Tíminn - 17.06.1947, Blaðsíða 1

Tíminn - 17.06.1947, Blaðsíða 1
RITSTJÓRI: S ÞÓRARINN ÞÓRARINSSON ÚTGEFANDI: < FRAMSÓKNARFLOKKURINN | Simar 2353 og 4373 PRENTSMIÐJAN EDDA hJ. \ . ITST JÓR ASKRIFSTOFUR: EDDUHtJSI. Llndargötu 9 A Öímar 2353 og 4373 AFGREIÐSLA, INNHEIMTA OG AUGLÝSINGASKRIFSTOFA: EDDUHÚSI, Llndargöw 9A Simi 2323 31. árg, Reykjavik, þrlðjudaginn 17. júní 1947 109. blað fslendingar eignast fyrstu flug- vélina til millilandaferöa Skymaster-vél Loftlciða kom á suniiudaginn var. Merkur atburður gerðist í samgöngumálum íslendinga síðast- liðinn Iaugardag, þegar skymaster-flugvél Loftleiða settist á Reykjavíkurflugvöllinn í fyrsta sinn. Hún er fyrsta flugvélin, sem íslendingar eignast til millilandaflugs, en það hlýtur að \era þjóðinni bæði metnaðarmál og sjálfstæðismál að annast sjálf þá flutninga sem mest. Koma flugvélarinnar. Þess hafði verið vænzt, að flugvélin settist á völlinn kl. 2i/2 e. h. og byrjaði fólk strax að streyma þangað um tvöleytið. Var komið mikið margmenni að flugturninum, þegar flugvélin settist þar rétt fyrir kl. 3, eftir að hafa flogið nokkra hringi yf- ir bæinn. Þegar farþegarnir höfðu stigið út úr flugvélinni, flutti formað- ur Loftleiða h. f., Kristján Jó- hann Kristjánsson, ræðu. Rakti hann aðdraganda þess, að Loft- leiðir hefðu ráðizt í þessi flug- vélakaup og þakkaði þeim, sem hefðu veitt félaginu stuðning sinn. Að ræðu hans lokinni mælti Emil Jónsson samgöngu- málaráðherra nokkur orð. Þegar tollskoðuninni var lokið, gafst mönnum tækifæri til að skoða vélina. Flugvélin lagði af stað frá New York með nokkra farþega á fimmtudaginn og fór þá til Winnipeg. Taldi stjórn Loftleiða rétt, að vélin heimsækti aðal- borg Vestur-íslendinga í þessari fyrstu ferð sinni og gæfi nokkr- um þeirra kost á að komast hingað heim með henni. Á föstu- daginn var flogið til Gonder á Nýfundnalandi. Ferðin þaðan til Reykjavikur tók um 10 klíít. Ferðin gekk öll að óskum og láta farþegarnir hið bezta af vél- inni. Tildrög flugvélakaupanna. Forgöngumönnum Loftleiða hefir frá.öndverðu verið ljós nauðsyn þess, að íslendingar eignuðust sjálfir fullkomnar flug'gélar til að halda uppi milli- landaflugi. Var ákveðið, að fé- lagið reyndi að eignast Sky- master flugvél, en með þeirri ráðstöfun taldi félagið, að það myndi verða fyllilega sam- keppnisfært við erlend flugfé- lög, enda metnaðarmál íslend- inga, að fyrsta íslenzka farþega- vélin, sem eingöngu er ætluð til millilandaflugs, sé af hinni full- komnustu gerð slíkral* farar- tækja. Kaupin ákveðin. n í fyrravor festi télagið kaup á Skymaster flugvél í Bandaríkj- unum, en á þeim tíma voru miklir erfiðleikar á slíkum kaup- um vegna þess hve vélar þessar eru eftirsóttar. Flugvél þessi hafði áður verið lítið eitt notuð til flutninga á hermönnum og þurftj. því að innrétta hana að nýju til farþegaflugs, og gera á henni nokkrar breytingar til samræmis við ströngustu kröfur flugvélaeftirlits Bandaríkjanna. Upphaflega var svo ráð fyrir gert, að vélin yrði fullbúin á s. 1. sumri, en af óviðráðanlegum ástæðum gat það ekki orðið fyr en nú. Töf þessi orsakaðist að- allega af örðugleikum á að út- vega ýms nýtízku tæki, sem nú er krafizt í Bandaríkjunum. Stærð vélarinnar og áhöfn. Skymaster flugvélin er með 4 1350 hestafla Pratt & Wit- ney hreyflum. Vængjahaf henn- ar er 118 fet, lengd 94 fet. Mesti þungi flugvélarinnar fullhlað- innar, má vera 33 smálestir. Meðalhraði vélarinnar eru 200 mílur á klukkustund. Sæti eru í vélinni fyrir 46 farþega, auk geymslu fyrir póst og farangur. Áhöfn vélarinnar eru 2 flug- menn, vélamaður, siglingafræð- ingur, loftskeytamaður og tvær flugþernur. Félaginu er það metnaðarmál, að áhöfn flugvél- arinnar verði alislenzk svo fljótt. sem tiltækilegt er. Félagið mun þó fyrst og fremst kappkosta, að þeir einir stjórni vélinni, sem örugt má telja að hafi til þess fullkomna kunnáttu og reynslu. Áhöfn vélarinnar verður nú bandarísk, að undanteknum öðrum flugmanni, en það verða til skiptis elztu og reyndustu flugmenn félagsins, þeir Krist- inn Ólsen, Sigurður Ólafsson og Alfred ?Jíasson. Tvær íslenzkar flugþernur verða í vélinni. Flug- kapteinn verður Byron More. Hann varð ungur flugmaður 1923 og hefir stundað þá atvinnu síðan. Hann er þrautreyndur á (Framhald á 4. síöu) KvenncLskótinn að Varmalandi Skóliim var vígður sl. laugardag að viðstöddu fjölmenni — 30 námsmeyjar útskrifuðust Hinn nýi og glæsilegi húsmæðraskóli Borgfirffinga aff Varma- landi í Borgarfirði, sem tók til starfa á síffastl. hausti, var vígður síffastl. laugardag. Fór sú athöfn vel og virffulega fram og kom fjöldi fólks víffs vegar aff úr héraffinu til aff skoða hin glæsilegu húsakynni þessa veglega menntaseturs, og vera viffstatt vígsluna. Áður en vígsluathöfnin hófst var gestum boðið til miðdegis- verðar, þar sem framreiddir voru hinir prýðilegustu réttir af mikilli rausn og myndarskap. sem bar greinilega vott um kunnáttu og hæfni skólastýr- unnar, Vigdísar Jónsdóttuv og nemenda hennar. Saga skólamálsins. Undir borðum voru haldnar nokkrar ræður. Fyrst tók til máls frú Geirlaug Jónsdóttir, sem er *formaður skólanefndar. Bauð hún gesti velkomna og rakti í stuttu máli sögu skóla- byggingarinnar. Það voru ungmennafélagr í héraðinu, sem fyrst vöktu máls á því að húsmæðraskóli þyrfti að rísa í héraðinu, en síðar tók Samband borgfirskra kvenna málið i sínar hendur og fleytti því áfram. Er það forgöngu þess (Framhald á 3. slöu) Eftir tvö hallærissumur hjá útvegsmönnum og sjómönnum, ætla kommúnistar aö stöðva síldveiðarnar . HÚSMÆÐRASKÓLINN A VAR>IALA]\DI Þetta er mynd af hinum glæsilega húsmæðraskóla Borgfirðinga að Varma- Iandi. Hann var vxgður s. 1. laugardag, sbr. grein á öðrum stað í blaðinu. Ljósm.: Guðni Þórðarson. Siglfirzkir verkamenn fá ekki að viiina fyrir frekju reykvískra kommúnista, sem Iiafa látið Þrótt fyrirskipa ólöglegt verkfall frá 30. þ. m. Nú þegar stjórn Verkamannafélagsins Þróttar á Siglufirði hefir tekið þá afstöffu aff lýsa yfir ólöglegu verkfalli viff Síldarverk- smiffjur ríkisins á Siglufirffi frá 20. þ. m., þykir rétt aff rifja hér upp aff nokkru gang kaupgjaldsmálanna á Siglufirffi s. 1. vor og fram til þess. Allmikið hefir að vísu verið ritað um mál þetta, og fram- koma komm.únistanna í máli þessu er orðinn landskunn, en þar sem málsmeðferð þeirra er með þeim emdemum, sem raun er á, verður gefið hér glöggt yfirlit yfir deiluna frá því, að verkamannafélagið Þróttur sagði upp kaupgjaldssamning- við S.R. og þar til stríðsyfirlýs- ing kommúnista á hendur síld- ariðnaðinum birtist. þar til i fyrri hluta apríimán- aðar. Þó tókst ekki í byrjun apríl áil heÆja samningaumleitanir, þar sem verksmiðjustjórn var önnum kafin á fundum í Reykjavík í sambándi við bygg- ingamál verksmiðjanna og af- urðasölumálin, en 21. -apríl hef j ast viðræður samninga- nefndanna á ný og standa yfir í tæpa viku. Niðurgreiðslurnar iækka vísitöluna um 55 stig Ríkisstjórnin hefir sent blöðunum svohljóffandi greinargerð um niðurgreiffslur ríkissjóffs á vöruverði innanlands: Niðurgreiðslur á vöruverði tiln að halda vísitölunni i 310 stig- um, hafa að tilhlutun ríkis- stjórnarinnar verið gerðar eins og hér segir: 1. marz s. 1. var verð á kjöti lækkað um kr. 1.00 pr. kg. og verð á kartöflum um kr. 0.30 pr. kg. Verðlækkun þessi svarar til 6.3 vísitölustiga. 1. apríl var verð á kjöti lækk- að um kr. 1.00 pr. kg. Þessi verðlækkun svarar til 3.7 vísi- tölustiga. • 1. júní var verð á smjöri út á skömmtunarseðla lækkað um kr. 4.00 pr. kg., verð á smjörlíki um kr. 2.50 pr. kg. og verð á kar- töflum um kr. 0.15 pr. kg., sem samtals svarar til 6 vísitölu- stiga. Samtals nema þessar niður- greiðslur því 16 vísitölustigum, og mundi því vísitalan nú vera 326 stig, ef þær hefðu ekki kom- ið til framkvæmda. Auk þess var kjöt, mjólk og kartöflur áður greitt niður sem svaraði 33.4 vísitölustigum. Þá hefir loks verið keypt ís- lenzkt smjör til afhendingar gegn skömmtunarseðlum á sama verði og áður. Svarar sú niður- greiðsla til 5.6 vísitölustiga. Samtals nema þessar niður- greiðslur því, að vísitalan lækk- ar um 55 stig, mundi vera 365 stig, ef ekki væri að gert. Allur kostnaður við niður- greiðsluna er greiddur úr ríkis- sjóði. Islandsglíman Guðm. Ágústsson varð glímukóngur. Íslandsglíman fór fram að Haukadal í Biskupstungum á sunnudaginn var. Keppendur voru átta, og fóru leikar þannig, að Guðmundur Á- gústsson varð hlutskarpastur, lagði alla andstæðinga sína og hlaut þar með sæmdarheitið: Glímukóngur íslands. Guðmundur Guðmundsson varð annar með 6 vinninga, en þriðji varð Friðrik Guðmunds- son með 3+2 vinninga. Urðu fyrst fjórir keppendur að glíma um þriðju verðlaun, en síðan þrír og varð Friðrik þá hlut- skarpastur. Sigurjón Guðihundsson, sem varð skjaldarhafi Ármanns, varð nú lægstur að vinningum, fékk aðeirts einn vinning. Glímdi hann þó vel, en var óheppinn. Yfirburðir Guðmundar glímu- kóngs voru miklir og hefir hann sjaldan glímt betur. Áhorfendur voru fast að 300, flestir úr nágrenninu. Dómarar voru Þorsteinn Einarsson, Bjarni Bjarnason og Sigurður Greips- son. Lítill áhugi á Siglufirffi fyrir uppsögn samninga. Þann 14. febrúar s.l. tilkynnti verkamannafélagið Þróttur á Siglufirði Síldarverksmiðjum ríkisins á Siglufirði, að það hafi samþykkt að segja upp þágild- andi verkakaupasamningum, gilda skyldu til 15. apríl þ. á. Verkamannafélagiö hafði boðað til leynilegrar atkvæða- greiðslu um málið, en þátttaka í þeirri atkvæðagreiðslu var lítil. Um 150 meðlimir greiddu at- kvæði af rúmum 600, sem í Þrótti eru, og var langt frá því, að Þróttármeðlimir væru þar á eitt sáttir, því að uppsögn kaupgjaldssamninga var sam- þykkt með um 20 atkvæða meiri hluta. Sú deyfð, sem ríkti í atkvæða- greiðslu þessari, stafaði af því að meiri hluti Siglfirskra verka- manna töldu ekki ástæðu til, né heillavænlegt að hækka kaup og auka með því dýrtíðina. Þeim litla meiri hluta, sem j kommúnistar náðu í þessari fyrstu atkvæðagreiðslu Þróttar- meðlima á þessu ári, náðu þ§ir með því að hafa í frammi mik- inn áróður að þeirra hætti. I Afstaffa kommúnista til grunn- I kaupshækkunar, meðan Áki var í ríkisstjórn. Það er vert að athuga það við birtingu hinnar ólöglegu verk- fallstilkynningu kommúnista, að í vetur flutti einn meðlimur í Þrótti tillögu um 10 aura grunnkaupshækkun. Kommún- istar áttu ekki nógu sterk orð þá til þess að lýsa andúð sinni á þessu brölti og felldu tillög- una. Þá var það af einskærri þjóðhollustu, og ef til vill fyrir áeggjan Brynjólfs og Áka, sem enn sátu í mjúkum ráðherra- stólum og áttu fastlega von á framlengingu sem slíkir. Það ber ekki allt upp á sama daginn. Síld fyrir Aust- urlandi Seinustu dagana hafa borizt margar fregnir um, að síld hafi sézt vaða víða fyrir Austfjörð- um, og fiskur, sem hefir veiðst þar, liefir verið fullur af síld. Forsetinn kominn heim Forseti íslands kom heim með flugvél frá Kaupmannahöfn á laugardagskvöldið var. Forsetinn fór utan seint í ap- ríl til að vera viðstaddur jarð- arför’Kristjáns konungs, en síð- an var hann til lækninga í Sví- þjóð. Forsetinn hefir nú fengið fulla bót meina sinna. Fulltrúar frá stjórn S. R. og Þróttar ræffast við. Eftir að stjórn S.R. hafði borist tilkynning um uppsögn samningsins við Þrótt, hófust viðræður milli stjórnar Þróttar og stjórnar S.R. um kaupgjalds- málin. Ákveðið var af aðilum þessum, að fulltrúar frá hvor- um aðila tækju upp samninga- tilraunir, og hófust þær 11. marz og stóðu nokkra daga. Samþykkt var þá að fresta frekari samningaumleitunum Samkomulag næst. Þann 26. apríl skeður svo það að fullt samkomulag næst um deiluatriðin milli fulltrúa Þrótt- ar og fulltrúa verksmiðjustjórn- ar (þá var línan ekki komin frá Reykj avík). í upphafi samkomulags, sem fulltrúar beggja aðila undirrita, segir svo: „Undirritaðir fulltrúar verka- mannafélagsins Þróttar, Siglu- firði og fulltrúar frá stjórn Síldarverksmiðja ríkisins höfum oröið sammála um að leggja fyriF til úrskurðar hverjir fyrir sinn umbjóðanda eftirfarandi breytingar á verkakaupssamn- ingi þeim milli nefndra aðila, sem gilti frá 1. marz 1946 til 15. apríl s.l.“ Hér kemur fram eindreginn vilji samninganefndarmanna beggja aðila og hann er sá, að (Framhald á 4. siðu) Verkamenn taka ráðin af komm- únistum Kommúnistar hafa bcðið mik- inn ósigur hjá verkamönnum í Borgarnesi. Stjórn verkamanna- félagsins þar, sem er skipuð kommúnistum, hafði fyrirskipað samúðarverkfall vegna Dags- brúnardeilurmar að félagsmönn- um forspurðum. Margir félags- manna mótmæltu þessum að- förum og var haldinn fundur í félaginu á sunnudaginn. Fund- urinn stóð í fimm klst. og sendi Alþýðusambandið félagsstjórn- inni mann til aðstoðar. Það kom fyrir ekki, og var samþykkt með 48:8 atkv. að lýsa vantrausti á félagsstjórnina og taka ekki þátt £ samúðarverkfalli. Þá hefir verkamannafélagið Fram á Sauðárkróki samþyikt með 52:1 atkv. svohljóðandi á- lyktun: „Fundurinn lítur svo á, að til þessarar kaupdeilu sé ekki stofn- að vegna félagslegra og sam- eiginlegra stéttarhagsmuna fyrir launþegana og alþýðuna í þessu landi, og getur þar af leið- andi ekki fallizt á, að félagið gangi út í samúðarverkfall á þessu stigi málsins.“ Sveinafélag járnsmiða á Ak- ureyri hefir einnig neitaö að taka þátt í samúðarverkfalli. Áður hefir verið sagt frá slíkum ákvörðunum vcrkamannafélag- anna á Akranesi, ísafirði, Seyð- isfirði og Fáskrúðsfirði. \

x

Tíminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.