Tíminn - 07.06.1947, Síða 1

s
RITSTJÓRI:
ÞÓRARINN ÞÓRARINSSON
ÚTGEFANDI:
FR AMSÓKN ARFLOKKURINN
Slmar 2353 og 4373
PRENTSMIÐJAN EDDA h.í.

ITSTJÓR ASKRIFSTOFnR:
) EDDUHÚ3I. Llndargötu 9 A
| Símar 2353 og 4373
‘ AFGREIÐSLA, INNHEIMTA
OG AUGLÝSINGASKRIFSTOFA:
EDDUHÚSI, Llndargöta 9A
Slml 2323
31. árj$.
Rcykjavík, laugardaglnn 7. júní 1947
103. blatf
ERLENT YFIRLIT:
Veröur Korea tvö ríki?
Mikil togstreita inilli Bandaríkjamanna
og Rússa.
Verulegar horfur eru nú á ])ví, að Korea skiptist í tvö ríki.
Síðan styrjöldinni við Japan lauk hefir suðurhelmingur landsins
verið hernuminn af Bandaríkjamönnum, en norðurhelmingurinn
af Rússum. Til þess var ætlazt, að þetta hernám væri aðeins til
bráðabirgða, en Koreu yrði fljótlega veitt fullt sjálfstæði. Samn-
ingar milli hernámsyfirvaldanna um valdaafsalið hafa hins vegar
gengið mjög stirðlega og féllu alveg niður í vetur. Eftir marg-
itrekuð tilmæli Marshalls voru viðræður hafnar aftur í vor, en
bafa nú fallið niður aftur, þar sem vonlítið þótti um árangur.
Bandaríkjamenn hafa haft á orði, að gera sinn hernámshluta
að sérstöku ríki, a. m. k. til bráðabirgða.
Korea missti sjálfstæði sitt
um seinustu aldamót, en hafði
verið sjálfstætt ríki fram að
þeim tíma um aldaraðir. Orsök-
in var vaxandi yfirgangur Jap-
ana og Rússa á þessum slóðum.
Það var ekki veigaminnsta or-
sök rússnesks-japanska stríðs-
ins 1904—05, að Japanir héldu
því fram, að Korea væri eins og
„rússneskur rýtingur, sem væri
beint að hjartastað Japans“.
Eftir þessa styrjöld lögðu Jap-
anir Koreu raunverulega undir
yfirráð sín, þótt ekki væri geng-
ið forínlega frá innlimuninni
fyrr en nokkrum árum síðar.
Þótt ekki hafi farið miklar
sögur af því, hefir alltaf ríkt
sterkur sjálfstæðishugur meðal
Koreubúa síðan þetta gerðist,
og Koreumenft í öðriim löndum
hafa gert sitthvað til þess að
minna á hið forna sjálfstæði
landsins. Mál þeirra fékk hins
vegar enga áheyrn meðan veldi
Japana var sem mest, en þetta
breyttist eftir árásina á Pearl
Harbor. Þá fóru Bandaríkja-
menn að veita Koreu aukna at-
hygli og kom svo að lokum, að
því var lýst yfir á Jaltafundin-
um 1945, að eitt af stríðsmark-
miðum Bandamanna væri að
gera Koreu að sjálfstæðu ríki
aftur. Rússar stóðu þó ekki að
þeirri yfirlýsingu, þar eð þeir
áttu þá ekki í ófriði við Jap-
ani.
Það varð m. a. að samkomu-
lagi, þegar þátttaka Rússa 1
Asíustyrjöldinni var ákveðin,
að hernámi Koreu skyldi skipt
milli Bandaríkjamanna og
Rússa, eins og að framan segir,
þ. e. Bandaríkjamenn skyldu
hernema suðurhlutann, en
Rússar norðurhlutann. Hernám-
ið skyldi vera til bráðabirgða
og Korea fá fullt sjálfstæði.
Fljótlega eftir að hernámið
hófst, tók að bera á því, að
starfsaðferðir hernámsyfirvald-
anna voru mjög ólíkar. Á ame-
ríska hernámssvæðinu var leyfð
starfsemi allra stjórnmála-
flokka, mjög vlðtækt ritfrejsi og
eignaréttur og atvinnufrelsi
nutu fullrar viðurkenningar. Á
rússneska hernámssvæðinu voru
.stjórnmálaflokkamir bráðlega
ERLENDAR FRÉTTIR
Öldungadeild Bandaríkjanna
hefir staðfest friðarsamning-
ana við Ítalíu, Ungverjaland,
Búlgaríu og Rúmeníu. Samning-
urinn við Ítalíu var samþykkt-
ur með 77:10 atkv. Um skeið
var óttast, að öldungadeildin
kynni að fella þennan samning.
Marshall utanríkisráffherra
hefir nýlega haldið ræðu og lýst
yfir því, að Bandaríkjamenn
séu fúsir að veita áfram að-
stoð sína til efnahagslegrar
endurreisnar í Evrópu og Asíu.
Verkföllin í Frakklandi breið-
ast út. Meðal þeirra, sem hafa
hótað að gera verkfall, eru lög-
reglumenn.
sameinaðir i einn flokk, sam-
einingarflokk alþýðu, sem naut
forustu kommúnista. Jafnframt
var hafizt þar handa um efna-
hagslega byltingu, stórjörðum
var skipt og verksmiðjur þjóð-
nýttar, enda þótt talað hefði
verið um að láta allar slíkar
breytingar bíða, unz landsmenn
hefðu alveg fengið stjórnina 1
sínar hendur og réðu því sjálfir,
hvað gert yyði í þessum efnum.
Á báðum hernámssvæðunum
fóru svo fram kosningar á síð-
astliðnu hausti. Á rússneska
hernámssvæðinu vann samein-
ingarflokkurinn vitanlega
„glæsilegan" sigur, þar sem
hann var einn um hituna, og að
kosningum loknum var sett á
fót sérstök stjórn fyrir her-
námssvæðið undir forustu kom-
múnistans Kim Ilsung. Á ame-
risaka hernámssvæðinu unnu
borgaralegu flokkarnir mikinn
sigur, en fylgi kommúnista
reyndist sáralítið. Eftir kosn-
ingarnar var komið þar upp vísi
að sjálfstjórn Koreumanna, en
meginvöldin voru eftir sem áð-
ur í höndum hernámsvaldanna,
þar sem þau vildu ekki koma á
skipan, sem gæti spillt fyrir
sameiningu hernámssvæðanna
og framtiðarsjálfstæði Koreu.
Jafnframt þessu tóku Banda-
ríkjamenn að ýta eftir þvi, að
gengið yrði frá samningum um
afléttingu hernámsins og fram-
tíðarstjórn Koreu. Rússar reynd
ust hins vegar mjög tregir í
samningum, en héldu áfram að
styrkja aðstöðu sína á her-
(Framhald á 4. síðu)
RIKARD BECK
FIMMTUGUR
Einn kunnasti íslendingur
vestan hafs, Richard Beck pro
fessor 1 Norður-Dakota er
fimmtugur mánudaginn 9. júní
n. k. Hann er, svo sem kunnugt
er, einn hinn atkvæðamesti
maður í þjóðræknismálum ís
lendinga vestan hafs. Tíminn
mun minnast Becks ítarlega á
þriðjudaginn kemur.
Kemur Truman til
Kaupmannahafnar?
Baptistar eða endurskirendur
hafa allsherjarmót í Kaup
mannahöfn í sumar um mán-
aðamótin júlí og ágúst. Búast
menn við að það verði 5 þús
und manna samkoma. Þangað
munu koma 1500 manns frá
Bandaríkjunum og er ráðgert
að Stassen landstjóri verði á
meðal þeirra. Alexander flota-
málaráðherra mun og koma frá
Bretlandi. Svo eru sumir að
vona að Truman forseti komi á
þetta mót með trúbræðrum sín
um og e. t. v. Ernest Bevin.
Dagsbrúnarmenn fá tækifæri til að bjarga
afkomu sinni og samtökum
MOMTGOMERY OG SONUR IIANS
Hér er Montgomery hershöfðingi í heimsókn hjá syni sínum, en hann
stundar verkfræðinám í Catterick í Yorkshire í Englandi
Seinasta ofbeldi kommún-
ista á Siglufirði
I*eir neituðu sáttasemjara um meðlimaskrána
Eins og skýrt var frá í blaffinu í gær, neitúffu kommúnistar
í stjórn verkalýffsfélagsins Þróttar á Siglufirði aff láta bera upp
í félaginu mifflunartillögur frá sáttasemjara, enda þótt þeim væri
þaff skylt samkvæmt vinnulöggjöfinni. Sáttasemjari ákvaff þá aff
nota vald sitt til að fyrirskipa atkvæffagreiffslu.
Þrátt fyrir þessa ákvörðun0
sáttasemjara, voru kommúnist-
ar ekki af baki dottnir með þau
ofbeldisáform sín að svipta
verkamenn aðstöðu til að láta
álit sitt í ljós og ráða úrslitum
málsins. Þegar til þess kom, að
atkvæðagreiðslan átti að hefj-
ast, neituðu kommúnistar að af-
henda félagsrAannaskráiya ög
hugðust að hindra atkvæða-
greiðsluna með þeim hætti.
Sáttasemjari lét það hins veg-
ar ekki hindra framgang at-
kvæðagreiðslunnar og úrskurð-
aðl, að þeir gætu tekið þátt í
hennl, sem sýndu félagsskírteini
eða gæfu um það drengskapar-
yfiriýsingu, að þeir væru i félag-
inu.
Atkvæðagreiðslan hófst svo í
gær, eins og ákveðið hafði verið,
og heldur áfram í dag. Atkvæði
munu verða talin 1 kvöld.
Framferði kommúnista á
Siglufirði sýnir bezt, hvilíkt of-
urkapp þeir leggja nú á það að
stöðva atvinnuvegi landsmanna
og skapa þannig neyð meðal
verkamanna, ef verða mætti til
þess, að þeir yrðu móttækilegri
fyrir byltingarkenningar kom-
múnismans. Fyrst er svikizt um
að bera upp tillögur, sem orðið
(Framhald á 4. síðu)
í dag hefst atkvæðagreiðsla ura
miðhmartillöguna frá sáttasemjara
Sáttasemjari ríkisins hefir ákveffiff aff láta fara fram at-
kvæffagresffalu um mifflunartillögu í Dagsbrúnardc/ilunni. At-
kvæffagreiffslan mun hefjast kl. 3 síffdegis í dag og halda áfram
á morgun. Tillaga sáttasemjara mun ekki verffa birt fyrr en kl.
10 fyrir hádegi í dag, en þá mun verffa haldinn félagsfundur i
Dagsbrún.
Þessi ákvörðun sáttasemjara er áreiffanlega vel ráffin, því aff
verkamönnum er hér gefinn kostur á aff afstýra verkfalli, sem
aldrei getur orffiff þeim nema til tjóns. Verður líka fastlega aff
vænta þess, að þeir noti þetta tækifæri tii aff rísa gegn glæfra-
fyrirætlunum kommúhista og afstýra því fjárhagslega hruni og
atvinnuleysi, sem þeir vilja leiffa yfir verkalýffinn til aff gera
hann móttækilegan fyrir ofbeldis- og byltingarstefnu sína.
Minningarathöfn
við komu Ægis
Varðskipið Ægir kom til
Reykjavíkur 1 gærkvöldi með
ellefu lík þeirra, sem fórust i
flugslysinu mikla i Héðinsfirði.
Lagðist skipið að bryggju 1
Reykjavík um kl. 10 og var
haldin hátíðleg sorgarathöfn á
bryggjunni. Lúðrasveit Reykja-
vikur lék sorgarlög meðan skip-
ið lagðist upp að bryggju, en því
næst flutti séra Bjarni Jónsson
vígslubiskup minningarræðu og
Dómkirkjukórinn söng. Var at-
höfnin öll mjög hátíðleg. Að
henni lokinni voru líkin flutt í
land, eitt og eitt, og flutt heim
til ættingja, sem fylgdu þelm af
bryggjunni.
Uppgjöf kommúnista.
Málflutningur kommúnista-
dejldarinnar í Sósíalistaflokkn-
um, sem hefir knúð fram Dags-
brúnarverkfallið, ber þess orðið
gleggst merki, hvílíkt glæfra-
verk þeir eru hér að vinna.
Kommúnistar eru alveg hættir
að halda því fram, að hér sé
raunverulega verið að berjast
fyrir kjarabótum handa verka-
lýðnum. Þvert á móti hafa þeir
orðið að viðurkenna, að kaup-
hækkanir ' undanfarinna ára
hafa tapast verkamönnum jafn-
harðan, vegna vaxandi dýrtíð-
ar, og eins myndi fara um kaup-
hækkun nú, ef hún fengizt fram.
Þeir hafa einnig orðið að játa,
að atvinnuvegirnir þola ekki
meiri byrðar en nú eru lagðar
á þá og afleiðing kauphækkun-
ar nú yrði þvi meiri og minni
stöðvun atvinnuveganna og
atvinnuleysi. Ef áform komm-
únista heppnuðust, myndu
verkamenn þvi ekki fá kjara-
bœtur, heldur kjararýrnun og
atvínnuleysí. Það er líka það,
sem forsprakkar kommúnista
steína að, þvi að trú þeirra er
sú, að bylting geti ekki komizt
á, nema þar sem verkamenn
svelta og því sé hægt að æsa
þá til ofbeldisverka.
élögin, sem hafa
mótmælt
Þessi verkalýðsfélög hafa þeg-
ar mótmælt verkfallsbrölti kom-
múnista:
Verkalýffsfélagið Baldur á fsa-
firffi. .
Verkalýffsfélag Vestmanna-
eyja.
Verkalýffsfélag Akraness.
Verkalýffs- og sjómannafélag
Keflavíkur.
Verkalýðsfélag Eyrarbakka.
Verkalýffsfélag Ólafsfjarffar.
Verkalýðsfélagiff Árvakur á
Eskifirffi.
Verkalýffsfélagiff Skjöldur á
Flateyri.
Verkalýffsfélagiff Víkingur í
Vík •! Mýrdal.
Auk þessa hefir meirihlutinn
af verkoíýðsfélögum ekki einu
sinni virt svars þá áskorun Al-
þýðusambandsstjórnarinnar að
segja upp kaupsamningum.
Ósigur kommúnista yrffi
sigur Dagsbrúnar.
Svo fullkomin er málefnaleg
uppgjöf kommúnista orðinn, að
(Framhald á 4. síðu)
Nýr forstjóri Tóbaks-
einkasölunnar
Sigurður Jónasson mun láta af
störfum hjá Tóbakseinkasölu
ríkisins um næstu mánaðamót,
þar sem hann hefir tekið við
forstjórn hinna nýju olíusam-
taka kaupfélaganna og útvegs-
manna. Ákveðið mun vera, að
Jóhann Möller, skrifstofustjóri
hjá Rafveitunni, verði eftirmað-
ur Sigurðar, sem forstjóri Tó-
bakseinkasölunnar. Það er fjár-
málaráðherra, sem veitir em-
bættið.
Krafist dauðadóms
Dagbladet í Osló skýrir frá
því 24. f. m„ að saksóknari rik-
isins hafi krafi'2t þess í máli
Ólafs Péturssonar, að hann yrði
dæmdur til dauða. Dómur hefir
ekki verið kveðin upp enn.
Samkvæmt nýjum upplýsing-
ingum, sem Tíminn hefir fengið,
hafa íslenzk stjórnarvöld gert
sér sérstakt far um að fylgjast
vel með þessu máli.
Snorrastyttan
kemnr í júní
Tilkynnt hefir verið í Osló,
að Snorrastytta Vigelands, sem
á að reisa í Reykholti, verði send
með e.s. Lyra frá Bergen áleið-
is hingað 26. þ. m.
Með sömu ferð kemur norsk-
ur verkstjóri, er á að hafa um-
sjón með uppsetningu stytt-
unnar.
Viöskipti Kaupfélags Héraðsbúa
stórukust á síðastliðnu ári
Þorsteinn Jónsson heflr veritS kanpfélags-
stjóri í 30 ár.
Affalfundur kaupfélags Héraffsbúa var haldinn á Reyffarflrffl
tíagana 23. og 24. maí sl. Fundlnn sátu fuiltrúar frá öllum deild-
um félagsins, auk framkvæmdastjóra og endurskoffenda, sem
sjálfkjörnir eru á fundinn. Hagur félagsins er góffur og heflr
þaff stórfelldar framkvæmdir í byggingamálum á prjónunum.
Á árinu, sem leið, nam vöru-
sala félagsins samtals 3 millj-
ónum 827 þús. krónum, og er
það um hálfri milljón kr. meira
en árið áður. Tekjuafgangur
nam 87 þúsund krónum.
Fjárhagur félagsins er góður
og hefir mjög batnað á seinustu
árum, þó félagið hafi haft stór-
felldar framkvæmdir með hönd-
um og fært út starfrækslu sina.
Varasjóðir félagsins nema nú
1 milljón og 300 þús. krónum.
Eignir félagsins, þar með talið
vélar og áhöld, nema samtals
um 922 þús. krónum. Innláns-
deild félagsmanna nemur 333 Þorsteinn Jónsson..
þús. krónum og Stofnsjóður fé-
lagsins nemur 319 þús. krónum. mjólkur- og rjómabús að Egils-
Mikill áhugi rikti á fundinum stöðum.
fyrir aukinni starfsemi félags- Úr stjórn félagsins áttu að
ins. M. a. var rætt um stofnun (Framhald á 4. síðu)