Tíminn - 12.08.1947, Blaðsíða 3

144. blað
þrlðjjwdagiim 13. ágúst 1947
3
Hrossin á landbúnaöarsýningunni
r-
t.
Runólfur SVeinsson sand-
græðslustjóri skrifar í 122. tlb.
Tímans um verðlaunahross á
Landbúnaðarsýningunni og út
frá því nokkur orð um hrossa-
eign þessarar þjóðar. Sann-
leiksgildi lýsinga hans á hross-
unum læt ég óumtalað, hafði
ekki tækifæri til að sjá þau, en
gaman þætti mér að sjá sund-
urliðaðan reikning hans yfir
gagn og skaða af ísl. hrossum.
Hér á landi munu vera um 6000
býli. Ef maður gerir ráð fyrir
þremur til fjórum hrossum á bæ
til allar hestavinnu mun það
naumast of í lagt, að minnsta
kosti þegar litið er á bilanir
þær, sem orðið hafa á hreyfil-
tækjum í landbúnaðarvinnu
engu aíður hjá búfíræðingum
en öðrum, og gerir þá sá hrossa-
stóll um 20000 hross. Geri mað-
ur sér ennfremur von um 15
ára starfsæfi hvers þeirra að
jafnaði — en það mun nú full
freklega tiltekið — þá þarf með
sennilegum vanhöldum (folöld
köfnuð í belg eða köstuð í gjót-
ur, hrossasótt o fl.) 1500 merar
til þeirrar framleiðslu. Trippin
í uppeldi til fimm vetra aldurs
verða þá um 7000. Með þessum
hætti má fá tölu nauðsynleg-
ustu vinnuhrossa niður í 20000
+ 1500 4 7000 = 28500. Senni-
legri ta'.a er 30000.
Þá er eftir allt, sém þarf til
slátrunar en það hefir sum ár-
in farið upp i 10000 hross á ári.
Til þess að fylla þá hít þarf
naumast minna enn 12000 mer-
ar, og með því nú að þau hross
eru drepin á öllum a’.dri, reikna
ég með meðalaldri þriggja vetra
og eru þá í gangi full 30000
hross þess vegna á hverjum
tíma.
Niðurstaða mín verður þann-
ig þessi: Tamin hross 20000 (öll
nauðsynleg), þeim til viðhalds
(trippi) 7000 (öll nauðsynleg)
og mæður þeirra 1!500 (allar
nauðsj'nlegar), ennfremur:
sláturhross á ári 10000 (öll að
gagni), þeim til viðhalds
(trippi) 30000 (öll að gangi) og
mæður þeirra 12000. Samtals
80500 hross.
En sandgræðslustjórinn telur
hrossin 70000 i grein sinni og
þykir of mikið.
Nú myndi einhver þeirra
manna, — en slíkir finnast, —
sem enga skepnu geta vitað
nema beljur einar, finna sér
það til í þessum líkindareikn-
ingi mínum að mæðurnar væru
oftaldar og gætu falizt í hinum
liðunum. Færi þá mjög að nálg-
ast útreikningur minn og sand-
græðslustjórans, eftir yrði til
sundurþykkju helzt þáð, að ég
tel þessi hross öll til gagns, en
hann telur þau „engum til
gagns, en oftast öllum til ó- J
gagns“. Samt hefi ég sleppt J
öllum skemmtihrossum i borg
og byggð og læt ég það svo vera
til þess að gefa einhverja for-
gjöf í taflinu. Eru þeir hestar
þó fjarri því að vera ónytju-
gripir nema allir kyrrsetumenn-
irnir, sem hafa þá sér til heilsu-
bótar og gleði séu fyrst taldir
verðlausir með öllu og gleðin
af reiðhesti allri annarri gleði
verri og engu verði gjaldandi.
Menn, sem komnir eru yfir '
miðjan aldur hafa fjölmargir J
þá skoðun byggða á minni sínu 1
um beztu hesta fyrr og nú, að j
mjög hafi hrakað afköstum *
hrossa síðan ráðunautar fóru j
að fjalla um þau mál. [
Nær er mér að halda þetta í
rétt vera, enda að vonum. —
Hestamaður hefir enginn komið
að þeim málum, sá er góður
væri nema Th. Arnbjörnsson
og honum má að miklu þakka
hve lengi Skarðs-Nasa naut við
og þá um leið kynsældar hans,
sem er skilyrðið fyrir miklu af
þeirri festu, sem er í hrossa-
kynjum í uppsveitum Árnes-
sýslu.
Það er þessi reynsla en ekki
meramont húnvetnskt eða
skagfirzkt, sem mun vera or-
sökin til að þær sýslur tvær
sendu ekki góðhross í langan
hrakning til Reykjavíkur undir
dóm þeirra manna, sem afsak-
anlegt var að vantreysta. Og —
hvað hafa Rangvellingar unnið
til að mega ekki fylla hina van-
heilögu þrenningu? Er það
þetta, að þeir eru Sunnlending-
ar?
Mér gæti eftir sýningarsókn
þeirra og kynningu við þá kom-
ið til hugar að þeir hefðu þrátt
fyrir ærinn útigang, verið
hestelskari en svo að níða
skepnur sínar á slíku og láta
níða þær f>rir sér. En það þyk-
ir mönnum reynsla á komin,
aö dómar á hrossasýningum
byggist meira á skrautfóðrun
en sköpunarlagi og svip hross-
anna og nærgætni dómara um
eðli allt.
Eitt má ég að lokum þakka í
grein sandgræðslustjóra og það
er orðið purka haft um Snældu
mína. Purka þýðir gylta. Þar
hefir Runólfur, þótt aldrei sæi
hann merina, hitt á að benda
á einkenni, sem vel má fylgja
hverri lýsingu af hryssunni hvar
sem er. Hún var holdastál og
hrossa þrifabezt í húsi og haga.
Hitt má vera að kunnugum
hafi löngum gleymzt öll líking
við svín þegar til verka hennar
kom, hvort heldur var að sjá
eða reyna sjálfur.
Sigurður Jónsson
frá Brún.
vona, að hann komi heim áður
en hann verður sendur út úr
landinu".
Þaö var mjög hljótt í húsinu
— og það var eins og hún yrði
sjálf svo hljóð er hún sagði
þetta.
„Éruð þið einar hér núna?"
„Já, hún átiti eldaú dóttur,
sem var i háskóla og var þar
í heimavist með hvítum stúlk-
um“. Ég bað hana að sýna mér
mynd af henni. Þær sýndu mér
innrammaða ljósmynd af mjög
fallegri stúlku.
„En hvað þið eruð falleg
fjölskylda“, varð mér að orði.
Þær brostu eins og þær heföu
oft heyrt þetta áður.
Við fengum te, og meðan við
drukkum ræddum við um
Evrópuferð, sem maður hennar
hafði farið til þess að fullnema
sig í læknisfræði.
„Hveirs vegna fór hann til
Evrópu“, spurði ég.
Það brá skugga yfir hið
falega andlit konunnar. „Það
er auðveldara fyrir okkur þar“,
sagði hún, en bætti svo við.
„Við efuðumst um, hvort okkur
yrði ley'ft að vinna það sama
hér eins og þar.“
Framh.
Auglýsing
Rauður hestur tapaðist um
miðjan júní frá Neðri-Hjarð-
ardal í Dýrafirði. Mark: fjöður
framan bæði. — Óafrakaður,
járnaður.
Verði einhver hestsins var, er
hann beðinn að gera undirrit-
uðum aðvart.
Símstöð Gemlufall.
Jóhaimes Davíðsson. -
Erich Kástner:
Gestir í Miklagarði
p
mínar eru ekki svo slakar — ef hann aðeins gefur sér
tíma til þess að kynnast þeim. Ég hefi að minnsta
kosti tröllatrú á þeim sjálfur. En má ég nú ekki skrifa
móður minni strax?
— Jú — gerið svo vel, svaraði Kesselhuth. Og skilið
kveðju minni til móður yðar.
— Það er nú kona, sem vert er um að tala, sagði
Hagedorn um leið og hann skundaði brott. En eftir á
að hyggja, sagði hann og sneri sér við í dyrum — eru
kettir í herberginu yðar?
— Ekki hefi ég orðið þess var, svaraði hinn. Ég þyk-
ist geta fullyrt, að svo sé ekki.
Hagedorn hljóp beint í flasið á frú Kasparíus í for-
dyrinu. Hún var komin í loðkápu og fóðraða hlífðar-
skó. í fylgd með henni var Lenz listmunasali, einnig
í loðkápu.
— Viljið þér ekki koma líka? spurði frúin. Við ætl-
um yfir í dansskálann. — Má ég kynna herrana? —
Doktor Hagedorn — herra Lenz.
Þeir tókust í hendur. Ýstran á Lenz skalf.
— Þér komið auðvitað með, herra doktor, sagði
Lenz. Þessi fagra kona óskar þess heitast af öllu að
dansa við yður. Og hún er heit í dansi. En ég er þannig
vaxinn, að ég fer illa í fanginu á dansmey.
— Þér verðið að afsaka það, sagði ungi maðurinn,
að ég þarf nauðsynlega að skrifa bréf.
— Bréf er hægt að skrifa, hvenær sem er, sagði frú
Kaspar,us. En það er ekki hægt að dansa nema á
kvöldin.
— Bréfið verður að komast í póst strax í kvöld, sagði
Hagedorn. Það er leiðinlegt — en það er nauðsynlegt.
Frú Mallebré horfði löngunaraugum á eftir Hage-
dorn, þegar hann snaraðist inn. Hún hnippti í Keller
barón, og Keller barón spratt á fætur, gekk brosandi
í veginn fyrir unga manninn, kynnti sig og spurði:
— Má ég kynna yður fyrir heillandi konu?
— Þakka yður fyrir, svaraði Hagedorn, þótt gremjan
syði niðri í honum.
Keller settist, þegar hann hafði innt skyldu sína
af höndum, en Hagedorn tvísteig við borðið.
— Ég er hrædd um, að við séum að tefja fyrir yður,
sagði frú von Mallebré. Röddin var öllu dýpri en venju-
lega og ljómandi sparisvipur á andlitinu.
Keller brosti. Hann þekkti frú von Mallebré.
— Ég verð því miður að viðurkenna, áð þér hafið
getið yður rétt til, sagði Hagedorn. Bréfaskriftir •—
viðskipti...
— Þér eruð þó kominn hingað til þess að hvíla yður,
sagði frú Mallebré og hristi svarta lokkana.
— Það er misskilningur, sagði hann. Ég er kominn
hingað af því, að ég sigraði í verðlaunasamkeppni.
— Viljið þér ekki tylla yður hérna hjá okkur? sagði
frú Mallebré.
Allir gestirnir störðu á þau í mikilli eftirvæntingu.
— Þakka yður innilega fyrir, sagði Hagedorn. En ég
verð að flýta mér upp í herbergið mitt, kæra frú. Verið
þér sælar.
Keller barón hló.
— Þér hefðuð ekki þurft að flýta yður svona aö
borða, sagði hann.
Frú Mallebré tók upp spegil og skoðaði andlitið á
sér vandléga. Síöan púðraöi hún á sér nefiö eftir vand-
lega íhugun.
— Við sjáum nú til, sagöi hún þurrlega.
Þeir Hagedorn og Schulze mættust í stiganum.
— Ég er að krókna úr kulda, sagði Schulze. Er her-
bergið yðar líka óupphitað?
— Nei — siður en svo, sagði Hagedorn. Viljið þér
líta inn? Ég ætla að skrífa móður minni bréf. — Hvaöa
láni haldið þér annars, að ég hafi orðið fyrir. Upp á
því getið þér áreiðanlega ekki getið. — Ég hefi talað
við mann, sem nauðþekkir Tobler gamla leyndarráð
og talar meira að segja við hann daglega.
— Maður gæti freistazt til að halda, að þetta væru
ýkjur, sagði Schulze hvimandi.
Þeir urðu nú samferða inn í herbergi Hagedorns.
Hagedorn kveikti. Schulze ætlaði varla að trúa sínum
eigin augum. Hann var kominn inn i stóran sal með
persneskum gólfteppum, og til annarrar hliðar viö
hann var svefnherbergi og baðherbergi með hvítu
flísagólfi. Varla hafði þó verið svona mikill munur á
úrlausnum þeirra í verðlaunasamkeppninni!
— Viljið þér ekki drekka eitt glas með mér? spurði
ungi maðurinn.
Hann beið ekki eftir svari, heldur hellti frönsku
konjakki í tvö glös. Síðan skáluðu þeir.
í þessari andrá var drepið á dyrnar.
— Kom inn, hrópaði Hagedorn.
Þetta var þernan.
— Ég ætlaði aðeins að spyrja, hvort doktorinn kysi
að ganga strax til sængur. Það er viðvíkjandi múr-
steininum.
Hagedorn hleypti brúnum.
— Viðvíkjandi hverju?
— Viðvíkjandi múrsteininum, endurtók stúlkan. Ég
Útvegum nicð stuttiim fyrírvara
ngidaire
kæliskápa
frá Ameríku,
^e^'n “ jalilevi'is- o"' mnflutiiliigsleyfiim.
Samband ísl. samvinnufélaga j

Dýrasýningin
Bta
í Orfirisey
Dausaó í kvöld frá kl. 10.
Tilkynning
frá Síldarverksmiðjum ríkisius
um verð á síldarmjöli
Ákveðið hefir verið, að verð á 1. flokks síldarmjöli á inn-
lendum markaði verði krónui' 82.57 per 100 kíló fob. verk-
smiðjuhöfn, ef mjölið er greitt og tekið' fyrir 15. septem-
ber næstkomandi. Sé mjölið ekki greitt og tekið fyrir þann
tima, bætast vextir og brunatryggingarkostnaður við
mjölverðið. Sé mjölið hinsvegar greitt fyrir 15. september,
en ekki tekið fyrir þann tíma, þá bætist aðeins bruna-
tryggingarkostnaður við. Allt mjöl verður að vera pantað
fyrir 30. september og greitt að fullu fyrir 1. nóvember
næstkomandi.
Pantanir óskast sendar oss sem fyrst.
Siglufirði 9. ágúst 1947.
Síldarverksmiðjur ríkisins
iitittixtxtttiiiiixitiiiixtxtxittxiittxtxxtxxtixittxttxxtxxitxxxiixttxtiitxtitxxxtttittxtixxiitiittiittit
::
AUGLÝSING
frá Viöskiptanefnd
Viðskiptanefndin vill hér með vekja athygli á því, að
vegna gjaldeyrisörðugleika eru engar líkur til þess að unnt
verði í náinni framtíð að veita gjaldeyrisleyfi til náms-
dvalar erlendis á sama hátt og verið hefir undanfarin ár.
Menn eru því alvarlega varaðir við því að innrita sig í
skóla erlendis án þess að hafa fyrirfram tryggt sér gjald-
eyrisleyfi.
Reykjavík, 8. ágúst 1947.
VIÐSKIPTANEFNDIN.
«
:s
::
1
1
s

♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦■
•♦♦♦♦♦♦*♦♦♦♦•
H
8
«
í:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::*-
AUGLÝSING
frá Vlðskfptanefnd
uan gjjaldeyrisleyfi til ferSalaga.
Viðskiptanefndin mun ekki sjá sér fært, vegna gjald-
eyrisörðugleika, að veita nein leyfi til ferðakostnaðar er-
lendis í náinni framtíð.
Er því algerlega þýðingarlaust að sækja um slík leyfi
til nefndarinnar nema um sé að ræða mjög aökallandi
fer'ðir í sambandi við markaðsleit eða viðskipti.
Reykjavík, 8. ágúst 1947.
VIÐSKIPTANEFNDIN.