Tíminn - 24.05.1947, Blaðsíða 1

- —..------~.^~—-
RITSTJÓRI:
ÞÓRARINN ÞÓRARINSSON
ÚTGEFANDI:
FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Símar 2353 og 4373
PRENTSMIÐJAN EDDA hi.
: JTST JÓR ASKRSFSTOÍ'UR:
K3BHHÚBI. MadargStu 9 A
öítnar 2353 eg 4373
AFGRKIÐSLA, INiJHEIMTA
OQ AUGLÝSXNaASKRœeTOFA: .
EÐDUHDÖSI, Lindargöw 9 A
Siml 2833 i
31. árg.
Iteykjavík, laugardaginn 24. maí 1947
»4. folað
?,>*
úóinu
Ófeigur Jónasar Jónssonar minnist einstöku sinnum á
mig og gefur þá landsfólkinu um leið velviljaðar skýringar
á mannkostum mínum og vinnuaðferðum. Af eðlilegum
ástæðum hefi ég látið þetta afsklptalaust og ekki svarað
því neinu.
En í síðasta Ófeigi er birt saga um mig, sem er nokkuð
sérstaks eðlis. Þar segir svo:
„Eitthvert merkilegasta dæmi um viðhorf Hermanns til
samvinnufélaganna er salan á hlutabréfum hans í Eddu-
prentsmiðju. Upphaflega var talið, að sú prentsmiðja væri
stofnsett til að tryggja samvinnufélögunum aðgang að
prentverki, auk þess, sem Tíminn gat átt þar athvarf. Sís
átti stærstan hlut í Eddu en þar að auki var nokkurt hluta-
fé frá einstökum mönnum. Hermann var þá forsætisráð-
herra og lagði í fyrstu fram 20 þús. Brátt kom að því að
hann taldi sig þurfa að selja sína hluti, því að sér yrði ærið
útdráttarsamt að vera ráðherra. Tjáði hann stallbræðrum
sínum, að auðugir Mbl.menn biðu sér margfalt verð fyrir
hlutina. Sís taldi sér ekki henta að vera í minnihluta um
forræði prentsmiðjunnar með helztu keppinautum sínum
á verzlunarsviðinu, en varð að greiða Hermanni þreföld
manngjöld eða 60 þús. kr. fremur en að láta hann opna
virkið fyrir andstæðingunum með stórfelldum persónu-
legum gróða."
Með því að þessi saga er um samskipti mín við samvinnu-
félögin, skal hér birt eftirfarandi vottorð:
„SAMKVÆMT ÓSK EK HÉK MEÐ YFIRLÝST, AÐ ALÞM.
HERMANN JÓNASSON HEFIR ALDREI SELT SAMBANDI
ÍSL. SAMVINNUFÉLAGA NEIN HLUTABRÉF í PRENT-
SMIÐJUNNI EDDU H/F, EÐA í NEINU ÖÐRU HLUTA-
FÉLAGI.
REYKJAVÍK 20/5. 1947
PR. PR. SAMBAND ÍSL. SAMVINNUFÉLAGA
VILHJÁLMUR ÞÓR.
Þarf hér eigi fleiri orða við. En ef tif'vill kynnu einhverjir
að telja sig geta dregið af þessu nokkurra ályktun um það
hvers virði Ófeigssögurnar eru yfirleitt.
HERMANN JÓNASSON.
Ríkið mun byggja rafveitur fyrir
6 miljónir króna á þessu ári
Frumvarp frá atvinnumálaráðherra
Fyrir nokkrum dögum síðan lagði fjárhagsnefnd neðri deildar
fram frv. um ný orkuver og orkuveitur, er ríkið láti gera. Frv. er
flutt að tilhlutun Bjarna Ásgeirssonar atvinnumálaráðherra og
mun vafalaust hljóta samþykki Alþingis.
Nýju lögin um Ræktunarsjóð íslands:
Fjárráð sjóðsins aukast um tugi milj. króna
Útlánavextir sjóðsins lækka um helming
Reykholt,-har sern Snorráhátíðin verbur l sumar
Eins og áður hefir verið sagt, hefir frumvarpið um Ræktunar-
sjóð íslands verið afgreitt sem lög frá Alþingi. Með því hefir
verið hrundið fram stórunauðsynjamáli landbúnaðarins, þar sem
fjárráð sjóðsins eru stóraukin og lánskjörin eru gerð stórum
hagstæðíjri. Þannig mun sjóðurinn fá árlega % milj. kr. framlag
úr ríkissjóði næstu 10 árin, en slíkt framlag hefir hann ekki fengið
áður. Ennfremur skal ríkissjóður tryggja honum 10 milj. kr. lán
með l'/á vöxtum og aðrar lántökuheimildir sjóðsins aukast. Vextir
af lánum úr sjóðnum verða eftirleiðis 2yz%, en hafa verið 5—
Frumvarpið er svohljóðandi:
Ríkisstjórninni er heimilt að
fela rafmagnsveitum ríkisins:
1. að reisa 2400 ha. raforku-
ver við Fossá í Fróðárhreppi og
leggja háspennuHnu þaðan til
Ólafsvíkur og Sands;
2. að reisa 1500 ha. raforkuver
við Gönguskarðsá við Sauðár-
krók, og
3. að koma upp aðalspennistöð
fyrir Voga og Vatnsleysuströnd
á Reykjanesi.
Ríkisstjórninni heimilast að
Þinginu lýkur í dag
Góðar horfur voru taldar á
því í gærkveldi, að Alþingi gæti
lokið störfum sínum í dag. Hafa
störf þingsins gengið mjög
greiðlega seinustu dagana.
Tveir varaþingmenn hafa tek-
ið sæti á Alþingi til viðbótar
þeim fjórum, sem áður voru
komnir. Eru það þeir Pétur
Hannesson bahkaritari, er tók
sæti Jóns Sigurðssonar í fyrra-
dag, og Axel Guðmundsson
skrifstofumaður, er tók sæti
Hallgríms Benediktssonar í gær.
taka lán fyrir hönd ríkissjóðs,
að upphæð allt að sex milljónir
króna, til greiðslu stofnkostnað-
ar þeirra mannvirkja, er um
getur hér að ofan. Af þeirri
upphæð má taka sem lán úr
raforkusjóði samkvæmt 1. lið
(Framhald á 4. slðu)
Mynd þessi er af Reykholti í Borgarfirðí. Á henni sést skólahúsið sjálft,
kirkjan og prestshúsið. Fyrir framan þessar byggingar á myndinni sést
hluti af Snorragarði. Það er á þessum stað, sem Snorrahátíðin verður
haldín 20. júlí, er Ólafur ríkisarfi Norðmanna afhjúpar minnismerkið sem
Norðmenn gefa lslendingum. Á upphækkuðu flötinni vestan við skóla-
húsið, milli þess og kirkjunnar á myndinni, á myndastytta Snorra að
standa, en afsteypa af henni verður látin standa á íslandstorgi í Bergen.
(Ljósm. Guðni Þórðarson).
Úlaf ur kronprins af hjúpar mynda-
styttu Snorra í Reykholti 20. júlí
Um 80 norskir gestir dvelja hér í um viku tínia
Eins t>g kunnugt er og skýrt hefir verið frá hér í blaðínu, verður
í sumar haldin Snorrahátíð í Reykholti, er afhjúpað verður minn-
ismerki það, sem Norðmenn gefa fslendingum. Við það tækifæri
kemur hingað Ólafur krónprins Norðmanna og um 80 aðrir norskir
gestir. Snorranefndin hefir nú lokið við að semja dagskrá hátíða-
lialdanna og fer hún hér á eftir:
!%¦
Baráttan fyrir eflingu Ræktunarsjóðs var hafin á sein-
asta þingi, þegar Framsóknarmenn fluttu frv. um aukningu sjóðs-
ins. Nokkru seinna flutti stjórnarliðið frv., sém gekk í svipaða átt,
tn áhugi þess reyndist ekki meiri en svo, að það lét bæði frv. daga
uppi. Við stjórnarsamningana í vetur var það eitt af skilyrðum
1 ramsóknarmanna, að sett yrðu íög um eflingu ræktunar-
íjióðsins.
Verkfallsbröltið:
Andstaða verka-
manna magnast
Tvö verkalýðsfélög hafa enn
bætzt við í hóp þeirra, sem hafa-
neitað að verða við þelrri
ósk Alþýðusambandsstjórnar-
innar að segja upp kaupsamn-
ingum. Eru það verkalýðsfélag
Vestmannaeyja og verkalýðsfé-
lagið Bjarmi á Eyrarbakka.
Eru félögin þá orðin sex, sem
hafa neitað að verða við ósk-
um Alþýðusambandsstjórnar-
innar'. Áðúr höfðu félögin á
ísafir'ði, Eskifirði, Flateyri og í
Vfk f Mýrtlal sent svipuð svör.
Má bezt af þessu marka, hve
lítið fylgi verkfallsbrölt sósíal-
ista á meðal verkamanna lands-
Laugardaginn 19. júlí kemur
Lýra til Reykjavíkur með rúm-
lega 80 fulltrúar á Snorrahátíð-
ina. Síðari hluta dags er i
Reykjavík tekið á móti norsku
fulltrúunum.
Sunnud. 20. júlí. Snorrahátíð
í Reykholti. Kl. 8. Hátíðagestir
stlga um borð í Ægi og Laxfoss.
Siglt til Akraness. Frá Akranesi
í bifreiðum til Reykholts. Kom-
ið að Reykholti kl. 11,30. Há-
degisverður kl. 12—13. Kl. 13.
Gestirnir ganga til sæta við
minniEmerki Snorra Sturluson-
ar. Lúðrasveit leikur. Kórsöng-
ur undir stjórn dr. Páls ísólfs-
sonar. Prolog. Kórsön'gur ís-
lenzk og norsk þjóðlög. íslenzka
Snorranefndin býður gesti vel-
komna. Norska Snorranefndin
flytur kveðju til íslenzku þjóð-
arinnar og sveipar burtu norsk-
um og íslenzkum fánum af
myndastyttunni. Kórar syngja
þjóðsöng íslands. Ríkisstjóm ís-
lands flytur kveðjuræðu. Lúðra-
sveit leikur. Matthías Þórðarson
sýnir norskum fulltrúum Reyk-
holtsstað. Kaffi fyrir hátíða-
gesti. Kl. 17. Lagt af stað i bif-
reiðum til Akraness og haldið
þaðan með Laxfossi og Ægi til
Reykjavíkur sama~kvöld.
Mánudagur 21. júlí. FulltrUar
Norðmanna skoða höfuðstaðinn,
safn Einars Jónssonar, sund-
höllina, hitaveituna á Öskju-
hlíð og háskólann. Kl. 19,30 hefir
íslenzka ríkisstjórnin kvöldboð
fyrír norsku fulltrúana.
Þriðjudagur 22. júlí> Kl. 9.
Bílferð til Þingvalla. Á leiðinni
komið við hjá hitaveitulindum
Reykjayíkur á Reykjum og litið
á gróðurhús, þar sem ræktuð
eru blóm og grænmeti. Kl. 10,30.
Matthías Þórðarson lýsir Þing-
völlum frá Lögbergi Kl. 12,00.
Hádegisverður í Valhöll. Bæjar-
Stofnfé og tekjur sjóðsins.
Sjóðurinn heitir Ræktunar-
sjóöur íslands og er í lögum
þessum kallaður Ræktunarsjóð-
ur. Hlutverk hans er að styðja
landbúnað íslendinga með hag-
kvæmum stofnlánum.
Stofnfé sjóðsins verður: 1.
Höfuðstóll Ræktunarsjóðs fs-
lands eins og hann er nú. 2.
Varasjóður Ræktunarsjóðs ís-
lands. 3. Sá hluti höfuðstóls Við-
lagasjóðsins, sem er eign Rækt-
unarsjóðs íslands. 4. Varasjóður
Loðdýralánadeildar Búnaðar-
banka íslands. Láta mun nærri
að þessar eignir nemi nú 5.5
milj. kr.
Tekjur sjóðsins verða: 1.
Vaxtatekjur. 2. Tekjur af þjóð-
jörðum og andvirði þeirra þjóð-
jarða, sem seldar kunna að
verða. 3. Árlegt framlag úr rík-
issjóði 5.5 milj. kr. á ári í 10
ár, í fyrsta sinn árið 1947.
Lánveitingar ár sjóðnum.
Ræktunarsjóður veitir stofn-
lán til jarðræktar, peningshúsa
og geymsluhúsa og annarra
mannvirkja við landbúnað, þar
með talin jarðyrkja, vermirækt
og loðdýrarækt, enn fremur til
mannvirkja í þágu landbúnað-
arins, svo sem mjólkurvinnslu-
Lánstíminn skal vera 5—25 ár,
eftir þvi til hvers lánað er. Ef
lánið er til túnræktar eða nýrra '
bygginga, má lánstíminn vera
allt að 25 árum, svo og til þeirra
framkvæmda við vermirækt,
sem varanlegar teljast, en til
vélakaupa, girðinga, bústofns-
aukningar og annars þeás, sem
ekki á trygga langa endingu,
eigi nema 5—12 ár. Skal nánar
greint í reglugerð, hve langur
lánstími má vera til hvers konar
lána.
Lán til túnræktar mega vera
afborgunarlaus þrjU fyrstu árin,
(Frámhald á 4. síðu)
Elzti f ormaður í Vest-
mannaeyjum
Hætt línuveiðum
í Keflavík
Allir línubátar eru nú hættir
veiðum, f yrir nokkru siðan.
Hættu þeir seinustu um 10. maí,
enda var afli þá orðinn'mjög
tregur.
Hins vegar stunda nokkrir
bátar togveiðar og leggja afla
sinn daglega á land. Hafa þeir
aflað sæmilega, og stundum
10—13 smál. í ferð. Margir bát-
ar höfðu hug á að stunda drag-
nótaveiðar, en sökum þess að
frystihúsin töldu mjög miklum
vandkvæðum bundið að koma
afla þeirra í verð, vegna þess
hve mikið af aflanum getur orð-
ið koli og annar flatfiskur, hefir
ekki orðið af þeim veiðum.
Aflahæsti báturinn er Kefl-
víkingur, skipstjóri Valgarður
Þorsteínsson. Hefir hann aflað
um 1490 skippund I 90 sjóferð-
um. Næstur er vélbáturinn Ólaf-
ur Magnússon, skipstjóri Albert
Reykjavik hefir kvöldboð fyrir
norsku fulltrúana.
Miðvikudagur 23. júli. Kl. 8.
Bílferð að Gullfossi og Geysi.
Horft yfir Suðurland frá Kamba
brún. Kl. 11—12 við Gullfoss.
Kl. 13 við Geysi og beðið eftir
gosi. Komið við í Skálholti á
heimleiðinni.
Fimmtudagur 24. júli. Kl. 11
afhjúpar Ólafur konungsefni stöðva, kjötfrystihúsa, ullar-
minnismerki í Fossvogskirkju-1 verksmiðja, skinnaverksmiðja,
garði um Norðmenn, sem féllu þvottahúsa, viðgerðarstóðva,
(Framhald a 4. siðu^ landbúnaðarverkfæra, íbúðar-
húsa og verkstæða fyrir iðnað-
armenn í sveitum, rafstöðva
fyrir sveitir og sveitahluta og
eimtaka sveitabæi, svo og til
bustofnsauka og til kaupa á vél-
um, sem notaðar eru við land-
búnað.
Upphæð lánanna má vera allt
að 30% kostnaðarverðs til þeirra
framkvæmda, sem styrkur er
veittur til samkvæmt jarðrækt-
arlögum, og allt að 60% kostn-
aðarverðs til annarra fram-
kvæmda, enda sé það kostnað-
arverð , að dómi sjóðsstjórnar-
innar ekki hærra en eðlilegt má
teljast samkvæmt verðlagi á
hverjum tíma. Skulu fram-
kvæmdirnar metnar á kostnað
lántakanda, svo sem nánar verð-
ur fyrir mælt í reglugerð.
Þegar stjórn Ræktunarsjóðs
hefur ákveðið að veita lán, er
henni heimilt að veita bráða-
birgðalán, meðan á framkvæmd-
um stendur, gegn veði í fram-
kvæmdinni og öðrum trygging-
um, ef 'þurfa þykir, svo sem
handveði, persónulegum ábyrgð-
um eða öðru, er hún tekur gilt
sem tryggingu fyrir bráða-
birgðaláninu. Þessi lán mega
nema allt að 80% af hinu áætl-
aða láni, og skulu þau greidd að
Ölafsson. En Albert er bUinn að
vera lengur formaður en nokkur í fullu um leið og stofnlánið er
annarr í Keflavlk. Hefir einnig tekið.
stjórn Reykjavíkur. Gengið um-. verið með fengsælustu formönn-1 Vextir af öllum stofnlánum
Þingvöll. Kl. 16,00. Heimleiðis um þar, frá því hann byrjaði Ræktunarsjóðs skulu vera 2V2%,
frá Þingvöllum. Kl. 20,00. formennsku. ' en af bráðabirgðalánum 5%.
Mynd þessi er af Guðjóni
Jónssyni, elzta starfandi fox-
manni i Vestmannaeyjum. Guð-
jón er nú yfir sjötugt, en hann
lætur engan bilbug á sér finna
og sækir sjóinn fastar en flestir
aðrir. Hann' er dugandi og á-
ræðinn formaður, enda jafnan
með aflahæstu formönnum í
Eyjum, þó hann sé kominn þetta
á efri ár. Hann mun vera um
tuttugu árum eldri en sá for-
maður sem næstur honum er
að aldri. En hann er samt
hvergi nærri af baki dottinn og
ekki þess líklegur að hætta sjó-
sókn í bráð. Myndin er tekin af
honum snemma morguns, þeg-
ar hann var að fara til skips
síns, með skrinuna undir hend-
inni. f baksýn er ein af gömlu
fiskikrónum sem nú eru sem óð-
ast að hverfa úr sögunni. (Ljós-
mynd Guðni Þórðarson).