Tíminn - 18.09.1947, Side 1

Tíminn - 18.09.1947, Side 1
RITSTJÓRI: ÞÓRABTNN ÞÓRARXN8SON ÚTGEPANDI: FRAMSÓKNARFLOKKURINN Símar 2363 og 4373 PRENTSMDÐJAN EDDA hJ. I.TTSTJÓHASKRJJBBTOPCB: ra>DU®ÚSI. Undargfita 3 A átoiar 23S3 03 4373 APORSXÐSLA, INNHEXMTA OQ AUOLÝSINaASKRLPSTOFA: • KDDUHÖSl, Llndargöta B A \ 31. árg. Reykjavík, fimmtudagmn 18. sept. 1947 169. blað Hefur Hollenzkaflugfélagið K.L.M. flugferðir til Reykjavíkur? Fulltrúi félagsins atliugar málavexti iiér Eiins og skýrt hefir verið frá ltom ein af flugvélum Konunglega hollenzka flugfélagsins með hina hollenzku nefndarmenn, er nú dvelja hér þessa viku. Lenti vélin hér á Reykjavíkurflugvellinum. Er það í fyrsta sinn, sem vélar þessa flugfélags fljúga beint til íslands og til baka aftur. Með vélinni voru auk nefndarmanna tveir íslcnzkir farþegar, auk fulltrúa frá flugfélaginu sjálfu. Mikil síldveiði Norð- manna við ísland í sumar Síldveiðar Norðmanna við ís- landk í sumar urðu meiri en nokkru sinni áður. Saltaðar voru 200 þús. tunnur, og er verð- mæti aflans talið nema um 25 milj. norskra króna. Er þetta mun meiri veiði en Norðmenn gerðu sér vonir um, og eru þeir ekki búnir að selja nema % aflans, en ekki er talið erfið- leikum bundið að selja það sem eftir er. Norskir útgerðarmenn eru því ánægðir með árangur síldarútgerðarinnar við ísland í sumar. Norðmenn taka einka- bíla úr notkun Norska stjórnin hefir bannað alla notkun einkabifreiða í Noregi. Þessi ráðstöfun norsku stjórn- arinnar er gerð til þess að spara gjaldeyri. Þeir einir mega nú aka í einkabifreiðum, er þurfa þess sérstaklega vegna atvinnu sinnar eða heilsu og þurfa þeir að sækja um sérstakt leyfi til þess. Ný götunöfn Nýlega hafa nokkur ný götu- nöfn í Reykjavík verið ákveðin samkvæmt tillögum nafna- nefndar Reykjavíku'rbæjar. Voru tillögur nefndarinnar um nafnagiftirnar á þessa leið: Gata í framhaldi af Furumel frá Nesvegi að Melavegi heiti Fjallhagi. Gata frá Hagatorgi að Ægis- síðu heiti Fornhagi. Gata frá Nesvegi samhliða Fjallþ.aga að Melavegi heiti Hjarðarhagi. Gata frá Hjarðarhaga að Æg- issíðu heiti Lynghagi. Gata frá Fjallhaga að Ægis- síðu heiti Kvisthagi. Gata frá Hjarðarhaga að Hofsvallagötu heiti Starhagi. Gata frá Hagatorgi að Fálka- götu nær Melavegi heiti Gil- hagi. Gata frá Hagatorgi að Fálka- götu fjær Melavegi heiti Dun- hagi. Gata frá Furumel að Kapla- skjólsvegi heiti Melhagi. Ga_ta sunnan háskólalóðar austan Melavegar og samsiða honu,m og nær horyun heiti Aragata. Gata sunnan háskólalóðar austyn Melavegar og samsíða honum og fjær honum heiti Oddagata. Framhald Eskihlíðar frá Eski- Fulltrúi félagsins, sem er skammstafað með KLM, heitir W. P. L. Moordevyn. Hann kom hingað m. a. þeirra erinda að kynna sér möguleika á því, að félagið tæki upp beinar ferðir frá Arpfsterdam hingað til Reykjavíkur, með það fyrir aug- um að flytja farþega 05: póst milli Amsterdam og Reylí^avík- ur í framtiðinni. Tvennt mun það vera, er fyrst og fremst þarf vitneskju um í þessu sambandi. í fyrsta lagi hvort líkur eru til að nægur flutiýngur y^ði á þess- ari leið til þess að það borgaði sig að reka slíka „rútu“ og enn- fremur yrði að gera sérstaka samninga um gjaldeyrismál við- víkjandi rekstrinum milli fé- lagsins og viðkomandi stjórnar- valda hér. Að þessu sinni mun fulltrúi félagsins þó einungis kynna sér málið eftir föngum, en halda til baka um nfestu helgi, en þá fara meðlimir hol- lenzku viðskiptanefndarinnar heim, einnig með flugvél frá KLM, er sækir þá hingað til Reykjavíkur. Flugfélag það, er h|r um ræð- ir, mun vera eitt af stærstu flugfélögum Evrópu. Það hefir flogið hér um Keflavíkurflug- völlinn á leiðinni til New York síðan um síðustu áramót. Auk þess, sem félagið flýgur frá Amsterdam til New York og þaðan til Curacao i Suður- Ameriku, held,ur félagið uppi ferðum frá Amstofdam til Buenos Ayres um DaKgr í Afríku, annari leið um Ítalíu, yfir miðja Afríku til Jóhannesborg- ar. Fjórðu leiðina flýgur félagið frá Amsterdam, austur um Cairo, Bagdad, Karachi og Calkutta til Batavíu í Austur- Indíum. Auk þessara langleiða rekur svo félagið fjölmargar leiðir í Evrópu, m. a. til Bret- lands, Norðurlanda o^: borga í Austur-Evrópu. Eftir styrjöldina var félagið mjög illa statt að flugvélakosti en á furðulega skömmum tíma hefir því auðnast að fá flug- vélar til þeíjs að s>"ta aukið rekstur sinn, svo að það er nú jafnvel öflugra en fyrir stríð. Notar félagið nú eingöngu Con- stellation-flugvélar á langleið- unum, en það eru vélar af allra stærstu gerð. Unnið að bílferjunni yfir Hvalfjörð í sumar hefir verið unnið að mannvirkjum í sambandi við fyrirhugaða bílferju á Hval- fjörð. Er nú að mestu búið að ganga frá lendingarbótum og vegargerð að norðanverðu við fjörðinn hjá Katanesi. Er verið að ljúka þar við bryggju, er hallax fram í sjóinn, en á hana á ferjan að renna og láta falla niður framhlerann, svo að bíl- arnir geti ekið á land. Að sunnan verðu eru engar lendingarbætur hafnxx. Þó er talið líklegt að ferjan geti kom- izt í gang snemma næsta sumar, ef hafizt verður handa svo um munar strax með vorinu. torgi í Hlíðartorg, er áður var skírð Eskihlíð, verði nefnd Hamrahlíð. Lesnir ávextir Hollenzkur ávaxtaræktarmaður hefir gert sér hentugar stultur til þess aS tína eplin úr krónum trjánna. Dýpkunarskipið Grettir reynist vel [Jiiiiið að hafnardýpkun á Nauðárkrók, ISol- nngarvík, Vestmaimacyjum og Hafnarfirði Eins og kunnugt er kom hingað til landsins í sumar nýtt dýpkunarskip, sem smíðað var fyrir íslendinga í Bretlandi. Skipið heitir Grettir og er talið vel úr garði gert og afkastamikið. r-------------—-----—------- Blaðakostiirinn Fjársöfnun til aukinnar blaðaútgáVi fyrir málstað Fram- sóknarflokksins hefir gcngið mjög að óskum í þeim fjórum sýslum, sem heimsóttar hafa verið unfanfarnar vikur. Spáir þetta góðu um, að Framsóknar- menn rétti hlut sinn að nokkru hvað blaðakostinn snertir, enda öll rök til þess, svo margir sem finna það nú, að vonir þeirra um liófsama, réttláta og frjáls- lega mannfélagsskipun fram- vegis, eru við það bundnar, að Framsóknarflokkurinn hafi að- stöðu til úrslitaáhrifa um þjóð- málin. Þau áhrif nást bezt með öflugu blaði, sem nær til fólks- ins með fjölbreytt efni í anda og lífsskoðun Framsóknar- flokksins og túlkar hugsjónir hans. * ■ Utlán bankanna aukast í júlímánuði síðastl. jukust útlán bankanna um 12.699 þús- und krónur. Alls námu útlán þeirra 585.393 þús. kr. í mánuðinum. Til samanburðar má geta þess, að á sama tíma í fyrra námu útlánin 450.931 þús. kr. í júlí minnkuðu innlán bank- anna um 8.4 milj. kr. Þau námu alls 519.5 milj. kr. Á sama tima í fyrra námu þau 600.5 milj. kr. Samkvæmt upplýsingum sem Tíminn hefir fengið frá vita- málastjóra hefir skipið reynzt vel, og mokað fyllilega eins miklu og búizt hafði verið við. Að undanförnu hefir verið unn- ið að uppgreftri í höfninni á Sauðárkróki með skipinu, og er nú að verða lokið því, sem þar verður unnið að þessu sinni. Höfnin þar hafði fyllzt mjög af sandi. og malarburði upp á síð- kastið, svo að ekki voru orðin full not af bryggjunni þar. Hef- ir nú verið unnið að því með Gretti, að grafa frá bryggjunni, svo að skip geta lagzt að þeim hluta hennar, sem búið er að grafa frá. Hinum hluta bryggj- ! unnp* er svo ætlunin að grafa frá næsta sumar. Þegar Grettir hefir lokið verki sínu á Sauðárkróki í haust, fer skipið til Bolungarvíkur til þess að grafa þar frá hafnarmann- virkjunum. En þar hefir grynnzt mikið að undanförnu við öldu- brjótinn. Verður reynt að ljúka því verki í haust ef mögulegt er. í vetur er svo ætlunin að skipið verði notað við mokstur í Vestmannaeyjum og Hafnar- firði, eftir því sem tíðarfar og aðrar ástæður leyfa. Verður byrjað í Vestmannaeyjum, en bæði þar og í Hafnarfirði bíða mikil verkefni óleyst fyrir dýpkunarskipið. Grettir getur mokað um 1200 rúmmetra á dag, sé botninn J góður. Við skipið vinna 15 manns. Fara stærri vélbátar við Faxaflóa á ísfiskveiðar í haust? Enn vantar % af vcnplcj^um beitnsíldarfor$a til vetrarvertíðarmnar Síðustu daga hafa útgerðarmenn setið á fundi hér í Reykjavík og athugað möguleika á því að gera stærri bátana út á ísfisk hér í Faxaílóa í haust. Eru ýmsir erfiðleikar á því, en útgerðar- mcnn munu að sínu leyti fúsir til að reyna þessa útgerð, ef unnt verður að yfirstíga þær tálmanir, sem þar eru í vegi. Lækkun á flutningskostnaði. það muni ekki borga sig að gera Eitt af því fyrsta, sem j»auð- út á ísfisk í haust nema unnt synlegt er að gera, er að útvega verði að lækka reksturskostnað skip til að taka fiskinn jafnóð- þessara skipa mikið, ef miðað um og hann veiðist og flytja er við það verð, sem fæst fyrir 'nann til Englands. Er talið, að fiskinn í Bretlandi, m. a. að af- ísfiskmarkaðurinn í Englandi sé nema alveg áhættuþóknun áþrjótandi eiins og stendux En skipshafna og gera aðrar ráð- ?að út af ffyúir sig, að hafa fisk- stafanir í því samþandi. Að fltningaskip er ekki nóg til að sjálfsögðu er ekkert hægt að ?essi útgerð geti byrjað. Það segja um, hvort ,samkomulag mun hafa komið fram í ályktun, næst um það atriði, þar sem það er hinn nýafstaðni fundur út- er samningsatriði við stéttar- gerðarmanna samþykkti, að samtök sjómanna, en blaðið nauðsynlegt væri í þessu sam- hefir ekki heyrt, að þessum bandi að lækka reksturskostn- að fiskflutningaskipanna sjálfra að mun. Telja útvegsmenn, að Nýsköpunin fékk 6% meira af gjaldeyris- tekjum stríðsáranna en árin áður í tilvitnun í útvarpserindi Gylfa Þ. Gíslasonar varð sá misgáningur, að hlutfall það, sem skýrt var frá var ekki miðað við útflutningstekj- urnar heldur heildarinn- flutning. Hins vegar niður- staðan sú, eins og lesendur sjá nú af meðfylgjandi at- hugasemd prófessorstins, að nýsköpunarvörur hafa fengið 14% af öllum gjaldeyristekj- um áranna 1937—39 en 20% af gjaldeyristekjunum 1940 —46. í blaði yðar í dag er vitnað í útvarpserindi, sem ég flutti í fyrrakvöld, og segir m. a. í grein- inni: „Nýsköpunin fékk aðeins 4% meira af útflutningstekjum stríðsáranna en árin áður. Á erfiðleikaárunum fyrir stríð var 15% af útflutningstekjunum varið til kaupa á nýbyggingar- vörum, en í peningaflóðinu und- anfarið námu hliðstæðar greiðsl- ur ekki nema 19r/ó af öllum út- flutningnum.“ Síðar segir og: .... undanfarin ár, þegar gjaldeyrisnotkunin hefir verið miklu mest, hafa hliðstæðar vörur, (Þ. e. a. s. nýbyggingar- vörur) verið 19% af útflutnings- tekjunum, og eru þá meðtaldar „nýsköpunarvörur,,, sem enn eru ókomnar.“ Þessi frásögn af ummælum mínum er ekki fyllilega ná- kvæm. Ég gerði annars vegar samanburð á hlutdeild tækja til notkunar í þágu atvinnuveg- ann» í heildarinnflutningnum tímabilið 1937—39 og tímabilið 1940—46. Á fyrra tímabilinu reyndist slíkur innflutningur hafi verið 15% heildarinn- flutningsins, en á hinu síðara 19%. Um síðustu áramót var hins vegar óflutt til landsins mjög mikið af tækjum, sem búið er að festa kaup á og sumpart greiða og isumpiart leggja til hliðar fyrir, þ. e. a. s. fyrst og fremst togarar og millilanda- málum hafi enn verið hreyft við þá aðila. Beitusíldin. Gagnvart vetrarvertíðinni horfiy mjög þunglega með, að unnt verði að útvega næga beitusíld. Undanfarin ár mun heildarnotkun beitusíldar hafa numlð um 65 þúsund fcunnum af hraðfrystri síld. Nú munu ekki vera til nema um % þess magns eða tæplega það. Það er að vísu ekki alveg einsdæmi, að svo lítið sé til af beitusíld til vetrarver- tíðarinnar, sem nú. Oft hafa birf^í» af beitusíld verið heldur litlar um þetta leyti, en þó mun þetta vera í minnsta lagi. Venjulega hefir síld til beitu verið veidd hér í Faxaflóa alveg fram að áramótum, og oftast hefir tekizt að reita það mikið að nægt hefir yfir vertíðina hér á SuíSiirnesjum og í öðrum nær- liggjandi verstöðvum. Eins mun verða reynt nú í þetta sinn, að afla allrar þeirrar síldar hér til beitu, sem unnt er fram til þess tíma, er vertíðin hefst. KoIIafjarðarsíldin. Eins og mönnum mun í fersku minni, veiddist ógryr/ai af sild í Kollafirði og hér á sundunum í nágrenninu á síðastliðnum vetri. Sú síldarganga kom alveg óvænt og munu útgerðarmenn ekki hafa verið við því búnir nema fáir þeirra, að veiða þá síld. Talið er, að sú síld sé engu síður góð beita, en sumar- og haustsíldin, er undanfarið hefir verið notuð að méstji leyti til beirra hluta. Nú hafa menn bú- ið sig undir að geta veitt þessa síld, ef hún bærir á sér í ár, og ætti það að geta auðveldar að fá nægar birgðir af beitusíld fyrir vertiðina, ef síldin sýnir sig fyrir vertíðarbyrjun eða fyrstu vikur vertíðarinnar. skip. Hins -^egar taldi ég ekki skipta miklu máli, hver inn- flutningur slíkra tækja væri í hlutfalli við heildar innflutn- inginn, heldur í hlutfalli við heildar gjaldeyristekjurnar. Ég setti því innflutning slíkra framleiðslutækja á árunum 1937—39 í hlutfall við gjaldeyr- istekjur þ(s!ssara ára, og reynd- ist það hlutfall 14%. Svo bætti ég þeim tækjum, sem búið var að kaupa í árslok 1946 en voru ókomin, við raunverulegan inn- flutnjng áranna 1940f—46, og setti niðurstöðuna í hlutfall við gjaldeyriskaup bankanna á þessum árum, og rejpidist það hlutfall 20%. Með þskk fyrir birtinguna. Gylfi Þ. Gíslason.

x

Tíminn

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.