Tíminn - 04.07.1947, Síða 1
) RITSTJÓRI:
) ÞÓRARINN ÞÓRARINSSON
ÚTGEFANDI: i,
| FRAMSÓKNARFLOKKURINN )
i Simar 2353 og 4373
PRENTSMIÐJAN EDDA hl.
.ITSTJÓRASKRIFSTOFUR:
EDDUHÚSI. Llndargötu 9 A
rfunar 2353 og 4373
AFGREIÐSLA, INNHEIMTA
OG AÚGLÝSINGASKRIFSTOFA:
EDDÚHÚSI. Undargöw 9 A
Slml 2323
31. árj(.
Reykjavík, föstudagmn 4. júlí 1947
119. bla«
Stórstúkan herðir sóknina fyrir
þjóðaratkvæðagreiðslu um
áfengisbann
Frá stórstúkuþinginu á Siglufirði.
•
Stórstúkuþinglð var háð í Siglufirði dagana 22.—25. júní, og er
það í fyrsta skipti, sem það er haldið þar. Alls sóttu það fulltrú-
ar frá 2 umdæmisstúkum, 3 þingstúkum, 17 undirstúkum og 10
barnastúkum, samtals 62. Fulltrúarnir róma mjög móttökur
Siglfirðinga. Hér fer á eftir frásögn af þinginu.
Bændaför Skagfirbinga
Miklar framkvæmdir í Olafsvík
seinustu árin
Fossárvirkjunin verður hafin næsta vor
Viðtal við Jónas Þorvaldsson skólastjóra.
í fáum kauptúnum iandsins hafa verið öllu meiri framfarir
seinustu árin en Ólafsvík, og má ekki sízt þakka það hinum öt-
ula oddvita hreppsins, Jónasi Þorvaldssyni skólastjóra. Þar sem
Jónas er nú staddur hér í bænum, hefir Tíminn notað tækifærið
ííl að fá hjá honum fréttir af þeim framkvæmdum, sem ýmist
liafa verið gerðar eða eru í undirbúningi í Ólafsvík. Fer sam-
Mynd þessi var tekin af skagfirzku bændunum og húsfreyjum þeirra, er
þeir voru á ferð í Reykjavík um helgina seinustu. Fóru um 70—80 skag-
firzkir bændur og húsfreyjur þeirra í 10 daga skemmtiferS tii Suðurlands
og komust lengst austur á Síðu. — I Reykjavík var dvalið í 3 daga og
landbúnaðarsýningin skoðuð og einnig hafði Skagfirðingafélagið í Reykja-
vík boð fyrir gestina. Búnaðarfélag íslands aðstoðaði við undirbúning og
skipulagningu fararinnar og styrkti hana með fjárframlagi.
(Ljósm.: Guðni Þórðarson).
Afmælismót Iþróttafél. Rvíkur
íslenzkt met sett í spjótkasti.
Afmælismót íþróttafélags Reykjavíkur fór fram á sunnudag-
inn og miðvikudagsltvöldið var. Á mótinu kepptu fimm sænskir
íþróttamenn, og eru sumir þeirra meðal allra beztu íþróttamanna
Svía. Veður var frekar óhagstætt fyrri daginn og mun það hafa
dregið úr árangrinum hjá Svíunum. Það mun og hafa spillt ár-
angri þeirra þá, að þeir komu úr flugferð til landsins um morg-
Starfsemi Reglunnar á
liðnu ári.
Á fyrsta fundi þingsins gáfu
embættismenn skýrslur um hag
og störf Reglunnar á liðnu ári.
Fjárhágurinn er nú rýmri en
oft áður vegna þess, hve styrkur
Reglunnar hefir verið hækkað-
ur. Reglan gat því haft á sínum
vegum tvo launaða erindreka
þetta ár og ferðuðust þeir víðs
vegar um landið. Auk þess var
umdæmisstúkunum veitt allríf-
legt fé til regluboðunar. Varð
kostnaður við þetta um 100 þús.
krónur.
Reglan hefir haldið úti barna-
blaðinu „Æskunni“ og haft
meiri bókaútgáfu í ár en. áður.
Þá eru og á hennar vegum blöðin
„Eining“ og „Reginn“.
Þá hefir hún eins og að und-
anförnu haft upplýsingaskrif-
stofu í Reykjavík, og er þar
reynt að veita hjálp þeim heim-
ilum, sem í raunir rata vegna
drykkj uskapar húsbónda eða
húsmóður, eða beggja. Þessa
starfsemi á að auka og reyna að
fá lækni til samstarfs.
Sjómanna- og gestaheimili
Siglufjarðar var starfrækt eins
og áður. Fer aðsókn að því mjög
vaxandi með ári hverju og vin-
sældir, enda nýtur það viður-
kenningar og velvilja sjómanna
um land allt. Annað sjómanna-
heimili er Reglan nú að reisa
í Vestmannaeyjum.
Reynt var að fá þvi komið
til leiðar, að áfengisútsölum i
aðalverstöðvunum yrði lokað
meðan vertíð stæði. Varð af því
sá árangur, að útsölunni í Siglu-
firði var lokað samtals 20 daga
um síldveiðitímann í fyrrasum-
ar, og er það almannarómur í
Siglufirði, að það hafi orðið til
mjög mikilla bóta.
Félagatal Reglunnar er nú
10570, þar af er rúmur helm-
ingur í unglingastúkum.
Skuldlaus eign Stórstúkunnar
er nú talin 421.923.68. Þar með
eru taldir allir sjóðir, sem eru
í vörzlu hennar, t. d. Minninga-
sjóður Sigurðar Eiríkssonar, sem
er nú nær 100 þús. kr.
Þrátt fyrir störf Reglunnar
og annarra félaga, sem vinna
beint og óbeint gegn drykkju-
skapnum í landinu, eykst hann
með ári hverju. Árið 1944 voru
fluttir inn 284.000 lítrar af alls
ERLENDAR FRÉTTIR
Parísarfundi Bevins, Bidault
og Molotoffs, um hjálpartilboð
Bandáríkjastjórnar, lauk án
nokkurs árangurs. Molotoff
hafnaði málamiðlunartillögu,
sem Bidault bar fram. Bretar
hafa lýst yfir því, að þeir muni
samt halda áfram að koma því
til leiðar, að hjálp Bandaríkj-
anna verði þegin, þótt Rússar
skerist úr leik.
í Ottawa fara nú fram við-
ræður milli fulltrúa Nýfundna-
lendinga og stjórnar Kanada um
að Nýfundnaland sameinist
Kanada.
f Indonesíu hefir verið mynd-
uð samsteypustjóm undir for-
ustu jafnaðarmanns. Miklar við-
sjár eru nú milli þessa nýja ríkis
og Hollendinga.
konar áfengi, en árið sem leið
voru seldir 733.139 lítrar, eða
hartnær ein miljón flöskur, eða
að meðaltali 7 flöskur á hvert
einasta mannsbarn í landinu og
þó vel það. Er ekki að furða þótt
öllum hugsandi mönnum standi
stuggur af slíkri „framþróun“.
Samþykktir Stórstúkuþings.
Margar samþykktir voru gerð-
ar á þinginu og vdrðuðu flestar
störf Reglunnar á næsta ári.
En þessar samþykktir snerta
störf Reglunnar út á við:
Aðflutningsbann. Stórstúku-
þingið samþykkir að halda á-
fram þeim undirbúningi, sem
framkvæmdanefndin hefir hafið
á síðastl. ári, að fjársöfnun inn-
an og utan Reglunnar til stuðn-
ings við þjóðaratkvæðagreiðslu
um aðflutningsbann á áfengi. í
framhaldi af því felur Stór-
stúkuþingið frkvn. að standa
fyrir og hefja fjársöfnun um
land allt, og koma á samvinnu
meðal velunnara málsins innan
hinna ýmsu félagasambanda,
sem og að skipuleggja fjársöfn-
unina að öðru leyti.
Áfengismál á Alþingi. Þingið
mótmælti harðlega þeirri með-
ferð, er þingjsályktunartillaga
um framkvæmd héraðabanna
hlaut á síðasta Alþingi, og krafð-
ist þess, að málið fái fullnaðar-
afgreiðslu á Alþingi, er það kem-
ur næst saman.
Þá mótmælti það harðlega
framkomnu frv. á síðasta Al-
þingi um að leyfa veiting'ahús-
um að hafa áfengisveitingar, og
skoraði á Alþingi að fella slíkt
frumvarp ef það kæmi fram
aftur.
Á 'hinn bóginn taldi það sig
fylgjandi þál.till. um afnám á-
fengisveitinga í opinberum veizl-
um og skoraði á næsta Alþingi
að samþykkja þá tillögu.
Leynisala bílstjóra. Stórstúku-
þingið litur svo á, að leynivín-
sala margra bifreiðarstjóra sé
orðin þjóðarböl.
Drykkjuskapur unglinga. Stór-
stúkuþing lítur svo á, að á-
kvæðum í II. kafla 13. gr. á-
fengislaganna, sem eiga að fyr-
irbyggja drykkjuskap unglinga,
sé slælega framfylgt, og krefst
þess, að lögregla og almenning-
ur fylgi fast eftir fyrirmælum
laganna og komi fram ábyrgð á
hendur þeim, sem brjóta þau.
Lokun útsölustaða. Stórstúku-
þingið endurtekur þá kröfu sína,
að áfengisútsölum á landinu, t.
d. í Siglufirði, Akureyri, ísafirði
og Vestmannaeyjum, verði lokað
fyrirvaralaust á vertíðinni.
(Framhald á 4. síðu)
Ægir sækir Snorra-
styttuna
Ríkisstjórnin hefir sent Ægi til
Bergen til að sækja Snorrastytt-
una, og er hann væntanlegur
með hana hingað í næstu viku.
Alþýðusambandið mun hafa
látið á sér skilja, að það muni
ekki hindra uppskipun stytt-
unnar í annað sinn, þótt verkfall
standi þá enn yfir.
uninn.
Beztu árangrarnir hjá íslend-
ingum á þessu móti voru: Timi
Hauks Clausens í 400 m. hlaupi,
sem er nýtt drengjamet og jafn-
góður íslenzka metinu, spjót-
kast Jóels Sigurðssonar, sem
bætti 10 ára gamalt íslandsmet,
og kúluvarp Huseby, sem er
bezti árangur hans á þessu
sumri, þótt það nægði ekki til
að sigra sænska keppinautinn.
Beztu árangrarnir fyrri dag-
ínn voru þessir:
Kúluvarp: 1. Roland Nilsson,
Svíþjóð, 15,50 m. 2. Gunnar
Huseby, KR, 15,44 m. 3. Vil-
hjálmur Vilmundarsson, KR,
13,90 m. 4. Sigfús Sigurðsson,
Selfossi, 13,81 m.
1000 metra hlaup: 1. Roland
Sundin, Svíþjóð, 2:32,8 mín. 2.
Óskar Jónsson, ÍR, 2:35,4 mín.
3. Hörður Hafliðason, Á, 2:40,1
mín. 4. Pétur Einarsson, ÍR,
2:40.1 mín.
Kringlukast: 1. Gunnar Huse-
by, KR, 42,00 m. 2. Ólafur Guð-
mundsson, ÍR, 40,69 m. 3. Gunn-
ar Sigurðsson, KR, 36,81 m. 4.
Lennart Atterwall, Svíþjóð, 36,56
m.
Stangarstökk: 1. Torfi Bryn-
Amerísk kona skrif-
*
ar bók um Island
Hingað eru nýkomin til lands-
ins amerísk hjón, Harry Pratt
prófessor og kona hans. Ætlar
frúin að skrifa bók um ísland,
en hún og maður hennar hafa
skrifað bækur um öll hin Norð-
urlöndin, sem hlotið hafa mikla
útbreiðslu og verið þýddar á
mörg tungumál og verið notað-
ar í skólum í Bandaríkjunum.
Frú Pratt ritar undir höfund-
arnafninu Agnes Rothery.
Pratt-hjónin hafa í hyggju
að dvelja hér í nokkrar vikur og
sennilega fram á haust. Þau
munu verða hér i Reykjavík um
tíma en síðan halda norður í
land til Akureyrar og Siglufjarð-
ar og sennilega víðar.
geirsson, KR, 3,70 m. 2. Bjarni
Linnet, Á, 3,60 m. 3. Kolbeinn
Kristinsson, Selfossi, 3,55 m. 4.
Þorkell Jóhannesson, FH, 3^35 m.
1000 metra boðhlaup: 1. Sveit
ÍR, 2,03,3 mín. 2. Sveit KR, 2:06,9
mín. 3. Sveit Ármanns, 2:10,2
mín.
200 metra hlaup: l. Haukur
Clausen, ÍR, 22,8 sek, 2. Finn-
björn Þorvaldsson, ÍR, 22,8 sek.
3. Curt Lundquist, Svíþjóð, 23,1
sek. 4. Örn Clausen, ÍR, 23,2 sek.
Hástökk: 1. Skúli Guðmunds-
son, KR, 1,90 m. 2. Anton Bolin-
der, Svíþjóð, 1,85 m. 3. Kolbeinn
Kristinsson, Selfossi, 1,75 m. 4.
Örn Clausen, ÍR. 1,70 m.
Beztu árangrarnir síðari dag-
inn voru þessir:
100 metra hlaup: 1. Finnbjörn
Þorvaldsson, ÍR, 11,0 sek. 2.
Haukur Clausen, ÍR, 11,0 sek.
3. Curt Lundquist, Svíþjóð, 11,1
sek. 4. Örn Glausen, ÍR, 11,4 sek.
Hástökk: 1, Anton Bolinder,
Svíþjóð, 1,93 m. 2. Kolbeinn
Kristinsson, Selfossi, 1,80 m. 3.
Skúli Guðmundsson, KR, 1,80 m.
Kúluvarp: l. Roland Nilsson,
Svíþjóð, 15,83 m. 2. Gunnar
Huseby, KR, 15,60 m. 3. Vil-
hjálmur Vilmundarson, KR,
14,17 m. 4. Sigfús Sigurðsson,
Selfossi, 13,69 m.
2000 metra hlaup: 1. Óskar
Jónsson, ÍR, 5:42,6 mín. 2. Þórð-
ur Þorgeirsson, KR, 5:47,8 mín.
3. Hörður Hafliðason, Á. 5:56,4
mín. 4. Stefán Gunnarsson, Á,
5:58,0 mín.
Spjótkast: 1. Lennart Atter-
wall, Svíþjóð, 60,81 m. 2. Jóel
Sigurðsson, ÍR, 59,07 m. 3.
Hjálmar Torfason, HSÞ, 54,37 m.
400 metra. hlaup: 1. Curt
Lundquist, Svíþjóð, 48,9 sek.
2. Haukur Clausen, ÍR, 50,7 sek.
3. Kjartan Jóhannsson, ÍR, 51,8
sek.
Langstökk: 1. Finnbjörn Þor-
valdsson, ÍR, 6,84 m. 2. Örn
Clausen, ÍR, 6,61 m. 3. Björn
Vilmundarson, KR, 6,56 m. 4.
Stefán Sörensson, HSÞ, 6,40 m.
4X100 metra öoðhlaup: 1. A-
sveit ÍR, 43,9 sek. 2. A-sveit KR,
45,1 sek. 3. B-sveit ÍR, 45,7 sek.
4. B-sveit KR, 46,7 sek.
talið við hann hér á eftir:
Kolasalan.
— Ef nefna ætti þær fram-
kvæmdir, sem hreppurinn hefir
beitt sér fyrir seinustu árin, í
réttri tímaröð, segir Jónas, er
sennilega bezt að byrja á kola-
sölunni. Árið 1939 tók hreppur- j
inn að sér kolaverzlunina fyrir
þorpsbúa og hefir síðan haft
hana með höndum. Áður hafði
oft borið á kolaskorti og var
það ein aðalástæðan til þess-
arar ráðabreytni. Síðan hrepp-
urinn tók víð kolaverzluninni,!
hefir ekki orðið skortur á kol- '
um. Hreppurinn hefir selt kolin
kostnaðarverði.
Vatnsveitan.
Árið 1944 var lögð vatnsveita,
sem nær til allra húsa i þorp-
inu. Áður var ekki vatnsleiðsla !
nema í nokkur hús. Vatnið er
tekið úr lind í Ólafsvíkurenni, og
er mjög gott. Jafnframt var lögð
skolpleiðsla um þorpið, en áður
var hún ekki til. Hreppurinn
annaðist sjálfur pípugerðina.
Rafveitan.
Árið 1944 var einnig hafizt
handa um rafveitu á vegum
hreppsins. Var komið upp raf-
veitu, sem er knúin af olíumót- i
orum og framleiðir um 80 kw.'
Hún ^var fullgerð haustið 1945,
og kostaði uppkomin um 160
þús. kr. Ríkisábyrgð fékkst fyr-
ir 130 þús. kr. Rafveitan nægir
alveg til ljósa fyrir þorpið og
auk þess fá vélaverksmiðja og
trésmiðja afl frá henni. Ann-
ars er hún bráðabirgðaúrræði,
eins og síðar verður vikið að.
Olíusamlagið.
Strax og lögin um ollusamlög
höfðu verið sett, var stofnað
olíusamlag á vegum hreppsins
og útvegsmanna í kauptúninu.
Var það fyrsta olíusamlagið, sem
stofnað var samkvæmt '^lögun-
um. Samlagið hefir koniið sér
upp fjórum olíugeymum, sem
taka um rt>0 smál. af olíu, og
voru þeir fullbúnir snemma á
síðastl. ári. Stofnkostnaðurinn
var um 150 þús. kr. Olíuverðið
lækkaði mjög verulega, þegar
samlagið tók til starfa og má
fullyrða, að það hafi orðið til
mikilla hagsbóta fyrir þorpið og
þá einkum útveginn þar.
Félagsheimili.
Þá var á síðastl. ári hafizt
handa um byggingu félagsheim-
ilis, sem hreppurinn og öll félög
Jónas Þorvaldsson.
í kauptúninu standa að. Húsið er
nú komið undir þak. í því er
stór samkomu- og kvikmynda-
salur á efri hæð, en veitinga-
stofa, eldhús, skrifstofa og
hreinlætisherbergi á neðri hæð.
í hliðarbyggingu við húsið, er
rúmgott anddyri og nokkur her-
bergi til afnota fyrir félögin.
Fjárskortur hefir hamlað því, að
hægt hafi verið að halda bygg-
ingunni áfram með fullum
krafti, og eru horfur all-tvisýnar
í þeim efnum.
Dýpkun hafnarinnar.
Tvö síðustu árin hefir verið
unnið að dýpkun hafnarinnar
til þess að bæta skilyrðin fyrir
þá báta, sem fyrir eru. Fyrir-
hugað er að lehgja norðurgarð-
inn, svo að 150—200 smál. skip
geti lagzt þar. Verður unnið
nokkuð að þessum framkvæmd-
um í sumar, ef fé fæst. Á síðast-
liðnu hausti fór fram athugun
á skilyrðum fyrir landshöfn í
Ólafsvík, en niðurstöður henn-
ar liggja enn ekki fyrir.
(Framhald á 4. siðu)
\ erkf allsmálin:
Sáttaumleitanir hófust í gær
Alþýðusambandið óskaði eftir viðræðunum.
í gærkvöldi hófust sáttaumleitanir fyrir milligöngu sáttasemj-
ara ríkisins í kaupdcilum þeim, sem enn eru óleystar. Sáttaum-
leitanirnar voru hafnar í tilefni af því, aff Alþýffusambandiff sneri
sér bréflega til Vinnuveitendafélagsins í gær meff ósk um viff-
ræffur.
Ástæðan til þess, að Alþýðu-
sambandið hefir óskað eftir við-
ræðunum, mun sú, að hin kom-
múnistíska stjórn þess óttast,
að verkamenn muni ekki öllu
lengur láta nota sig til pólitísks
verkfallsbrölts, þar setti sjómenn
hafa líka gefið verðugt fordæmi.
Þá mun hún og gjarnan vilja fá
deiluna leysta áður 'en úrskurð-
ur Félagsdóms í Siglufjarðar-
deilunni er kveðinn upp.
Telja má líklegt, að úrskurð-
ur Félagsdóms verði kveðinn
upp í dag, þar sem málflutn-
ingnum lauk i fyrradag. Mun nú
vera liðinn um hálfur mánuð-
ur síðan dómurinn fékk málið
til meðferðar, og virðist ófor-
svaranlegt að draga úrskurð í
slíku stórmáli öllu lengur.