Tíminn - 15.07.1947, Side 1

RITSTJÓRI:
ÞÓRARINN ÞÓRARIN SSON
ÚTGEPANDI:
PRAMSÓKNARFLOKKURINN
Símar 2353 og 4373
PRENTSMIÐJAN EDDA h.f.
I .ITST JÓRASKRIFSTOFUR:
EDDUHÚ3I. Llndargötu 9 A
Ulinar 2353 og 4373
AFGREIÐSLA, INNHEIMTA
OG AUGLÝSINGASKRIFSTOFA:
EDDUHÚSI, Llndargötu 9A
Siml 2323
31. árg.
Reykjavík, þriðjjudagiim 15. jjúli 1947
136. blað
Framsóknarmenn unnu glæsileg-
an kosningasigur í Vestur-
Skaftafellssýslu
Allir gömlu stjjórnarflokkarnir töpuðu.
Aukakosningin í Vestur-Skaftafellssýslu fór fram síðastliðinn
sunnudag. Var þátttaka góð í kosningunum, enda veður hagstætt.
Alls neyttu 842 kjósendur atkvæðisréttar síns af 922, sem voru
á kjörskrá. Talning atkvæða fór fram í gær og urðu úrslitin þau,
að Jón Gíslason, frambjóðandi Framsóknarflokksins, vann kosn-
inguna. Eru þessi úrslit mikill sigur fyrir Framsóknarflokkinn,
þar sem hann ekki aðeins vann þingsætið, heldur stórjók at-
kvæðatölu sína.
Atkvæðatölurnar urðu þessar:
Jón Gíslason, frambjóðandi
Framsóknarflokksins, fékk 391
atkvæði, Jón Kjartansson,
frambjóðandi Sjálfstæðisflokks-
ins, fékk 385 atkvæði, Runólf-
ur Björnsson, frAmbjóðandi
Sósíalistaflokksins, fékk 47 at-
kvæði, og Arngrímur Kristjáns-
son, frambjóðandi Alþýðuflokks
ins, fékk 8 atkv. Auðir voru 9
seðlar og tveir ógildir.
í Alþingiskosningunum 1946
urðu úrslitin þessi: Gísli Sveins-
son, frambjóðandi Sjálfstæðis-
flokksins, fékk 425 atkv., Hilm-
ar Stefánsson, frambjóðandi
Framsóknarflokksins, fékk 280
atkv., Runólfur Björnsson,
frambjóðandi Sósíalistaflokks-
íns, fékk 78 atkv. og Ólafur Þ.
Kristjánsson, frambjóðandi Al-
þýðuflokksins, fékk 26 atkv.
Kosningaúrslit þessi eru mik-
ill sigur fyrir Framsóknarflokk-
inn. Þau sýna, að skilningur
manna á baráttu hans fyrir
heilbrigðu fjármálalífi fer vax-
andi og fylgi hans eflist því jafn
hliöa og menn snúa baki við
þeim flokkum, er studdu hina ó-
gæfusömu stjórn Ólafs Thors.
Það er táknrænt við kosninga-
úrslitin, að allir gömlu stjórnar-
flokkarnir töpuðn atkv., enda
gagtiar þeim nú ekki nýsköpun-
arblekkingin lengur.
Kosningaúrslitin eru jafn-
framt mikill sigur fyt'ir bænda-
.stéttina, því að þau sýna vax-
andí skilning hennar á því að
skipa sér fastar um sína eigin
fulltrúa og láta það ekki blekkja
sig, þótþ stórgróðavaldið, sem er
andstæðast hagsmunum hennar,
tefli fram mönnui», sem eru
persónulega vinsælir og hafa
ýmislegt sér til ágsgtis, þegar
stjórnmáiaafstöðu þeirra er
sleppt.
Þá ber síðast, en ekki sízt, að
nefna það, að kosningaúrslitin
eru mikill persónulegur sigur
fyrir Jón Gíslason. Margir ótt-
uðust, að jafn óvamjir maður í
stjórnmálabaráttunni myndi
ekki standast alvönum stjórn-
málamanni snúning, eins og að-
Jón Gíslason.
alkeppinautur hans var. En Jón
Gíslason reyndist hér sem áður
við störf sín, að haon óx með
hverri raun. Bændastéttin hefir
vissulegiw eignast traustan og
glæsilegan þingfulltrúa, þar sem
hann er.
Námsstyrkir
Menntamálaráð Islands hefir
nýlega úthlutað eftirtöldum
stúdentum námsstyrk til fjög-
urra ára:
Birni Bergþórssyni til náms i
efnafræði í Kaupmannahöfn,
Halldóri Þ. Þormar til náms í
náttúrufræði í Zúrich, Hreini
Benediktssyni til náms í mál-
fræði í Osló, Jóni Júlíussyni til
náms í latínu í Uppsölum, Sig-
urlaugu Bjarnadóttur til náms
í ensku í Englandi.
Verðhækkun á kolum og benzíni
Ýiðskiptaráð hefir tilkynnt nokkra verðhækkun á benzíni,
hráolíu, steínolíu og kolum og stafar hækkunin á þessum vöru-
tegundum eingöngu af hækkuðu innkaupsverði, þar eð fram-
ieiðslukostnaðurinn erlendis hefir hækkað allverulega.
Benzínið hækkar nú úr 62
aurum lítirinn upp í 68 aura,
ERLENDAR FRETTIR
Parísarfundurínn um fjár-
hagslega endurreisn Evrópu,
hófst á laugardaginn var. Bevin
var kosinn forseti hennar. Störf-
unum hefir miðað vel áfram,
Sveit úr albaniska hernum
réðis't yfir landamæri Grikk-
lands á sunnudaginn og gekk í
lið meö uppreistarmönnum.
Hefir hann hafið umsát um
grískan teæ á landamærunum.
Tuttugu njanns fórust í flug-
slysi, þegar farþegaflugvél hrap-
,aði til jarðar í Flórida á sunnu-
daginn.
eða um 6 aura hver lítír, miðað
við útsöluverð í Reykjavík.
Hráolía hækkar um 50 krónur
tonnið eða úr 300 krónum upp
í 350 krónur og steinolía á föt
um hækkar um 40 krónur tonn
ið, eða úr 530 krónum í 570 kr.
Tonnið af kolunum hækkar
hins vegar ekki nema um 30
krónur að þessu sinni, eða úr 230
krónum tonnið í 260 krónur. En
búast má við, að frekari verð-
hækkun á þeim verði nauðsyn
leg síðar, m. a. vegna hins langa
biðtíma, sem skipin hafa orðið
að hafa hér að undanförnu
vegna verkfallsins.
Eins og áður segir stafa þess-
ar verðhækkanir, sem orðið hafa
nú á framangreindum vörum
eingöngu af hækkun framleiðsi-
unnar erlendis og þar af leið-
andi hækkuðu innkaupsverði,
Starfsemi innflutningsdeildar S.I.S. á síöastl. ári
RIISNÆS FYRIR RÉTTIMM.
°tír skýrslu Helga Þorsteinssonar, frainkv.stj.
innflutningsdeildar’ á aðalfundi S. I. S.
A aðalfundi Sambands íslenzkra samvinnufélaga flutti Helgi
Þorsteinsson, framkvæmdastjóri innflutningsdeildar, mjög ítar-
lega skýrslu um störf hennar á síðastl. ári og horfur um vöruút-
veganir á þessu ári. Hefir Tíminn fengiö leyfi til að birta út-
drátt þann úr skýrslunni, sem liér fer á eftir. í niðurlagi skýrsl-
unnar var vikið að hlutdeild S.Í.S. í heildarinnflutningnum til
iandsins og verður sá hlutinn birtur síðar.
Maðurinn, sem sést á miðri myndinni, meö hendina fyrir andlitinu, er
Sverre Riisnæs, sem var dómsmálaráðherra í stjórn Quislings. Réttar-
höldin gegn honum standa nú yfir. Hann er hér í réttarsalnum á milli
tvegR.ja lögregluþjóna.
Síldaraflinn var helmingi minni
12. þ. m. en á sama tíma í fyrra
Voðráítaii liamlar cnn veiðunum, eu síldin
virðist vera nóg.
Um helgina glæddist síldveiðin fyrir Norðurlandi og komu
snörg skip til verksmiðjanna á laugardag og sunnudag. í gær
var heldur verra veður fyrir Norðurlandi og lítil síldveiði. Á mið-
nætti aðfaranótt sunnudagsins var bræðslusíldaraflinn á öllu
landinu orðinn 104 þús. mál. Er það helmingi minna en á sama
tima í fyrra. Fer hér á eftir skýrsla yfir afla einstakra skipa. —
(Tölur milli sviga er fryst síld, talin í tunnum, annars mál).
Togarar:
Sindri, Akranesi 193.
Gufuskip:
Alden, Dalvik 414, Bjarki, Ak-
úreyri 336, Huginn, Rvík 1755,
Jökull, Hafnarfirði 2337, Sigríð-
ur, Grundarfirði 140, Sverrir,
Keflavík 169.
Mótorskip: (1 um nót):
Andey, Hrísey (48) 492, And-
vari, Rvík 488, Ársæil Sigurðs-
.son, Njarðvík (237) 502, Ásbjörn,
ísafirði, 234, Ásgeir, Rvik 688,
Ásþór, Seyðisfirði 236, Atli, Ak-
ureyri (24) 408, Bangsi, Bolung-
avík 292, Bára, Grindavík 54,
Bjarmi, Dalvík 775, Bjarnarey,
Hafnarfirði 688, Bjarni Ólafsson,
Keflavík 130, Björg, Eskifirði
698, Björn, Keflavík 208, Bragi,
Njarðvík 466, Bris, Akureyri 138,
Böðvar, Akranesi 1114, Dröfn,
Neskaupstað 488, Eggert Ólafs-
son, Hafnarfirði (54) 176, Einar
Þveræingur, Ólafsfirði 1058,
Eldborg, Borgarnesi 697, Eldey,
Hrísey 165, Elsa, Rvík 826, EJrna,
Akureyri 460, Eyfirðingur, Ak-
ureyri 1288, Fagriklettur, Hafn-
arfirði 971, Farsæll, Akranesi
830, Finnbjörn, ísafirði 600,
Fiskaklettur, Hafnarfirði 536,
Flosi, Bolungavík 90, Fram,
Hafnrrrfirði 253, Fram, Akranesi
636, Freydís, ísafirði 280, Frey-
faxi, Neskaupstað 1062, Freyja,
Reykjavik 1599, Fróði, Njarðvik
600, Garðar, Rauðuvík 695,
Grótta, ísafirði 958, Grótta,
Siglufirði 148, Græðir, Ólafsfirði
Ólafur Túbals 50 ára
Ólafur Túbals listmálari i
Múlakoti, átti fimmtíu ára af-
mæli á sunnudaginn. í tilefni
afmælisins hafa nokkrar mynd-
ir eftir Túbals verið til sýnis í
sýningarglugga Jóns Björnsson-
ar, Bankastræti 7,
378, Guðbjörg, Hafnarfirði 432,
Guöm. Þórðarson, Gerðum 637,
Gullfaxi, Neskaupstað 188, Gunn
vör, Siglufirði 2167, Gylfi,
Rauðuvík 420, Hafbjörg, Hafnar-
firði 720, Hafdís, ísafirði 1327,
Hannes Hafstein, Dalvík 782,
Hilmir, Keflavík 210, Hólmaborg,
Eskifirði 354, Hrönn, Siglufirði
32, Huginn I, ísafirði 385, Hug-
inn II, ísafirði 1129, Hugrún,
Bolungavík 799, Ingólfur (L.L.),
Keflavík 188, Ingólfur Arnar-
son, Reykjavík 464, Jökull, Vest-
mannaeyjum 360, Kári, Vestm,-
eyjum 642, Kári Sölmundarson,
Reykjavík 140, Keflvíkingur,
Keflavík 1255, Keilir, Aki’anesi
1144, Kristján, Akureyri 328,
Liv, Akureyri 1036, Milly, Siglu-
firði 244, Muggur, Vestm.eyjum
130, Njáll, Ólafsfirði 537, Narfi,
Hrísey 313, Njörður, Akureyri
304, Ólafur Magnússon, Kefla-
vík, (120) 580, Ragnar, Siglu-
firði 216, Reykjaröst, Keflavík
1088, Richard, ísafirði 198, Rifs-
nes, Reykjavík 428, Siglunes.
Siglufirði 1341, Sigurður, Siglu-
firði 1057, Síldin, Hafnarfirði
1147, Skiðblaðnir, Þingeyri 500,
Skjöldur, Siglufirði 180, Skóga-
foss, Vestm.eyjum 536, Skrúður,
Fáskrúðsfirði 158, Snæfell, Ak-
ureyri 352, Súlan, Akureyri 697,
Svanur, Akranesi 221, Sædís,
Akureyri 570, Sæfari, Súðavík
276, Sæfinnur, Akureyri 146,
Sæhrímnir, Þingeyri 1636, Sæ-
rún, Siglufirði 490, Valbjörn,
ísafirði 434, Valur, Akranesi,
130, Valþór, Seyðisfirði, 972,
Víðir, Eskifirði 1124, Viktoría,
Rvík 909, Vilborg, Rvík 1013,
Vísir, Keflavík 1568, Þorsteinn,
Reykjavík 624, Þorsteinn, Dal-
vík 264.
>
Mótorbátar (2 um nót):
Arngr. Jónsson/Baldvin Þor-
valdsson 106, Ásdís/Hafdís' 268,
Barði/Pétur Jónsson 205, Frigg/
Guðmundur 134, Freyj a/Hilmir
124, Gunnar Páls/Vestri 586,
Erfiðleikar við vöruútveganir.
Fljótt á litið hefði mátt búast
við að á árinu 1946 yrði auðveld-
ara um vöruútveganir en á
stríðsárunum, en því miður hefir
þetta ekki reynzt svo. ,
Það tók bæði Ameríkumenn
og Breta nokkurn tíma að breyta
verksmiðjum sínum í fyrra horf,
og hvað Ameríkumenn snertir,
þá gerðu tíð verkföll á síðast-
liðnu ári sitt til að tefja fyrir
því, að hægt væri að ná þeim
afköstum í framleiðslunni, .sem
annars hefði reynzt auðvelt og
gert hafði verið ráð fyrir. Hjá
Bretum hefir framleiðslan yf-
irleitt gengið betur að mörgu
leyti, en þeir hafa í mörg horn
að líta með sína framleiðslu og
hefir útflutningur þeirra á
mörgum vörutegundum verið
bundinn við gamla kvóta. Eins
og vitað er, stóðu aðrar Evrópu-
þjóðir mjög illa að vígi í styrj-
aldarlok með framleiðslu á öll-
um vörum, vegna algerrar eyði-
leggingar á verksmiðjum og'
tækjum, enda er ástandið þann-
ig enn, að ekki eru fáanlegar á
meginlandi Evrópu, nema ein-
staka vörutegundir, og mun að
þeim vikið síðar,
Fulyrða má, að ástandið eftir
"tyrjöidina, þar sem meiri eft-
írspurn er eftir vörum en fram-
boð, hafi haft í för með sér s:-
fellda verðhækkun á svo að
segja öllum aðfluttum vörum.
Þó er ætlað, að t. d. í Bánda-
rikjunum hafi vöruverð nú náð
hámarki sínu og muni fara
iækkandi úr þessu nema ef
uppskerubrestur kynni að valda
þvi, að núverandi verðiag héld-
ist, eða hækkaði á mat- og fóð-
urvörum.
Skipting innflutning'sins eftir
löndum.
Á árinu 1946 voru — eins og á
styrjaldarárunum — mat- og
fóðurvörur, s. s. rúgmjöl, hveiti,
haframjöl, maísmjöl, hænsna-
fóður o. f 1., fluttar inn frá Can-
ada, sykur frá Bandaríkjunum
og kaffi frá Braziliu. Byggingar-
vörur — smærri og stærri —
voru aftur á móti að mestu leyti
fluttar inn frá Ævrópu, þ. e. frá
Bretlandi, Belgíu, Svíþjóð og
Rússlandi. Mjög takmarkaö
magn af timbri fékkst frá Sví-
þjóð síðastl. ár, eða til sam-
bandsfélaganna 655 stdr. — En
eins og mönnum er kunnugt,
var i fyrsta sinn gerður vöru-
skiptasamningur við Sóvétríkin
og átti ísland að fá í vöruskipt-
um 10.000 stdr. af timbri, en af
Skip sekkur
Það óhapp vildi til fyrir Norð-
urlandi á laugardaginn, að ms.
Snerrir sökk, er það var að síld-
veiðum.
Snerrir, er áður hét Skelj-
ungur og var i olíuílutningum
fyrir Shell, enda eign þess fé-
lags, var búinn að fá í sig all-
mikið af síld, eða um 1500 mál,
þegar óstöðvandi leki kom
skyndilega að honum. Varð
ekki við neitt ráðið og sökk
skipið á stuttum tíma.
Snerrir var staddur á Skaga-
grunni, þegar þetta vildi til.
Skipverjar björguðust allir, en
misstu eigur sínar. Voru þeir
fluttir hingað suður á sunnu-
daginn og munu sjópróf i mál-
inu fara fram hér i Reykjavík.
Skipstjóri Snerris heitir Jón
Sigurðsson,
Helgi Þorsteinsson.
þessu magni mun ekki hafa
komið til landsins nema ca.
8.500 stdr., og var sambandsfé-
lögunum aðeins úthlutað 1.600
stdr. af því. Aftur á móti reynd-
ist enn örðugra um útvegun ým-
issa annarra byggingarvara, s. s.
þakjárns, steypustyrktarjárns,
vatnsleiðsluröra o. fl. og má bú-
ast við vöntun á þessum vörum
á meðan endurbygging stendur
yfir á allri þeirri eyðileggingu,
sem átti sér stað á stríðsárunum.
Það af búsáhöldum, sem tókst
að útvega á árinu, kom mest-
megnis frá Bretlandi og Svíþjóð,
en sökum takmarkaðra af-
greiðslumöguleika frá þessum
löndum, kom minna til félag-
anna en æskilegt hefði verið
Eins og næsta ár á undan,
starfaði Samband vefnaðarvöru-
innflytjenda, sem upphaflega
var stofnað með það fyrir aug-
um að kaupa sameiginlega vefn-
aðarvörur frá Bandaríkjunum,
en leyfisveitingar þaðan voru
mjög takmarkaðar mest allt ár-
ið og þar af leiðandi kom mjög
lítið af vefnaðarvörum til skipta.
Það var því mjög lítið um þessa
vörutegund allt árið, því af-
greiðsla frá Bretlandi var ein-
göngu miðuð við gamla kvóta
og því alveg hverfandi.
Af skófatnaði var flutt tals-
vert inn frá Bandaríkjunum, en
síðari hluta ársins var tekið fyrir
leyfisveitingar þaðan og voru
innkaup þegar hafin annars
(Framhald á 4. síðu)
Gestur fær verðlaun
Stjórn Landbúnaðarsýningar-
innar ákvað að sæma sérstökum
heiðurslaunum þann sýningar-
gest, er yrði fimmtíuþúsundasti
gesturinn, Á laugardaginn kl. 5
mín. yfir tvö, var sú tala fyllt.
Það var Erlendur Árnason bóndi
að Skíðbakka í Landeyjum, sem
hlaut verðlaunin. Var það vand-
aður borðbúnaður fyrir 6 manns
í fallegum kassa, svo og hand-
málaður diskur úr íslenzkum
leir. Kristjón Kristjónsson fram-
kvæmdastjóri sýningarinnar af-
henti þessa muni um leið og Er-
lendur gekk inn um hlið sýning-
arinnar.