Tíminn - 19.08.1947, Blaðsíða 3

148. blað
TÍMINN, þrigjjudaghui 19. ágúst 1947
MINNINGARORÐ:
Hjálmur Þorsteínsson
frá Hofstöðuiu í Stafholtstungum.
Hinn 11. júní s. 1. andaðist á komulag þeirra bræðra
Landakotsspítala eftir margra ' með ágætum.
væn
ára vanheilsu, Hjálmur Þor-
steinsson, fyrrum bóndi að Hof-
stöðum í Stafholtstungum.
Hann var fæddur að Örnólfs-
dal í Þverárhlíð. sonur Þorsteins
Hjálmssonar hreppsnefndar-
oddvita og bónda þar og konu
hans, Elínar Jónsdóttur Þórðar-
sonar bónda að Norðtungu, en
föðurafi Hjálms var Hjálmur
Pétursson frá Norðtungu, al-
þingismaður og bóndi að Hamri
í Þverárhlíð.
Hjálmur á Hofstöðum var því
ívímælalaust í báðar ættir kom-
inn af stórmerku bændafólki
þeirrar tíðar. Hann ólst upp í
Örnólfsdal fram yfir ferming-
araldur, ásamt tveim öðrum
sonum þeirra hjóna, þeim Árna
Þorsteinssyni, sem nú er starf-
andi í Reykjavík, og Jóni Þor-
steinssyni íþróttakennara.
Árið 1906 var mikið harðinda-
vor og Þorsteinn í Örnólfsdal,
sem jafnan hafði fóðrað búpen-
En vorið 1920 tók Hjálmar
Hofstaði alla til ábúðar og um
sama leyti kvæntist hann Stein-
unni Guðmundsdóttur pósts
Kristjánssonar bónda að
Sleggjulæk í Stafholtstungum,
dugnaðar- og myndarkonu. Þau
munu hafa eignazt níu börn,
ing sinn manna bezt, var einn ^ornung, sjö lifa, fimm
meðal þeirra mörgu, sem i það stúlkur og tveir piltar og dvelja
sinn sáu fram á heyþrot. Og þai gjj j Reykjavík. Það lætur því
sem óvæntur sölumöguleiki var ag jikuj^ ag hjónin á Hofstöð-
fyrir hendi, tók hann það íáð um, sem 0ftast voru því nær
að bregða búi og selja fénað emvirkjarj hvort á sínu starfs-
allan, því að hann gat ekki SVjg}; nafi ekki mátt unna sér
til þess hugsað að láta hann líða jangra hvílda, enda sýndi árang-
nauð fyrir fóðurskort. Kvaddi Urinn að svo var ekki. Ásamt
hann því dalinn, sem hann þyí ag t>æta jörðina var allt í
unni mjög, og sveit sína að fullu gtökustu reglusemi bæði utan
og öllu og fóru hjónin í hús- j-^cg 0g mnan. Menn og mál-
mennsku að Galtarholti í Borg- jeySingjar nutu hinnar mestu
arhreppi, en Hjálmur fór í árs- ^ ransnar, alltaf virtist tími og
vist til .sr. Jóhanns. Þorsteins- f0ng að taka á móti gestum,
sonar prests að Stafholti. Mun sem ag gargi bar> og svo mun
honum þá hafa komið til hugar, vart irafa verið lúinn ferða-
þar sem hann hafði nýlega lokið magur) ag eKici fyndi Aann
barnafræðslu, að afla sér und- hressingu í að ræða við hús-
irstöðu til staðgóðrar menntun- bóndann
ar, en þrátt fyrir betri hæfi- j En a .skammri stúndu skipast
leika hans en sumra annarra, yeður í lofti, eins og reiðarslag
sem þá götu ganga, hvarf hug- | kojn fregn til kunningja og
ur hans frá því, nema hvað, Vina> ag Hjálmur á Hofstöðum
hann síðar sat einn vetur í þessi dugmikli og v\iskiegi mað-
skólabekk á Hvítárbakka. 1 ur þV} nær g bezta skeiði lífsins
Það urðu önnur sterkari öfl se kominn á spítala, altekinn
og ástæður, .sem kölluðu sveita- af þeim sjúkdómi, .sem vart muni
drenginn til hinna venjulegu i fa,st bót á ráðin. Þetta urðu orð
starfa. Ekki undu Þorsteinn
Hjálmsson og kona hans lengi
í húsmennsku, þrátt fyrir þó
þeim muni ekki hafa fundizt
að þau hefðu minna frelsi í
Galtarholti en sú staða hafði
venjulegast að bjóða og vorið
1907 eða ári síðar en fyrr um
getur fengu þau til ábúðar Hof-
staði í Stafholtstungum, sem
var kirkjujörð frá Stafholti og
hófu þar búskap að nýju, og
og hvarf Hjálmur þá aftur heim
til foreldrahúsanna upp úr því.
Nokkru síðar voru margar
kirkjujarðir seldar og þar á
meðal Hofstaðir. Naut Hjálmur
þá ábúðarréttar föður síns og
gekk inn í kaupið. Þótti það í
mjög mikið ráðizt af efnalaus-
um ungling. Þó jörðin teldist
ekki dýr á nútíma mælikvarða
var þó þeim mun seinvirkara að
afla peninga, en honum varð
ekki skotaskuld úr því, og varð
mjög eftirsóttur liðsmaður,
bæði til sjós og lands, enda not-
aði hann sig óspart á þeim ár-
um, vann að túnasléttun heima
og heiman á vorin, eða öðru því,
sem vinnuveitandann fýsti að'
láta starfa, heyjaði á Hofsstöð-
um fyrir fénaði sínum um slátt-
inn og sótti sjó á vetrarvertíðum
og græddist því fé eftir ástæð-
um. Eftir að faðir hans dó,
byggði hann Árna bróður sín-
um jörðina, en hafði sjálfur sem
fyrr sömu íhlutun til grasnytja
og var orð á gert hvað sam-
Erich Kástner:
að sönnu, aðeins fékk hann
bata í bili, en veikleikinn endur-
tók sig og varð Hjálmur að
njóta sjúkravistar í annað sinn.
Þar sem honum varð ljóst að
starfskraftar hans voru að fullu
þrotnir, seldi hann jörð og bú
árið 1145 og fluttist fjölskyldan
til Reykjavíkur. En mitt í hin-
um stríðu þjáningum varð hann
fyrir þeirri sorg að missa konu
sína á s.l. ári.
Þessi er hin gamla og nýja
íslendingasaga. Hjálmur á Hof-
stöðum var fyrir ofan alla með-
almennsku, hann var ör í starfi
og ör í lund, kjark- og dreng
skaparmaöur, vel greindur og
hélt fast á málstað. Lét tví
mælalaust skoðun sína í ljós,
þar sem við átti hvort heldur
menn eða málefni áttu í hlut og
kunni þar á glögg skil. Allt bak-
tjaldamakk var honum fjarri
eða hvort heldur í orði eða verki
að taka þann kostinn að ganga
á bak og hlífa sér. Endurminn-
ingar um slíka menn verða
ávallt hollar og um leið ^lmenn
eftirsjá, þegar þeir hverfa af
.sjónarsviði frá ókláruðum verk-
efnum. Þó verður þarna sem
oftar sárastur söknuður meðal
nánustu aðstandenda svo sem
barna þess látna og aldraðrar
móður.
28/6. 1947.
Guðjón Jónsson
Hermundarstöðum.
Gestir í Miklagarði
Gestirnir hlógu. Frúrnar spruttu á fætur, þar á meðal
frú Kasparíus. Hún stefndi beint til Hagedorns. Frú
von Mallebré náfölnaði og greip um magann á sér. Svo
harkaði hún samt af sér og bauð Keller baróni upp.
— Nú duga engin undanbrögð lengur, sagði Schulze.
Frú Kasparíus hneigði sig af miklum yndisþokka og
mælti:
— Þér sjáið það sjálfur, herra doktor — mig um-
flýr enginn.
— En þú reiddir þig á fegurð þína og hóraðist upp
á frægð þína, tautaði Schulze, er virtist nákunnugur
öllum vísdómsorðum Ezekíels spámanns frá Kanaans-
landi. En frú Kasparíus frá Brimum heyrði þetta ekki,
þvi að hún var komin í dansinn með Hagedorn.
. Schulze stóð nú upp og reikaði fram í forsalinn.
Jóhann Kesselhuth kom í humátt á eftir honum.
Þeir settust, og Kesselhuth opnaði vindlahylkið sitt.
Jóhann bað þá um konjakk, svo reyktu þeir í mak-
indum.
— Við höfum þó kynnzt og það fyrsta kvöldið, sagði
Jóhann kotroskinn. Hvernig hefir mér annars tekizt?
Tobler leyndarráð hleypti í brúnirnar.
— Þér eruð bragðarefur, og eiginlega ætti ég að
segja yður upp tafarlaust, svaraði hann.
— Hvernig er herbergið yðar? spurði Jóhann.
— Dásamlegt, svaraði Tobler. Sólríkt og heilnæmt.
Jóhann dustaði af barminum á jakka leyndarráðs-
ins og strauk lófanum yfir öxlina.
— Hættið þessu, sagði Tobler lágum rómi. Eruð þér
genginn af göflunum?
— Nei — alls ekki, svarði Jóhann. En það gleður
mig stórlega að geta setið hér hjá yður. Það hryggir
mig aftur á móti að horfa á þessa larfa, sem þér eruð
i. Ég kem upp í herbergið yðar í fyrramálið og tek þar
til. Hvaða herbergi er það annars?
— Enga fjarstæðu, sagði Tobler hvössum rómi. Hvað
ætli fólkið hugsaði, ef það kæmi að gufuskipaeiganda
við þjónsstörf í herberginu mínu? Meðal annarra orða
— hvernig lízt yður á miljónamæringinn okkar?
— Hann er geðfelldasti náungi. Við munum una vel
saman — við þrír.
— Látið okkur fátæklingana afskiptalausa, sagði
leyndarráðið. Gefið yður að vetraríþróttunum og hugs-
ið um gufuskipafélagið yðar.
— Gistihússtjórinn heldur, að ég þekki Hagedorn,
en vilji bara ekki láta það vitnast, svaraði Jóhann.
Það mun því engan furða á því, þótt við gerum okkur
títt hvorum um annan. — Skórnir yðar eru óburstaðir,
bætti hann allt í einu við með sýnilegum áhyggjusvip.
— Skiptið yður ekki af því, sagði Tobler byrstur.
Dansfólkið klappaði eftir hvert lag, eins og það ætti
lífið að leysa.
Frú Kasparíus hallaði sér upp að Hagedorn og
hvíslaði:
— Þér dansið alveg guðdómlega. Hvað ætlið þér að
gera á morgun? Eruð þér duglegur skíðamaður?
Hann hristi höfuðið.
— Ég átti skíði, þegar ég var drengur. En nú er það
orðin of dýr íþrótt fyrir mig, sagði hann.
— Ættum við kannske að fara í sleðaferð? Til St.
Veit? Við förum með nesti með okkur.
— Ég hefi lofað að vera með tveimur kunningjum
minum.
— Segið þeim, að þér getið það ekki. Ég trúi því ekki,
að þér viljið heldur vera með þessari fuglahræðu, sem
þér voruð að tala við áðan, en jafn #skemmtilegri dömu
og mér.
— Ég er sjálfur eins og fuglahræða, sagði hann
reiðilega. Við Schulze stöndum á sömu tröppu í þjóð-
félagsstiganum.
Hún hló, eins og þættist vita betur.
— Æ, doktor — ég gleymi því alltaf, sagði hún. En
þér komið nú samt með mér til St. Veit — á hestasleða.
Hestarnir með klingjandi bjöllur, og nóg af hlýjum
teppum á sleðunum! Það gæti orðið skemmtileg ferð.
Lízt yður kannske ekki nógu vel á mig?
Og hún þrýsti sér enn betur upp að honum.
— O—jú, svaraði hann. En hvað liggur á?
Hún færði sig fjær honum og hleypti brúnum.
— Svona eru karlmennirnir alltaf, sagði hún. Ef
maður talar af einlægni, setja þeir bara upp hunds-
haus. — Við erum bæði ung, bætti hún við — okkur
lízt vel hvoru á annað. Hvers vegna þá að vera að þess-
um loddaraleik? Hefi ég kannske ekki rétt fyrir mér?
— Þér hafið rétt fyrir yður? svaraði Hagedorn um
leið og' hann leiddi hana að borði hennar. En hvað er
nú orðið af kunningjum mínum?
Og svo skálmaði hann brott.
Hagedorn létti, þegar hann fann vini sína.
— Þetta er kvenmaður, sem segir sex, sagði hann
um leið og hann settist. Hún ætti að stjórna riddara-
liðsdeild.
— Hún er of falleg til þess, sagði Schulze.
— Getur verið, sagði Hagedorn mæðulega. En ég segi
AUGLÝSING
frá viðsklptaiicfnd iim framlengingu og
skráningu á gjaldeyris- og
iiiiiflutiiingsleyfum.
Viðskiptanefnd hefir ákveðið að framlengingar-
beiðnir á öllum gjaldeyris- og innflutningsleyfum
og gjaldeyrisleyfum eingöngu, sem féllu úr gildi
fyrir 1. ágúst 1947, skuli afhentar skrifstofu nefnd-
arinnar, Skólavörðustíg 12, fyrir 23. ágúst 1947.
Beiðnum þessum skulu fylgja skriflegar skrýr-
ingar leyfishafa um það hvort vara hafi verið pönt-
uð samkvæmt leyfinu og á hvaða stigi kaupin séu.
Þessu til staðfestingar skulu fylg'ja skrifleg gögn
frá seljanda vörunnar.
Þá hefir nefndin einnig ákveðið að öll gild gjald-
eyris- og innflutningsleyfi og gjaldeyrisleyfi ein-
göngu, sem út voru gefin fyrir 1. ágúst 1947, skuli
afhent skrifstofu nefndarinnar til skrásetningar
fyrir 23. ágúst 1947. Leyfum þessum skulu fylgja
upplýsingar á sama hátt og að framan greinir um
framlengingarbeiðnir.
Þeir leyfishafar, sem hafa lagt leyfi sín inn til
bankanna, en ekki fengið þau afgreidd, þurfa að fá
leyfin afhent og senda þau nefndinni.
Mönnum er ennfremur bent á að fá stimplað á
" leyfin hjá viðkomandi banka hvenær leyfin voru
fyrst lögð inn til bankans.
Leyfi, sem afhent eru sk^ifstofu nefndarinnar
eftir 23. ágúst 1947, verða ekki framlengd, og er
þýðingarlaust að senda þau nefndinni eftir þann
tím^.
Reykjavík, 16. ágúst 1947.
VIÐSKIPTANEFNDIN.
Augtýsing
fi'á viðskiptanefnd una framlcngingii og'
skráiaiaag'n g'jjaldcyris- og'
iimflutningsleyfa.
Athygli innflytjenda og annarra leyfishafa er
vakin á auglýsingu viðskiptanefndarinnar dags. 16.
ágúst, en samkvæmt henni eiga öll gjaldeyris- og
innflutningsleyfi og gjaldeyrisleyfi eingöngu að af-
hendast skrifstofu nefndarinnar fyrir 23. ágúst
næstkomandi.
Leyfum, sem berast nefndinni eftir þann tíma,
verður ekki sinnt.
Reykjavík, 18. ágúst 1947.
VI»SKIPTAI\EFIVDIN.
* i
♦
é
♦
Auglýsing
frá viðskiptanefnd um veitiiig'u
gjaldeyris- og iiiiiflutningsleyfa.
Fyrst um sinn verða engin gjaldeyris- og inn-
flutningsleyfi veitt til vörukaupa.
Auglýst verður þegar veitingar hefjast að nýju.
Þýðingarlaust er því að senda nefndinni slikar leyf-
isumsóknir að svo stöddu.
Reykjavík, 16. ágúst 1947.
4 IDSKII»TA]\EF\DIA.
*
*
♦
♦
*
*
*
♦
$
4
♦
4
4
4
4
I
Amerícan Overseas Airlines
tilkynnir: Flugferð 22. ágúst til Kaupmannahafnar og
Stokkhólms.
Nokkur sæti laus. Upplýsingar og farmiðar hjá
G. Helgason & Melsted h.f.