Tíminn - 23.05.1947, Page 1

/
RITSTJÓRI:
ÞÓRARINN ÞÓRARINSSON
ÚTGEPANDI:
FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Símar 2353 og 4373
! PRENTSMIÐJAN EDDA h.f.
.ITST JÓRASKRIFSTOFUR: J
EDDUHÚSI. Llndargötu 9 A
Slmar 2353 og -4373
} AFGREIÐSLA, INNHEIMTA
OG AUGLÝSINGASKRIFSTOFA:
EDDUHÚSI, Lindargötu 9A
Siml 2323
31. árg.
Reykjavík, föstudaglnn, 33. maí 1947
93. blatS
Eignakönnunm:
Tilkynning og skráning
handhafaveröbréfa
Fimmti kaflinn í stjórnarfrumvarpinu um eignakönnun fjallar
um tilkynningu handhafaverðbréfa og skráningu þeirra. Verður
þessi kafli frumvarpsins birtur hér á eftir og hefir þá allt efni
frumvarpsins verið birt hér í blaðnu.
Tilkynningarskyldan.
Öll innlend handhafaverð-
bréf, sem út hafa verið gefin
fyrir framtalsdag og þann dag
eru í umferð, innanlands eða
utan, skal tilkynna til sérstakr-
ar skráningar. Erlend hand-
hafaverðbréf, sem eru eign inn-
lendra aðila á framtalsdegi, er
skylt að tilkynna á sama hátt.
Til innlendra handhafabréfa
tiljast öll skuldabréf og vaxta-
bréf, sem gefin eru út til hand-
hafa af ríkissjóði eða ríkisstofn-
unum, bæjar- eða sveitar- og
sýslufélögum, opinberum stofn-
unum éða fyrirtækjum, bönk-
um og öðrum lánsstofnunum
svo og skuldabréf, sem gefin
hafa verið út eða framseld til
handhafa af einstaklingum eða
félögum, og hlutabréf eða stofn-
bréf í félögum eða fyrirtækjum,
sem ekki eru skráð á nafn.
Innlend verðbréf, sem geymd
eru hér á landi, skal tilkynna til
skattanefndar eða skattstjóra í
því skattumdæmi, þar sem eig-
endi verðbréfanna er heimilis-
fastur. Heimilt er þó að tilkynna
verðbréf til annarrar skatta-
nefndar eða skattstofu, ef hent-
ara þykir, svo sem ef eigandi
þeirra dvelst utan lögheimilis
síns eða bréfin eru ekki á heim-
ili hans. Stofnanir og fyrirtæki,
sem hafa mikla verðbréfaeign
undir höndum geta krafizt þess,
að skráning fari fram á
geymslustað bréfanna.
Tilkynningarskyld verðbréf í
eigu einstaklinga, stofnana eða
fyrirtækja, sem heimilisfesti
hafa erlendis, svo og erlend
verðbréf skal tilkynna beint til
framtalsnefndar.
Framtalsnefnd getur falið
fleiri aðilum en að framan
greinir að veita tilkynningum
viðtöku.
Tilkynningarskyldan hvílir á
eigendum bréfanna.
Tilkynningarskyldan hvílir á
eigendum verðbréfanna. Dvelj-
ist eigandi erlendis, hvíiir
skyldan á umboðsmanni hans
liér, enda leggi hann fram um-
boð til þess. Ef verðbréf er í
sameign tveggja aðila eða fleiri,
hvílir tilkynningarskyldan á
þeim aðilanum, sem bréfin
geymir. Annist enginn þeirra
geymslu bréfanna, er hverjum
þeirra um sig skylt að sjá um,
að tilkynning fari fram. Ef ekki
er vitað um eiganda, hvílir
skyldan á þeim, sem hefir vörzlu
bréfanna. Skiptaráðandi til-
kynnir verðbréf þrotabúa og
dánarbúa, sem eru undir opin-
berum skiptum. Tilkynningar-
skylda hvílir á eiganda, þó að
bréfið sé sem handveð eða til
tryggingar hjá þriðja manni.
Bréf ófjárráða manna tilkynna
fjárhaldsmenn eða framfærslu-
menn.
Ef vafi þykir leika á um til-
kynningarskyldu, skal um hana
fara eftir úrskurði framtals-
nefndar.
Tilkynningar um verðbréf
skulu undirritaðar af þeim, sem
tilkynningarskylda hvílir á, og
gilda að öðru leyti um undir-
skrift sömu reglur sem áður
segir um innlausnarskýrslur og
innstæðuyfirlýsingar, m. a. um
(Framtiald á 4. síðu)
Eignakönnunarfrv. stjórnarinnar
veröur sennilega að lögum í dag
Sósíallstár nppvisir að einstæðn ábyrgðar-
- leysi og loddaraskap
Frumvarp ríkisstjórnarinnar um eignakönnun verður sennilega
afgreitt frá efri deild í dag, sem lög frá Alþingi. Var frum-
varpiff til umræffu í neffri deild í fyrradag, en í efri deild í gær.
Þingiff gerffi enga efnisbreytngu á frumvarpinu affra en þá, að
skuldabréfin eiga aff vera til sölu á tímabilinu 1. júlí til 15. ágúst.
Sósíalistar héldu uppi ádeil-
um á frumvarpið og vildu láta
visa þvi frá, en hins vegar báru
þeir ekki fram neinar tillögur
um endurbætur á því. Aðalá-
deila þeirra var sú, að eigna-
könnunin næði til alltof margra,
því að það ætti að sleppa þeim
alveg, sem hefðu svikið lítið
undan sköttum. Ekki gátu þeir
þó gert grein fyrir því, hvernig
ætti að vita það fyrirfram,
hvort menn væru lítið eða mik-
ið brotlegir, og eftir hvaða regl-
um ætti því að sleppa mönnum
undan eignakönnun eða ekki.
Ekki gátu þeir heldur gert grein
fy-rir því, hvernig hægt væri að
framkvæma eignakönnun að
gagni, ef fleiri eða færri skatt-
þegnum væri sleppt undan
henni. Loks gátu þeir ekki fært
nein rök fyrir þvi, að rétt væri
að láta þá sleppa alveg, sem lít-
ið hefðu gerst brotlegir, með til-
liti til hinna, sem alltaf hefðu
talið rétt fram og greitt fulla
skatta. Öll málfærzla Sósíalista
hafði þannig þau einkenni, að
þeir hefðu ekki minnsta áhuga
fyrir réttmætri eignakönnun,
heldur vildu þeir reyna að nota
málið til að afla sér fylgis
þeirra, sem gerzt hafa brotlegir
við skattalöggjöfina.
í umræðunum í neðri deild
var það upplýst af Finni Jóns-
syni, að Brynjólfur Bjarnason
hefði lagt það til í fyrv. ríkis-
stjórn, að skattsvikurum væri
gefnar upp sakir, ef þeir keyptu
skuldabréf af ríkinu. Það vakti
líka athygli, að þingmenn Sósí-
alista sátu hjá við atkvæða-
greiðsluna, um skuldabréfakafla
frv., sem er varhugaverðasti
kafli þess, þótt þeir greiddu
hins vegar atkvæði gegn frv. í
heild.
(Framhald á 4. síöu)
Frumvarpið um fjárhagsráð orðið að lögum
Ánægður fjármálaraðkerra
Fjárhagsráð tekur sennilega til starfa
í næsta mánuði
í fyrrinótt var frumvarp ríkisstjórnarinnar um fjárhagsráff,
innflutningsverzlun og verfflagseftirlit afgreitt frá neffri deild
sem lög frá Alþingi. Samkvæmt þessum nýju lögum verður ný-
byggingarráff og viðskiptaráff lagt niffur, þegar ríkisstjórnin
akveffur þaff, — en þaff verffur sennilega í næsta mánuði — og
falla störf þeirra undir fjárhagsráff. Ennfremur fær fjárhagsráff
stóraukiff verkefni, þar sem því er ætlaff aff ákveða allar höfuff-
framkvæmdir í landinu næstu árin. Má ekki ráffast í neinar stærri
íramkvæmdir án samþykkis ráffsins. — Þessi nýju Iög eru í fjórum
! köflum, sem f jalla um fjárhagsráff og fjárfestingu, um innflutn-
ing og gjaldeyrismeffferff, um verfflag og um almenn ákvæði.
Helztu nýmæli frv. eru í fyrsta kaflanum og verða þau rakin hér
á eftir.
Mynd þessi var tekin af Dalton, fjármálaráðherra Breta, þegar hann lagöi
fjárlögin fyrir þingið í vetur. Það er venja að ráðherrann komi með
þau í gyltri tösku, sem hefir verið notuð lengi í því augnamiði. Á mynd-
inni sést hann hampa henni framan í þingmenn, enda er þaff í fyrsta
skipti í langan tíma, sem tekjuhallalaus fjárlög eru lögð fyrir brezka
þingið.
Vélar mjólkursamlagsins í Borg-
arnesi endurnýjaðar á þessu ári
Frá aðalfuudi Kaupfélags Borgfirðinga
Affalfundur Kaupfélags Borgfirffinga var haldinn í Borgarnesi
snemma í þessum mánuffi. Hagur félagsins er góffur og nam vöru-
sala þess á seinasta ári samtals rúmum fimm miljónum króna. Til
ráffstöfunar á affalfundi komu 232 þús. krónur af hagnaffi
félagsins.
Kaupfélag Borgfirðinga hefir
fjölþættan rekstur með hönd-
um eins og kunnugt er. Auk
þess, sem það rekur verzlun
með útlendar og innlendar vör-
ur, starfrækir það einnig
brauðgerð, frystihús og bifreiða-
stöð. Keypti það fyrir nokkrum
árum bifreiðastöð Finnboga
Guðlaugssonar, sem annaðist
ferðir á öllum helztu leiðum um
Borgarfjörð og mjólkurflutn-
inga. Hefir félagið haldið þeim
rekstri áfram, eftir því sem bif-
reiðakostur og aðrar ástæður
hafa leyft.
Afkoma félagsins á seinasta
ári varð mjög góð. Sjóðir fé-
lagsmanna hafa aukizt allveru-
lega á ' árinu og eins afkoma
þeirra gagnvar-t félaginu. Vöru-
salan, sem nam um fimm mil-
jónum á árinu, hafði aukizt um
nærri eina miljón króna.
Tala félagsmanna er nú um
850.
Af framkvæmdum sem félagið
hafði með höndum á árinu, eru
þessar helztar:
Tekið var á leigu nokkurt
landssvæði á Hurðarbaki, vest-
an þjóðvegarins við Kláffossbrú,
og þar byggt sláturhús og íbúð-
arhús fyrir starfsfólk það, er
vinnur við sláturhúsið. Nokkur
hitavatnsréttindi fylgja með í
landleigunni, eða um 2 sekúndu-
lítrar. Hitalögnin er ekki kom-
in á, en vonir standa til þess
að það geti orðið í ár. Bygging-
arframkvæmdir þessar kostuðu
156 þúsund krónur. Nýbygging-
in var starfrækt s.l. haust.
Á árinu keypti félagið hinn
svokallaða „Veitingaskála í
Brákarey.“ F,r hann talinn í
fasteignum félagsins ásamt lóða
réttinum á kr. 23.000.00. Síðast-
liðið sumar og ennþá, hefir
byggingin verið notuð fyrir i-
búðir og geymslu.
Ráðstafanir hafa verið gerðar
til þess að endurnýja allar eða
nær allar vélar i Mjólkursam-
laginu og eru líkur fyrir, að
flestar vélarna,r komi siðari
hluta þessa árs. Eru það mun
afkastameiri vélar en nú eru i
samlaginu. Vélakaup þessi, sem
gerð eru í Danmörku og Sví-
þjóð, munu kosta 3—400 þús.
krónur.
Framundan eru miklar og dýr-
ar byggingarframkvæmdir, sem
í verður að ráðast svo fljótt sem
unnt er. Auk verzlunarhúss er
aðkallandi að byggja fyrir
brauðgerðina og nýja kjötbúð.
Þá þarf að leysa á einn eða
annan hátt húsnæðisvandræði
sumra starfsmanna félagsins.
í lok s.l. árs gaf félagiö út
skuldabréfalán að upphæð ein
miljón krónur. Sala bréfanna
hófst ekki fyrr en á þessu ári, en
hefir gengið allvel.
íbúðarhús ,að Egils-
stöðum í Villinga-
holtshreppi brann
í gær
Síðdegis í gær brann annað
íbúðarhúsið að Egilsstöðum í
Villingaholtshreppi til kaldra
kola. Þegar blaðið var að fara í
prentun í gærkvöldi símaði
Helgi Ágústsson fulltrúi á Sel-
fossi þær fréttir til bláðsins, að
annað íbúðarhúsið að Egilsstöð-
um í Villingaholtshreppi hafi
brunnið síðdegis í gær.
Um klukkan fimm í gær var
símað að Selfossi og sagt að
kviknað hefði í íbúðarhúsi að
Egilsstöðum, sem tilheyrir þeim
hluta jarðarinnar er Guðmund-
urEiríksson býr á. Var slökkvi-
liðið beðið að koma til aðstoðar
frá Selfossi. Brá það skjótt og
vel við og var komið austur að
(Framhald á 4. síð'u)
Starfsgrundvöllur
fjárhagsráffs.
Ríkisstjórnin'skipar 5 manna
nefnd, er nefnist fjárhagsráð.
Hlutverk þess er að samræma
framkvæmdir einstaklinga og
almannavaldsins, meðan hinar
miklu framkvæmdir í íslenzku
atvinnulífi standa yfir, þannig
að þær verði gerðar eftir fyrir-
fram saminni áætlun fjárhags-
ráðs, er ríkisstjórnin staðfestir.
Fjárhagsráð miði störf sín við
eftirfarandi:
1. Að öll framleiðslugeta sé
haguýtt til fulls og öllum verk-
færum mönnum tryggð næg og
örugg atvinna.
2. Að öllum vinnandi mönn-
um, og þó sérstaklega þeim, er
stunda framleiðsluvinnu til
.sjávar og sveita, séu tryggðar
réttlátar tekjur fyrir vinnu sína,
en komið í veg fyrir óeðlileg sér-
réttindi og spákaupmennsku.
3. Að neytendur eigi kost á að
kaupa neyzluvörur sinar og
framleiðendur rekstrarvörur
sínar á hagkvæmasta hátt og
vörukaup til landsins og vöru-
dreyfing innanlands gerð eins
ódýr og hagkvæm og frekast er
unnt.
4. Að áframhald verði á öflun
nýrra cj£ fullkominna fram-
leiðslutækja til landsins, eftir
því sem gjaldeyrisástæður og
vinnuafl leyfir frekast, enda
verði tryggt fé til framkvæmd-
anna jafnóðum.
5. Að byggðar verði verksmiðj-
ur og iðjuver til þess að vinna
sem mest og bezt úr öllum fram-
leiðsluvörum til lands og sjávar,
þannig að þær séu seldar úr
landi eins fullkomnar og frekast
er kostur og við staðsetningu
verksmiðjanna verði tekið tillit
til hvors tveggja í senn, fram-
leiðsluskilyrða og atvinnuþarfa
einstakra byggðarlaga.
6. Að bæta starfsskilyrði iðju-
vera sem framleiða vörur, er
spara þjóðinni gjaldeyri.
7. Að atvinnuvegir lands-
manna verði reknir á sem hag-
kværpastan hátt á arðbærum
grundvelli og stöðvist ekki
vegna verðbólgu og dýrtíðar.
8. Að húsnæðisskorti og heilu-
spillandi íbúðum, hvar sem er á
landinu, verði útrýmt með bygg-
ingu hagkvæmra íbúðarhúsa.
Áætlanir um framkvæmdir.
Fjárhagsráð semur fyrirfram
fyrir ár hvert áætlun um heild-
arframkvæmdir. Fyrir yfir-
standandi ár semur ráðið áætlun
þessa svo fljótt sem auðið er og
að svo miklu leyti sem við verð-
ur komið.
í áætlun þessari skal gerð
grein fyrir kostnaði við allar
stærri fi-amkvæmdir, svo og með
hverjáim hætti fjár skuli aflað,
enda skal kveða á um það, í
hverri röð framkvæmdir skuli
verða, svo að vinnuafl og fjár-
magn hagnýtist þannig, að sem
mest not verði að.
Ennfremur semur fjárhags-
ráð fyrir ár hvert heildaráætlun
um útflutning og innflutning
þess árs, magn og verðmæti.
Skal áætlun þessi miðast við það
að hagnýta sem bezt markaðs-
möguleika og fullnægja sem
hagkvæmast innflutningsþörf
iandsmanna.
Fjárhagsráð leitar samvinnu
um samning heildaráætlunar
við opinberar stofnanir, félög og
einstaklinga, sem framleiðslu,
yorzlun, iðnað eða annan at-
vinnurekstur hafa með hönd-
um, er fjárfestingu þarf til.
Skulu þessir aðilar senda fjár-
hagsráði fyrir þann tíma, er það
ákveður, áætlun um stofnfjár-
þörf sína, lánsfjárþörf, gjald-
eyrisþörf og vinnuaflsþörf.
Ennfremur skal fjárhagsráð
hafa samvinnu við lánsstofnan-
ir í landjnu um samningu og
framkvæmd fjárfestingaráætl-
unar, og ber þeim að skýrp, fjár-
hagsráði frá fjármagni því, er
þær hafa yfir að ráða. Nú telur
fjárhagsráð eigi nægdlega séð
fyrir fjárþörf fyrirtækja, er það
telur nauðsyn til að stofnsetja,
og skal það þá leita samvinnu
við ríkisstjórn, lánsstofnanir og
aðra aðila, er hlut gætu átt að
máli, um fjáröflun til þessara
fyrirtækja.
Janfhliða því sem fjárhagsráð
semur áætlun þá um hcildar-
framkvæmdir, er áður greinir,
skal það og gera sérstaka áætl-
un um framkvæmdir ríkisins
áður en fjárlög eru samin ár
hvert, og sé við samningu þeirr-
ar áætlupar, er ríkisstjórnin og
Alþingi geti haft hliðsjóm af,
stefnt að því að tryggja lands-
mönnum öllum næga atvinnu,
en koma jafnframt í veg fyrir
ofþenslu.
Fjárfestingarleyfi.
Til hvers konar fjárfestingar
einstaklinga, félag^ og opin-
berra aðila, hvort sem er til
stofnunar nýs atvinnurekstrar,
til aukningar á þeim, sem fyrir
er, húsbygginga eða annarra
mannvirkja, þarf leyfi fjárhags-
ráðs, og gildir þetta einnig um
framhald þeirra framkvæmda,
sem þegar eru hafnar.
Þó sk»4 ákveðið í reglugerð,
að tilteknar minni háttar fram-
kvæmdir séu heimilar án fjár-
festingaleyfis. Nánari ákvæði
um fjárfestingaleyfi séu sett í
reglugerð.
Fjárhiagsráð skal beita sér
fyrir samvinnu atvinnurekenda
og verkamanna um bætta að-
stöðu verkafólks á vinnustöð-
um betri hagnýtingu vinnuafls
og aukin vinnuafköst.
Fjárhagsráði er heimilt að
leggja fy^ir vinnumiðlunarskrif-
stofur landsins að láta fara
fram skrásetningu verkafólks
almennt eða í einstökum stafs-
greinum á þeim tíma og eftir
þeim reglum, er fjárhagsráð á-
kveður.
Ríkisstjórnin í heild hefir yf-
(Frfimhald á 4. síðu)