Tíminn - 30.04.1947, Blaðsíða 3

80. blað
TfMINN, mlgvikudagiim 30. apríl 1947
3
stað nýrri verðbólguöldu út af
bráðabirgðaráðstöfunum ríkis-
stjórnarinnar. Kommúnistum er
það vel ljóst, að sú barátta, sem
þeir eggja nú til, yrði ekki háð
vegna hagsmuna verkalýðsins.
Það er ekki verkalýðsins hagur
að loka nú öllum leiðum, til þess
að koma í veg fyrir stórfellda
atvinnukreppu og fullkomið
öngþveiti. Kommúnistar ætla sér
hins vegar að beita samtökum
verkalýðsins fyrir flokksvagn
sinn og vilja fá pólitísk verkföll.
Engum dettur í hug að halda
því fram í alvöru, að rétti tím-
inn til þess að knýja fram nýja
verðbólguöldu, sé nú, þegar
hvert mannsbarn veit að fram-
leiðsluvörur landsmanna seljast
hvergi nándar nærri fyrir það
verð, sem þarf að fást með nú-
verandi framleiðslukostnaði, og
hrein atvinnukreppa er á næsta
leiti, ef ekki eru gerðar gagn-
ráðstafanir til þess að mæta því
ástandi.
í augum kommúnista mælir
þetta ástand víst hins vegar
með þv> að nú sé hertur róður-
inn. Hrunið skal koma hvað sem
það kostar. Það er og hefir ver-
ið ætlun kommúnista. Það sést
bezt nú. Með nýsköpun á vörum
hafa þeir undirbúið atvinnu- og
fjárhagskreppu og komið mál-
um þannig, að við erum komn-
ir í sjálfheldu atvinnulega og
fjárhagslega á sama tíma sem
aðrar þjóðir, sem svipaða at-
vinnu stunda og við, búa við
glæsilega uppgangstíma og
batnandi fjárhag.
Nú liggur allt annað fyrir
mönnum en að deila um það,
hvort auka megi verðbólguna.
Nú liggur fyrir að gera sér grein
fyrir því, að þjóðin hefir um
tvennt að velja: að taka á sig
verulegar fórnir til þess að koma
jafnvægi á í atvinnu- og fjár-
málalífi landsins og koma í veg
fyrir það, að þjóðin glati fjár-
hagslegu sjálfstæði sínu, eða
þá að fylgja nú forystu kom-
múnista í nýrri baráttu fyrir
aukningu verðbólgu og öng-
þveitis.
Spurningin er nú þessi: Ætla
allir þeir, sem sjá hvert stefnir
nú, að koma í veg fyrir að kom-
' múnistar noti samtök þeirra
gegn hagsmunum þeirra sjálfra,
eða ætla þeir að láta kommún-
istum haldast uppi að gera það.
Þeir geta komið í veg fyrir þetta
ef þeir vilja. Nú er síðasta tæki-
færi til þess að grípa í taum-
ana, nú eða aldrei.
Tvaer leiðir.
Auðvitað hlýtur það nú að
vera öllum ljóst, að það ástand,
sem nú er í atvinnu- og fjár-
hagsmálum, getur ekki staðið
svo lengi. Þjóðin hlýtur að færa
lifnaðarhætti sína og fjárhags-
kerfi til samræmis við þjóðar-
tekjurnar, en þær ákveðast ekki
hvað sízt af útflutningnum.
Þótt menn vilji loka augunum
fyrir þessu, þá neyðast menn þó
að lokum til að láta í minni pok-
ann fyrir staðreyndunum. Mun-
urinn er hins vegar sá, að vilji
menn halda svo fram sem horf-
ir. og ég tala nú ekki um ef
menn fylgja kommúnistum í því
að auka öngþveitið, þá gerast
hér margvísleg ný tíðindi áður
en jafnvægið myndast að lok-
um. Þar á meðal þetta: Ríkis-
sjóður kemst í þrot vegna halla
á ábyrgðum. Ríkisábyrgð á fiski
verður markleysa ein. Ríkissjóð-
ur gefst upp við að borga niður
dýrtíð. Vísitalan þýtur upp. Bát-
ar og skip hreyfa sig ekki til
veiða, þar sem stórkostlegt tjón
verður fyrirsjáanlegt í hverri
veiðiför. Framkvæmdir stöðvast.
Útflutningur dregst gífurlega
saman. Þjóðin verður hlaðin
vanskilaskuldum við útlönd á
fáum mánuðum, svo gífurleg-
um, að engar líkur eru til, að
hún fái haldið fjárhagslegu
sjálfstæði sínu. í stuttu máli,
fátækt og örbyrgð heldur inn-
reið sína. Þetta er hrunstefnu-
leiðin, og fyrir henni beita
kommúnistar sér með kjara-
bætur á vörum.
Þegar þetta ástand hefir stað-
ið um skeið, þvingast jafnvægið
á, en þá ætlast líka kommún-
istar til, að þeir hafi náð völd-
unum á tímabili niðurlæging-
arinnar.
Hin leiðin er sú, að menn
myndi samtök um að koma
nauðsynlegu jafnvægi á með
því að taka á sig fórnir áður en
öllu er tapað og tryggja með því
velmegun og framfarir, þótt erf-
iðlega horfi sem stendur.
Þessi leið krefst meiri þroska,
meiri skilnings, meiri víðsýni en
hin stefnan, en hvar er þá
menntun íslendinga, ef enginn
sér nema niður fyrir tær sér,
er til á að taka og mest reynir
á, og svo reynist, að menn liggi
flatir fyrir lýðæsingum á ör-
lagastundum. Þessi leið krefst
þess, að menn séu ekki bara
fullir sjálfselsku og eigingirni
og um fram allt ekki haldnir
skammsýni. Menn verða að rífa
sig upp úr daglega mókjnu og
ganga með áhuga að starfinu,
sem framundan bíður, og það er
sérstök skylda þeirra, sem hafa
hagnazt undanfarið, að ganga
á undan og taka á sig mestu
byrðarnar.
Fyrsta sporið í þessum málum
hefir ríkisstjórnin stigið með
ráðstöfunum til stöðvunar dýr-
tíðarinnar um stundarsakir. En
sú ráðstöfun er fyrst og fremst
grundvöllur að öðrum víðtæk
ari.
Næsta sporið er, að nægilega
margir sameinist gegn tilraun-
um kommúnista til þess að reisa
nýja verðbólguöldu. Þá kemur
að því, sem mikilvægast erv og
það er að sameina nógu marga
um leiðir út úr vandanum, sem
til frambúðar séu, og það þolir
ekki langa bið.
Þjóðin á mikið undir því,
hvernig það tekst.
SEXTIJGUR
Hannes
bóndl, Víðigerði, Eyjjafirði.
Hann varð sextugur í fyrradag.
Fæddur í Víðigerði í Hrafnagils-
föður síns árið 1912. Árið 1917
kvæntist hann eyfirzkri konu
hreppi 28. apríl 1887. Foreldrar Laufeyju Jóhannesdóttur, og
hans voru Kristján Hannesson
bóndi í Víðigerði af húnvetnzk-
um og þingeyskum ættum, ■ og
kona hans Hólmfríður Krist-
jánsdóttir, Ásmundssonar frá
Mána á Tjörnesi. Meðal barna
þeirra er einnig Jónas, mjólkur-
bússtjóri á Akureyri. Hannes
ólst upp við algeng sveitastörf
og dvaldi í Gagnfræðaskóla Ak-
ureyrar veturna 1905—1907.
Búskap hóf hann svo á jörð
hafa þau eignast fjögur börn,
tvo syni og tvær dætur.
Búskapur Hannesar hefir ver-
ið með mesta myndarbrag. Hann
hefir byggt vandað steinsteypu-
hús á jörð sinni, ræktað að
nýju og sléttað í gamla túninu
milli 10 og 20 ha. og þannig
stóraukið töðufeng jarðarinnar.
Girt engjar allar og bithaga.
Trúnaðarstörfum hefir Hannes
(Framhald & 4. síðu)
Gunnar Widegren:
Ráðskonan á Grund
herbergið mitt, og þegar ég var hálfnuð að hátta mig,
kom hún sjálf vaðandi upp til mín, útgrátin og hræði-
leg ásýndum.
— Má ég ekki sitja hjá þér við skriftirnar, elsku
hjartans góða Anna mín? sagði hún aumkunarlegri
röddu. Ég skal aldrei gera þetta aftur.
— Jæja, sagði ég um leið og ég skreiddist upp í ból-
ið. Þú lætur mig þá bara í friði.
Hildigerður mundaði pennann, snökti, saug upp í
nefið, snýtti sér á svuntuhorninu og skrifaði af öllum
kröftum. En ég sofnaði. Um miðja nóttina vakti mig
hnuggin stúlka, sem spurði skerandi röddu:
— Skyldi þetta duga?
— Já — þetta dugar, sagði ég. Ég vissi alltaf, að þú
gazt skrifað gott afsökunarbréf, ef þú bara vildir. Farðu
nú að sofa.
— Og það er enginn hundur í þér? spurði hún.
— Alls ekki. Svona föður eignast maður ekki á
hverjum degi. Mér þótti þetta leiðinlegast þín vegna
— ef þú hefðir nú komizt undir manna hendur.
— Já, þú ert alltaf svo góð, sagði Haldigerður. Ég
verð að fá að faðma þig. Það er eins og þú sért samt
sem áður af greifakyni.
— Þakka þér fyrir, barnið mitt, sagði ég móðurlega.
Góða nótt, og farðu nú. Ég vil fá að sofa.
— Já, sagði Hildigerður, og nú veit guð, ég sofna
vært. Var þetta ekki bara gott, sem ég skrifaði?
— Ágætt, sagði ég. Farðu nú.
— Góða nótt, Anna mín.
— Góða nótt, Hildigerður.
Hildigerður lafsaðist nú burt, og ég gat hlegið óá-
reitt. Það leið langur tími, áður en ég kyrrðist, því
að Hildigerði lætur áreiðanlega betur að orða hugs-
anir sínar, ef hún getur notað munninn, heldur en
þegar hún þarf að skrá þær á pappír. Árangurinn af
öllum hennar pennasveiflum og blekaustri varð sem sé
þessi:
„Hjermeð veðurkennist að greivin Grípenberg ekkji
er faðer Önnu Andersson, hvað jeg beð ann avsaka
við mig.“
Þetta er þá sagan um fyrsta biðilinn minn!
Þín
Anna Andersson.
ELLEFTI KAFLI.
Hjartans engillinn minn!
Þegar ein báran rís, er önnur vís — á sunnudaginn
bað Arthúr mín. Hann kom brunandi á mótorhjólinu
síðari hluta dagsins og vildi fá samfylgd á sumarmót
skotfélagsins.
Hildigerður getur farið í dag líka, sagði ég, því að
mig langaði til þess að eiga friðstund heima.
— Né-hei, sagði Arthúr. Rétt er rétt. Hildigerður fór
í gær, en Anna var heima. Nú fer Anna.
— Já-á, sagði Hildigerður, rétt er rétt.
— Ég veit ekki, hvort mig langar til að fara, sagði
ég. —
En þá tók Hildigerður til sinna ráða. Hún tók mig
í bóndabeygju og slengdi mér upp í hliðarvagninn. Ég
baðaði út öngunum og sparkaði frá mér, en Arthúr kom
Hildigerði til hjálpar, og svo tróðu þau mér í sam-
einingu niður í sætið. Mótorhjólið var komið á flug-
ferð, áður en ég gat vörnum við komið.
— Stanzaðu, Arthúr, hrópaði ég. Stanzaðu undir
eins!
— Sei-sei nei, hrópaði Arthúr á móti skellihlæjandi.
Anna skal fara, hvort sem Anna vill eða ekki.
Svo jók hann hraðann, svo að hjólið lagðist því nær
á hliðina við kröppustu beygjurnar.
— Asni, veinaði ég. Ég get þó ekki farið á skotfé-
lagsmótið á gömlum skóm og með eldhússvuntuna á
maganum. Snúðu við, svo að ég geti þó haft fataskipti,
elsku drengurinn minn.
— Elsku drengurinn, sagði hún — þá sný ég undir
eins við, hrópaði hann um leið og hann snarsneri við
á vegamótunum, djarfur og öruggur eins og hetjur
eiga að vera.
Já — Arthúr er piltur, sem kann að stýra farartæki.
Ég hljóp upp í herbergi mitt, en Hildigerður veitti
Arthúr saftblöndu af mikilli rausn. Að fáum mínút-
um liðnum var ráðskonan Anna Andersson komin í
sunnudagaskartið og ferðbúin. Síðan gekk hún með
fullri siðsemd við hlið Arthúrs niður að hliðinu, þar
sem mótorhjólið beið.
Skotfélagsmótið var i Bjarkarlág, og þar var líf og
fjör og yndi. Ég komst undir eins í ósvikið gáskaskap.
Ég dansaði fyrst langa rumbu við blóðuga Alfreð, sem
var nú prúður og allsgáður, og þegar dans okkar var
loks á enda, kom Arthúr fram á sjónarsviðið og stakk
upp á því, að við gengjum spölkorn út í skóginn, köst-
uðum mæðinni og nytum svalans í forsælunni. Hljóð-
færaleikararnir tóku sér líka hvild í þessu, svo að ég
svaraði:
— Samþykkt.
♦♦
Getum afgrcitt iiík þegar
handsáðvélar „Jalco”
fyrir rófur.
Samband ísl. samvinnufélaga

Ráðningastofa
Eandbúnaðarins
er opin og starfar í samvinnu við Vinnumiðlunarstofuna •
á Hverfisgötu 8—10 Alþýðuhúsinu — undir forstöðu
Metúsalems Stefánssonar fyrrv. búnaðarmálastjóra.
Allir, er leita vilja ásjár ráðníngarstofunnar um ráðn-
ingar til sveitastarfa, ættu að gefa sig fram sem fyrst og
eru þeir áminntir um aff gefa sem fyllstar upplýsingar um
allt er varffar óskir þeirra, ástæffur og skilmála.
Nauðsynlegt er bændum úr fjarlægð að hafa umboðs-
menn í Reykjavík, er að fullu geti komið fram fyrir
þeirra hönd í sambandi við ráðningar.
Skrifstofan verður opin alla virka daga kl. 10—12 og
1—5, þó aðeins fyrir hádegi á laugardögum.
Sími 1327. Pósthólf 45.
Búnaðarfclag Islands.
Bændur og útgérðarmenn
Tengill h. f., Heiði við Kleppsveg, sími 5944, tekur að
sér hvers konar raflagnir og mótorviðgerðir, ásamt upp-
setningum á stærri og smærri rafstöðvum.
Útvegum allt fáanlegt efni. Sendum gegn póstkröfu.
Skrifið. Símið.
Getum útvegað leyfishöfum til afgreiffslu í júli n. k.
2%—3ja tonna
DODGE-VÖRUBÍLA
með tvöföldu drifi. — Upplýsingar hjá h.f. Ræsi
í sima 7266.
Aðalumboð:
* '*
H. Benediktsson & Co.
Söluumboð:
Tilkynning
til húseigenda við Grettisgötu,
milli Frakkastígs og Barónsstígs.
Hér með er þessum húseigendum bent á, að flestar hol-
ræsapípur, sem tengja hús þeirra við götuholræsi Grettis-
götu, eru fjögra þumlunga víðar. Það er hins vegar hent-
ugra gagnvart stíflun, að ræsin séu a. m. k. sex þumlunga
víð.
Ef húseigendur ráðgera að breyta um pípuvídd, þá er
hentugast að framkvæma það nú, á meðan dýpkun götu-
holræsisins fer fram og áður en gatan verður malbikuð.
BæJarverkfrscðinRur.