Tíminn - 03.10.1947, Síða 1

Tíminn - 03.10.1947, Síða 1
ÞÓHAMNN ÞÓRARTN8BON ÚTGEFANDI: FRAMSÓKN ARFLOKKTTRINN 8!mar 336S cg 437* PRENTSMBDJAN EDDA hJ. 31. árg. Reykjavlk, föstudagiim 3. okt. 1947 ríTTSTi EBÐUHÚSI. UndMRfiOu iA Símar 2883 og Wt •r T ( APOREIÐ6I.A, DíNHEIMTA \ OO ADtHiÝSINOASKRIPSTOPA: ! BDDUHÍJ8I, Uadargötu 6A | j 180. blað islendingar geta sjálfir ræktaö kjarnfðörið Yiðtal við Klemens Kristj ánsson FRÁ KORWYRKJUNM Á SÁMSSTÖÐUM á Sámsstöðum Klemens Kristjánsson á Sámsstöðum hefir unnið merkilegt brautryðjendastarf á sviði kornræktarinnar á fs- landi. Ef farið verður að stunda kornrækt hér á landi í stórum stíl, sem vel getur orðið á næstunni, verður það Klemens að þakka frekar en nokkrum öðrum einum manni. Hann hefir nú stund- að kornrækt á Sámsstöðum með góðum árangri í fjölda mörg ár. Kornuppskeran á Sámsstöðum stendur nú sem hæst. Fór blaðamaður frá Tímanum austur nýlega og átti viðtal við Klemens. Sá sem kemur í Fljótshlíð- ina í björtu veðri, getur ekki annað en minnst hinna sönnu orða Gunnars á Hlíðarenda: „Fögur er hlíðin.“ Sámsstaðir er reisulegt býli og þar má um þetta leiti árs sjá „bleika akra og slegin tún.“ Þeir, sem þang- að koma og skoða akrana geta ekki annað en undrast það, hve kornrækt er ennþá lítið stund- uð hér á landi. Akrarnir á Sámsstöðum ei"u sönnun þess, að íslendingar gætu sjálfir ræktað allt það kjarnfóður sem þeir kaupa nú inn í landið til skepnufóðurs. Enda hefir Kle- mens mörg undanfarin ár reynt að sannfæra íslendinga um þessi sannindi. Á Sámsstöðum eru gerðar til- raunir með það hvaða korn- tegundir gefa mestan arð hér á landi. Hafa þessar tilraunir þegar borið ágætan árangur og hefir Klemens nú þrjú ár rækt- að byggtegund á Sámsstöðum, sem er af færeyskum uppruna, og hann telur öruggari en nokkra aðra ræktun hér á landi. Túnin og akrarnir á Sáms- stöðum eru auðsýnilega í góðri rækt, reglusemi og myndar- skapur er í hávegum hafður á þessu glæsilega stórbúi. Það er ánægjulegt að ganga með Kle- mens um akrana og kynnast þeim eldlega áhuga og fjöri, sem auðkennt hefir íslenzka bændur í meira en þúsund ár. „Þarna er lykillinn að korn- ræktinni á íslandi," segir hann um leið og hann bendir á sláttu- vél, dregna af Farmaall drátt- arvél. Það er verið að slá stór- an akur með fallegu byggi og vélin bindur kornið um leið og hún slær. Tólf ára snáði situr upp á vélinni og stjórnar henni. Kornbindin þrungin af byggi hrökkva hvert af öðru út úr vélinni og bera gróðursæld ís- lenzkrar moldar vitni. Þetta er engin draumur, það er veru- leiki, að hægt er að rækta korn hér á landi. Og Klemens rýfur þögnina: „Með þessari vél er hægt að slá tvo hektara á dag, sem gefa uppundir 60 tunnur af_ byggi, ef uppskeran er góð. Ég hefi nú fæktað þetta bygg sem- þið sjáið hér í þrjú ár með ágætum árangri. Það er færeyskt og hefir verið ræktað þar árum saman. Veðráttan í Færeyjum er svipuð og hér og er það ef til vill þess vegna, sem þessi bygg- tegund hefir reynzt mun betur hjá mér en skandinaviskar byggtegundir. Þetta bygg, sem heitir Höjvigs Sigurkrans bygg, þefir staðið af sér öll óveðrin i sumar, og skilar nú ágætri uppskeru. í fyrra gaf það 29 tunnur af hektara og uppsker- Myndirnar eru allar frá Sámsstöðum. fctst í vinstra horni er stúlka með kornbindi, en hún bindur kornið jafn- óðum og slegið er. Að ofan fyrir miðju er Klemens með færeyska byggið þungt af korni, þó stormur og regn hafi bulið á því í allt sumar. í horninu til hægri að ofan er Klemens með annað byggbindi, af tegund, sem ekki hefir þolað stormana og kornið er fokið af því. Sést munurinn á hinum tveimur tegundum greini- lega á myndinni. Að neðan eru myndir af tveimur aðferðum við kornslátt, gömlu og nýju aðferðinni. Á ann- ari myndinni er Klemens að slá korn með orfi, en að baki honum er stúlkan sem bindur upp jafnóðum, það sem hann slær. Á hinni myndinni er kornið slegið með sláttuvél, sem bindur um leið. Eitt bindi er í vélinni. (Ljósmynd Guðni Þórðarson). an í ár verður ekki mikið minni^ þrátt fyrir óhagstætt tíðarfar. Hins vegar hafa aðrar bygg- tegundir burgðizt mér í sumar vegna veðráttunnar. Meira að segja heyuppskeran hefir brugðizt .í ár, eins og kornið. Það er því ekki að ástæðulausu, að ég segi að færeyska byggið sé öruggara en nokkur önnur uppskera hér á landi. Ég ætla nú að plægja upp 12 dagsláttur af túninu og bæta við korn- ræktina, því sumarið hefir kennt mér að hún er tryggari en heyræktin. Sums staðar sái ég grasfræi með korninu og hefi akrana sem tún annað árið.“ Þú getur ekki þurft að kaupa að kjarnfóður handa skepnun- um, með alla þessa kornrækt í túninu, spyr tíðindamaður blaðsins. Allt kornið mitt, er notað sem útsæði, vegna þess hve ræktin er ennþá í smáum stíl. Ef hins vegar væri lögð áherzla Minnst 100 ára afmælis P restaskóians í gær var 100 ára afmælis Prestaskóla íslands minnst með virðulegri athöfn. Um 70 prestar víðs vegar af landinu höfðu safnazt saman I Reykjavík í tilefni af afmælinu. Hátíðahöldin hófust í hátíða- sal Menntaskólans, kl. 11 f. h., en þar var Prestaskólinn fyrst til húsa. Seinna var hann í hús- inu, þar sem nú er verzlun Har- aldar Árnasonar, síðan í Al- þingishúsinu, eftir að Presta- skólinn var gerður að sérstakri deild í Háskóla íslands. Presta- skólinn tók til starfa 2. okt. 1847. Afmælishátíðin í Mennta- á að auka kornræktina til muna skóIanum hófst með því, að væri hægt á þremur árum að Prófessor Magnús koma upp kornrækt, sem nægði Jónsson rakti sögu skólans og þýðingu hans fyrir þjóðlíf íslendlnga, en dómikrkjukórinn, undir til að fullnægja fóðurbætisþörf íandsmanna að mestu eða öllu i _ leyti. Er talið að til þess þurfi stjórn Páls Isólfssonar, söng á um 900 hektara af ökrum, en það er y4 á við túnræktina, sem fyrir er. Ef landsmenn færu þannig sjálfir að rækta það korn, sem þarf til kjarnfóðurs- ins myndu árlega sparast 10— 16 milljónir af erlendum gjald- eyri. f fyrra gaf ég þeim 19 kúm, sem ég hefi, nær eingöngu ísl. kjarnfóður og keypti ekki að erlendan fóðurbæti. Auk kornræktarinnar eru á Sámsstöðum gerðar tilraunir með áburðartegundir og nota- gildi þeirra, sáðskiptatilraunir og tilraunir með skógarbelti og skógrækt. íslenzka þjóðin hefir á und- anförnum árum fylgst af at- hygli með því sem fram hefir farið að Sámsstöðum. undan og eftir ræðu Magnúsar. Viðstaddir athöfnina voru um 70 prestar víðs vegar af landinu. Ennfremur kirkjumálaráðherra, Eysteinn Jónsson, forsætisráð- herra og viðskiptamálaráðherra. Einnig voru viðstaddir þessa at- höfn biskupinn yfir íslandi hr. Sigurgeir Sigurðsson og vígslu- biskuparnir séra Bjarni Jónsson og Friðrik Hallgrímsson. í gær kl. 2 e. h. komu prestar og kirkj umálaráðherra saman í hátíðasal háskólans. Rektor skólans, próf. Ólafur Lárusson og p/óf. Ásmundur Guðmunds- son fluttu þar sína ræðuna hvor, en dómkirkjukórinn söng. Kljikkan 5 e. h. var guðsþjón- usta í Dómkirkjunni. Viðstaddir prest/ir og forseti íslands, hr. Sveinn Björnsson, gengu í fylk- ingu frá Alþingishúsinu í kirkju, ásamt biskupi og ví^slubiskup- um. í kirkjunni flutti biskupinn, hr. Sigurgeir Sigurðsson, predik- un, en próf. Ásmundur Guð- mundsson þjónaði fyrir altari fyrir og eftir predikun. í sam- bandi við athöfnina í dómkirkj- unni, var flutt hátíðaljóð eftir Tómas Guðmundsson, lag eftir Björgvin Guðmundsson tón- skáld. flutt í fyrsta sipn. Klukkan 7 í gærkvöldi komu prestar og aðrir gestir saman að Hótel Borg, til kvöldverðar Ýmsar ræður voru þar flutt- ar. — Mjólkurskömmt un hafin í Rvík í dag hefst mjólkurskömmt- un í Reykjavík. Verður mjólkin afgreidd gegn sérstökum mjólk- urskömmtunarseðlum, sem bæj- arbúar hafa fengið með öðrum skömmtunarseðlum. — Verður fólk að hafa með sér seðla, sem stílaðir eru á þann dag, sem mjólkin er keypt. Gegn hverj- um mjólkurmiða fæst afgreitt hálfur líter af mjólk til kl. 2 á daginn. Eftir þann tíma er (Framhnld á 4. síöu) Stjórnarflokkarnir ósammála við forsetakosningarnar Flokkur forsætisráðherrans vildi ekki sam- komulag og kaus að hafa samvinnu við Sjálf- stæðisflokkinn eiuan Þau tíðindi gerðust á Alþingi í gær, að ekki náðist samkomulag milli stjórnarflokkanna um kosningu forseta. Framsóknarmenn Iögðu til, að Sjálfstæðisflokkurinn fengi forseta sameinaðs þings, Framsóknarflokkurinn forseta neðri deildar og Alþýðuflokkurinn forseta efri deildar. Alþýðuflokkurinn neitaði hins vegar að sleppa forsetastarfinu í neðri deild og fékk Sjálfstæðisflokkinn í lið með sér til að fella Jörund Brynjólfsson frá kosningu. Sú skipting forsetaembætt- anna, sem Framsóknarflokkur- inn stakk upp á, er I samræmi við þingfylgi stjórnarflokkanna, og hefði því virst sjálfsagt, að hinir stjórnarflokkarnir féllust á hana. Því varð þó ekki að heilsa, heldur neitaði Alþýðu- flokkurinn að fallast á hana og munu forustumenn flokksins hafa borið því við, að Barði Guðmundsson hótaði flokknum flestu illu, ef hann fengi ekki að vera forseti áfram. Alþýðu- flokkurinn fékk svo Sjálfstæð- isflokkinn í lið með sér til að tryggja kosningu Barða. Kosningarnar í sameinuðu þingi. Kosningar þær, sem fóru fram í sameinuðu þingi í gær, féllu á þessa leið: Jón Pálmason var kosinn for- seti með 25 atkv., en 23 seðlar voru auðir. Bernharð Stefáns- son var kosinn fyrsti varafor- seti með 21 atkv., auðir voru 20 seðlar og Finnur Jónsson fékk 1 atkv. Finnur Jónsson var kos- inn annar varaforseti með 23 atkv., en 22 seðlar voru auðir. Skrifarar sameinaðs þings voru kosnir Skúli Guðmunds- son og Sigurður Kristjánsson. Kosningar í neðri deild. í neðri deild fór kosningin um forseta þannig, að í fyrstu umferð fékk Barði Guðmunds- son 14 atkv., Jörundur Brynj- ólfsson 11 atkv., Sigfús Sigur- hjartarson 6 atkv. og einn seð- ill var auður. Þar sem enginn fékk meiri hluta atkvæða, var kosningin endurtekin, og fór hún á sömuleið. í þriðja sinn fór fram hlutbundin kosning milli Jörundar og Barða og og fékk Barði þá 15 atkv., en Jörundur 10 atkv. Þegar hér var komið, óskaði forsætisráðherra eftir því, að fundi væri frestað og sömuleið- is var forsetakosningum í efri deild frestað samkvæmt ósk hans. Nýr þingmaður. Hinn nýi þingmaður Vestur- Skaftfellinga, Jón Gíslason, tók sæti á Alþingi í fyrradag. Kjör- bréfanefnd hafði ekki fundið neitt við kjörbréf hans að at- huga og samþykkti þingið það einróma og vann hann síðan eið að stjórnarskránni. Allir alþingismenn eru nú komnir til þings, nema þeir, sem eru fulltriiar á þingi sam- einuðu þjóðanna, en það eru þeir Hermann Jónsson, Ólafur Thors og Ásgeir Ásgeirsson. Veiting prófessorsembættisins í lyflæknisfræði viö Háskólann Læknadeildin taldi Jóhann Sæmundsson vel hæfan til að gegna embættinu í nokkrum blöðum bæjarins hefir nýlega verið reynt að gera Ulfaþyt út af því, að Jóhann Sæmundsson læknir hefir verið skipaður prófessor í lyflæknisfræði Læknadeild Háskólans. M. a. hafa árásirnar verið byggðar á því, að læknadeildin hafi mælt með öðrum manni í embættið, en mælt gegn Jóhanni. Sannleikur þessa máls er sá, að dómnefndin, sem er skipuð samkvæmt gildandi reglum til að meta hæfni manna i um- rædda stöðu, felldi þann úr- skurð, að þrír af fjórum um- sækjendum eða þeir Jóhann Sæmundsson, Óskar Þ. Þórðar- son og Sigurður Sigurðs- son væru allir hæfir til að gegna embættinu. Þegar það ,kom síðan til kasta læknadeild- arinnar að segja álit sitt á um- sækjendunum, fékk Óskar þar 5 atkvæði, Jóhann fékk 4 atkv. og Sigurður 2 atkv. Þeir tveir, sem greiddu Sigurði atkvæði, gerðust síðar fylgismenn Ósk- ars. En þessi upphaflega at- kvæðagreiðsla í læknadeildinni sýnir, að hún hefir engan veg- inn tekið Óskar eindregið fram yfir hina umsækjendurnar, enda tók hún skýrt fram í um- sögn sinni til ráðherrans, er var undirrituð af öllum meðlimum deildarinnar, að hún teldi bæði Jóhann og Sigurð vel hæfa til að gegna embættinu. Þess ber svo að gæta, að prófessorinn í lyflæknisfræði á ekki eingöngu að annast kennslu við Háskólann, heldur er hann jafnframt forstöðu- maður lyflæknisdeildar Lands- spítalans. Til að gegna þeirri stöðu, hafði Jóhann þá yfir- burði umfram Óskar, að hann hafði gegnt margháttuðum trúnaðarstörfum um 10 ára skeið og benti öll sú reynsla til þess, að hann myndi verða ör- uggur og góður stjórnandi deildarinnar. Óskar hafði hins vegar engan slikan feril að baki. Þessi reynsla af störfum Jóhanns gerði meira en að vega gegn því, að Óskar hafði meiri bóklærdóm, og réði líka hinni ends/ilegu ákvörðun ráðherr- ans. Með þessu er ekki sagt, að Óskar hefði ekki reynst vel fær um að stjórna lyflæknisdeild- inni, en hitt var jafn sjálfsagt af ráðherranum að taka heldur þann manninn, sem var reynd- ur sem traustur og góður em- bættismaður.

x

Tíminn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tíminn
https://timarit.is/publication/50

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.