Tíminn - 26.09.1947, Page 1

arrsT^óJH:
ÞÓRABIKN ÞÓRARINSBON
(JTGEPANDI:
PRAMSÓKNARFLOKKTJRINN
Simar 33S3 cg ti?7í
PRKNT8MEÐJAN SDDA h.f.
I .rDSTJÓRASgHBBBCOiWMl:
EÐDUMÖSX. Lindargötu B A
Utnutr 2363 og 437S
APGREIÐSLA, INNHEIMTA
OQ ADQLÝSINGASKRIFSTOPA:
r :
EÐÐUHÚ8I, Ltodargötu B A
Stml aSB
31. árjf.
Reykjavik, föstudagiim 26. sept. 1947
175. blað
ERLENT YFIRLIT:
Trúarstyrjöldin í Indlandi
Slkliar hafa liafið ofsóknir gegn Múhameðs-
irúariiiöiuium vegna skiptmgariimar á landi
þeirra.
Hryllilegt níðingsverk var unnið skammt frá Amritsar í Ind-
landi aðfaranótt miðvikudagsins, þegar herflokkur Sikha réðist
á járnbrautarlestir, sem voru að flytja Múhameðstrúarmenn frá
Indlandi til Pakistan, og drap milli 5—6 þús. af farþegunum.
Sikhahersveit undir stjórn brezks herforingja var lestunum til
varnar, en neitaði að hlýða fyrirskipun hans um að verjast árás-
armönnunum. Varðist herforinginn einn, unz árásarmönnunum
tókst að fella hann. Árásarmennirnir beittu bæði skotvopnum og
höggvopnum við þessa hryllilegu mannslátrun.
Síðan Indlandi var skipt, hafa
slík múgmorð viðgengist þar í
stórum stíl, en þetta mun einna
ægilegast. Einkum hafa Sikhar
unnið óhæfuverkin og Múha-
meðsmenn jafnan orðið fyrir
barðinu á þeim. Engar áreið-
anlegar skýrslur eru til um tölu
hinna föllnu, sem hafa fallið í
þessum átökum, en margir telja,
að þeir skipti mörgum tugum
þúsundum og jafnvel hundruð-
um þúsunda.
Það hefir komið ýmsum, sem
fylgst hafa með málefnum
Indverja, á óvart, að Sikhar
skulu vera aðalfrumkvöðlar þess
ara múgmorða. Það var að vísu
kunnugt, að Sikhar voru her-
skáasti trúarflokkur Indlands,
en þeir hafa jafnframt verið
taldir einna félagslega þrosk-
aðasti indverski trúarflokkur-
inn.
Ástæðuna til þess, að Sikhar
hafa unnið umrædd ógnarverk,
er að finna í skiptingu Ind-
lands. Aðalheimkynni Sikhanna
er að finna í þeim héruðum
Punjabfylkis, sem hefir verið
skipt milli Indl. og Pakistan. Þar
hafa búið um 4 y2 milj. Sikha.
Þessum héruðum hefir nú verið
skipt þannig, að meiri hluti
Sikha heyrir undan Pakistan.
Þetta hefir fallið Sikhum mjög
illa, þar sem þeir standa miklu
nær Hindúum en Múhameðs-
trúarmönnum og vildu tilheyra
Indlandi áfram. Tugþúsundum
saman hafa þeir yfirgefið
heimili sín í hinu nýja Pakist-
anríki og flutt til Indlands.
Reiði sína hafa þeir einkum
látið bitna á þeim Múhameðs-
G j aldey r isspar naður
Breta bitnar á Norð-
raonnum
Ráðstafanir ensku stjórnar-
innar til að draga úr gjaldeyris-
veitingum til ferðalaga hafa
vakið þann ugg í Noregi, að
stórlega muni draga úr komum
enskra ferðamanna þangað.
Samkvæmt þessum ráðstöf-
unum fá enskir ferðamenn, sem
ekki ferðast í verzlunarerind-
um, ekki að hafa með sér úr
landi, nema 35 strelingspd. og
mega ekki kaupa farseðla, nema
hjá enskum flug- eða skipafé-
félögum. Hingað til hafa þeir
mátt hafa með sér 75 sterl.pd.
og getað keypt sér far jafnt hjá
útlendum flug- og skipafélög-
um sem enskum.
Að undanförnu hafa enskir
ferðamenn aðallega komið til
Noregs og farið þaðan með
norskum skipum eða flugvélum
og munu þessar ráðstafanir því
stórlega skerða tekjur norskra
skipa og flugfélaga. Búizt er þó
við, að gjaldeyristekjur Norð-
manna muni rýrna enn meira
af þeirri ástæðu, að gjaldeyris-
skömmtunin til enskra ferða-
manna hefir verið lækkaður
um meira en helming.
trúarmönnum, sem enn dvelja
á Indlandi. í fjölda indverskra
borga hafa þeir gert skipulegar
árásir á hverfi Múhameðstrúar-
manna og myrt þá Múhameðs-
trúarmenn, sem þeir hafa náð
til. Þetta hefir mjög ýtt undir
hinn stórfellda flótta Múha-
meðstrúarmanna frá Indlandi
til Pakistan. Sikhar hafa svo
notað mörg tækifæri til að ráð-
ast á flóttafólkið, þótt aldrei
hafi komið til jafn stórkostlegs
blóðbaðs og hjá Amritsar á
miðvikudaginn.
Eins og áður segir, eru Sikhar
herskáasti þjóðflokkur Ind-
(Framhald á 4. síðu)
Menningar og rainn-
ingarsjóður kvenna
Á morgun hefir Menningar-
og minningarsjóður kvenna
hina árlegu merkjasölu sína.
Það heyrist oft talað um það:
að margt sé betlið og fjársafn-
anir í ýmsu formi séu orðin
plága. Þó er það svo, að yfirleitt
eru allar slíkar fjársafnanir
gerðar fyrir góð málefni, og
þegar svo mikið hefir safnazt,
að einhver árangur sést, benda
menn gjarnan á hann með
stolt1, og nefna hann sem dæmi
um menningu þjóðarinnar.
Menningar- og minningar-
sjóður kvenna er stofnaður af
Kvenréttindafélagi íslands
Hlptverk hans er að styrkja
konur til náms og eru nú tvö á?
síðan sjóðurinn tók til starfa.
Höfuðstóll hans er röskl. 100 þús.
kr. en af vöxtum hans verður
engu eytt fyr en sjóðurinn verð-
ur 150 þús. Það fé sem nú er
varið til styrkja er % af sölu
merkja og minningarspjalda.
Þá er og ákveðið og í undir-
búningi, að sjóðurinn gefi út
verk Laufeyjar Valdimarsdóttur.
Alls hafa 15 ungar konur not-
ið styrks úr sjóðnum. Á þessu
ári sóttu 19 um styrk. Sjóðs-
stjórnin taldi þær allar verðar
styrks, en ákvað þó að skipta
þeim 11 þúsundum sem fyr-r
lágu til úthlutunar ekki svo
smátt. Fór svo að 6 var veittur
styrkur og eru það þessar:
Þóirunn S. Jóhannsdóttir, 2
þúsund kr. til háskólanáms í
píanóleik í Englandi. Hún var
yngsti umsækjandinn, 7 ára
(Framhald á 4. síðu)
Rafmagnseftirlitið hefir gert 100 boranir
eftir heitu eða köldu vatni síðan það tók við
jarðborunnm ríkisins 1945
IMÁIK AUKA FLOTA SINN.

Munaði mjóu
Eins og nýlega var getið í ís-
lenzkum blöðum, fórst norskur
flugbátur í Norður-Noregi með
35 manns. Orsök slyssins varð
sú, að’ flugbáturinn rakst á
hamra, þegar hann var að taka
beygju í fjarðarmynni. Allmik-
il þoka var, þegar þetta skeði.
Athuganir þykja hafa leitt í
ljós, að flugbáturinn hefði
sloppið, ef hann hefði flogið 20
m. lengra til vinstri og 10 m.
hærra.
* Giifan úr amiarri borholunni í Krísuvík næglr
til aS Iiita upp bæ með 2000 ibúa.
Á vegum rafmagnseftirlits ríkisins er nú víðsvegar á landinu
unniff aff rannsóknum til undirbúnings hveragufuvirkjunum. En
auk þess er boraff eftir heitu og köldu vatni á vegum stofnunar-
innar, sem á nú 8 jarffbora. Aff undanförnu hefir náffst sérstak-
lega góffur árangur meff borunum í Krísuvík og Reykjakoti í
Ölfusi. Hefir tíffindamaffur blaffsins snúiff sér til Gunnars
Böffvarssonar verkfræffings í tilefni þessa, og spurzt fyrir um
jarffvegsrannsóknir hans og boranirnar, en hann hefir umsjón
meff þeim. Fer frásögn hans hér á eftir:
Danir hafa nýlega keypt 10 tundur skeytabáta af Bandaríkjamönnum. —
Þeir voru áður eign Þjóðverja og notaðir af þeim á stríðsárunum. Hér
á myndinni sjást þrír þeirra, eftir að þeir eru nýkomnir til Danmerkur.
Framsóknarfélag Reykjavíkur
hefir hafið vetrarstarfsemina
Velsóttur oj>' góðnr fundur á miOvikiidags-
kvöldið.
Framsóknarfélag Reykjavíkur hélt fyrsta fund sinn á þessu
hausti í Breifffirðingabúð í fyrrakvöld. Fundinn sóttu á annaff
hundraff manns. Rúmlega 40 nýir félagsmenn gengu í félagiff.
Á fundinum fluttu ráðherrar Framsóknarflokksins ræffur um
dýrtíffar- og verfflagsmálin og urðu allmiklar umræður á ef'tir.
Formaður félagsins, Sigur-
jón Guðmúndsson, iikrifstofu-
itjóri, setti fundinn, og tilnefnd:
Tón ívarsson framkvæmda-
stjóra sem fundarstjóra og Frið-
geir Sveinsson gjaldkera sem
fundarritara. Lesnar voru upp
’nntökubeiðnir 44 nýrra félags-
manna og voru þær samþykkt-
ar í einu hljóði. Síðan hófust
umræður um verð'ags- og dýr-
‘íöarmálin og höfðu ráðherrar
flokksins framsögu. Bjarni Ás-
geirsson atvinnumálaráðherra
tók fyrstur til máls og ræddi
hann verðlagsmál landbúnað-
arins. Hann sýndi fram á, að
verðhækkun sú, sem nýlega
hefði orðið á landbúnaðarvör-
unum, stafaði af grunnkaups-
hækkunum og vísitöluhækkun,
sem hefði orðið á siðastl. ári,
en kæmi fyrst fram hjá bænd-
um nú samkv. þeirri ákvörðun
seinasta Alþingis, að bændum
skyldu tryggðar svipaðar tekjur
og öðrum vinnandi stéttum. Hér
væri því síður en svo um neina
tilraun að ræða til að gera hlut
bænda betri en annara, heldur
væri aðeins verið að reyna að
skapa þeim jafnræði.
Eysteinn Jónsson flutti síðan
itarlegt erindi um dýrtíðarmál-
in almennt. Hann sagði m. a.,
að Framsóknarmenn hefðu far-
ið inn í ríkisstjórnina til að
reyna að koma í veg fyrir auk-
:nn vöxt dýrtíðarinnar, meðan
hinir flokkarnir væru að átta
sig á því, að nauðsynlegt væri
að gera enn frekari ráðstafanir.
Þessi stöðvunarviðleitni hefði
borið nokkurn árangur, en
einnig misheppnast á sumum
sviðum. Þannig hefði kommún-
istum tekist að knýja fram
nokkra kauphækkun í Reykja-
vík (Dagsbrún) og verðlag
landbúnaðarvara hefði hækkað
sem afleiðing af kaup- og vísi-
töluhækkunum, er hefðu orðið
fyrir tíð núv. stjórnar. Nú væri
svo komið, að ekki ætti að þurfa
lengri biðtíma til þess, að menn
áttuðu sig á því að gera þyrfti
róttækari ráðstafanir, ef fram-
leiðslan ætti ekki alveg að
stöðvast. Vék hann slðan að
ýmsum leiðum til úrlausnar, og
lagði sérstaka áherzlu á, að yrð
gerð lækkun á tekjum bænda og
verkamanna, væri óhj ákvæmi-
legt að leggja sérstakan skatt á
stórgróðann og endurbæta
verzlunina.
Ræðum ráðherranna var
mjög vel tekið og urðu síðan
(Framhald á 4. síðu)
Stolið úr byrgða-
skemmu Byggingar-
samvinnufélagsins
í fyrri nótt var brotizt inn í
byrgðaskemmu Byggingarsam-
vinnufélags Reykjavíkur og
stolið þar 4 hurðum með. til-
heyrandi dyraumbúnaði. —
Byrgðaskemma félagsins er uppi
við Rauðavatn. Málið er í rann-
sókn, en ekki hefir enn tekizt
að hafa upp á sökudólgunum.
6—7 borar í notkun
aff jafnaði.
Eins og kunnugt er, hafa
jarðbornir ekki verið stundað-
ar hér á landi að ráði, fyrr en
á allra seinustu árum. Fyrst
mun þó hafa verið borað eftir
heitu vatni við Laugarnar 1928
og allt fram að þeim tíma hafa
boranir farið fram öðru hvoru
á vegum Reykjavíkurbæjar.
Þegar rafmagnseftirlitið tók
við jarðborunum af rannsókna-
ráði rikisins 1945 var unnið að
borunum á nokkrum stöðum á
landinu. Nú hefir eftirlitið 8
jarðbora til afnota. Af þeim eru
6—7 í notkun að jafnaði, en
einn, sá stærsti, sem kom hing-
að til iands í vor, hefir ekki enn
verið tekinn í notkun. Er það
bor af sömu gerð og notaðir eru
t;l að bora eftir olíu og getur
bæði borað sem högg-bor og
snúr.íngsbor. Höfum við ekki
ennþá fengið tæki þau. sem þarf
til að nota hann sem snúnings-
bor, en með þeim tækjum er
hann stórvirkastur.
H'nir borarnir eru allir litlir,
eftir því sem gerist með jarð-
bora, Fimm þeirra eru snún-
ingsborar með demanti, sem
varla verða notaðir nema í
rannsóknarskyni, en eru h:ns
vegar góðir til þeirra hluta.
Tveir boranna eru höggborar og
hafa þeir aðallega verið notaðir
til borana eftir heitu vatni.
100 borholur, samtals 4000
metra djúpar.
Á þeim tveim árum, sem raf-
magnseftirlitið hefir annazt
jarðboranir, hafa alls verið bor-
aðar um 100 holur samtals um
4000 metra djúpar. Af þeim
hafa um 40 verið boraðar eftir
heitu vatni og gufu, 35 eftir
köidu vatni og 25 vegna jarð-
vegsrannsókna, sem fram hafa
íarið við Sogið, Laxá og á flug-
vellinum. Hafa jarðvegsrann-
sóknir þessar staðið í samband:
við undirbúning að mannvirkj-
um á þessum stöðum.
Mesti hiti í íslenzkri bor-
holu 215 stig.
Um þessar mundir er verið að
bora eftir gufu og heitu vatni í
Henglinum, i Reykjakoti í Ölf-
usi og í Krísuvík. Holan í
Reykjakoti er orðin 198 metra
djúp og á dögunum var vatnið í
henni mælt 215 stig, sem er
mestur h:ti, sem mældur hefir
verið í íslenzkri borholu. Hola
þessi gaus um daginn 50—70
metra háu gosi og er það einnig
hærra gos, en hér hefir áður
komið úr borholu. Gos þetta var
stöðvað með því að dæla köldu
vatni í holuna og hefir henni
verið haldið niðri síðan með
þeirri aðferð, þar sem ætlunin
er að halda áfram að vinna
við þessa holu til að fá sem
mesta orku úr henni, stendur
borun þessi í sambandi við und-
irbúning rannsóknar vegna
hveravirkjana hér á landi.
Nægur hiti handa
2000 íbúa bæ.
Þá hefir einnig náðst ágætur
árangur með borununum í
Krísuvík, en þar er aðallega
borað til rannsókna vegna gufu-
virkjana. Þar hafa verið borað-
ar tvær holur, sem gosið hafa
gufu. Síðari holan gaus fyrir
nokkrum dögum mesta stöðugu
gosi, sem fengist hefir úr bor-
holu hér á landi. Hola þessi
gefur 8 lestir af gufu á klst.
Geta menn gert sér í hugarlund
(FramhaJd á 4. síðu)
Í.R. fær 10 þúsund kr.
Í.R.-ingarnir, sem þátt tóku
í íþróttakeppninni á Norður-
löndum, eru nýlega komnir
heim. Var þeim haldin mót-
tökufagnaður síðastliðið þriðju-
dagskvöld af íþróttafélagi
Reykjavíkur.
Björn Ólafsson fyrrv. ráð-
herra bauð íþróttamennina vel-
komna fyrir Í.R. Auk Björn töl-
uðu ýmsir aðrir, m. a. utanrík-
isráðherra og borgarstjóri. Til-
kynnti borgarstjóri við þetta
tækifæri, að Reykjavikurbær
hefði ákveðið að veita Í.R. 10
þúsund krónur í viðurkenning-
arskyni fyrir íþróttaförina.
Frönsk fegurbar-
drottning
Það eru til fegurðardrottn-
ingar víðar en í Ameríku. Hér
er mynd af einni franskri, en
franzkt kvenfólk hefir löngum
verið frægt fyrir fegurð og
karlmannahylli. Sú sem mynd-
in er af heitir ungfrú Annie
Verriere. Hún er 22 ára gömul
og er leikkona. Þannig klædd
vann ungfrúin heiðurstitilinn?
„Ambasadrice de l’Elegance
francaise."