Tíminn - 29.08.1947, Blaðsíða 3

156. blað
TÍMIM, föstudagiim 29. ágnst 1947
3
MIMINGARORÐ:
Steingrímur Hjálmarsson
Hömrnm.
Dökkur skuggi líður yfir
skamman desemberdag. Sterkur
þróttmikill meiður er fallinn á
blómaskeiði lífsins. Á öldum
ljósvakans berst andlátsfregn
gamals vinar og æskufélaga.
Steingrímur Hjálmarsson var
fæddur á Breið í Tungusveit 8.
nóv. 1901. Sonur hjónanna
Hjálmars Péturssonar og Rósu
Björnsdóttur.
Steingrímur missti ungur
föður sinn, hlaut uppeldi á
góðu sveitaheimili, en fjarri
móðurfaðmi.
Steingrímur var kjark- og
þrekmaður mikill, sem hann
átti kyn til. Hann var einhleyp-
ur alla ævi og lætur ekki eftir
sig börn.
Hann kaus að dvelja mestan
hluta ævinnar í faðmi héraðs-
ins, sem hafði fóstrað hann og
alið. Að sjálfsögðu átti hann
þess kost að fylgja straumnum
og yfirgefa sveitina fyrir fullt
og allt, en hann var sonur sveit-
arinnar að eðli og uppruna. Þar
átti hann allt sitt: bros og tár
barnsins, vonir og vonbrigði
æskunnar, sorg og gleði hins
fulltíða .m^ins.
Þar átti hann flest sporin
bæði þau sem lágu fram og til
hliðar. Þar var það, sem draum-
arnir gátu rætzt, og þar voru
líka kannski hrundar borgir.
Þar sleit hann barnsskónum i
brattri, blómgróinni fjalllshlíð
við lækjarnið og lóukvak. Þar
sem kvíaærnar dreifðu sér um
laut og bala „en sæll i sólskins-
brekku smalinn horfir á.“
Innra með Steingrími mun
hafa legið falinn þungur
straumur, sem sjállfrátt eða
ósjállfrátt knúði til að lifa í
samræmi við hina gróandi
náttúru.
Steingrímur hefði eflaust orðið
góður og dugandi bóndi, og um
skeið hafði hann skepnur, sem
svaraði talsverðu búi, þótt hann
hefði ekki beinlínis jörð til um-
ráða. Hann var ágætur hesta-
maður og skepnuhirðir svo góð-
ur að bar. Kom þar fram hið
innra eðli mannsins, næmleik-
inn fyrir lífi og grósku á þeim
vettvangi, er hið skapandi eðli
mannsins getur notið sín til
fulls. Þar sem hver getur kveðið
ljóðið til lífsins og skráð það á
sinn hátt.
Og nú ertu horfinn, fluttur
yfir móðuna miklu á strönd
hins ævarandi morgunroða, þar
sem vonirnar eiga að rætast, en
skuggarnir að þoka fyrir geisl-
um hins eilífa kærleika.
Guðm. L. Friðfinnsson.
landi. Þeir vissu líka að opin-
berar skýrslur hermdu, að nær
því þriðja hvert barn, sem
fæddist á íslandi, var óskilgetið.
Það virtist aðeins benda ótví-
rætt til þess, að ungu stúlkurn-
ar hér norður á heimshjara kysu
heldur að eiga mök við landa
sína, en að giftast amerískum
hermönnum.
En þarna voru lika fleiri gest-
ir en Amerikumenn. Það voru
einnig 700 norskir hermenn á
islandi á stríðsárunum, og svo
einkennilega brá við, að þeir
voru svo að segja allir giftir is-
lenzkum stúlkum.
Aðalorsökin til kulda íslend-
inga í garð Ameríkumanna er
sú, að þegar Vesturveldin settu
fyrst her á land á íslandi, þ. e.
a. s. þegar Bretar hernámu
landið 1940, þá komu þeir
óboðnir. Og þótt gerður væri
frj áls samningur milli íslands
og Bandaríkj anna síðar um |
að Bandaríkjamenn tækju við
herstöðvum á íslandi, litu ís-
lendingar alltaf svo á, að land-
ið væri hernumið.
Það var ekki aöeins maðurinn,
sem við mættum á götunni,
sem sýndi okkur kuldalegt við-
mót. Allir íslendingar, allt frá
forsetanum til hins fátækasta
bónda gerðu það, og allir eru
stoltir af hinni aldagömlu ein-
angrunarmenningu sinnl og
sjálfstæði.
Þótt Bandaríkin fari eindregið
fram á það að fá fastar her-
stöðvar á íslandi, þá neitar ís-
lenzka stjórnin því jafneindreg-
ið. En þðtt þeir neiti öllum um
herstöðvar, hvort sem það eru
Rússar, Bretar eða Bandaríkja-
menn, kveðast þeir vera fúsir til
að veita einu veldi herstöðvar,
sem sé bandalagi sameinuðu
þjóðanna. Þrátt fyrir sterka
þjóðerniskennd koma þejr upp
um það, að þeir eru mjög al-
þjóðlega sinnaðir og gera sér
ljóst, að land þeirra getur orðið
ófriðarvettvángur, ef til nýrrar
styrjaldar dregur.
Þótt ekki ættu sér stað vopna-
skipti á íslandi, var það þó mjög
mikilsverð herstöð, sem veitti
kaupskipaflota Bandamanna
mikilsverða vernd.
ísland neitaði að segja Þýzka-
landi stríð á hendur síðasta dag
styrjaldarinnar. íslenzka stjórn-
in áleit það aðeins þarflausan
skrípaleik.
Amerískir hermenn eru af
skiljanlegum ástæðum ekki sér-
lega hrifnir af þessari eyju. Og
þar sem kynnin við íbúana voru
svo litil, var það venja her-
mannanna að safna frídögum
sínum saman og fara svo í
nokkurra daga leyfi til Parísar
einu sinni á misseri eða svo. En
jafnvel þegar þeir voru að
skemmta sér í hinni glaðværu
höfuöborg Frakklands, urðu
þeir að viðurkenna með sjálf-
um sér, að ísland, sem ríki, var
heilsteypt og sjálfu sér sam-
kvæmt. Það er sannmæli, sem
einn kunningi minn ^sagði um
íslendinga, en það var á þessa
leið:
„Þessir bannsettir íslendingar
hafa allt og eiga allt, nema of-
urlítið vingjarnlegt bros handa
einmana, amerískum hermanni,
sem er sjúkur af þrá eftir vin-
semd og félagsskap."
Til kaupenda Tímans
í Reykjavík
Oft veldur miklum leiðindum,
hve erfitt er viða í bænum að
koma blaðinu með skilum til
kaupendanna. Það eru vinsam-
leg tilmæli til þeirra, sem verða
fyrir vanskilum, að þreytast
ekki á að láta afgpeiðsluna vita
um þau, þar til þau hafa verið
löguð og jafnframt að leiðbeina
börnunum, sem bera út blaðið,
hvar bezt sé að láta það. Þelr
kaupendur,sem búa utan við að-
albæinn og fá blaðið 1 pósti,
gerðu Tímanum mikinn greiða,
ef þeir borguðu andvirði blaðs-
ins á afgreiðslunni. —
Vinnið ötullega fyrir
Tínmnn.
Erich Kástner:
i Gestir í Miklagarði
var þó skrattans mikill töggur í honum ennþá. Hann
í sveiflaði sér til hægri og vinstri, spymti og renndi
Isér. Svo fór hann að reyna að skrifa tölur á svellið.
Það heppnaðist slysalaust.
— Það loðir lengi við mann, sem vel er lært i æsku,
tautaði hann.
Svo tók hann nýtt stökk, tyllti sér á vinstri tána og
sveiflaði sér í hring. Hahn snerist eins og skoppara-
kringla — en svo var allt í einu eins og ísnum væri
kippt undan fótunum á honum. Hann baðaði út hönd-
unum. En það stoðaði ekki. Hann skall aftur á bak,
og hnakkinn lamdist við svellið. Honum dimmdi fyrir
augum, og hann greip um höfuðið.
) Hann lá lengi á svellinu og lét verkinn liða úr höfð-
inu á sér. Loks brölti hann þó á fætur, leysti af sér
skautana og haltraði heim á leið. Hann hafði ofmetið
sjálfan sig.
Það var síðari hluta dagsins, að þeir félagarnir þrír
sátu inni í lesstofunni. Þeir voru að lesa blöðin og
spjalla um síðustu viðburðina. Þá var hurðinni hrund-
ið upp, og inn kom danskennarinn, Heltai prófessor.
Hann gekk beint til Schulze og bað hann að koma
með sér. Schulze hlýddi.
Stundarfjórðungur leið.
— Hvað hefir orðið af Schulze? spurði Kesseihuth.
— Þeir eru kannske farnir að kenna honum nýtízku
dans, svaraði Hagedorn.
En Kesselhuth hristi höfuðið.
Enn leið stundarfjórðungur, og ekki bólaði á Schulze.
Þá ákváðu þeir að leita hans. Og þeir þurftu ekki
lengi að leita — Þeir fundu hann inni i einum mat-
salnum. Þar stóð hann uppi í háum stiga og var að
reka nagla í vegginn. Þegar hann var búinn að festa
naglann tryggilega, batt hann um hann snúru, klifr-
aði svo niður og færði stigann yfir að hinum veggnum.
— Eruð þér ekki með öllum mjalla? spurði Hage-
dorn.
— það er ekkert að mér, svaraði Schulze.
Svo fetaði hann upp stigann, tók nagla úr munnin-
um á sér og hamar uPp úr jakkavasanum.
— Framferði yðar bendir til þess, að þér séuð ekki
með réttu ráði.
— Ég er að skreyta salinn, sagði Schulze og sló hamr-
inum beint á þumalfingurinn á sér.
Naglinn sökk þó til hálfs inn í vegginn, og Schulze
festi hinum enda snúrunnar um hann.
— Yndislegt starf, sagði hann. Ég er að hjálpa
prófessornum að skreyta salinn.
Svo hengdu þeir skyrtur, buxur, sokka og maga-
belti á snúruna, og prófessorinn dró augað í pung,
sneri upp á svart yfirskeggið og hrópaði:
— Hreinasta snilld, gamli minn.
Schulze ýtti stiganum á undan sér fram og aftur
um salinn og hengdi upp meira og meira af nærfötum,
brjóstahöldurum og magabeltum. Þernurnar hnipptu
hver í aðra, krimtu og skríktu. En prófessorinn neri
saman höndum.
— Nú er bara hinn endinn eftir, sagði hann.
Schulze lét eins og hann sæi ekki þá Hagedorn og
Kesselhuth. Hann gerði að gamni sínu við þernurn-
ar, tók utan um þær og kitlaði þær.
Loks stóðst Jóhann ekki mátið. Hann þreif stig-
ann og mælti:
— Nú skal ég klifra upp.
— Þessi stigi er ekki ætlaður nema einum, svaraði
Schulze.
— Þá skal það vera ég, sagði Jóhann.
— Þér haldið það? svaraði Schulze. Þér ættuð heldur
að spila bridge. Þér gerið ekki neitt gagn hér.
TÓLFTI KAFLI.
Grímudansleikur
Gestirnir flýttu sér til herbergja sinna, er matazt
hafði verið, þvi að nú þurftu þeir að hafa fataskipti,
áður en grímuballið hæfist. Á tíunda tímanum tóku
gestirnir að tínast niður aftur. Að lítilli stundu lið-
inni voru salirnir orðnir fullir af betlurum, Sígaunum,
flækingum, Indiánakonum, innbrotsþjófum, kryppl-
ingum, stofuþernum, Svertingjum, skólastelpum,
prinsessum, lögregluþjónum, mannætum, spænskum
meyjum, herbergissveinum og bogmönnum.
Þarna voru líka burðarkarlar og spákonur, en það
voru einkum gestir úr næstu gistihúsum. Þeir urðu að
borga aðgangseyri. En settu það ekki fyrir sig. Grímu-
böllin í Miklagarði stóðu venjulega allt til morguns,
svo að það var til nokkurs að vinna.
Tvær hljómsveitir höfðu verið ráðnar til þess að
leika. Allt gistihúsið ómaði af glymjandi danslögum.
Hópar sveitafólks í þjóðbúningum áttu að sýna fræga
þjóðdansa. Hljómsveitirnar léku báðar samtímis, að
vísu hvor í sinum salnum, en lögin blönduðust saman
í einn órofa glaum. Fáeinir sveitastrákar ráku þrjár
Þurrkaðir ávextir
Rúsínur
Kúrennnr
Fíkjur
Þurrkuð epll
KRON
Frá Melaskólanum
Læknisskoðun þriðjud. 2. sept. kl. kl. 8 f. h. 10 ára
drengir (f. 1937), kl. 9 10 ára stúlkur, kl. 10 9 ára
stúlkur (f. 1939), kl. 11 9 ára drengir, kl. 1,30 e. h.
7 ára drengir (f. 1940), kl. 2,30 7 ára stúlkur, kl.
3,30 8 ára stúlkur (f. 1939) og kl. 4,30 8 ára drengir.
Miðvikudaginn 3. sept, kl. 10 mæti 7 ára börn
(f. 1940), sem eiga að sækja skólann í haust, en
komu ekki til prófs og innritunar á siðastl. vori —
Sama dag kl. 11 komi börn f. 1937, ’38 og’39, sem
stunda eiga nám í skólanum í vetur, en voru ekki
í skóla hér síðastl. vetur.
Börnin hafi með sér prófvottorð frá síðastl. vori
Fimmtudaginn 4. september mæti skólabörnin til
innritunar í bekki sem hér segir:
Kl. 9: 10 ára börn (f. 1937),
— 10: 9 ára börn (f. 1938),
— 11: 8 ára börn f. 1939).
og kl. 2 e. h.: 7 ára börn (f. 1940).
Kennarafundur í skólanum mánudaginn 1. sept-
ember kl. 4. e. h.
Skólastjórinn.
Fundur
verður haldinn í Framfarafélaginu Kópavogur, laugardag-
inn 30. ágúst kl. 3 e. h. í Skólahúsinu, Digranesvegi 2.
Dagskrá:
1. Félagsmál,
2. Hreppsmál,
3. Vatnsveitan,
4. Önnur mál.
Hreppsnefnd Seltjarnarneshrepps er boðið á fundinn,
— enn fremur öllum þeim, sem lögheimili hafa á félags-
svæðinu.
STJÓRNDÍ.
Konurm heim
Viðtalstími minn er breyttur, verður framvegis: þriðju-
daga kl. 9—10, föstudaga kl. 4—5 og eftir umtali.
Jón Stgurðsson,
dr. med.
S KIPAUTGCKO
RIKISINS
„ESJA”
Hraðferð vestur og norður til
Akureyrar 3. september. Vörum
veitt móttaka árdegis á morgun
og mánudag.
Pantaðir ferseðlar óskast
sóttir á mánudag.
Skaftfellingur
til Vestmannaeyja fyrir helgina.
Vörumótttaka í dag.
Rauður hestur
klárgengur og styggur er í
óskilum.
Kolbeinn Jóhannsson.
Eyvík 1 Grímsnesi,
síml um Minniborg.
Kerrupokana
sem eru búnir til úr íslenzkum
gærum, erum við byrjaðir að
sauma.
MAGNI H.F.
Aug'Iýsið í Tímanum.