Tíminn - 23.04.1947, Qupperneq 1

RITSTJÓRI:
ÞÓRARINN ÞÓRARINSSON
ÚTGEFANDI:
FRAMSÓKN ARFLOKKURINN
Símar 2353 og 4373
PRENTSMJÐJAN EDDA h.f.
RITST JÓRASKRIFSTOFUR:
EDDUHÚSI. Llndargötu 9 A
Slmar 2353 og 4373
AFGftEIÐSLA, INNHEIMTA
OG AUGLÝSINGASKRIFRTOFA:
EDDUHÚSI, Llndargöla 9 A
Síml 2323
31. árg.
Rcykjavík, mlðvikudaginn 23. apríl 1947
76. blað
ERLENT YFIRLIT:
Viðsjár í frönskum stjórnmálum
Innanrikismálaráðherrann óttast hinar miklu
leynilegu vopnabirgðir í landinu.
De Gaulle hefir nú komið aftur fram á sjónarsvið franskra
stjórnmála. Síðan hann dróg sig til baka fyrir nær 1% ári síð-
an, hefir hann lítið látið til sín taka, nema á síðastl. hausti,
þegar hann skoraði á þjóðina að fella stjórnarskrána, sem
bráðabirgðaþingið hafði samþykkt. Það kom glöggt fram í þjóð-
aratkvæðagreiðslunni þá, að hann á sterk ítök hjá þjóðinni, þar
sem stjórnarskráin fékk lítinn meirihluta atkvæða, þótt allir
aðalflokkar landsins styddu hana. Svo mikils mátti afstaða De
Gaulle sín.
Vestmannaeyingar byggja afkomu sína alla á
Síðan í haust hefir verið
hljótt um de Gaulle, þar til nú
um mánaðamótin, er hann flutti
ræðu sína í Strassburg. Honum
hefir undanfarið verið boðið að
flytja ræður við afhjúpun stríðs-
minnismerkja víðs vegar um
landið og var þetta fyrsta ræð-
an, sem hann flutti við slíkt
tækifæri.
DE GAULLE.
í ræðu þessari sagði de Gaulle
m.a., að Rússland og Bandaríkin
væru nú höfuðandstæðingarn-
ir i heiminum. Það væri hlut-
verk Evrópu að reyna að miðla
málum milli þessara andstæðna
og yrði hún ekki þeim vanda
vaxin, myndi illa fara. Framtíð
Evrópu væri ekki sízt undir því
komin, a.ð Frakkland væri sterkt
og öflugt og gæti lagt fram full-
an skerf sinn til endurreisnar-
innar í álfunni. Því færi fjarri,
að Frakkland gæti gegnt þessu
hlutverki, eins og högum þess
væri nu komið, þar sem þjóðin
væri raunverulega forystulaus
vegna sundurlyndis stjórnmála-
flokkanna. Þetta væri fyrst og
fremst að kenna hinni nýju
stjórnarskrá, því að hún tryggði
ERLENDAR FRÉTTIR
Þingkosningar fóru fram á
hernámssvæði Breta í Þýzkal. á
sunnudaginn. Jafnaðarmenn
unnu á og eru nú langstærsti
flokkurinn. Næstur er kristilegi
flokkurinn. Kommúnistar reynd-
ust fylgislitlir. Fylgi sósíaldemó-
krata reyndist einkum mikið í
Slesvik-Holstein.
Gasperi, forsætisráðherra ít-
alíu, hefir haldið ræðu og kvað
ítali þurfa mikla fjárhagslega
aðstoð og hún þyrfti að koma
strax, ef hún ætti að verða að
:gagni. Hann . kvaðst fagna af-
skiptum Bandaríkjanna af mál-
efnum Miðj arðarhafsland-
:anna, því að það myndi verða
friðnum til eflingar. -
Utanríkismálaráðherrar Breta,
Bandaríkjanna og Frakklands
hafa gert nýja samninga um
skiptingu kolaútflutningsins frá
Þýzkalandi. Frakkar fá meiri
kol frá Þýzkalandi en áður.
Samningur þessi er talinn
styrkja aðstöðu frönsku stjórn-
arinnar.
ekki landinu starfhæfa stjórn.
De Gaulle lauk ræðu sinni með
því að skora á Frakka að mynda
með sér þjóðarsamtök, er ekki
væru bundin neinum flokki, en
ynnu að endurbótum stjórn-
skipulagsins á lýðræðislegum
grundvelli. Þær endurbætur, sem
de Gaulle mun fyrst og fremst
hafa í huga, eru aukið valdsvið
forsetans, sem verði þjóðkjör-
inn, og að ríkisstjórnin starfi á
ábyrgð hans, en ekki þingsins.
Þótt de Gaulle nefndi engan
sérstakan flokk í ræðu sinni,
var auðfundið, að hann- taldi
kommúnista eiga mestan þátt í
stjórnmálaöngþveitinu. Hann
tók skýrt fram, að Frakkar
yrðu jafnan að fylgja vestræn-
um stjórnarháttum, því að ann-
að bryti gegn þjóðareðli þeirra.
Strax eftir að de Gaulle flutti
þessa ræðu, hófust fylgismenn
hans handa um stofnun slíkra
þjóðarsamtaka, er hann hafði
gert að umtalsefni. Deildir, sem
eiga að starfa innan þeirra,
hafa verið stofnaðar í flestum
borgum og héruðum landsins
Virðist allt benda til, að de
Gaulle eigi enn sterku fylgi að
fagna.
Af hálfu stjórnarflokkanna
var ræðu de Gaulle hins vegar
illa tekið. Kommúnistar stofn-
uðu þegar til móthreyfingar og
buðu hinum stjórnarflokkunum
að taka þátt í henni, en þeir
höfnuðu því. Hins vegar hafa
blöð jafnaðarmanna deilt harð
lega á de Gaulle og Leon Blum
hefir látið svo ummælt, að skoð-
anir hans samrýmist ekki lýð
(Framhald á 4. siðu)
Fjárlögin verða
afgr. hallalaus
EldhúsdagsumrælSur
bráðlega.
Fjárveitinganefnd hefir skil-
aff áiiti sínu og breytingartil-
lögum viff fjárlögin til þriffju
umræffu, sem hefst á morgun
Er líklegt, aff eldhúsdagsumræff-
ur verffi seint í þessari viku effa
byrjun næstu.
Tillögur f járveStinganefndar
miffa bæffi til hækkunar og
lækkunar á einstökum liffum, og
vekur þaff athygli, að kommún-
istar í fjárveitinganefnd eru
meff öllum hækkunartillögum
en á móti öllum lækkunartil-
lögum.
Samkvæmt tillögum fjárveit-
inganefndar verffa tekjur áj
rekstraryfirliti 202.239 þús.
króna, en gjöld 196.495 þúsund-
ir. Rekstrarafgangur verffur
samkvæmt því 5 miljónir og
744 þúsundir.
Á sjóðsyfirliti verffa gjöldin
213.741 þúsund krónur, en tekj-
ur 206.636 þúsundir króna. Halli
því 7 miljónir og 604 þúsundir
króna.
Horft yfir Vestmannaeyjabæ
Myntl þessi var tekin í Vcstmannaeyjum síðastl. sunnudag og sýnir hún
bæinn séðan úr suðri. Heimaklettur er fyrir miðri myndinni, en milli hans
og bæjarins er hin ágætasta höfn. Heimaklettur er um 280 metrar að
hæð og setur svip á bæinn. Tíðindamaður blaðsins fór þangað í fylgd með
Sveini Guðmundssyni, en þaðan mátti þá sjá mikinn fjölda skipa, sem
leitað hafði vars undir Eyjunum og inni á höfn. (Ljósm. Guðni Þórðars.)
Enginn flytur ótilneyddur
brott úr Fljótshlíðinni
En aðstaða Fljjótshlíðinga er erfið vegna
S'arnaveikinnar.
Viðtal við Signrþór Ólafsson bónda I Kollabæ.
Sigurþór Ólafsson, bóndi i Kollabæ í Fljótshlíð, var staddur
hér í bænum um helgina síffustu. Hitti tíffindamaffur Tímans hann
aff máli og ræddi viff hann um ástandið á öskufallssvæðinu í
Fljótshlíffinni. Er aðstaffa þeirra Fljótshlíffinga, sem orffiff hafa
fyrir þyngstum búsifjum af völdum Heklu, mjög erfiff.
framleiöslunm
Samvinnustefnan hefir
hag
Viðtal við Helga Benediktsson.
Vestmannaeyjar hafa um langt skeið verið langstærsta vetrar-
verstöff landsins. Hafa þaffan oft veriff gerffir út þrisvar sinnum
fleiri bátar á þorskveiffar yfir vertíffina en í nokkurri annarri
verstöð. Þó að i>ekkuð hafi dregiff úr bátafjölda á vertíffinni í
Vestmannaeyjum allra seinustu vertíffirnar, er hún samt meira
en helmingi stærri þorskveiðiverstöð en nokkur önnur hér á
landi.
Erfiff affstaffa Fljótshlíffinga.
— Það hefir talsvert verið
rætt og ritað um það, að bænd-
ur í Innhlíðinni skyldu láta sér
detta í hug að slátra sa.uðfénaði
sínum, sagði Sigurþór. Það var
fyrst vakið máls á þessu á fundi
í Múlakoti. Bændur á öskusvæð-
inu voru spurðir að því, hvað
þeir hyggðust til bragðs að
taka. Svörin voru þau, að þeir
sæju ekki fram á annað en að
þeir yrðu að slátra sauðfénu,
því að það yrði kostnaðarsamara
en svo, að þeir gætu risið undir
því hjálparlaust, að halda fénu
lifandi til hausts.
Við athugun kom í ljós, að
bændur á öskufallssvæðinu í
Fljótshlíðinni myndi vanta um
600 hestburði af heyi til þess að
geta gefið sauðfé sínu fram í
miðjan maímánuð og kúm fram
í miðjan júnímánuð. Búast' má
þó við, að lengur þurfi að gefa
kúm, þótt talsvert hafi fokið til
af vikrinum, svo að allstórir
blettir séu auðir, meðal annars
vegna þess, að vikurinn særir og
skefur svörðinn, þegar hann
fýkur til.
Annað, sem veldur þó Fljóts-
hlíðingum sérstökum erfiðleik-
um við að halda sauðfé sínu lif-
andi til hausts, er garnaveikin,
sem er allmögnuð hjá þeim. Er
það til marks, að síðasta mán-
uð varð að lóga 114 garnaveik-
um kindum í hreppnum, þar af
þrjátíu á einum og sama bæ.
Vegna þessarar pestar er erfitt
að koma fénu í hagagöngu í
sumar, því að nágrannasveit-
irnar vilja eðlilega ekki fá
garnaveikt fé á sín sumarlönd.
Að þessu öllu athuguðu sáu
Fljótshlíðingar ekki fram á ann-
að en að þeir yrðu að slátra fé
sínu strax, ef ekki kæmi aðstoð
annars staðar frá.
Erfiffleikar meff sumarbeitiland.
En svo gekk Bjarni Ásgeirsson
landbúnaðarráðherra í málið,
og þegar bændur vissu, að
hlaupið yrði undir bagga með
(Framhald á 4. síðu)
Vegna þess að ekki hefir verið
til nægur mannafli á alla bát-
ana undanfarnar vertíðir hafa
margir þeirra legið aðgeröar-
lausir upp á landi yfir vertíð-
ina, þrátt fyrir mikil og góð
aflabrögð. Fjöldi aðkomumanna
hefir alla tið sótt i verið til
Vestmannaeyja, og engin ver-
stöð verið eftirsóttari. Aukin
eftirspurn eftir vinnuafli, hefir
valdið því, að færri hafa nú
sótt þangað en áður.
Tíðindamaður blaðsins fór til
Vestmannaeyja um seinustu
helgi og átti þar viðtal við
Helga Benediktsson útgerðar-
mann, en hann er einn allra
athafnasamasti atvinnurekandi
þar, gerir út fimm stóra vél-
báta ,sem hann hefir flesta lát-
ið smíða í sinni eigin skipa-
smiðastöð og á þar nú í smíð-
um stærsta skip, sem byggt hef-
ir verið hér á landi. Auk þess
hefir hann drengilega stutt
ýms félags- og menningarmál
Eyjanna. Annars mun sam-
vinnustefnan hvergi eiga jafn
mikil ítök í útvegsmálum og í
Vestmannaeyjum, þar sem
hlutaskipti sjómanna nálgast
hreinan samvinnurekstur. Auk
þess hafa útvegsbændur þar
með sér víðtækan samvinnu-
rekstur í ýmsum þýðingarmikl-
um greinum.
Um seinustu helgi var fjöldi
skipa á Vestmannaeyjahöfn,sem
er lífhöfn fyrir Suðurlandi. Auk
heimabátanna voru þar margir
tugir aðkomuskipa, sem leitað
höfðu hafnar undan óveðrinu.
Voru það einkum færeysk og
brezk fiskiskip, en auk þess lág
fjöldi skipa í vari undir eyjun-
um, þar á meðal nokkur stór
flutningaskip.
Furðulegur dómur:
Það er ódýrt að brjóta
gjaldeyrislögin
Fyrritæki, sem ráðstafaði einni milj. kr.
í leyfisleysi, fær aðeins 20 þús. kr. sekt.
Sakadómarinn í Reykjavík hefir nýlega kveffiff upp dóni,
sem bendir til þess, aff áhættulítið sé fyrir heildsalana að
brjóta gjaldeyris- og innflutningslögin, ef dómararnir
líta mildum augum á slík afbrot.
Fyrir nokkru síðan kærði viðskiptaráð heildverzlunina
Columbus h.f. fyrir aff hafa flutt inn 190 franska bíla, án
gjaldeyris og innflutningsleyfis. Bílar þessir munu senni-
lega hafa kostaff á affra milj. kr. í erlendum gjaldeyri. Saka-
dómarinn hefir nú kveffiff upp dóm í málinu og er for-
stjóra fyrirtækisins gert aff greiða einar 20 þús. kr. í
sekt. Bílarnir eru ekki gerffir upptækir.
Þessi furðulegi dómur mun vera réttlættur að einhverju
leyti með því, aff refsiákvæffin í gjaldeyrislögunum eru
ekki eins ströng og skyldi. Þau gera þó ráff fyrir allt að
100 þús. kr. sekt, auk þess sem gera má óleyfilegan inn-
flutning upptækan.
Þaff mun nokkuff ljóst, aff til lítils er aff hafa hér gjald-
eyris- og innflutningslög, ef dómararnir telja þaff ekki
verffskulda meira en 20 þús. kr. sekt, að ráffstafa einni milj.
kr. í leyfisleysi. Annaff hvort verður Alþingi aff setja hér
svo skýr refsiákvæffi, aff hegningarnar fari ekki eftir mati
misjafnra dómara, effa þaff getur eins vel lagt innflutn-
ings- og gjaldeyrishöftin niffur.
Uelgi Benediktsson.
Tíðindamaður blaðsins hitti
Helga í skrifstofu hans, en þar
er hægt að ganga að honum vís-
um frá því klukkan 7 á morgn-
anna. Hann var einn i skrif-
stofunni þá í svipinn og hafði
því ærinn starfa. Gestrisnin
gengur þó lyrir öllu hjá Helga,
og er enginn svikinn sem hlýt-
ur heimboð hans og hinnar á-
gætu konu hans, Guðrúnar.
Talið snýst í fyrstu um Eyj-
arnar almennt. Vestmannaeyjar
er sú verstöð landsins, sem
mestur éevintýraljómi leikur
um í hugum flestra lands-
manna, að undanskildum Siglu-
firði. Auk þess eru Eyjarnar
stærsta og þýðingarmesta ver-
stöð landsins. Siglufjörður og
Vestmannaeyjar eru frægustu
verstöðvar þessa lands, hver á
sinn hátt. Fólkið sem byggir
Eyjarnar er hið gjörvilegasta.
Erfið lífsbarátta við hinn duttl-
ungafulla Ægi er mótuð í svip
þess og framkomu. Enda er
Vestmannaeyingum að réttu við-
brugðið fyrir dugnað og harð-
fengi í sjósókn og eru þeir afla-
menn miklir. Viðmót fólks-
ins einkennist af frjálsmann-
legri framkomu, enda hafa Vest-
manneyingar um langt skeið
búið við óskorðað félagslegt
frjálsræði, og haft nóg að borða,
og verzlunarsaga liðinna alda
sannar líka að aldrei hefir verið
um bjargþrot að ræða í Eyjum,
enda jafnan verið þar gnægð
fugls og fisks.
— Þið hafið flestum öðrum
betur kunnað að nota ykkur
úrræði samvinnunnar hér í
Eyjum.
(Framhald á 4. siðu)