Tíminn - 07.05.1947, Blaðsíða 3

84. blatf
TÓIIIVIV. migvikudaginii 7. maí 1947
3
Leikfélag R.eykjavíku.r:
Ærsiadraugurin.n
\ --------------
Gunnar Widegren:
Ráðskonan á Grund
Síðastliðið föstudagskvöld
hafði heikfélagið frumsýningu
á gamanleiknum Ærsladraug-
urinn eftir Noel Covard.
Noel Covard er umsvifamikill
leikritahöfundur í Bretlandi.,
Hér mun hann helzt hafa verið
þekktur af leiknum Cavalcade,
sem sýndur var á kvikmynd fyr-
ir liðlega 10 árum. Ég sé nú, að
fólki er sagt, að Cavaicade sé
ekki mikið skáldverk og sé eins
konar saga Bretlands eða
„brezka heimsveldisins“ fyrstu
áratugi aldarinnar. En þegar ég
horfði á kvikmynd þessa vestur
á ísafirði, skildist mér, að þar
væri með skáldlegum tilþrif-
uf og djúpskyggni bent á þau
ömurlegu örlög, sem menning-
arþjóðir nútímans skapa sér,
með því að ala börn sín upp
til ójafnaðar og yfirgangs,
hernaðar og hryðjuverka. Mér
sýndist, að þar væri rakið
hvernig „ljóminn“ af Búastríð-
inu undirbjó þátttöku Bretlands
í heimsstyrjöldinni fyrri, en
jafnframt væri það sýnt, að
betra væri að sökkva í sjú með
ástvinum sínum í blóma lífsins,
en að lifa til þátttöku í hörm-
ungum styrjaldarinnar. Hitt var
svo annað mál, að í myndlna
voru teknir ýmsir merkisatburð-
ir úr lífi Lundúnabúans, svo sem
útför Viktoríu drottningar.
En þó að Noel Covard hafi
þannig samið stórbrotna skáld-
leiki, er Ærsladraugur hans
ekki af því tagi. Hann er gam-
anleikur, en þó eru persónur
hans vel gerðar og sjálfum sér
samkvæmar lífs og liðnar, því
að sumar þeirra eru framliðnar,
þó að þær gangi ljósum logum
á leiksviðinu. Tilsvör og viðtöl
eru mörg' hnittin og snjöll og
ekki hvað sízt, þegar húsbónd-
inn hefir báðar konur sínar hjá
sér og talar við þær á víxl, þó
að sú, sem enn lifir, hvorki sjái
hina né heyri.
Ekki mun andatrúarmönnum
finnast, að þeir læri á þessum
sýningum hversu byrja skuli
miðilsfundi, en sjálfsagt þykja
þeim mörg fyrirbærin merkileg
og óneitanlega er það skemmti-
leg tilbreytni að hafa skyggni-
gáfu þessa stund á áhorfenda-
bekkjunum. En hvað sem um
þau vísindi er að segja, er fóíkið
mannlegt og eðlilegt.
Þegar húsbóndinn sér fyrri
konuna ’fyrst, heldur hann sig
vitlausan, en áttar sig þó fljót-
lega. Konan hans held'ur að
þessar sýnir stafi af því, að
hann hafi borðað eitthvað ó-
heppilegt, en hann vill ekki að-
hyllast þá skoðun að dularfull
fyrirbrigði byrji í meltingar-
færunum, og þar sem frúin hefði
borðað eins mikið af steiktu lúð-
unni hefði hún líka átt að sjá
fyrri manninn sinn. Leikurinn
er byrgur af skarplegum at-
hugunum í líkingu við þetta.
Um meðferð leikendanna er
gott eitt að segja, enda eru hlut-
verkin öli í höndum þraut-
reyndra leikara, nema Herdís
Þorvaldsdóttir leikur Elvíru,
fyrri konuna framliðnu, en það
gerir hún svo, að hér eftir á hún
sæti með viðurkenndustu leik-
konum okkar. Valur Gíslason
leikur mesta hlutverkið, og
bregður engum við að hann ger-
ir því mjög góð skil. Aðrir leik-
endur eru Þóra og Emilía Borg,
Arndís Björnsdóttir, Brynjólfur
Jóhannesson og Nína Sveins-
dóttir.
Haraldur Björnsson er leik-
stjóri.
Leik þessum var mjög vel tek-
ið og þótti hin bezta skemmtun.
Hann er líka vel þess verður að
á hann sé horft, því að saman
fer góð meðferð, skemmtileg
uppsetning og skörp mannþekk-
ing.
H. Kr.
SEXT4JGUB:
Guðjón Jónsson
bóndi á Skeggjastöðnm í Flóa.
Hann er fæddur á Skeggja-
stöðum 7. maí 1887 og voru for-
eldrar hans hjónin Jón bóndi
Guðmundsson og Guðrún Bjarn-
héðinsdóttur. Guðjón hefir alla
ævi dvalið á Skeggjastöðum,
fyrst hjá foreldrum sínum, en
síðan hjá Halldóri bi’óður sín-
um og nú hjá ekkju hans.
Guðjón naut ekki menptunar
í æsku fremur en þá var títt um
bændabörn. Hins vegar var
kennt að vinna og sýna trú-
mennsku í störfum sínum og á
mis við þá kennslu fór Guðjón
ekki, enda er trúmennska og
skyldurækni einn sterkast þátt-
urinn í skaphöfn hans.
Samfara áhuga fyrir hvers
konar störfum við búskapinn
var Guðjón snemma bókhneigð-
ur og varði tómstundum sínum
til lesturs. Hefir hann verið
bókavörður lestrarfélagsins í
sveit sinni í tæp 40 ár og á það
engum manni jafn mikið að
þakka og honum, fyrir marg-
þætt og fræbærlega vel unnin
störf. Guðjón er áhugamaður
mikill um hvers konar félags-
legar framkvæmdir og hefir
áhrifa hans gætt þar mikið.
Hjálpfýsi hans og greiðvikni er
alkunn.
Guðjón er maður hreinskil-
inn og heill í hverju því, er hann
ljær fylgi sitt. Samvinnumaður
er hann einlægur og fylgir fast
stefnu Framsóknarflokksins.
Hann er trúnaðarmaður Tímans
í Hraungerðishreppum og rækir
þau störf sem önnur með rögg-
semi og festu. Hann á sæti í
stjórn sjúkrasamlagsins frá
stofnun þess og ýmsum fleiri
trúnaðarstörfum hefir hann
gegnt fyrir sveit sína,.
Við búskapinn starfar Guðjón
af dugnaði og einstök snyrti-
mennska einkennir öll hans
verk. Hann hefir farið í margar
fjailíerðir og þótt þar vel hlut-
gengur sem annars staðar. Taug
sú, er bundið hefir Guðjón við
ættpirgarð er römm og til fyrir-
myndar. í dag munu nokkrir
sveitungar Guðjóns og vinir
heimsækja hann til þess að
þakka honum farsæla samfylgd
og árna honum heilla um ó-
farna ævidaga.
Á. Þ.
Meðal við holdsvciki.
Tveir rússneskir vísindamenn, Gou-
barev prófessor og Tarskiev, eru sagðir
hafa fundið meðal við holdsveiki.
Hafa þeir fengið sár á höndum og
fótum sjúklinga til að gróa á fáum
vikum.
og kannske hefir hann lika langað í nýjan silung. Nú
er það svo, að aldrei hefir nein vinátta tekizt með
honum og Garmi, og þegar hundurinn sá Ásta-Brand
skjóta upp kryppunni, sperra þrumuleiðarann beint
upp í loftið og nudda sér malandi upp við fótinn á
mér, spratt þessi illviljaði rakki upp í keltu Láru, datt
á afturendann niður í lóðarstampinn og slengdi fram-
löppunum út á borðstokkinn. Þar byrjaði hann að gelta
af mikilli heift.
— Garmur, ástin mín — þú dettur i vatnið og
drukknar, hrópaði Lára. Og um leið laut hún fram á
og ætlaði a<ír hjálpa eftirlæti sínu.
En þetta hefði hún ekki átt að gera, því að í næstu
andrá hvolfdi kænunni og öll bátshöfnin steyptist í
vatnið.
Nú varð meiri atgangur heldur en orð fá lýst. Bræð-
urnir hlógu og bölvuðu til skiptis. Garmur ýlfraði og
skrækti, og hin tröllauknu brjóst Láru gengu í bylgjum,
þar sem hún lá á hryggnum í vatninu, en hjjóðin, sem
hún gaf frá sér, minntu helzt á það, er heyra má í
dýragarði, þegar verið er að gefa rándýrunum. Bróðir
húsbóndans dró hina bústnu konu sína til lands, sem
var þó nokkrum erfiðleikum bundið, því að Garmur
synti sífellt hringinn í kringum hana og vildi komast
á þuqrt og leitaði einkum uppgöngu á þeim stað, þar
sem fóstra hans ætlaði honum venjulega sæti. En hon-
um gekk illa að fóta sig, auk þess, sem eiginmaðurinn
varði konu sína gegn áleitni hans, svo að hann hrataði
jafnharðan í vatnið aftur, þótt hann næði snöggvast
fótfestu með framlöppunum.
Loks komst þó þetta skipreika fólk upp að bakkanum,
og Há kom það á mig að taka við Láru. En það voru
ófögur orð, sem ég fékk að heyra. Hún var nær dauða
en lífi, hún var þunnt klædd, svo að blessaður hundur-
inn hafði stórskaðað hana með klónum — hver gat
láð honum, sem var að bjarga lífi sínu! Þetta var allt
mér að kenna. Hefði ég ekki verið að þvælast þarna á
hryggjunni, hefði kattarf j andinn ekki komið heldur.
En þegar hér var komið sögu, gerðist enn voveiflegur
atburður. Garmur var lika kominn á þurrt, hristi sig
og tók á sprett á vatnsbakkanum, eins og hunda er
siður, þegar þeir blotna. En nú kom í ljós, að hann hafði
flækt sig í lóðinni, og svo illa tókst til, að öngull krækt-
ist aftan í Láru, um leið og. hann þaut framhjá henni.
Hundurinn var aftur á móti feginn að vera sloppinn
úr háskanum, og kastið var svo mikið á honum, að allur
bakhlutinn sviptist úr kjólnum upp að belti. Og þarna
stóð nú Lára, forblaut eins og hvolpur, sem drekkt hefir
verið í poka, blásandi og hrækjandi, grátandi og bölv-
andi, stappandi niður fótunum og kallandj á Garm.
Það var óneitanlega mjög tilkómumikil sjón að sjá
hana, einkum þó aftan frá. Ferlegir fætur hennar nutu
sín til fulls í grænum sokkunum, hinar miklu læra-
stoðið og útskotið þar fyrir ofan enn betur. Víðar,
forblautar silkibuxurnar loddu við líkamann, svo að
hver felling, dæld og bunga kom skýrt í ljós, og á
ógreiríðum stað, þar sem skein í hana bara, sást löng,
rauð rispa.
— Skjótið köttinn, æpti hún, áður en við drukknum
öll til fulls.
— Skjóttu hundinn, öskraði maður hennar milli
hláturskviðanna. Þá yrði bæði þú og veröldin einhverja
ögn friðvænlegri á eftir.
— Ég krefst skilnaðar, veinaði Lára snöktandi.
— Það væri áreiðanlega skársta lausnin, sagði hús-
bóndinn. En nú hló hann ekki, og þá þagnaði Lára.
Hún þreif í handlegginn á mér og staulaðist upp brekk-
una, og þau ástarorð, sem hún lét falla um fólkið á
Grund og lífið yfirleitt, voru hvorki fá né smá.
í sama bili og við ætluðum yfir þjóðveginn, kom bíll
brunandi. Þetta var sýslumaðurinn og frú hans. Hann
ætlaði sýnilega að fara að þinga, því að hann var i
svörtum frakka, með gullna einkennishúfu á höfði og
hátíðlegan embættissvip á andlitinu. En þegar Lára
sá þetta, gerði hún hlé á formælingun’- n, rak upp lágt
óp, greip báðum höndunum fyrir andlit sér og sneri
sér undan. í stað þess að leyfa yfirvaldinu og föruneyti
þess að sjá framan í sig, skaut hún í það varnarlausum
bakhlutanum, þar sem öll tjöld höfðu verið dregin til
hliðar. Bíllinn hafði hægt á sér, og sýslumannshjónin
voru bæði komin út að sömu rúðunni. Þau guðhræddu
hjón Jbafa áreiðanlega séð hér eftirminnilegan vitnis-
burð um gjafmildi skaparans. Varir sýslumannsins
hreyfðust, og ég var viss um, að hann var að lesa
Faðirvorið.
En hvernig sem á þvi stóð, þá skein bæði undrun og
skelfing úr svip hjónanna. Þeim hefir sennilega verið
nóg boðið. En hinu furða ég mig þó meira á, að bíllinn
skyldi ekki renna út í skurðinn.
Allt er, þegar þrennt er, segir máltækið, og þegar við
komumst loks í húsaskjól, krafðist ég þess, að Lára
færi úr tuskunum niðri í eldhúsinu. Hún vildi fara
beina leið upp í svefnherbergið, en ég setti hnefann í
borðið, og svo reif hún sig úr slitrunum, sem eftir voru
á henni, meðan Hildigerður yljaði stórrósóttu náttfötin
hennar við eldavélina. Lára gekk hraustlega til verks,

Getum a£greitt nú þegar
handsáðvélar „Nordland”
fyrir grasfræ.
Samband ísl. samvinnuf élaga
TILKYNNING
Það tilkynnist hér með að sandnám er bannað í landar-
eign Sanda í Miðfirði nema með leyfi ábúanda jarðarinnar
Þorvarðar Júliussonar.
Reykjavík, 28. marz 1947.
Þórir Baldvinsson
njálmtýr Pétursson.
Starfsstúlkur
vantar í Landsspítalann nú þegar.
Upplýsingar hjá forstöðukonunni.
%^ingarsamviimufélag Beykjavíkur.
Framhaldsaðalfundur
Byggingarsamvinnufélags Reykjavikur verður föstudaginn
9. maí kl. 8,30 síðdegis í Kaupþingssalnum.
Dagskrá:
Aðalfundarstörf samkvæmt lögum félagsins.
Stjórnin.
Málmsteypumenn
ÚTGERÐARMENN -
ÚTGERÐARFÉLÖG
Nokkur síldveiðiskip geta komist að til löndunar á
Djúpavík og Dagverðareyri næsta sumar. Hvor síldar-
verksmiðjan hefir tvö sjálfvirk löndunartæki og vinnslu-
afköstin verða á sólarhring í sumar ca. 6000 mál á Djúpa-
vík og 5000 mál á Dagverðareyri. Þeir útgerðarmenn, er
hafa hug á að leggja síldarafla skipa sinna upp á þessum
stöðum á næstu síldarvertíð semji góðfúslega um það fyrir
15. maí n.k. við verksmiðjustjórann á Djúpavík eða Dag-
verðareyri, eða við skrifstofu Alliance h.f. í Reykjavík.
Djúpavík h.f.
Síldarbræðslustöðin Dagverðareyri h.f.
Sveinar og hjálparmenn óskast i málmsteypu vora. j
Ennfremur er hægt að bæta við 2 nemum í málm- |
steypu.
Landssmiðjan
UTBREIÐIÐ TIMANN