Tíminn - 12.07.1947, Blaðsíða 1

RITSTJÓRI:
ÞÓRARINN
ÞÓRARINSSON
31. árg.
ÚTGEPANDÍ:
PRAMSÓKNARFLOKKURINN
Simar 2353 og 4373
PRENTSMIÐJAN EDDA
Reykjavík, laugardaginn 12. júií 1947
rrSTJÓRASKRIPSTOFUR:
EDDUHÚSI. Llndargötu 9 A
Simar 2353 og 4373
APGREIÐSLA, INNHEIMTA
OG AUGLÝSINGASKRIPSTOFA
EDDUHÚSI. Lindargöw 9A
Slml 2323 *
125. blað
Loðdýraræktin hefir við mikla
söluerfiðleika að etja
Frá aðalfundi Loðdýraraektarfélags íslands.
AðalfundUr Loðdýraræktarfélags íslands (skammstafað L. R.
í.) var haldinn í Reykjavík mánudaginn 7. þ. m. Á fundinum
mættu fulltrúar fyrir 5 félagsdeildir og fóru þeir alls með 135
atkvæði. Fundarstjórar voru kosnir Björn Konráðsson, ráðs-
maðiir á Vífilsstöðum og Sigurður Ágústsson, kaupmaður í Stykk-
ishólmi. Fundarritarar voru Metúsalem Stefánsson og Stefán
Pálsson frá Víðidalsá.
A fundinum gaf formaður
skýrslu um starfsemi félagsins
frá síðasta aðalfundi (15/9. f. á.)
og er þar helzt að nefna, að fé-
lagsstjórnin gekkst fyrir inn-
kaupum og innfluttningi 65
minka af 7 afbrigðum frá Ame-
ríku á s. 1. vetri, svo sem áður
hefir verið frá skýrt í blöðum.
í sambandi við þenna innfluttn-
ing,' sem fyrst og fremst er gerð-
ur í því skyni að bæ.ta þann
minkastofn, sem fyrir var í
landinu og að auka fjölbreyttni
í; minkaræktinni, beitti félags-
stjórnin sér fyrir því, að fá eftir
gjöf á innfluttningstolli a£ dýr-
unum (sem nemur um 23 þús.
kr.), en ekki fékkst því fram-
gengt á Alþingi.
í öðru lagi lýsti hann erfið-
leikum þeim, er loðdýraeigenú-
ur eiga nú við að etja, vegna
þess hversu treglega gengur- að
selja skinnaframleiðsluna, og
hins hraklega verðlags, sem nú
er á grávöru. Af þessum ástæð-
um hefir loðdýraræktin gengið
mjög saman síðustu árin, svo
sem berlega kom fram í skýrslu,
er Joödýraræktarráðunautur H.J.
Hólmjárn, gaf á fundinum. Til
þess að sporna við því, að alger
flótti bresti í lið loðdýraeigenda,
með þeim afleiðingum, að þessi
atvinnugrein leggist algerlega
niður, beitti félagsstjórnin sér
fyrir því, svo sem hún frekast
hafði tök á, að fá tekna upp i
ERLENDAR FRETTIR
Parísarfundurinn um efna-
hagsmál Evrópu mun hefjast í
dag. Fjórtán ríki hafa þegið
boðið og lýst yfir þátttöku sinni,
en sjö neitað. Eru það Júgóslav-
ía, Albanía, Búlgaría, Rúmenía,
Pólland, Ungverjaland og Tékó-
slóvakía. Tékkar höfðu þegið
boðið, en höfnuðu því síðan aft-
ur, þar sem annað samrímdist
ekkl vináttunni við Rússa. Ein
þjóðin, sem boðin var, hafði ekki
svarað um miðjan dag í gær. Það
voru Finnar og mun ástæðan til
þessa seinlætis þeirra auðskilin.
Seint í gær barst loks svar
Finna og var það neitandi.
Brezka stjórnin hefir ákveðið
landstjórana í hinum nýju ríkj-
um, sem verða til við skiptingu
Indlands. Mountbatten lávarður
verður áfram landstjóri í ríki
Hindúa', sem mun bera Ind-
landsnafnið áfram, en Jinnah
verður landstjóri í Pakistan.
til silfurrefaeigenda, er næmi
fjárlög þessa árs styrkveicingu
kr. 250,00 (fóðurstyrk) á hverja
tæfu, er þeir hefðu á búum sín-
um 1. febrúar 1947. En þrátt
fyrir liðlegar undirtektir margra
alþingismanna, náði þessi fjár-
veiting þó ekki fram að ganga.
Hins vegar er það víst, að von-
in í þessum styrk varð til þess,
að bústofninn var ekki lagður
að velli svo tilfinnanlega, sem
ella hefði orðið. En fáisi ekki
á þessu leiðrétting á næsta
þingi, er ekki annað sýnna en
að silfurrefastofninn verði svo
að segja gerfelldur á komanda
hausti, að óbreyttum markaðs-
horfum fyrir grávöru, og getur
þess þá orðið langt að bíða, að
hér verði aftur tekin upþ silfur-
refarækt, þótt markaðsverö lag-
ist syo, að ræktin gæti verið
arðvænleg.
Skrifstof ustj. félagsins, Metú-
salem Stefánsson, lagði fram
reikninga félagsins og gerði
grein fyrir þeim. Gat hann þess.
að illa gengi að halda uppi fé-
lagsdeildunum, einkanlega
vegna þess, hversu mikið bú-
stofnina hefir dregizt saman og
loðdýraeigendum fækkað, en af
því leiðir svo mikið „strjálbýli"
loðdýraeigenda víðast hvar, að
um lítið samstarf getur verið að
ræða þeirra í milli.
Forstjói*i skinnasölu L. R. f.
lagði fram reikninga hennar og
skýrði frá erfiðleikum hennar af
þeim ástæðum, sem fyr er frá
sagt. Kemur þar til greina m. a.
og einkanlega, 100% söluskattur
í Bretlandi á allar þær grávöru-
tegundir, sem hér eru fram-
leiddar, og einnig 100% sölu-
skattur á hverja flík, sem gerð
er úr grávöru, jafnvel þótt ekki
séu nema smápjötlur af grávöru
á flíkunum. Á meginlandi Ev-
rópu hefir ekki tekizt að ná
neinum samningum um sölu á
loðskinnum héðan, þrátt fyrir
góða aðstoð utanríkisþjónust-
unnar. Góðar söluhorfur í Ame-
ríku á s. 1. hausti brugðust vegna
stórkostlegs verðfalls, sem þar
varð á grávörumarkaðinum á
öndverðum vetri.
Svo sem fyr segir, gaf loðdýra-
ræktarráðunauturinn skýrslu
um loðdýraeignina í landinu s. 1.
haust og nú, eftir því sem næst
verður komizt, áður en beinar
skýrslur liggja fyrir. Sýndi sú
skýrsla, að loðdýraræktin er
mjög að dragast saman — af
(Framhald á 3. síðu)
Sala S.Í.S. á íslenzkum afurðum síðastliðiö ár
634 íbúðir bættust við í
Reykjavík á síöastl. ári
Þar af 172 í kjöllurum eða þakhæðum.
Árið sem leið voru byggðar hér í Reykjavík 634 íbúðir, þar með
taldar l**4í>úðir, sem vitað er að gerðar hafa verið í kjöllurum
og þakhæðum húsa, án samþykkis byggingarnefndar.
Alls vöru byggð 377 hús í
Reykjavík árið sem leið. Þar af
voru 201 Ibúðarhús, 7 verzlunar-
og skrifstofuhús, 2 sjúkrahús, l
kvikmyndahus, 1 skóli, 1 íþrótta-
hús, 1 kapella, 10 verksmiðjur,
19 geymslur og því um likt og
134 bilskúrar. Aúkningar á eldri
húsum voru samtals 30. Þá voru
og byggð einstök íbúðarherbergi,
samtaLs 105 að tölu.
Heildarkostnaður bygginga í
Reykjavík árið sem leið nam
113 milljónum króna. Á árinu
(Framhald á 4. slðu)
HÆSTA BYGGING f HEIMI
'lJr skýrslu Helga Péturssonar, framkvæmda-
síjóra útflutningsdeildar S.Í.S., á nýloknum
aðalfundi S.f.S.
Á aðalfundi Sambands ísl. samvinnufélaga, sem haldinn var
ú Þingvöllum í lok fyrra mánaðar, flutti Helgi Pétursson, fram-
Kvæmdastjóri útflutningsdeildar S.Í.S., ítarlegt yfirlitserindi um
siörf deildarinnar á síðastl. ári. Komu þar fram ýmsar merkileg-
ar upplýsingar og hefir Tíminn því fengið leyfi til að birta út-
irátt þann, sem hér fer á eftir:
Mynd þessi er af hæstu byggingu heimsins, The Empire State Building í
New York. Hún er 1250 feta há og 102 hæðir. Á henni eru 6400 gluggar.
Bygging hennar tók á sínum tíma ekki öllu lengri tíma en sex mánuði, og
er það gott dæmi um „ameríska hraðann".
Handritamálið verður aðalmál
landsfundar stúdenta
Fundurinn verður haldinn í Reykjavík
19.- 21. þ. m.
íslenzka þjóðin hefir hingað til lítið látið h'andritamálið svo-
nefnda til sín taka, en nú er í ráði að hefja sókn í málinu. Hafa
stúdentar gert handritamálið að aðalmáli landsfundar síns, sem
haldinn verður hér í Reykjavík dagana 19.—21. þ. m. Lúðvíg Guð-
mundsson skólastjóri og Einar Ól. Sveinsson prófessor áttu í gær
lal við blaðamenn um hið fyrirhugaða stúdentamót.
a Mótið verður haldið á vegum
Sambands islenzkra stúdenta,
i og verður haldið hér meðan
! hinir norsku gestir standa hér
við og ætla stúdentar að fara
enn þokusúld og hópferð að Reykholti á Snorra-
Síldveiðarnar
I gær var
bræla fj/rir Norðurlandi og lítil hátíðina á sunnudag'inn
síldveiði. Plotinn heldur sig þó
yfirleitt á miðunum og bíður
þess að veður batni, en þá bú-
ast sjómenn við mikilli síld.
Hefir heiinar orðið vart á öllu
svæðinu frá Hrútafirði til
Grímseyjar.
Veður var heldur skárra í gær
Mótið verður sett á laugar-
daginn kl. 2. Formaður móts-
ins, Gísli Sveinsson, setur mót-
ið, en að því loknu flytja þeir
Ólafur Lárusson, rektor háskól-
ans, og Sigurður Norðdal pró-
fessor fram söguerindi um
handritamálið, sem verður að-
en undanfarna daga og virtist almál motsins. Að ræðum þelrra
fara batnandi. íoknum verður hljómlist og
_,_________________________________ Lúðvig Guðmundsson mun
flytja ávarpsorð til mótsins.
Mikill áhugi rikir meðal stúd-
enta, eldri og yngri, fyrir því að
fundur ijessi geti sýnt ótvíræð-
an vilja íslendinga í handrita-
málinu, og má segja, að þeir
hafi líka vandað vel til valsins
á mönnunum, sem flytja eiga
aðalræðurnar um málið.
Síðdegis á mánudaginn 21.
(Framhald á 4, síðu)
Norrænir útvarps-
menn á ferð hér
Hingað til lands eru komnir
á vegum ríkisútvarpsins nokkr-
ir tíðindamenn frá Norðurlönd-
unum, nema Danmörku, eða Lek
tor Vilhelm Zilliacur frá finnska
útvarpinu, Redaktór Karl C.
Lyche, frá norska útvarpinu og
Chefredaktör Olov Forsén og að- ;
stoðarmenn hans, Brandhill og j
Ivarsson, frá sænska útvarpinu. I
Me/m þessir hafa með sér svo- j
nefndan upptökuvagn, þar sem |
komið er fyrir upptökutækjum, j
og ætla þeir að ferðast um land- !
ið þennan
Fulltrúi íslands á
Parísarfundinum
Ríkisstjórnin hefir ákveðið,
að Pétur Benediktsson sendi-
mánuð til þess að ¦ herra verði fulltrúi hennar á
kynna sér hætti lands og þjóðar Parísarfundinum, sem Bretar og
og safna fréttaefni og frásögn- [ Frakkar hafa boðað til og ræða
á efnahagslega endurreisn Ev-
rópu.
um, er l>íir við heimkomu munu
(Framhald á 4. siðu)
Metsala hjá S. í. S.
Umsetningin á reikningum
allra innlendra framleiðsluvara,
sem Sambandið hafði til sölu-
meðferðar, nema kr. 61.861,197,00
og er það langhæsta umsetning
í allri sögu Sambandsins. Hæst
hefir umsetningin áður orðið
kr. 39.121,173,00, árið 1944, en
1945 varð hún kr. 32.218.387,00.
Hækkun viðskiptaveltunnar
stafar ekki nema að litlu leyti
af hærra verðlagi, heldur fyrst
og fremst af því tvennu, að mik-
ill hluti þeirrar ullar, sem safn-
azt hafði fyrir á árunum 1943—
1945, var seldur og fluttur út
á árinu, og þeirri hækkun, er
varð á skráðu söluverði kinda-
kjöts, er horfið var frá því ráði
að nota niðurgreiðslur ríkissjóðs
til lækkunar á .^öluverðinu, en
þær í þess stað greiddar til
neytenda, eins og gert var allt
síðastliðið ár.
Við áðurnefnda vörusölu má
svo raunar bæta umsetningu
verksmiðja Sambandsins, Gefj-
unar og Iðunnar, en saman-
lögð umsetning þessara verk-
smiðja og útsölu þeirra í Reykja-
vík, var á árinu kr. 7.802.208,00.
Samanlögð umsetning Útflutn-
ingsdeildarinnar og verksmiðj-
anna var því kr. 69.663.405,00.
Ullarsalan.
Sambandið hafði til sölumeð-
ferðar 18.596 sekki af fram-
leiðslu áranna 1943, 1944 og
1945 og auk þess 5.592 sekki af
framleiðslunni 1946. Af þessum
24.188 sekkjum seldust og voru
fluttir út á árinu 13.104 sekkir,
eða nær 800 tonn, og í árslok
seldust ennfremur um 200 tonn,
sem ekki var hægt að senda út
fyr en á yfirstandandi ári.
Meirihluti þessarar ullar var
seldur fyrir milligöngu ríkis-
stjórnarinnar, til Hjálparstofn-
unar sameinuðu þjóðanna, upp
í framlag íslands til stofnunar-
innar, og til Póllands í skiptum
fyrir kol. Sambandið seldi um
330 tonn til ítalíu og smáslatta
til annarra landa, auk þess sem
i Ullarverksmiðjan Gefjun tók til
I vinnslu. Er þannig búið að selja
1 alla fyrsta og annars flokks ull
! áranna J 943—1945 og megin-
Kappreiðar á Nesodda
Sunnudaginn 6. þ. m. efndi
Hestamannafélagið Glaður í
Dalasýslu til kappreiða á skeið-
velli sínum á Nesodda í Miðdöl-
um.
Þótt veður væri mjög óhag-
stætt, norðan stormur, með af-
taka kulda og rigningu öðru
hverju, sóttu um 400 manns
kappreiðarnar, og ber það aug-
ljóst vitni um sívaxandi áhuga
Dalamanna fyrir þessari þjóð-
iegu íþrótt. Þárna voru ekki
eins margir hestar og jafnan
áður á kappreiðum Glaðs, en
þó munu þeir hafa verið um 300.
Sökum hins óhagstæða veðurs
komu þangað margir menn í
bifreiðum.
Skrásettir voru 9 hestar í 300
metra hlaupi, 6 í folahlaupi og
3 skeiðhestar, eða 18 hestar alls.
Úrslit urðu þessi:
Stökkhestar (300 m. hlaupa-
(Framhald á 4. síðu) !
hlutann af sömu flokkum fram-
leiðslunnar 1946, en aðrir.flokk-
ar a framleiðslu þessara fjög-
urra ára eru að mestu óseldir
enn og óvíst hverniy úr rætist
um sölu á þeim. Samkvæmt
sexmannanefndarlögunum frá
1943, ábyrgist ríkissjóður fram-
leiðendum kr. 8,50 meðalverð
fyrir hvert kíló ullar af fram-
leiðslu áranna 1943—1945, og
það varð að samkomulagi milli
Sambandsins og ríkisst.iórnar-
innar síðastliðinn vetur að
fresta eigi reikningsskilum yfir
þessa ull lengur, enda þótt sölu
væri hvergi nærri lokið, og hefir
hún því nýlega verið afreiknuð
kaupfélögunum með eftir-
greindu verði:
I. flokkur kr. 9,12 pr. kg.
II. flokkur — 8,82 — —
III. flokkur — 7,91---------
IV. flokkur — 7,60 — —
V. flokkur — 7,22 — —
VI. flokkur — 7,22 — —
VIII. flokkur — 6,16 — —
IX. flokkur — 6,16 — —
X. flokkur — 4,44 — —
Verðið er miðað við hand-
þvegna ull.
í afreikningunum er gerður
venjulegur mismunur á verði
hinna ýmsu flokka, en þó þann-
ig, að meðalverð allrar ullarinn-
ar er kr. 8,50 á kiló, eins og
framleiðendum ber. Umbúðir og
pökkum, ásamt öllum kostnaði
við geymslu ullarinnar, ber rík-
issjóði að greiða samkvæmt
henni skylda til að flytja hann
heim til sín og skal Frakklands-
forseti síðan greiða kostnaðkin.
Ennfremur fylgir því 200 franka
árlegur styrkur til tóbakskaupa.
(Framhald á 4. síðu)
ÞEKKTIR MENN
Fyrir nokkru síðan var Chur-
chill sæmdur einu helzta heið-
ursmerki Frakka og var mynd-
in tekin, þegar Ramadier for-
sætisráðherra var að hengja
merkið á hann. Heiðursmerki
þessu, sem er aðallega veitt her-
mönnum, fylgja m. a. þau
hlunnindi, að verði' einhver
handhafi þess ofurölvi og lendi
i höndum lögreglunnar, ber