Tíminn - 12.09.1947, Blaðsíða 3

165. Wað
TÍMIM, föstndagiim 12. sept. 1947
3
Xokkur kveðjiiorö.
Páil Stefánsson
Ásólfsstöðum.
Hann andaðist í Reykjavík
6. ágúst 1947 og var grafinn þar
hinn 15. sama mánaðar. Hann
var fæddur á Ásólfsstöðum
hinn 16. Desember 1876, en ætt
hans og æviatriöi hafa verið
svo nákvæmlega rakin í minn-
ingargrein um hann, að við þau
efni verður hér eigi aukið.
Páll úr Þjórsárdal, en svo
nefndi hann sig stundum í hópi
góðra vina, var einn af bænd-
unum frá aldamótunum. Þeir
voru hinir nýju landnámsmenn
íslands. Eftir meira en sex alda
ok erlendra þjóða og nærri jafn-
langa kyrrstöðu í athafnalífi
þjóðarinnar hófu þeir á loft
framfaramerki hins íslenzka
Iandbúnaðar. Páll var þar
framámaður, og þeir voru fleiri
í stafni á því tímabili. Þeim
fylgdu að starfi hin sígildu
hvatningarorð þjóðskáldsins:
Trúðu á sjálfs þíns hönd
en undur eigi.
Upp með plóginn. Hér er þúfa
í vegi,
Bókadra^mnum, böguglaumnum
breyt í
vöku og starf.
Með þessa kenning í huga
hófu aldamótamennirnir starf
sitt. Vissulega fengu þeir miklu
áorkað til að fegra landið og
bæta lífsskilyrðin. Túnin stækk-
uðu, hagurinn batnaði, og það
sem mest var um vert, menn
fundu mátt sinn og eignuðust
bjartsýni og trú á lífið og
framtíð þjóðarinnar. Það væri
vel ef hin nýja kynslóð sem býr
við hagstæð fjárhagsleg og at-
vinnuleg skilyrði gleymdi ekki
starfi og striti þeirra, sem skil-
uðu hinum góða arfi í hendur
henni.
Og nú er qfcpn dugmesti og
gáfaðasti baráttumaðurinn frá
hinni síðustu kynslóð til hvíld-
ar genginn eftir langan og far-
sælan starfsdag. Ég veit fullvel
að svo fer mörgum, að þeim
finnst sæti hans vandskipað þá
er málefni sunnlenzkra bænda,
og raunar allra íslenzkra bænda,
eru á dagskrá. Svo traustur var
þar æfinlega málflutningur
hans bæði í sókn og vörn. —
Ég þekkti Pál ekki persónu-
lega þar til nokkur hin síðari
árin, en ég þekkti viðhorf hans
og þar bar okkur næsta lítið á
milli þrátt fyrir rúmlega hálfs
fjórða áratugar aldursmun. En
mér var nafn hans og starf full-
vel kunnugt síðan ég man eftir
mér, því faðir minn og Páll
stunduðu nám saman í Hóla-
skóla um tveggja ára skeið þá
er þeir voru um tvítugsaldur,
og stofnuðu þá til þeirrar vin-
áttu, er hélzt með þeim ævi-
langt. Ég hafði því um langt
árabil nánar fregnir af starfi
Páls fyrir íslenzka bændur og
málstað jieirra.
Þess hefir annars staðar ver-
ið getið réttilega, að Páll á Ás-
ólfsstöðum hafði alla sína löngu
starfsævi mikil afskipti af hér-
aðsmálum og landsmálum, og
er því ekki þörf að rifja þá
starfssögu upp hér. Eins atriðis
langar mig þó til að láta getið
í þessu sambandi. Fyrir allmörg-
um árum voru samþykkt á
AJjbingi jarðræktarlög, og fór
Páli sem fleirum, að hann feldi
sig ekki við ákvæði þessara laga.
Er það til marks um einbeittni
hans 1 baráttunni fyrir því, er
hann taldi bezt fyrir íslenzkan
landbúnað, að hann boðaði til
funda í nær öllum hreppum Ár-
nessýslu til að mótmæla þeim
atriðum þessara laga er hann
taldi varhugaverð.
Það er alkunna að Páll var
maður gestrisinn og traustur
nágranni. Höfðingsskapur hans
og hjartalag voru konungi sam-
boðin. Mér kemur í hug saga
af Páli er mér var sögð fyrir
mörgum árum af manni sem nú
er í hópi framfarabænda austan
fjalis. Hann bar að garði á Ás-
ólfsstöðum að haustnóttum
ásamt nokkrum sveitungum sín-
um, er þeir voru á leið í fjalla-
ferð. Stóð þar þá svo á að hey
voru úti, en haustsólin skein
yfir Þjórsárdalinn. Komumanni
fór þá, sem sjállfsagt var, að
hann léði hönd að verki við hið
aðkallandi starf á Ásólfsstöð-
um. Mörgum hættir til að festa
‘•ér lítt í minni þótt fyrir þeim
sé drengilega greitt er mikið
liggur við, en ekki fórst Páli
svo, því að hann leyfði ekki upp
frá þessu þeim, er hér átti hlut
að máli tjaldstað í landi Ásólfs-
staða meðan hann réði þar fyrir,
og mun hafa ætlað honum
þægilegri hvílustað. Munu
margir geta sagt hliðstæðar
sögur af Páli, og vissulega átti
hin sanna og raunverulega ís-
lenzka gestrisni þar góðan full-
trúa er hann var.
Pá(U á Ásólfsstöðum er nú
kvaddur, og veit ég að svo fer
mörgum sem mér, að þeir harmi
þar öruggan mannkostamann er
æfinlega var sómi stéttar sinn-
ar og héraðs síns. Ég hefði kosið
að hann hefði hlotið hinztu
hvílu í túni ættaróðals síns
gegnt hinum sviphreinu fjölium
Suðurlands. Um þetta skal þó
ekki sakast, því hin Lslenzka
mold mun hvarvetna reynast
þessum einlæga málsvar sfn-
um hollur samastaður.
Og svo kveð ég Pál úr Þjórs-
árdal.
Reykjavík á höfuðdaginn 1947.
Magnús Víglundsson,
Kaupmannahafnar-
hréf
(Framhald af 2. síðu)
ar gefist skilyrðislaust upp, svo
að Þýzkaland getur undir eng-
um kringumstæðum ógnað
Bandaríkjamönnum og alls ekki
gert herstöðvar á Grænlandi
nauðsynlegar.
Almenningur í Danmörku
lætur sig enn Grænlandsmálið
litlu skipta, en ræðir mest um
þurrka, mjólkurskort og kjöt-
leysi. Hins vegar eru hugsandi
Danir áhyggjufullir sökum veru
Bandaríkjamanna á Grænlandi
og sumir tala I fullri alvöru um,
að brátt muni sá dagur renna
upp, er þeir verði að velja á milli
Rússa og Bandaríkjamanna.
Tivoli Iokaði í gærkvöldi.
í gærkvöldi voru 63.000 gestir
í Tivoli en alls hafa 3.265.000
manns heimsótt skemmtigarð-
inn í sumar. Venjulega er Tivoli
auð og köld um þetta leyti árs
en í gærkvöldi voru trén ný-
útsprungin 1 annað sipn á þessu
surari.
Þetta er 105 sumarið sem
Tivoli starfar og það endaði
þetta starfsár með stórri flug-
eldasýningu. Til samanburðar
má geta þess að 88.000 heim-
sóttu Tívoli í Reykjavík í sum-
ar.
AuglýsilS í Tímanam.
ttbreiðið Tímaim!
Erich Kástner:
Gestir í Miktagarbi
Hildar. Ég er að hafa fataskipti.
— Ég verð að fá að tala við yður, svaraði hann á-
kafur. Þér getið falið yður bak við hurðina.
— Þér þurfið ekki að koma inn svaraði hún. — Gott
og vel — hvað vill doktorinn mér.
Hún lagði eyrað við dyrakarminn og beið. En Hage-
dorn varð orðfall.
— Ég bíð, sagði hún. Hvers óskið þér?-
— Eigið þér nokkurn kærasta? sPurði hann nötr-
andi.
Það varð löng þögn. Hagedorn lokaði augunum og
beið í ofvæni.
— Ekki enn, sagði hún loks.
Þá rak hann upp ægilegt fagnaðaróp, sem bergmál-
aði í göngunum. Svo hljóp hann niður eins og fætur
toguöu.
Hurð næsta herbergis opnaðist örlítið, og út um
rifuna gægðist frú Kunkel. Hún rýndi fram í gang-
inn, velti vöngum og sló á lær sér.
— Svei mér, ef unga fólkið er ekki að verða alveg
eins og það var fyrir styrjöldina, þegar ég var ung,
sagði hún.
SEXTÁNDI KAFLI.
A Wolkenstein
Um kvöldið var setzt að víndrykkju við borð Kessel-
huths. Frú Kunkel hafði látið alimannalega yfir þvi,
að hún væri karlmannsígildi, þegar vín væri annars
vegar. Hún hefði drukkið tvær flöskur af Rínarvíni í
brúðkaupsveizlu systur sinnar árið 1905. Samt sem
áður þoldi hún vínið miður vel, þrátt fyrir drykkju-
skap sinn árið 1905. Henni leið hræðilega illa, er hún
raknaði úr rotinu morguninn eftir. Hún mundi ekk-
ert af því, sem gerzt hafði, og hún gat ekki neytt neins
nema skammta og meðala.
— Hvað gerðist eiginlega í gærkvöldi? stundi hún.
Talaði ég af mér?
— Það hefði ekki komið að sök, þótt þér segðuð
sitt af hverju, svaraði Hildur, ef þér hefðuð ekki endi-
lega þurft að segja sannleikann. Ég varð að dansa
allt kvöldið við Hagedorn til þess að forða því, að
hann kæmist að leyndarmálinu.
— Vesalings telpan, umlaði frú Kunkel. En einhvern
tíma verður hann þó víst að fá að vita sannleikann.
— En ég kærði mig ekki um, að þér segðuð hann
í ölæði.
Frú Kunkel hlejrti brúnum. Það var ekki laust við
að henni þætti.
— Og hvað gerðist fleira? spurði hún.
— Svo fór Jóhann upp með yöur og háttaði yður
hérna niður i rúmið.
— Guð minn góður! hrópaði frú Kunkel og dró
sængina betur yfir brjóstin á sér. Átti nú þetta eftir
að koma yfir mig?
— Jóhann sagöi það sama. En hann varð að gera
það. Þér genguð nefnilega á milii borðanna og báðuð
karlmennina að dansa við yður. Seinast lögðuð þér í
yfirþjóninn. Þá fannst okkur nóg komið. Og Jóhann
segir, að þér hafið endilega viljað, að hann svæfi
hjá yður.
Frú Kunkel eldroðnaði eins og kalkúni.
— Dansaði ég illa? varð henni að orði.
— Síður en svo, sagði Hildur. Þér sveifluðuð karl-
mönnunum í kringum yður eins og þeir væru fiður-
pokar.
Frú Kunkel varp öndinni léttar.
— Og hefir doktorinn sagt nokkuð meira? spurði
hún.
— Hvað eigið- þér við?
— Hefir hann spurt íleiri spurninga?
— Nú — það, sagði Hildur. Já — þér heyrðuð þetta
í gær — þér heyrið svo vel.
— Atvinnulaus doktor er ekki maður handa yður,
sagði frú Kunkel og þóttist ekki heyra háðshreiminn
I svari Hildar. Hann hefir ekki mikið að leggja á
móti auðæfum yðar.
— Ég lít ekki á hjónabandið eins og hlutafélag,
sagði Hildur þóttalega.
Svo tók hún skíðajakkann sinn og strunsaði út.
Frú Kunkel brölti fram úr, eftir að hafa stunið og
dæst nokkrum sinnum.
Þegar hún kom niður í forsalinn, beið þar hópur
ferðbúins fólks.
— Hvert skal halda? spurði hún tortryggin.
Schulce benti til fjalla.
— Upp á Wolkenstein, hrópaði Hagedorn. Og þér
komið líka.
Það fór hrollur um frú Kunkel. Kesselhuth brosti
illkvittnislega.
— Þér verðið þá að ganga á undan, sagði hún.
Frú Kunkel varð ekki um sel, þegar kom að svif-
brautinni. Hún tók til fótanna og ætlaði að flýja heim
að gistihúsinu. En förunautar hennar handsömuðu
hana, áður en henni yrði undankomu auðið. Kessel-
LUMA
RAFMAGNSPERUR
eru beztar
Seldar í öllum
kaupfélögnm landsins.
Samband ísl. samvinnuf élaga
TILKYNNING
frá Viðskiptanefnd
t
Konu vasrtar
til matreiðslu og innanhússtarfa við símstöðina
á Borðeyri. Upplýsingar gefur símstjórinn,
BorðeyrL

I

Viðskiptanefnd hefir ákveðið, að allir þeir, er ætla
sér að sækja um gjaldeyri til náms erlendis n. k.
vetur, skulu fyrir lok þessa mánaðar hafa lagt inn
til nefndarinnar umsóknir sínar. Skulu umsóknum
fylgja full skilríki um að sannanlegt sé að námið
verði stundað, auk hinna venjulegu svara við
áprentuðum spurningum á hinar venjulegu um-
sóknir um gjaldeyrisleyfi til yfirfærzlu á náms-
kostnaði.
Það skal tekið fram að þýðingarlaust er að senda
inn beiðnir, sem áður hefir verið synjað.
Þá skal ennfremur vakin athygli á því, vegna
gjaldeyrisörðugleika, að allar greiðslur til þeirra, er
við nám dvelja erlendis, verða minnkaðar frá því er
áður tíðkaðist, og umsóknir til að hefja nám er-
lendis verða eigi teknar til greina nema alveg sér-
stakar ástæður séu fyrir hendi.
Frá byrjun næsta mánaðar til áramóta, verður
engum umsóknum um yfirfærzlu á námskostnaði
sinnt, enda eins og áður segir, skulu þær allar
komnar í hendur nefndarinnar fyrir 1/10. n. k.
Reykjavík 10. september 1947.
VIBSKIPTANEFNDBí.
Unglingavantar
til að bera út Tímann á Laufásveg
«»K Suðnrgötu.
Talið við afgr. Timans, sími 2333.

! Tvær stúlkur
n
►
►
»
► .
»
►
►
►
óskast til Kleppjárnsreykjahælisins 1 Borg-
arfirði. — Hátt kaup.
Upplýsingar í skrifstofu rlkisspítalanna.
Sími 1765.
KRÆKIBER
KRON
Skólavörðustíg 12.
VinnlB ötullem tfgrir
Tímmnn.
Búóings
dujt
Romm
Vaaille
Sítrónu
Áppelsíia
SúkknlaW