Tíminn - 04.06.1947, Blaðsíða 3

100. blað
3
TlMIM, miðvikuclagiim 4. jímí 194T
uhhar
Bók, sem vekja mun alþjóðarafhygli, er komin í hókaverzlanir
1 ritinu er skýrt frá flestu því, sem lýsir ástandstímabilinu. Bindið nær yfir fyrsta árið, að undanteknum annálunum, sem ná yfir alt
hernámstímabilið. Á ýmsum stöðum er brugðið upp stuttum frásögnum af daglegum viðburðum og einstökum fyrirbærum, er mörgu frem-
ur varpa ljósi yfir hið almenna iíf í landinu á tvíbýlisárunum. Heimildir um sögulega viðburði eru í mörgum tilfellum sóttar persónu-
lega til þeirra manna, er
við sögu koma. Þá 'eru
mönnum opinberra fyrir-
tækja u-4 öðrum einstakl-
■------ _æS1|J ingum. Sumt er sótt í
■ u,ia r skýrslum, bréf og rit-
^ ^ m • « • gerðir.
Mýndirnar í ritinu hafa
fæstár komið áður fyrir
almenningssjónir.
í bókinni eru margir
stórithyglisverðir kaflar
og fjöldi fólks, sem kem-
ur yið sögu, og mun þó
verðá meira í næsta bindi.
Þessi bók á erindi til
allra landsmanna. Hún
geymir sögulegasta þátt-
inn í sögu íslenzku þjóð-
arinnar.
Bókaverzlun
og útibúin
Laugaveg 12
og Leifsgötu 4

Afkoma
atviimuvegauna.
(Framhald af 2. slðuj
Þá þurfa sveitirnar að fá raf-
magn. Eru ýmsir farnir að tala
um að leysa það mál með hrá-
olíumótorum. Telja að vatns-
virkjanir handa sveitunum verði
þjóðinni of kostnaðarsamar.
Veigamestu rökin með hráolíu-
mótorunum, sem ég hefi heyrt,
er erindi Sigurðar Þórðarsonar,
fyrrv. alþingismanns um súg-
þurrkun á heyi. Munu sumir
bændur líklega í svipinn hverfa
að þes.su ráði, til þess að fá raf-
magn handa heimili sínu og
súgþurrkun á hey sín.
En það er hætt við því, að
þessir olíumótorar verði fljótt
eins og vindrafstöðvarnar, í mis
jöfnu ástandi, og heimilin gætu
þá orðið tímum saman rafmagns
laus vegna bilana þeirra, oft
þegar verst gegndi. Þó mundi
þetta kosta bændur stórfé og
hafa mikinn reksturskostnað í
för með sér. Ég tel því að stefna
beri markvisst að því, að tryggja
sveitunum rafmagn frá vatns-
virkjunum og rétta leiðin í raf-
magnsmálum þjóðaripinar sé sú,
að ríkið eigi og starfræki allar
rafstöðvar á landinu og selji
rafmagnið alls staðar með sama
verði.
Hvert sveitaheimili þarf að fá
síma. Það sparar marga snún-
inga og hefir mikil þægindi í
för með sér. Forustumenn í síma
málunum þyrftu að vinna að
því, að þær sveitir, sem vegna
aðstöðu sinnar þurfa að hafa
mikið saman að sælda, t.d. sama
barnaskóla, fái sameiginlegan
sveitasíma.
Áburðarverksmiðja er
khýjandi nauðsyn.
Þá er það mjög aðkallandi, að
hafizt verði handa sem fyrst
að reisa áburðarverksmiðju.
Undanfarin ár hafa bændur
ekkí getað fengið nærri allan
þann áburð, sem þeir hafa
pantað og þurft á að halda. Þess
vegna hafa þeir fengið minni
töðu af túnum sínum, en annars
hefði orðið, án þess þó að vinnu-
kostnaðurinn yrði minni, svo
nokkru næmi. Hvað miklar verk
legar framkvæmdir, sem gerðar
eru í sveitunum og hvað mikil
þægindi, sem þær eignast, bygg-
ist afkoma þeirra 1 framtíðinni
bg fólksins sem í þeim býr á
hverjum tfma, fyrst og fremst
á því að það hafi alltaf eins há
íaun fyrir vinnu sínu og aðrar
stéttir þjóðfélagsins, sem bezt
eru launaðar.
Nú er stórkostlegur matar-
skortur víða í heiminum, með
öllum þeim hörmungum, sem
því fylgir. Þetta er að sjálfsögðu
mest að kenna afleiðingum
styrjaldarinnar. En orsökin er
líka önnur, þó minna hafi ver-
ið um hana talað. Það er að
verða langtum of fátt fólk, sem
yinnur. að framleiðslustörfum,
að minnsta kosti við sveitastörf-
in. Nú er svo kómið, að fólkið
vill frekar vinná flest annað en
að framleiðslu síns eigin matar,
hvað þá annarra. Og þetta er
ekki* óeðlilegt, þegar þess er
gætt, hvernig búið hefir verið
að framleiðslunni nú að und-
anförnu.
Störf bænda vanmetin.
Ég veit, að það eru margir,
sem gera lítið úr störfum ls-
lenzku bændanna, finnst af-
koma þeirra skipta litlu máli
i sambandi við heill og framtíð
þjóðarinnar. En þetta er herfi-
íegur misskilningur, þvl fátt
mun ráða meiru um örlög ís-
lendinga í framtíðinni ,en störf-
iii, sem unnin eru í sveitum
íandsins. Þær þjóðir, sem liía
mest af sinni eigin framleiðslu,
verða bezt settar í lífsbarátt-
unni á komandi árum og öldum.
Það hefir réttilega verið bent
á það, að þó fólkinu, sem vinn-
ur við landbúnaðinn hafi fækk-
að stórkostlega í seinni tíð, hafi
framleiðsla. landbúnaðarvara
aldrei verið meiri en nú. Undan-
farin ár hafa verið einhver þau
beztu, sem komið hafa hér á
landi 1 langan tíma. Bændur
hafa því þurft að eyða litlum
heyjum, og fóðrað fénað sinn
mikið á aðkeyptum fóðurbæti.
Þeir hafa hvorki getað fengið
«r
kaupafólk eða borgað því það
kaup, sem það hefir viljað hafa.
Ef langvarandi harðindi koma
er bústofn bænda í voða vegna
fóðurskorts. Margir bændur
hafa freistazt til þess að stækka
bú sín til þess að auka tekjur
sínar, en þeir hafa ekki jafn-
framt getað tryggt þaU fyrir
fóðurskorti ef harðlndaár koma.
Erlent verkafólk til land-
búnaðarstarfa.
í fyrra, þegar ráðgert var að
fá erlent verkafólk til landsins
til landbúnaðarstarfa, voru
verkalýðsfélögin því mótfallin.
Þetta sýnir litla fyrirhyggju og
lítinn skilning hjá verkalýðsfé-
lögunum á þörfum og nauðsyn
landbúnaðarins, fyrir vinnuafli.
Á meðan ekki er hægt að fá
nægilegt innlent verkafólk til
starfa í sveitunum, er sjálfsagt
að fá.ei-lent verkaíólk til þeirra
starfa, ef það er fáanlegt.
Sveitunum verður ekki bjargað
frá því að léggjast í eyði, nema
með auknu vinnuafli.
Bændastéttin og sjómennirnir
sjá þjóðinni fyrir mikilsverðustu
þörfum lífsins, fæðunni. Þessi
mikla þjónusta, sem afkoma og
farsæld mannanna byggist öðru
fremur á, er af mörgum talin
lítilsverð. Neytendur gera stöð-
ugar kröfur um það að fá fram-
leiðsluvörur bændanna sem ó-
dýrastar. Þeir fást ekkert um
það, þó bændurnir hafi lægra
kaup, lengri vinnutíma og minni
þægindi en aðrar stéttir þjóð-
félagsins. En bændur geta ekki
sætt sig við slíkt ástand lengur,
þeir krefjast, og eiga heimtingu
á jafnrétti við aðrar stéttir, um
kaup og önnur lifsþægindi, og
fái þeir þetta ekki, hætta þeir
framleiðslunni, gefast upp 'og
flytja til kaupstaðanna. Frh.