Tíminn - 20.08.1947, Page 1

RITSTJÓRI:
ÞÓRARINN ÞÓRARINSSON
ÚTGEPANDI:
FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Símar 2353 og 4373
PRENTSMIÐJAN EDDA h.I.
31. árg.
TTST JÓRASKRIPSTOFOR:
EDDUHÚSI. Lilndargötu 9 A '
)
Símar 2353 og 4373 .
APGREIÐSLA, INNHEIMTA
OG AUGLÝSINGASKRIFSTOFA:
EDDUHÚSI, Undargötu 9 A \
Slml
Iteykjjavík, iniðv.dagiim 20. ág'iist 1947
149. blað
Eignakönnunar-
bréfin seldust
fyrir 9-10 miljón
krónur
I
Þan v»rn aballega
greidd með skulda-
bréfum
Sölu á ríkisskuldabréfum
þeim, sem hafa verið á boðstól-
um .samkvæmt eignakönnunar-
lögunum, lauk 15. þ. m. Bréfin
höfðu þá verið til sölu í 1 y2\
mánuð.
Enn mun ekki hafa verið
gert fullkomið yfirlit yfir það, !
hve mikið hefir selzt af þessum '
bréfum, en líklegt er talið, að '
það hafi verið milli 9—10 milj.
kr.
Þeir, .sem hafa keypt bréfin,
munu aðallega hafa greitt þau
með skuldabréfum, og því lítið
komið inn af peningum fyrir
bréfin.
Bréf þessi þarf ekki að telja
fram til skatts, nema lagður
verði á sérstakur eignaskattur.
Þau eru til 25 ára og eru vaxta-
laus fyr.stu fimm árin, en eftir
það greiðast af þeim 1% vextir,
ef bréfin verða talin fram.
Bifreiðaárekstur varð milli
Akureyrar og Dalvíkur aðfara-
nótt sunnudagsins og slösuðust
margir farþegar. Varð að flytja
f j órar ^túlkur í sj úkrahús á Ak-
ureyri.
Bifreiðaárekstur þessi varð
um 15 kílómetra fyrir vestan
Akureyri. Varð áreksturinn milli
fólksbifreiðar, .sem var að koma
frá Akureyri, og hálfkassabif-
reiðar, sem var að koma með
fólk af dansleik. Skemmdust
báðar bifreiðarnar mikið og
flestir farþegarnir í þeim meidd-
ust meira eða minna. Fjórar
stúlkur varð að flytja í sjúkra-
hús á Akureyri. Hafði ein hlotið
skurð á hálsi, önnur meiddist í
baki, en tvær aðrar hlutu minni
áverka, en fóru þó í sjúkrahús
til aðgerðar. Fleiri farþeganna
slösuðust nokkuð, þótt ekki
væru meiðsli þeirra hættuleg.
Bændur verða að fá að vita það tafarlaust, hve mikið
þeir geta fengið af fóðurbæti á þessu hausti
LAUGARVATNSSKÓLINN EFTIR BRUNANN
ERLENDAR FRETTIR
Flokksþing jafnaðarmanna í
Frakklandi var haldið um helg-
ina. Róttækari armur flokksins
varð þar í meirihluta og krafð-
ist þess, að núv. stjórnarsamn-
ingum yrði hætt, ef ekki fengist
fram róttækari þjóðnýting og
hætt yrði styrjöldinni í Indo-
Kína. Búizt er við, að þessi af-
staða flokksþingsins geti leitt
til stjórnarskipta.
Petkoff, foringi búlgarska
bændaflokksins hefir verið
dæmdur til dauða. Bandaríkja-
stjórn hefir óskað eftir að full-
nægingu dómsins verði frestað,
og hún f^i að kynna sér málið
betur.
Ung-verski forsætisráöhevjrann
hefir viðurkennt, að y2 milj.
manna hafi verið svipt kosn-
ingarétti vegna fylgis við fas-
ista. Aðrar heimildir telja, að
ein milj. manna hafi verið svipt
kosningarétti.
Endanlega hefir nú verið
gengið frá landamærum Ind-
lands o" Pakistan. Múhameðs-
trúarmenn eru mjög óánægðir
yfir skiptunum.
Viðtal við Pál Zóphóníasson um ráðstafauir
|sær, sem verður að g'era vegna óþurrkaima
Tíminn hefir samkvæmt venju snúið sér til Páls Zóphóníassonar
ráðunauts og átt við hann viðtal um heyskapinn í seinustu viku
cg vandamál þau, sem hafa skapazt vegna óþurrka á Suður-
og Suðvesturlandi. Frásögn Páls fer hér á eftir:
Tíminn Tjirtir hér mynd af skólahúsinu á Laugarvatni eins og það lítur út eftir brunann. Tvær efstu hæðirnar
eru brunnar, en aðeins skólastofuhæðin stendur eftir. — Bráðabirgðaaðgerð á skólahúsinu er þegar hafin og
verið er að brjóta niður gaflana. Það er því vafamál, hvort skólahúsið rís nokkurn tíma aftur í þeirri mynd,
sem það áður var.
Útlán bankanna vorn 153 milj. kr.1 Bílslys hlá Geiíhálsi
hærri í júnílok en í fyrra
CíjaMeyrisiiiiieigii bankaima var koa
75 niiíj. kr. í Jimíiok
ifður s
í nýjustu Hagtíðindum eru tilgreind nokkur atriði úr reikn-
ingum bankanna og koma þar fram margar athyglisverðar stað-
reyndir. M. a. sést, að inneign bankanna erlendis var komin niður
í 75.6 milj. í lok júnímánaðar síðastl., en hún liefir enn minkað
siðan. Þá sést einnig, að lánveitingar bankanna voru þá 153 milj.
kr. meiri en á sama tíma í fyrra.
Drengur hverfur
Kl. 11 á sunnudagsmorgun s.l.
fór 13 ára gamall drengur,
Hreinn Bergsveinsson að nafni,
til heimilis á Borgarholtsbraut
'05, heiman að frá sér.
Hreinn hefir ekki komið heim
síðan, en til hans sást í almenn- :
ingsvagni milli Reykjavíkur og
Hafnarfjarðar kl. 9 á sunnu-
dagskvöldið.
Hreinn er dökkhærður, og ,
brúneygur og klæddur verka-!
mannaskóm, pokabuxum og
úlpu. Þeir sem kynnu að hafa
orðið Hreins varir eftir þennan
tíma eða geta gefið aðrar upp-
lýsingar um hann, eru beðnir
að láta Rannsóknarlögregluna
vita.
Sendiherra Tékka á
fundi forseta
Dr. Emil Walter, sendiherra
Tékka á íslandi, með aðsetur í
Noregi, afhenti þann 16. þ. m.
forseta íslands embættisskilríki
sín við hátíðlega athöfn að
Bessastöðum. Utanríkisráðherra
var viðstaddur athöfnina.
Að athöfninni lokinni snæddi
sendiherrann hádegisverð í
boði forsetahjónanna, ásamt
fleiri gestum.
Eins og aö framan segir námu
inneignir bankanna erlendis í
júnílok 75.5 milj. kr. eða 112
milj. kr. minna en í ársbyrjun.
Síðan hefir enn gengið verulega
á gjaldeyrisinneignina. Ónotuð
gjaldeyrisleyfi nema nú orðið
margfalt rneiri upphæð en inn-
eignin er og mun þó óhjákvæmi-
legt að veita allmikil viðbótar-
leyfi á þeim tíma, sem eftir er
til áramóta. Jafnvel þótt síld-
veiði hefði verið með mesta
móti, hefði verið lítil von til
þess, að þjóðin væri skuldlaus
erlendis um næstu áramót.
Útlán bankanna námu í júní
lok 572' milj. kr., eða 153 milj.
kr. meira en árið áður. Innlög
í bankana námu 527 milj. kr.
eða 65 milj. kr. meira en árið
áður. Útlánin hafa þannig verið
45 milj. kr. hærri en innlögin.
Má vel af því marka, að litil von
er til þess að ráða bót á fjár-
hagsvandræðunum með aRkn-
um bankalánum, eins og blað
kommúnista hefir öð'ru hvoru
verið að halda fram.
Nýr ræðisraaður
Nýlega var J. William Henry
skipaður þriðji sendiráðsritari
við sendiráð Bandaríkjanna hér
í Reykjavík. Jafnframt er J. W.
Henry skipaður vararæðismað-
ur Bandarikjanna hér í
Reykjavík. Utanríkisráðuneyt-
ið hefir veitt honum viðurkenn-
ingu fyrir áðurgreindum starfa.
Arekstur varð í fyrradag hjá
Geithálsi milli tveggja vörubíla
og skemmdist annar mjög mik-
ið. Tveir menn særðust og var
annar fluttur í Landsspítalann.
Bílarnir voru báðir að koma
að austan. Er þeir komu móts
við Geitháls, ætlaði annar
þeirra, R-4697, að beygja- upp
að húsinu, en í sömu svifum
ætlaði hinn bíllinn, X-439, fram
úr honum, en þá varð árekstur
og valt hinn síöarnefndi, með
þeim afleiðingum, að stýris-
húsið á honum lagðist .saman.
Þeim bíl ók Haraldur Bjarnason
frá Stóru-Mástungu, en farþeg-
ar voru Karl GuÖmundsson frá
Votumýri á Skeiðum og ung-
lingstelpa. Karl meiddist all-
mikið og var fluttur í Lands-
spítalann. Haraldur meiddist
einnig nokkuð, en telpuna sak-
aði ekki. Bifreiðarstjórinn á
R-<l^397 heitir Jón I. Björnsson
héðan úr bænum og slapp hann
ómeiddur.
Utflutningur erlendra
vara bannaður
Viðs*tiptaráðið hefir ákveðið
að setja bann við útflutningi á
erlendum vörum í j:jafaböggl-
um. Verða því fyrst um sinn,
þar til öðruvísi verður ákveðið,
engin ný leyfi veitt til útflutn-
ings á erlendum vörum í gjafa-
pökkum.
Þau útflutningsleyfi, sem
þegar hafa verið veitt og verða
ekkH notuð fyrir 1. september,
falla úr gildi frá og með þeim
degi.
Nýtt íþróttasamband
S.l. laugardag var stofnað hér
í Reykjavík Frjálsíþróttasam-
i band íslands.
j Tilgangur með stofnun sam-
; bandsins er að vinna eftir föng-
1 um að eflingu og útbreiðslu
— Enn hefir heyskapurinn
gengið illa sunnanlands og suð-
vestan, en vel norðanlands og
austan.
Þeir sem vonuöust eftir
breyttri veðráttu með nýju
tungli um seinustu helgi hafa
orðið fyrir vonbrigðum. Eftir er
að vita hvort vonir þeirra ræt-
ast, sem vonast eftir veður-
breytingu við lok hundadag-
anna, eða hinna, sem vonast þó
alltaf eftir, að veðrið breytist
um Höfuðdaginn, og þá komi
sól og sumar sunnanlands.
En þó vonir þeirra rætist, þá
er víst, að heyskapur verður lít-
ill og lélegur sunnanlands, lak-
legur suðvestanlands, en góður
á austanverðu Norðulandi og
Austfjörðum.
Hvað fá bændur
af fóðurbætir?
Enn hafa bændur ekki fengið
að vita. hvaða vonir þeir mega
gera sér um fóðurbætiskaup til
vetrarins, en það er þeim nauð-
synlegt að fá að vita sem allra
fyrsá. Og fyrir þeirra hönd end-
urtek ég þá áskorun mína, til
þeirra stjórnarvalda, sem yfir
þeim málum ráða, að taka
ákvörðun um það sem fyrst.
En þó reynt verði að verða við
kröfum bænda, og útvega fóð-
urbætir, tel ég engar líkur til
þess, að það verði hægt að út-
vega nema nokkurn hluta af
því, sem þeir þurfa, eins og
fyrrverandi stjórn hefir gengið
frá gjaldeyrismálum þjóðarinn-
ar. Hve mikið þeir fá, heyrist
vonandi fljótlega. Ég tel því
nærri yi,st, að bændur á Suð-
vestur- og Suðurlandi geti ekki
fengið nægan fóðurbætir til
þess bæði að halda bústofni
sínum óskertum, og láta hann
gera fullt gagn. Mestar líkur
tel ég því til þess, að þá vanti
bæði heyfóður að magni til, og
næringargildi til þess að halda
bústofninum óskertum. Reynist
þessi tilgáta mín rétt, verður
annað tveggja eða hvort tveggja,
að bændur verða að fækka bú-
stofninum, eða fóðra hann ver
en venjulega, og þar með fá
minni arð af honum.
Hvað eisc, bændur að gera?
Þó ekkert verði enn fullyrt
um heymagnið, sem til verður á
haustnóttum, og ekki heldur
vitað, hvað mikinn fóðurbætir
verður hægt að ná í, þá er þegar
tímabært að bollaleggja um
hvað gera skuli. Eiga bændur, ef
j heyfóðrið er nægilegt að vöxt-
um, að halda í bústofninn, þó
þeir geti ekki fóðrað hann svo,
að þeir hafi fullan arð af hon-
um? Eða eiga þeir að fækka og
reyna að fóðra betur færri
skepnurnar og hafa þeirra þá
meira gagn? Þetta fer mikið eft-
ir því, hve mikinn fóðurbæti og
hvaða fóðurbætistegundir þeir
geta náð í. Nái þeir í nægan
fóðurbætir, er vel hægt að
halda í búið, og láta það gera
fullt gagn, þó heyin séu bæði
hrakin og lítil. Fái þeir aftur
lítinn fóðurbætir og einhliða er
það ómögulegt. Og hvaða skepn-
um á þá að fækka?
Hrossin eiga að fækka.
Þar koma í fyrstu röð hros.sin.
og er þó aðstaðan mjög misjöfn.
Víða eru vélar komnar og vinna
nú það, sem hrossin voru höfð
til áður. Það er því orðið óþarfi
að hafa þau eins mörg og áður.
Og á litlum heyjum á ekki að
fóðra óþarfar skepnur. Sums
staðar er talið að hrossin þurfi
lítið innifóður, og komist af með
fóður, sem aðrar skepnur nýta
ekki, en annars staðar þarf
hrossið upp undir hálft kýrfóð-
ur og er gefið úrvals hey. Þörfin
til að fækka þeim er því misjöfn,
en alltaf þurfa þau hey, ef hart
er, og þá stundum gefið hey frá
öðrum búfénaði. Og þess eru
mörg dæmi, að það hefir gert
bóndann heylausann. Þessa er
vert að minnast þegar heyin eru
lítil og hrakin, aldrei er meiri
þörf en þá á að hafa fóður-
ásetninginn tryggan.
Lélegu kúnum á að fargai
Kúnum má helzt ekki fækka,
nema lélegum kúm, sem enn er
til nokkuð af. Þær á að drepa
um leið og bóndinn sér, hve lé-
legar þær eru. Það eru enn svo
(Framhald á 4. síOu)
frjálsíþróttanna. — Stjórn
Frj álsíþróttasambands íslands
er skipuð þessum mönnum:
Konráð Gíslason formaður,
Lárus Halldórsson, Oliver
Steinn, Jóhann Bernhard og
Guðmundur Sigurjónsson.
ísl. námsmanni boðið
til Noregs
Sendiráð Norðmanna í
Reykjavík hefir skýrt mennta-
málaráðuneytinu frá því, að
stjórn Nansens-sjóðsins í Oslo
hafi ákveðið að veita íslendingi
styrk, að fjárhæð 2000 norskar
krónur, til vísindaiðkana í Nor-
egi. Beri að líta á styrk þenn-
an, sem þakklætisvott fyrir
stuðning íslendinga við porsk
vísindi á styrjaldarárunum. Var
5ne n,nta(ria 1 aráðherra falið að
gera tillögu um, hver hljóta
skyldi styrkinn.
Að fengnum meðmælum há-
skólaráðs, hefir ráðuneytið lagt
til, að Ármanni Snævar, lög-
fræðingi, vírði veittur styrkur
þessi til náms í réttarheimspeki.
Tundurdufl gerð óvirk
Samkvæmt upplýsingum frá
Skipaútgerð ríkisins hefir Árni
Sigurjónsson, Vík, Mýrdal, gert
óvirk 4 segulmögnuð brezk
tundurdufl í júní og júlí á eft-
irgreindum stöðum: Baugs-
staðafjöru austan Stokkseyrar,
Holtsfjöru undir Eyjafjqllum,
Hvalsfjöru vestan Dyrhólaeyjar
og Bólhraunsfjöru á Mýrdals-
sandi.
Þá hefir Skarphéðinn Gísla-
son i Hornafirði samkv. sömu
heimild gert óvirkt brezkt seg-
ulmagnað tundurdufl á Kross-
landsfjöru í Lónsvík.