Tíminn - 30.07.1947, Blaðsíða 3

126. blað
g óliw iniðvikudaginn 30. jiíll 1947
3
SNORRAHÁTÍÐlN í Reykholti og
koma tiginna og mikils virta norskra
vina með .með veglega gjöf handa ís-
lendingum er einn merkilegasti at-
burður í sögu íslenzku þjóðarinnar á
seinni ' ár.um og koma norsku gest-
anna vafalaust merkilegasta vináttu-
heimsókn, er við höfum hlotið. —
Minnismerki Snorra Sturlusonar mun
ekki aðeins minna á hinn merkileg-
asta norraenan rithöfund á,.fornri tíð,
sem við eigum að þakka ómetanlagan
menningararf, heldur einnig tákn um
vináttu tveggja frjálsra frændþjóða á
nýjum tíma, og það eigum við Norð-
mönnum að þakka. Gjöfin sjálf, stytt-
an af Snorra, er ekki hið þýðingav-
mesta heldur það vinarþel og höfð-
ingslund, sem fram kom í heimsókn
Norðmanna og við afhendingu gjaf-
arinnar, og þótt við höfum reynt að
taka á móti gestunum eins vel og
okkur var, framast u.nnt,.- er þakklætf
okkar meira en svo, að við höfum
getað sýnt það eins vel og við vild-
um, og það munum við aldrei geta.
ÍSLENZK NÁTTÚRA lagðist líka á
eitt með okkur um móttökurnar. Hér
á Suðurlandi höfðu gengið sífelldar
rigningar dagana áður en gestirnir
komu. En daginn, sem þeir'komu birti
til, og sólin ljómaði á ný,- Síðan kom
hver dagurinn öðrum fegurri og hélzt
góðviðrið alla hátíðavikuna. Gestirnir
fengu því að sjá landið í fegursta
skarti og gátu notið íslenzkrar sum-
arblíðu, eins og hún er bezt. En svo
brá unáarlega við, að daginn, sem
þeir fóru var bjart fram yfir hádegi,
'en er Lyra lét úr höfn tók að þykkna
i lofti og rigndi um kvöldið, og síðan
hefir verið dimmt yfir. Það var engu
líkara, en hollvættir landsins hefðu
sent okkur þessa sólardaga gestavik-
unnar til þess, að við gætum fagnað
vinum okkar með öllu því bezta, sem
við áttum til. Að minnsta kosti var
þetta töiuvert eftirtektarvert.
ÞAÐ ER NÚ FARIÐ að tíðkast
mjög aö teknar séu kvikmyndir af
merki egum viðburðum, sem gerast,
og er það vel, því að þær geta orðið
merkilegar og skemmtilegar heimildir
fyrir síðari tíma og einnig til yndis
og fróðleiks fyrir þá, sem ekki hafa
getaö veriö viðstaddir. En ok-kur skort-
ir enn margs konar tækni í sambandi
við þessar kvikmyndatökur, einkum
framkölluniná, og hefir oft liðið lang-
ur tími frá atburðunum, þangað til
myndirnar voru sýndar. Én nú hefir
brugðið svo við, að kvikmynd, sem
Óskar Gíslason, ljósmyndari tók af
Snorrahátíðinni og heimsókn norsku
gestanna, er nú til sýnis í Tjarnar-
.bíó. ?em .aukamynd, aðeins fáum dög-
eftir þessa atburði. Er það óveniulega
fljótt o gvert þess, að á því sé vakin
athygli. Myndin er allgóð og skpmmti-
jeg og jafnt til yndis fyrir þá, sem
-áttu því láni að fagna aö vera á ,há-
tíðinni, og hina, senr ekki gátu komið
því við.
EN EITT OG ANNAÐ mætti þó
betur fara í þessari kvikmynd. Eink-
um kemur hljómlistin, sem með
myndinni er, ýmsum kynlega og kát-
}ega fyrir éyfu og virðist töluvert
undarléga vaiin viS- efni mýndarinn-
ár. Þetta eru íslenzk kórlög valin af
einkennilegu og undarlegu handahófi,
en þar heyrist ékkert.af þeirri hijóm-
list, sem höfð' váy- um hönd á hátíð-
inni, og hefði það þó átt að vera í
lófa lagið. Þar eru til dæmis aldréi
rleiknir þjóðsöngvar Norðmanna og ís-
lendinga.
Lögin nreð myndinni virðast ekki
valin með nokkru tilliti til þess, sem
,er. að gerast, . og. hljóma stundum
fáránlega og jafnvel ósmekklega við
atburðina. Þegar Lyra leggur aó
bryggju og eins er norski rikisarfinn
gengur á land er sungiö af miklum
móð lagið: „Þú komst i hlaöið á
hvítuvi , pg- „finnst / 'jhfér það
harla óyiðeigandi að heilsa hinum
tignu gestum, sem komið hafa um
langan sjóveg. með þessum munar-
blíðu og\ hálfvæmnu ástavísum, jafn-
.vel' þótt 'Jjag ,og. ljóð sé, ékki. ósnoturt.
Vona ég að svo hafi ekki verið í
raunveruleikanum.
NOKKRU SEINNA í MYNDINNI,
er rikisarfinn afhjúpar Snorra-
líkneskið kveður við fjörleg drykkju-
vísa, og þegar íslenzki forsætisráð-
herrann stígur í stólinn, glymur við
„Hœ, tröllum á meöan viö tórum",
og er engu líkara en hann syngi þetta,
þar jsem myndip sjálf. er þögul. Þetta
er dálítið skrítin og skemmtileg til-
viljun, því að í raun og veru eru
þetta dagsönn .og hárrétt einkunnar-
orð yíir íslenzkt stjórnarfar á undan-
förnúm missirum ,þótt ef til vill hefði
verið enn ríkari ástæða til að leggja
þau öðrum forsætisráðherra í munn.
En svona sýnir hendingin mönnum
stundum óvægilega ' framan í sjálfá
sig. En hvað ætlum við annars að
„tralla". lengi?
ERLENDAR íÞRÓTTAHEIMSÓKN-
IR eru tíðar um þessar mundir, og
við keppum án afláts við erlenda í-
þróttakappa. Einkum hafa knatt-
spyrnumennirnir okkar verið drjúgir
með sig og stefnt ringað mörgum er-
lendum úrvalsliðum til þess að
„keppa" við. Raunar finnst mörgum
aö rétt væri að kalla þessar viður-
eignir einhverjú öðru nafni. Annars
held ég, að knattspyrnumennirnir
okkar hafi aðeins gott af þessari
„burstun" og hún geti ynmpt þá á
að æfa sig betur en berast minna á.
Annars er nú; alnjennur áhugi vakn-
aður fyrir því, aö við bjóðum Græn-
lendingum hingaö næst til knatt-
spyrnukeppni. Það er afar snjöll upp-
..ástunga ;.og;-, keinst -yonandi brátt í
framkvæmb , til vill gefst mönn-
um þá -færí- á aö,-sjá - „spehnandi
keppni". — Krummi.
bandi við hana. Gistihúsið ræð-
nr yfir allstóru hverfi einfaldra
smáhýsa, sem eru leigð fjöl-
skyldum ■ yfir sumarmánuðina-
Gistihúsið og sundlaugin eru
aðeins opin þá sumaarmánuð-
ina, þegar ferðahiannastraum-
urinh til Gotlands er mestur.
Hann eykst meö ári hverju og
komu þangaö um 60 þús. manns
á, þremur mánuðum síðastliöið
:súmar. Þar er mjög sumarfag-
urt yegna hin.s. fjölskrúðuga
jurtalífs, veðráttan er þægileg,
baðskilyröin góö og sögufrægð-
in dregur menn til síh. Á sumr-
’ in er sólríkará á Gótlaridi' en
annars staðar í Svíþjóö, -en hit-
ar eru þó §jaldan mjög miklir.
Síðar um daginn var ekið viöa
úm Gotiand og staldrað við á
nokkrum kirkjustööum. Á Got-
landi eru rúmlega 90 kirkj ur og
eru allar byggöar fyrir 1361.
Þær, eru flestar furðustórar og
íburðarmiklir, en mörgum skart-
gripúm þeirra hefir þó verið
stolið. Þær bera hinni gömlu
velmegun Gotlendinga órækt
vitni.
,;Lífvörður bóndans“.
Landslag á Gotlandi ef frem-
ur tilbreytingalítið, . eins og
nokkuð má marka á því, að
meðalhæð landsins er 25 m. yf-jr
sjávarmál og hæsta fjallið, ef
fjall skyldi kaila, er 83 m. Skóg-
ur er þar minni og gisnari en
á meginlandi Svíþjóðar- Hanri
hefir verið höggvinn úr hófi
fram fyrr á öldum, en nú er
unnið að því að auka hann, þvi
að ella er talin hætta á upp-;
blæstri. Svo þýðingarmikill ér
skógurinn talinn tii varnar gegn
uppblæstri, að Gotlendingar
kalla hann stundum „Íífvörð
bóndans" og gamail málsháttur
þeirra ségir, aö „mikið skógar-;
högg geri 'forledranna ríka, én
börnin fátæk‘. Byggðin er þétt-
ust inn til landsins, því.að.þar
er j arðvegurinn frósamastur, eri
yfirleitt er strjálbýlt með
ströndum fram, nema þar serp
fiskiþorp eru, því að jarðvégur
er þar ófrjór.
Atvinnulíf Gotlendinga.
Vistay er eini stórbærinn á
Gotlandi og búa þar um 14 þús.
.nianns. Meginhluti íbúanna sem
eru um 60 þús., býr í sveitum
og , er landbúnaðurinn . lang-
stærsti • atvinnuvegurinn. Ðúin
'eru yfirléitt heldur lítil og stór-
(Framhald á.4. síðu)
'------—-------------------—~-------------------------
Erich Kástner:
Gestir í Miklagarði
gefin og manni gefin Vínarfrú, hann í stiganum, því
að hana langaði til að vita, hvað milljónamæringurinn
væri gamall. ., .. ..
En Kúhne vúr svo' dónaregur, að hann sneri bara
við og hljóp til Polters. Hann var þá að selja póst-
kort, svo að gistihússtjórinn varð að bíða, þó að hon-
um væri mikið niðri fyrir. Loks' komst hann þó að.
— Hreinn og beinn bölvaður skepnuskapur, sagði
Karl hinn hugumstóri. Hvernig vita gestirnir þetta?
Einhver af starfsfólkinu hlýtur að hafa sagt frá þessu.
— Nei — ek'ki neinn af starfsfólkinu, svaraði Polter.
Það var Kejjjer barón.
— En hvérnig vissi þá Keller barón þettá?
— Auðvitáð sagði ég honum það, ’sagði Polter. En
-. / \ .. 'v'
ég bað hann stranglega fyrir það'.
■— Þér vitið þó eins vel og ég, hve lausmáll hann
er, sagði Kúhne fokvondur.
— Þess vegna sagði ég honum það, sagði Polter
gamli.
Gistihússtjórinn hafði óþvegin svör á takteinum.
En þá kom.herra Bryan aðvífandi, allur fannbarinn
og með ísdröngla í skegginu, og vildi- fáúykla, blöð og
bréf. Polter gamli var jafnvel enn svifaseinni en
venjulega..
Rekistefnán hélt áfram, þegar herra Bryan var
farinn.
1 11
— Eruð þér genginn af vitinu, maður? sagði Kúhne.
— Nei, svaraði Þolter, dró upp vasabókina sína og
krotaði eitthvað sér til minins.
Karl hinn hugumstóri tók andköf.
—- Vilduö þér ekki gera ’svo vel að svara mér? sagði
hann.
Polter rétti úr sér. Hann var stærri en Kúhne. Samt
sem áður var hann enn minni mað'ur. En skrifstofu- '
kytran hans var upphækkuð. Það var kannske þess
vegna, sem hann var svo strangur. Hann hefði ef til
vill orðið allt annar maður, ef hann hefði ekki notið
þessa palls.
— Föstu gestirnir okkar verða að vita sannleikann,
sag'ði hann. Um það veröur ekki deilt. Loftvogin er fall-
andi, og fólk hefir allt á hornum sér, þegar það kemst
ekki á skíði. En það er góð tilbreyting að komu þessa
undarlega milljónamærings. í öðru lagi þurfum við að
koma í veg fy.rir hugsanlegar kærur. Gestirnir hefðu
kannske reynt að neyða hann til þess að fara héðan, ,
ef þeir hefðu ekki vitað, aö hann var milljónamær-
ingur. Hver veit, hvaða voði gistihúsinu gæti stafað
af því? Hvað geta ekki auðkýfingar gert?
Karl hinn hugumstóri svaraði ekki. Hann skálm-
aði brott. En Polter bauð skíðanemendunum, sem
voru að koma, gott kvöld. Murner Alois, skíðakenn-
arinn, hafði látið þá renna sér alla leið ofan af Pich-
elstein niður að St. Kilian. En flokkurinn hafði samt
ekki náð i síðasta vagninn þaðan, þvi að di Fiórí hafði
orðið það á að villast inn í skóginn. Hún hafði þó
ekki beinbrotið sig eða neitt þess háttar, en aftur á
móti hafði blessuð frúin farið að gráta, þegar hún varð
þess vör, að-hitt fólkið var horfið. Og nú var allur hóp-
urinn daúðþréyttur eftir þessa löngu ferð.
Murner Alois deplaði augunum framan í Polter, og
Polter kinkaði kolli í laumi. Þir voru ásáttir um það'
—• þetta aumingja fólk átti sér aöeins eina afsökun.
Þaö var ríkt.
En það var líka fullgild afsökun.
;t SJÖTTI KAFLI.
Tvöfaldur misskilningur
Kvöldlestin frá Múnchen nam staðar í Bruckbeuren.
Um fjörutíú menn klöngruðust út úr henni og sukku
upp í hnésbæ’tur í nýfallinn snjó. Þeir lilógu. Koffortin
. voru tekin úr farangursvagninum. Og lestin hélt
áfram. Burðarkarlar, bílstjórar og vikadrengir hirtu
farangurinn og báru hann út á torgiö. Gestirnir skálm-
uðu á eftir þeim og flykktust upp í vagnana og sleðana,
sem biðu þeirra.
Jóhann Kesselhuth frá Berlín leit áhyggjuaugum á
roskinn mann, fátæklega búinn, sem stóð einn sér í
hnédjúpúm snjónum og; burðað’ist með gamla og
skaddaða, tágakistu. :j
— Ætliö þér í Miklagai'Ö? spurði einn bílstjórinn.
Kesselhuth steig hikanöi upp í vagninn. Flautur
gullu, og svipur smullu.
Fátæklegi maðurinn varð einn eftir. Hann glápti
upp í himininn og brosti ankannalega, dró andann
djúpt og sveiflaði kistunni upp á vinstri öxlina. Svo j
, arkaði hann af stað upp þorpsgötuna. Hvergi sást ;
votta fyrir gangstétt né akbraut, því að allt var hulið
snjó. Fyrst reyndi gamli maöurinn að þræða hjólför
bílanna. En hann hrasaði. Þá özlaði hann út í snjóinn.
Hann ætlaði sýnilega að komast leiðar sinnar, hvað
sem taútaöi. Og hann var ekki áhyggjufyllri en það,
að hann blistraði fjörugt lag.
Útvegum með stuttum fyrirvara
rigidaire
kæliskápa
frá Ameríku,
gegn gjaldeyris- og innflutnlngsleyfiim.
Samband ísl. samvinnufálaga
Innilega þakka ég öllum þeim er glöddu mig á sextugs-
afmæli mínu þann 9. júlí, með heimsóknum, gjöfum og
heillaóskaskeytum.
Guð blessi ykkúr öll.
HELGA EGGERTSDÓTTIR,
MELUM.
Framhaldsnám
Fræðsluráð Reykjavíkur hefir í hug að halda
uppi framhaldskennslu fyrir þau börn, sem luku
fullnðarprófi sl. vor, en haia ekki fengið loforð
um skólavist næsta vetur.
Þeir, sem óska að njóta þessarar kennslu sendi
skriflega umsókn fyrir 20. ágúst til fræðslufulltrúa
Reykjavíkur Hafnarstræti 20.
Fræðsluráð Reykjavíkur
Við þökkum hjartanlega Kaupfélagi Vestur-Húnvetn-
inga á Hvammstanga fyrir 4 daga ánægjulega skemmti-
ferð, svo og þökkum við Húnvetningafélaginu í Reykjavík
hið skemmtilegasta kaffisamsæti, ásamt öllum öðrum er
sýndu okkur gestrisni og góðvild.
♦
KONUR FRÁ HVAMMSTANGA.
JÚLÍ 1947.
Reikningar á
Landbunaðarsýninguna
j Þeir sem eiga kröfur á okkur, eru vinsamlega beðnir
að framvísa reikningum á skrifstofunni í Kirkju-
stræti 10, eigi síðar en föstudaginn 1. ágúst n.k.
\
| Landbúnaðarsýningin
w'rv'r'rv'r ▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼▼ „
Siáturfélag Suðurlands
Reykjavík. Sími 1249. Símnefni: Sláturfélag
Reyklms. -— Frystihús.
Aiðursuðuverksmiðja. — Bjúgnagerð.
Framleiðir og selur í heildsölu og smásölu: Niður-
soöið kjöt og fiskmeti, fjölbreytt úrval. Bjúgu og alls
konar áskurö á brauð, mest og bezt úrval á landinu.
/
Hangikjöt, ávallt nýreykt, viðurkemit fyrir gæði
Frosið köt alls konar, fryst og geymt í vélfrystihúsi
eftir fyilstu nútímakröfum.
Verðskrár sendar eftir óskum, og pantanir afgreiddar
um allt land.
UTBREIÐIÐ TIMANN