Tíminn - 16.09.1947, Blaðsíða 3

167. blað
TÍMEViV, iM-iðjiadagiim 16. sept. 1947
3

Nýtt hLjóð í strokknum
Okkur sveitakörlunum stóð
flestum geigur af þegar lakari
hluti (braskarar og fjárglæfra-
menn aðallega) Sjálfstæðis-
flokksins og kommúnistar geng-
ust fyrir stjórnarmyndum fyrir
rúmum þremur árum síðan. Þá
var allt í blóma og þjóðin búin
að safna stórinneignum er-
lendis. En þá voru hafin upp
hróp og köll í öllum áróðurs-
tækjum stjórnarflokkanna um
,,nýsköpun“ í skjóli þess að
samið var um smíði nokkurra
skipa frá Englandi, með háu
verði, fyrir dálítinn hluta af
auð þjóðarinnar, sem hún hafði
safnað og var að safna af arð-
vænlegum fiskveiðum o. fl. En
allt þetta nýsköpunarfálm var
algerlega skipulagslaust og út
í bláinn.
í skjóli þessa nýsköpunar-
spjalls var svo eytt í alls konar
ógengd og útflutning fjármuna
i stórum stíl.
Og haldið hefir verið áfram
af þessum nýsköpunarpostulum,
að kalla út yfir þjóðina, að allt
væri í lagi og aldrei hefði verið
eins giæsilegt framundan og nú,
t. d. útvarpsræða formanns
Sjálfstæðisfíokksins s. 1. vor.
Stærsta blað landsins, Mbl.,
hefir fram að þessu kyrjað
einna hæst lofsönginn um „ný-
sköpunina“ og glæsileikann er
stefna ógæfustjórnarinnar
leiddi yfir landið. — Og Mbl. og
Þjóðviljinn hafa ekki átt nógu
vond orð s. 1. 2—3 ár yfir Fram-
sóknarmennina, er sífellt hafa
varað við voðanum, sem ógæfu-
stjórnin hlyti að leiða yfir
landið. Loks nú er annað hljóð
að koma í Mbl. strokkinn. Nú
lítur út fyrir „kúvendingu“ á
því fleyinu.
Nýlega barst mér Mbl. frá 20.
ág., þar stendur m. a. í aðal-
grein blaðsins á 2. síðu:
„Allt fjárhagslíf þjóðarinnar
var orðið svo sjúkt (leturbr.
höf.) að góð síldveiði nú gat
ekki veitt því varanlega lækn-
ingu heldur aðeins frestað um
sinn yfirvofandi vandræðum. —
En á sama veg og góð síldveiði
gat frestað þeim vandrœðum, er
allir heilskyggnir menn sáu að
yfir hlutu að dynja fyrr en síð-
ar, þá hlýtur aflabresturinn að
verða til að auka vandræðin og
gera óumflýjaniegt að þau brjót
ist út nú þegar.
Að undanförnu hafa íslend-
ingar átt við mikla efnahags-
velgengni að búa. Hitt hefir öll-
um abyrgum mönnum lengi
verið ljóst, að framleiðslukostn-
aðurinn var orðinn svo mikill
að voði hlaut að stafa af“.
Já, fyrr má nú vera játningin,
en þetta. Allar skammirnar um
afturhald og bölsýni Framsókn-
armanna á þjóðabúsrekstrinum
boröaðar svona ofan í sig í
einu! Og sjálfur formaður Sjálf
stæðisflokksins og allir sam-
starfsmenn hans í „nýsköpun-
ar“-áróðrinum, svona hart
dæmdir í sjálfu Morgunblaðinu!
Er nú vonandi að stærsta
blað landsins haldi áfram að
segja sannleikann, en hætti að
reyna að véla þjóðina eins og
það hefir gert undanfarin ár
og sem mun kosta hana margs
konar sára örðugleika á kom-
andi tímum.
FJALLABÚI
Einarsson. En eftir það réðist
ég á „Sæborgina" og var þar til
1913. Skipstjóri á „Sæborginni“
var Pétur Björnsson seinna
skipstjóri á Ingólfi Arnarsyni.
Eftir að. Pétur tók við Ingólfi
Arnarsyni var ég með honum
fjórar vertíðir, en hætti svo sjó-
mennsku alveg 1917.
Mannskaðaveður.
— Méðan ég var á skútunum
geisuðu hin mestu mannskaða-
veður á miðunum hér við land.
Þar á meðal voru: Djöfulveðrið
svo kallaða, þegar skútan Geir
fórst við Vestmannaeyjar, Miö-
góuveðrið og mörg önnur nafn-
toguð mannskaðaveður, er or-
sökuðu mikið tjón á mönnum
og skipum hér við land. Flest
árin á þessu tímabili var ég á
Sæborginni. Oftast vorum við
staddir úti á miðunum, er hin
miklu veður geisuðu, en aldrei
hlekktist okkur á, svo að telj-
andi væri, enda var skipið af-
burða sterkt. Útgerðarmenn
þess voru hinir góðkunnu
Skuldar-bræður Jón og Jó-
hannes Magnússynir, Matthías
Matthíasson skósm. o. fl.
Bóndi á Stóru-Reykjum.
Þótt Gísli stundaði sjósókn á
sínum yngri árum eins og að
framan hefir verið skýrt frá,
vann hann altaf jaínframt að
landbúnaðarstörfum á þeim
tímum árs, þegar hann var ekki
við sjóinn. En árið 1913 tók
hann raunverulega við búsfor-
ráðum á Stóru-Reykjum og hef-
ir búið stórbúi þar ætíð síðan.
En eins og Gísli hafði mikinn
tíma aflögu til að stunda sjó-
inn jafnframt búskapnum, hefir
hann tekið að sér mörg störf
í þágu sveitar sinnar og sýslu,
félagslegs eðlis, síðan hann
gerði landbúnaðinn að aöal-
starfi sínu. Hann var kjörinn
oddviti Hraungerðishrepps árið
1916 og hefir verið það síðan. —
Sýslunefndarmaður hefir hann
verið í 20 ár, skattanefnarfor-
maður hefr hann verið nálega
eins lengi. En auk þessara
starfa hefir hann gengt ótal
mörgum öðrum störfum í þágu
sveitar sinnar og sýslu, meðal
annars verið hreppstjóri síðan
1936.
Gísli bóndi að Stóru-Reykjum
er einn þeirra manna, sem hafa
lifað það, aö sjá atvinnuvegi
íslendinga til sjós og lands
breytast á undraskömmum tíma
frá starfsháttum frumbýlings-
áranna í nýtízku atvinnuvegi.
Sem sjómaður reyndi hann
sjálfur á uppvaxtarárunum,
hvernig aðstaða sjávarútvegs
ins öll breyttist sm'átt og smátt
í þaö horf að geta hagnýtt sér
nútíma tækni. Hann reyndi allt
frá litlu róðrarbátunum til eim-
knúinna stórvirkra veiðitækj a.
Hann reyndi einnig mismuninn
á því að búa í gömlu sjóbúðun-
um með úldna beituna undir
rúmunum og að vinna á nýtízku
togurum þar, sem starfskraft-
ar einstaklings voru verndaðir
af vökulögunum og öðrum regl-
um um almenn mannréttindi.
En jafnframt þessu var Gísli
bóndinn, sem tók stöðugt þátt
í framförum á sviði landbúnað-
arins. Hann var fyrir skömmu
tekinn við stórbúi, er hin mikil-
vægu jarðræktarlög voru sett.
Þá komu lögin um Flóaáveit-
una, er gerbreytti búskapar-
skilytðunum í hans byggðar-
lagi. Kaupfélagsskapurinn byrj-
aði og blómgaðist óðfluga til
hagsældar fyrir bændur. Seinna
komu lögin um mjólkurskipu-
lagið og þannig mætti lengi
telja upp hvert framfararmálið
eftir annað. Það er mikil lífs-
reynsla þess manns, er lifað
hefir það, að sjá slík stórvirki
gerast.
Gísli Jónsson er nú rétt sjö-
(Framliald á 4. síðu)
Erich Kástner:
Gestir í MikLa.garði
vörina og greip fyrir bæði eyru. En Schulze virtist
veraldarvanur og lét sér hvergi bregða.
— Þið brjótið hann áreiðanlega á bak aftur með
barneignunum, sagði hann. Karlinn er varla svo harð-
svíraður, að hann standist svoleiðis áhlaup.
En Kesselhuth lyfti hendinni og leit á vin sinn.
— Þér ættuð ekki að fara niðrandi orðum um
Schulze, herra Schulze, sagði hann spekingslega.

LUMA
RAFMAGNSPERUR
eru beztar
Seldar í ölliuu
kanpfélögum landsins.
Samband ísl. samvinnuf élaga
Innan skamms var farið að hugsa til heimferðar.
Frú Kunkel vildi ganga niður fjallið. Hún vildi ekki
eiga meira undir vírum svifbrautarinnar.
-— Það er miklu hættulegra að ganga, sagði Hage-
dorn.
— Þá verð ég hér uppi, þar til vorar, sagði frú
Kunkel.
— En ég keypti far báðar leiöir, sagði Kesselhuth.
Við verðum þá að fleygja farmiðanum yðar.
Frú Kunkel háði harða baráttu við sjálfa sig. Það
var átakanlegt á að sjá.
— Þá horfir málið öðru vísi við, sagði hún loks. Ég
hefi aldrei fleygt peningum.
Þannig getur nýtnin gert fólk að hetjum.
SEYTJÁNDI KAFLI.
Vonir og fyrirætlanir
Eldra fólkið lagði sig eft:r hádegið, en Hagedorn og
Hildur gengu til skógar. Þau leiddust. Við og við námu
þau staðar, brostu hvort framan i annað og kysstust
lengi og inn'lega. Þau mæitu fátt, en voru þeim mun
hamingj usamari.
En þeim mun lengra sem þau fóru inn í skóginn,
því alvarlegri varð Hagedorn.
— Hvað þarf ég að hafa miklar tekjur, til þess- að
við getum gifzt? spurði hann loks. Ertu mjög heimtu-
frek? Hvað kostaði hringurinn, sem þú ert með á
hendinni?
— Tvö þúsund mörk. sagði hún.
— Ekki meira! hrópaði hann þrumulostinn.
— Fagnaðu því, hvað hann er verðmætur, svaraði
hún. Við getum þá veðsett hann.
— Við getum ekki lifað á því að veðsetja eignir
þínar, svaraði hann. Ég vil vinna fyrir okkur.
Hún studdi höndunum á mjaðmirnar.
— Þú vilt það, sagði hún. Svona eru allir karlmenn
eigingjarnir. Það hefi ég líka lesið einhvers staðar.
Hlustaðu bara á mig: Við getum lifað fyrir andvirði
þessa hrings í fjóra mánuði — í þriggja herbergja
íbúð með miöstöðvarhita og lyftu og öllum öðrum
þægindum. En þú vilt það ekki. Þú vilt leggja allt út.
Þú vilt, að ég sé eins og síld í dós. Á ég að segja þér,
hvað ég geri?
— Og hvað er það þá? spurði hann.
— Ég fleygi hringnum, hrópaði hún.
Og um leið og hún sagði þetta þeytti hún hringnum
út í mjöllina.
Nú hófst löng leit. Þau skriðu fram og aftur um
fönnina, stungu höndunum niður í snjóinn, þukluðu
og þreifuðu. Loks fundu þau þó hringinn. Hagedorn
gat aftur vakið máls á fjármálunum.
— Hvað þarf ég að vinna fyrir miklu? Duga fimm
hundruö mörk á mánuði? spurði hann.
— Auðvitað, sagði hún.
— En ef ég fæ ekki svo mikið?
— Þá reynum við að komast af með minna, sagði
hún. Eða þá við plokkum pabba.
— Ég held, að þú sért ekki með öllum mjalla, svar-
aði hann. Heldurðu, að við getum farið að níðast á
honum, gömlum manni -— kannske reita af honum
síðustu aurana? Þú hefir sýnilega ekki mikið vit á
peningamálum.
En hún hló og virtist engan kvíðboga bera fyrir
peningaleysi. Svo lét hún fallast í faðm hans og setti
stút á munninn. (Ekki samt svo að skilja, að hún færi
að blístra).
Aldraða fólkið vaknaöi af miðdegisblundi sínum um
svipað leyti og þetta gerðist. Jóhann ambraði upp á
fimmtu hæð með vindla, blóm, rakblöð og hinar fjólu-
bláu buxur Schulze nýpressaðar. Leyndarráðið var
þar fyrir á nærbuxunum.
— Komið þér þá ekki með buxurnar mínar! Ég var
búinn að leita að þeim um allt. Ég var farinn að
halda, að ég yrði að staulast niður á nærbrókunum.
Schulze klæddi sig nú, en Jóhann burstaði jakka
hans og skó. Síöan fóru þeir niður og kvöddu dyra
hjá frú Kunkel. Hún lauk upp fyrir gestunum.
— Hvað er sjá yður? Þér hafið málað yður? sagði
Jóhann illkvittnislega.
— Kannske ofurlítið, sagði frú Kunkel dræmt. Mað-
ur veröur að tolla í tízkunni á svona stað. Við getum
ekki verið öil eins og útilegufólk. — Ég kom með föt
handa yður, herra leyndarráð — viljið þér ekki gera
það fyrir mín orð að hafa fataskipti?

þakkarAvarp
Kærar þakkir til allra þeirra, sem á margvíslegan hátt
sýndu virðingu og vinsemd við útför
Jóns Kr. Jónssonar,
Másstöðum.
Vandamenn.
Iljartans þakklæti til allra hinna mörgu, sem auðsýndu
ylríkan kærleika og dýpstu samúð við andlát og jarðarför
sonar okkar og bróður,
Tryggva Karls Guðnasonar,
og á margvislegan hátt heiðruðu minningu hans.
Guð launi ykkur og blessi.
Foreldrar og systkini,
Vætumýri,
Skeiðum.
Öllum, bæði einstaklingum og félögum, er sýndu mér
vinsemd á sextugsafmæli mínu, hinn 27. ágúst 1947, votta
ég mínar innilegustu þakkir.
ÁGÚST SVEINSSON,
ÁSUM.
Joro til solu
Jörðin Auðnar á Vatnsleysuströnd er til sölu og laus til
ábúðar nú þegar.
Ellefu kýr ásamt heyjum geta fylgt, ennfremur jarð- og
heyvinnuvélar og verkfæri.
Semja ber við eiganda og ábúanda jarðarinnar, Kolbein
Guðmundsson. Sími um Hábæ, Vogum.

Vöruhifreið
Til sölu ný, amerísk 2 tonnar vörubifreið með framdrifi,
dráttardrifi og vélsturtum. Mjög hentugur til sveitavinnu,
þar sem bíllinn þénar einnig sem dráttarvél.
Upplýsingar hjá Tímanum í síma 2323.
of this Clean, Family Newspaper
The Ciípjstíán Science Monitor
' Free from crime and sensational news . . . Free from political
bias . . . Free from "special interest” contiol . . . Free to tell you
the truth about v/orld events. Its own world-tvide staff of corre-
spondents bring you on-the-spot news and its meaning to you
and your family. Each issue fiiled with unique self-help features,
to clip and keep.
□ Please send samþle coptes ;
of The CbrisSian Sciencts |
................ Mottifor. f
□ Please settd a one-montb |
trial subscriþtion. I en- I
close $1
IBUI>aiHUaMMK.aBUIRaiB,nBaa>aBaaa,av.|BaM|aaM|
The Ohristian Science Pubiishing: Society
One, Norway Strect, Boston 15, Mass.
Name.....................................
Street.
City..
PB-3
Menningar- og minn-
ingarsjóður kvenna
Láttð minningagj afabók sjóös-
ins geyma um aldur og ævi nöfn
mætra kvenna og frásögn um
störf þeirra til alþjóðarheiUa.
Kaupið minningarspjöld sj óBs-
ins. Fást i Reykjavík hjá Braga
Brynjólfssyni, ísafoldarbóka-
búðum, Hljóðfærahúsi Reykj-a-
Ragnar Jónsson
hæstaréttarlögmaður
Laugavegi 8.
Sími 7752.
Lögfræðistörf og eignaum-
sýsla.
víkur, bókabúð Laugarneas. —
Á Akureyri: Bókabúð Rikku,
Hönnu Möller og Gunnhildi Ry-
el. — Á Blönduósi: hjá Þurlði
Sæmundsen.