðrar
stöðvuðust í verstöðvunum,
vegna saltleysis. Þó var oftast
hægt að haga því þannig til, að
ekki kæmi til stöðvana, með því
að fá lánað salt á þeim stöðum,
er meira salt höfðu í þann svip-
inn. Til stöðvunar kom því ekki
svo neinu næmi. Enda varð
gæftaleysi, þegar saltskorturinn
var mestur.
Um þessar mundir er verið að
losa hér saltskip og verið er að
ljúka við að losa annað í Hafn-
arfirði. Þriðja skipið, sem fara
átti til Akraness, varð fyrir
árekstri hjá írlandi og tefst af
þeim sökum þrjá mánuði. Þá er
von á saltskipi til Reykjavíkur
seinna í þessum mánuði.
Þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir,
sem Landssamband ísl. útvegs-
manna hefir gert, hefir ekki
tekist að fá smærri skip til salt-
flutninganna, sem komið gætu
beint til hafna úti um land, en
vitanlega leggst mikill auka-
kostnaður á saltið með því móti
að landa þvi fyrst hér og flytja
það síðan með smærri skipum
út um land.
í gær var Fagriklettur að
hlaða salt við skipshlið í
Reykjavík, sem fara á til Fá-
skrúðsfjarðar. Mun láta nærri
að flutningskostnaðurinn þang-
að frá Reykjavík, sé 75 krónur
á smálest, en verð saltsins í
Reykjavík er 160—170 krónur
á smál.
Saltið, sem hingað flyzt nú,
er aðallega keypt á Spáni, en
nokkuð á Ítalíu.
Níu ára drengur
bíöur bana
I gær varð það sorglega slys
á gatnamótum Sundlaugavegar
og Lauganesvegar, að lítill
drengur á fjórða ári varð fyrir
strætisvagni og beið samstundis
bana af.
Vildi slysið til með þeim hætti
að drengurinn hljóp fram fyrir-
bifreið, sem stóð kyrr öðru meg-
in á götunni og ætlaði hann að
hlaupa yfir götuna, en varð þá
fyrir strætisvagnium.
Litli drengurinn hét Þorsteinn
Hjörleifsson til heimilis að
Hrísateig 10 hér í bæ.
Frarasóknarvist
á föstudaginn
Síðasta Framsóknarvistin í
vetur, verður í samkomusal
Mjóikurstöðvarinnar næst kom-
andi föstudagskvöld og hefst kl.
8.30. Þeir, sem ekki koma stund-
víslega, komast ekki að spila-
borðunum. Ræðu flytur sr.
Sveinn Víkingur, þá verður ein
söngur með gítarundirleik, al-
mennur söngur og að lokum
leikur hin góðkunna hljómsvqjt
Bjarna Böðvarssonar fyrir dans-
inum. — Áríðandi er, að allt
Framsóknarfólk panti aðgöngu-
miða fyrir sig og gesti sína, sem
fyrst í innheimtusíma Tímans,
2323, og eiga þeir að sækjast
fyrir kl. 4 á morgun.
Ovenjulega glæpsamlegt
framferði bifreiðaþjófa
Brýn nauðsyn að tekið verði harðar á
bifrciðaþjófnaði cn gert hefir verið
Bifreiffaþjófnaðir eru orffnir býsna tíðir í Reykjavík, og verða
menn ósjaldan fyrir þungum búsifjum af völdum þeirra ófyrir-
leitnu náunga, er virðast iffka slíkt. Einhver ófyrirleitnasti bif-
reiffaþjófnaffur, sem dæmi eru um, var þó framinn hér að kvöldi
föstudagsins langa. Hitti tíffindamaffur Tímans eiganda bifreiffar-
innar a.ff máli í gær, og fer hér á eftir frásögn hans af þjófnaffin-
um og eltingaleiknum, sem út af honum spannst.
Ánægjulegt kaffikvöld
Framsóknarfélags R.víkur
Framsóknarfélag Reykjavíkur hélt kaffikvöld í Breifffirffingabúff
á mánudagskvöldiff, og var hvert sæti skipaff. Sigurjón Guðmunds-
son, formaffur félagsins, setti samkomuna og lýsti skemmti-
atriffum.
Skemmtiatriðin voru þessi:
Valdimar Helgason leikari las
upp skemmtilega smásögu, er
var ágætlega fagnað. Pálmi
Hannesson rektor sagði nokkr-
ar endurminningar um ferðir
sínar austur að Heklu og um
I Heklugosið almennt. Var frá-
[sögn hans slík, að seint mun
gleymast þeim, er á hlýddu. Að
lokum sýndi Vigfús Sigurgeirs-
son nokkrar afbmrða fallegar
kvikmyndir, er hann hafði
(Framhald á 4. síðu)
Eigandi bifreiðarinnar R 4318,
ók um tólfleytið á föstudags-
kvöldið inn á Laugaveg og nam
þar staðar við búð, sem hann á.
Skyldi hann lyklana eftir í bif-
reiðinni meðan hann brá sér
inn. En þegar hann kom út aft-
ur, sá hann þrjá menn hlaupa
inn í bifreiðina og aka brott á
fljúgandi ferð.
I
Eftirleitin hefst.
Eigandi bifreiðarinnar brá
þegar við og hljóp niður á lög-
reglustöð og fékk þar lögreglu-
þjón, Hafstein Hjartarson, í lið
með sér. Fengu þeir bifreið hjá
bifreiðastöðinni Hreyfli, og
héldu sem hraðast inn að Elliða-
ám, því að í þá áttina þótti lík-
legast, að bifreiðaþjófarnir
færu. Það brást ekki heldur.
Eftir svo sem tíu mínútur komu
þeir á flugferð. En ekki höfðu
þeir það að neinu, þótt lögreglu-
þjónninn reyndi að stöðva þá.
Þjófarnir staffnæmast
til aff staupa sig.
Nú hófst eltingaleikurinn.
Þjófarnir voru komnir úr aug-
sýn, er lögreglubíllinn kom upp
á brekkubrúnina fyrir innan
Elliðaárnar. En þegar kom upp
fyrir Grafarholt, stóð stolni bíll-
inn þar á veginum, og voru
þjófarnir að staupa sig. Kn um
leið og lögregluþjónninn stökk
út, brunuðu þjófarnir af stað
á ný.
Beffið um liðstyrk frá Selfossi.
Nú óku báðir allt hvað af tók
upp Mosfellssveit og upp allan
Mosfellsdal. Þegar kom á móts
Jvið Seljabrekku hafði þjófana
, heldur borið undan, því að þeir
i (Framhald á 4. síðu)