Tíminn - 17.10.1947, Qupperneq 1

RITSTJÓRI:
ÞÓRARINN ÞÓRARINSSON
ÚTGEFANDI:
FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Símar 2353 og 4373
PRENTSMIÐJAN EDDA hi.
RITSTJ ÓRASKRIFSTOFUR:
EDDUHÚSI, Llndargötu 9 A
Símar 2353 og 4373
AFGREIÐSLA, INNHEIMTA
OG AUGLÝSIN GASKRIFSTOFA:
EDDUHÚSI, Llndargötu 9 A
Síml 2323
31. árg.
Reykjavík, föstudagimi 17. okt. 1947
190. blað
ERLENT YFIRLIT:
Vaxandi viðsjár í Finnlandi
Kommúnistar torvelda viðreisnarstarfið með
ólöglegum verkföllum ______________________
í Finnlandi virðast pólitísk átök fara vaxandi eftir, að friðar-
samningarnir voru staðfestir. f síðastl. mánuði var þar mikið af
ólöglegum verkföllum og halda þau enn áfram, þótt náðst hafi
samkomulag milli Verkalýðssambandsins og rikisstjórnarinnar um
allsherjar launahækkun. Minna hefir þó kveðið- að þeim en áður.
ÞríburarrLÍr, móhirin og Ijósan
Ólöglegu verkföllin.
Ýmsir telja, að hin ólöglegu
verkföll eigi upp^ök sín í því, að
kommúnistar miSstu meirihluta :
í verkalýðssambandinu á síðastl.
ári, en þeim hafði tekist að ná
honum með aðstoð klofnings-
manna úr jafnaðarmanna-
flokknum. Jafnaðarmenn hafa
nú meirihluta í stjórn Verka-
lýðssambandsins. Fljótlega eft-
ir, að þétta gerðist, tók að bera
á auknum launakröfum og ólög-
legum verkföllum í ýmsum at-
vinnugreinum landsins. Undan-
tekningarlaust voru það komm-
únistar, sem stóðu fyrir þessum
verkföllum. Verkföll þessi voru
harðlega fordæmd bæði af
stjórn Verkalýðssambandsins og
ríkisstjórninni, þar sem hún
taldi sig ekki geta staðið skil á
skáðabótagreiðslum til Rússa, ef
þeim héldi áfram. Kom hér
fram furðulegur tvískinnungur
kommúnista, þar sem foringjar
þeirra í ríkisstjórninni for-
dæmdu verkföllin, en undir-
menn þeirra í flokknum stóðu
fyrir verkföllunum á vinnusteþ-
unum.
Þegar þetta ástand hafði
haldist alllengi. töldu jafnaðar-
menn í stjórn Verkalýðssam-
bandsins að eigi yrði jwmizt hjá
að grípa til róttækra mótráð-
stafana gegn þessari áróðursað-
ferð kommúnista. Stjúrn Verka-
lýðssambandsins ákvað þá að
skipa allherjarverkfall um allt
landið, ef ekki hefði verið fallizt
á almenna kauphækkun innan
ákveðins tíma. Hófust síðan
samningar milli hennar og rík-
iástjórnarinnar og lauk þeim
með því, að ríkisstjórnin féllst
á verulega kauphækkun, þó
gegn vilja ráðherra bænda-
flokksins og Törngrens fjár-
málaráðherra, sem er utan-
flokkamaður. Þrátt fyrir þetta
samkomulag, hefir ólöglegu
verkföllunum samt ekki alveg
hætt og eru kommúnistar enn
sem fyrri forsprakkar þeirra.
Talið er, að verkföll þessi hafi
nú valdið 2 milj. daga vinnu-
tapi.
Lögreglustjórn kommúnista.
Þá fer andúðin gegn yfir-
stjórn kommúnista á lögreglu-
málum stöðugt vaxandi, en þau
heyra undir Leino innanríkis-
ráðherra, sem er aðalleáðtogi
kommúnista í Finnlandi. And-
stæðingar kommúnista þykjast
hafa ákveðnar sannanir fyrir
því, að lögreglan sé notuð til
njósna fyrir kommúnista, enda
skipa nú flokksbundnir komm-
únistar flest æðstu embætti
hennar. Andstæðingar komm-
únista verða líka á ýmsan ann-
an hátt fvrir barðinu á henni.
Það er aðalblað js^fnaðar-
manna í Helsingfors, sem hefir
einna ákveðnast gagnrýnt lög-
reglustjórn Leinos, og hefir það
m. a. leitt til þess, að Leino hefir
nú nýlega höfðað sakamál gegn
aðalritstjóra blaðsins og krafizt
þess ,að hann væri dæmdur til
fangelsisvistar fyrir ýms um-
mæli sín. Ritstjórinn er náinn
vinur og samherji Tanners, en
hann er þrátt fyrir fangelsis-
vist sína ráðamesti maður
finnska jafnaðarmannaflokks-
ins.
Kosningarnar í desember.
í byrjun desember næstk.
eiga að fara fram sveitar- og
bæjarstjórnarkosningar í Finn-
landi. Kosningabaráttan er
þegar hafin og er búizt við að
hún verði mjög hörð. Úrslit
þeirra eru talin mjög þýðingar-
mikil. Margir óttast, að komm-
úni-ltar muni mjög fæ.ra sig upp
á skaftið, ef fylgi þeirra eykst.
Aðrir áttast, að kommúnistar
muni gangast fyrir auknum
(Framhald á 4. síðu)
Keflavíkurflugvöllurmn:
Góö samvinna ísl. stjórnarvalda
og Bandaríkjamanna
ísleiizkvjni starfsmönnum verður stórfjölgað
eftir áramótin
Flugvallanefnd ríkisins sendi í gær frá sér greinargerð, varð-
andi rekstur Keflavíkurflugvallarins. Var nefnd þessi skipuð
skömmu eftir að íslendingum var afhentur flugvöllurinn á
Reykjanesi, og hefir hún látið allt til sín taka, er snertir rekstur
jessa flugvallar af íslendinga hálfu.
Mynd þessi er af hinum þremur ungu Strandamönnum, þríburunum,
sem fæddust nýlega hér í bænum. Konan, sem á þeim heldur, er Guðrún
Halldórsdóttir ljósmóðir, en frú Jóhanna Helgadóttir, móðir þeirra, situr
uppi í rúminu. Myndin er tekin, þegar þríburarnir voru 5 daga gamlir.
(Ljósm.: Guðni Þórðarson).
„VATNAJÖKULL”
í NEW YORK
Vatnajökull, skip Sölumið-
stöðvar hraðfrystihúsanna, kom
til New York í byrjun þessarar
viku. Var skipið hlaðið 700 smá-
lestum af hraðfrystum fiski, er
skrifstofa sölumiðstöðvarinnar í
New York mun sjá um sölu á.
Mun farmurinn þó ekki seldur
ennþá, en miklar líkur til að
fyrir hann fáist viðunandi verð.
Skipið affermir og hleður í
New York þessa dagana og mun
leggja af stað hingað heim inn-
an skamms.
Þetta er fyrsta ferðin, sem
Vatnajökull fer með fiskfram
héðan, en hann er sérstaklega
útbúinn til að flytja hraðfryst-
an fisk til fjarlægra staða.
TVÍTUG KONA ELUR ÞRÍBURA
Móðirm ei* sjálf tvílmri
Um mánaðarmótin fæddi ung móðir þríbura hér í bænum. Eru
það tveir drengir og ein stúlka, og dafna börnin ágætlega. Þrí-
burafæðingar eru mjög sjaldgæfar, og er talið, að ein slík fæðing
sé j .<,ínan af hverjum 7—8 þúsund fæðingum. Hins vegar er það
enn sjaldgæfara, að þríburar dafni vel, og lifi allir við góða heilsu.
En þessir yngstu íslenzku þríburar eru alir hinir sprækustu.
Sjálf er móðirin tvíburi.
Foreldranir presthjón
norð>n af Ströndum.
Foreldrarnir eru Jóhanna
Helgadóttir frá Árnesi í
Strandasýslu og séra Ingvi Þórir
Árnason frá Vestmannaeyjum.
En hann hefir verið prestur að
Árnesi á Ströndum síðastliðin
tvö ár. Hafa þau hjónin dvalið
hér í bænum að undanförnu og
Mjólkursamlag Þingeyinga
er tekiö til starfa
Getur tekið á móti 12 þnsund lítrum á dag
Hið nýja mjólkursamlag Kaupfélags Þingeyinga á Húsavík er
tekið til starfa. Var rekstur þess hafinn 10. þessa mánaðar, og
mun allt hafa gengið að óskum þessa fyrstu viku.
Mjólkursamlag K. Þ. tók til
starfa í Húsavík hinn 10. þ. m.
Hús þess var byggt 1946—1947
undir yfirumsjón Kristins
Bjarnásonar, byggingameistara
í Húsavík. Stendur það norðan
til í Húsavíkurkauptúni, austan
Héðinsbrautar. Teikningu að
húsinu og allar vélar í það út-
vegaði Sveinn Tryggvason, ráðu
nautur Búnaðarfélags íslands.
Hefir hann og verið í ráðum
við allan un.dirbúning fyrirtæk-
isins.
Vélarnar eru frá Silkeborg
Maskinfabrik í Danmörku. Eru
þær af allra nýjustu gerð og úr
ryðfríu stáli. Ganga þær fyrir
rafmagni, sem framleitt er með
olíuknúinni aflvél í húsinu. —
Uppsetningu vélanna annaðist
maður frá Silkeborg, Jens Ras-
mussen.
í þessari mjólkurstöð er hægt
að gerilsneyða 2000 lítra mjólk-
ur á klukkustund. Gæti hún
þess vegna tekið á móti um 12
þúsund lítrum mjólkur á dag,
miðað við hæfilegan móttöku-
tíma.
Framleiddar eru hinar venju-
legu mjólkurvörur, smjör, skyr
og mjólkurostar. Ker til mysu-t
ostagerðar vantar ennþá, en er
Ivæntanlegt frá Noregi.
Hús og öll tæki fullnægja
ýtrustu hreinlætiskröfum.
Við mjólkursöluna er ker, sem
hefir sjálfmælingarútbúnað, svo
að afgreiðslufólk óhreinkar
ekki. Þess háttar áhald við
mjólkursölu mun, enn sem kom-
ið er, vera óvíða hér á landi.
Forstöðumaður mjólkurstöðv-
arinnar er Haraldur Gíslason,
mjólkurfræðingur frá Selfossi,
(Frá fré^tararitara Tímans í
Suður-Þingeyjarsýslu).
Slysið á Suðurlands-
braut
Litla stúlkan lézt í
fyrrinótt
Litla stúlkan, Hallgerður,
dóttír Ásmundar Sveinssonar
myndhöggvara, er varð fyrir
bifreið á Suðurlandsbraut fyrir
fáum dögum, lézt í fyrrinótt í
Landsspítalanum.
ætlaði Jóhanna að fæða á fæð-
ingardeild Landsspítalans og
var búin að fá þar pláss.
Norður á Ströndum í þeirra
héraði, er enginn læknir, og svo
er að verða þar ljósmóðurlaust
líka.
Jóhanna Helgadóttir er mjög
ung. Hún varð tvítug í sama
mánuðinum og þríburarnir
fæddust, en þá ól hún 30. sept-
ember.
Mátál ekki koma fyrr en kl. 11.
Eins og áður er' sagt ætlaði
Jóhtima að ala tVrn sitt í fæð-
ingardeild Landsspítalans.
Nóttina, sem hún veiktist va’-
svo hringt þangað og látið
vita um það, að hún væri orðin
veik -og þyrfti að komast á spít-
alann.
En forstöðukona fæðingar-
deildarinnar sagðr, að konan
ætti ekki að koma til sín fyrr
en kl. 11, og við ]?=tnn úrskurð
urðu hlutaðeigendur að sætta
sig. Þríburarnir voru hins vegar
ekki alveg sammála forstöðu-
konunni og vildu ekki fella sig
við Vrskurð hennar, því að þeir
voru allir fæddjr klukkutíma
áður en klulkkan var orðin 11.
Fyrsta barnið fæddist kl. 6,30.
og vara það drengur. Annað
fséddist kl. 9,30, og var það líka
drengur. Hið þriðja fæddist kl.
10, og var það stúlka. Dceng
irnir voru 10 og 8 marka þungir
hvor, en stúlkan var þyngst, 11
merkur. Börnunum hsfir öllum
farið vel fram og þyngst eþas og
börn eiga að sér á þessum aldri.
Móðurinni heilsast einnig vel
og segir móðirin, að sér hafi
ekki orðið meira um þrí-
burafæðinguna, en eii>burafæð
ingu, en þau hjón áttu fyrir
hálfs annars árs gamlan dreng.
Guðrún Halldórsdóttir ljós-
móðir tók á móti börnunum, og
er þetta í fyrsta sinn, sem hún
tekur á móti þríburum. Er hún
samt meðal þeirra ljósmæðra
hér á landi, sem flestum börnum
hefir tekið á móti. Sést nokkuð
af því, hve þríburafæðingar ery
sjaldgæfir atburðir.
Árið 1936 fæddust lifandi þrí-
burar, 1938 andvana þríburar
og 1941 og 1943 fæddust einnig
lifandi þríburar.
Greinargerð nefndarinnar erö
iað langt mál, að ekki er unnt
að birta hana í héjild að svo
stöddu. Mun Tíminn aðeins1
birta kaQa úr henni nú. í fyrsta
lagi lætur nefndin mjög vel yfir
samvinnu sinni við fulltrúa
Bandaríkjastjórnar á vellinum í
einu og öllu.
Tollfrelsi á vörum.
Varðandi ákvæði um toll-
undanþágu í samningnum, er
gerður var í október 1947, milli
íslands og Banadaríkjanna, um
takmörkuð afnot Bandaríkja-
stjórpar af flugvellinum á
Reykjanesi, hefir flugvallar-
nefndin gert samkomulag við
fulltrúa Bandaríkjastjórnar um
Dað, að ábyrgur fulltrúi Banda-
ríkjastjórnar láti hlutaðeigandi
íslenzkum yfirvöldum í té ná-
kvæma skrá yfir allar innflutt-
ar vörur. Jafnframt sé þvi lýst
yfir, að allar þessar vörur. séu
nauðsynlegar til rekstprs vallar-
ins, eins og ákvæði samnings-
ins segja til um. Strax eftir að
flugvöllurinn var afhentur ís-
lendingum tók íslenzk lög- og
tollgæzla við störfum á vellin-
um, og hefir verið þar æ síðan.
Þessi gæzla hefir verið aukin í
hlutfalli við aukinn rekstur þar.
Flugvallarnefnd og umboðs-
menn Bandaríkjastjórnar hafa
rætt ítarlega um ráðstafanir til
að hindra óleyfilega sölu á toll-
frjálsum vörum og meðferð er-
(Framhald á 4. síðu)
Talsverð
veiði við
síld-
Djúp
Rí kis verksmið j iimar
kaupa síldina á
48 króimr
málið
Að undanförnu hefir allmik-
ið veiðzt af síld í fjörðunum inn
af ísafjarðardjúpi. Er það eina
síldin, sem veiðzt hefir hér við
land nú um nokkurra vikna
skeið. Á Faxaflóa hefir haust-
síldin brugðizt algerlega, og
Kolla.fjarðarsildin hefir ekki
látið á sér bæra, enn sem komið
er. Stórkostlega mikið vantar á,
að næg beitusíld sé til fyrir
vetrarvertíðina, og horfir til
stórvandræða i þeim efnum, ef
ekki rætist úr.
Stjórn síldarverksmiðja ríkis-
ins hefir lagt til við sjávarút-
, útvegsráðherra, að sildarverk-
(Framhald á 4. síðu)
„TRINITE”
brann í gær
Var á leið til Reykja-
víkur
Sænska skipið Trinite er
Drunnið. Mikilvirkar dælur
höfðu verið settar i það, þar
sem það lá við Þorlákshöfn, og
sjónum dælt úr því.
Var síðan lagt af stað til
Reykjavkur. En í gærmorgun
kom upp í því eldúr. Var það
þá statt undan Grindavík. Yfir-
gáfu skipverjar það þá. Komust
þeir um borð í skipið Skaptfell-
ing, sem hélt áfram með þá til
Reykjavíkur.
Eftir að skipverjar yfirgáfu
skipið, drógu tveir bátar frá
Grindavík flakið að landi. |
Óhöppin virðast hafa elt
þetta skip á einkennilegan hátt.
Síúlkusaknað,enkom
fram í gærkvöldi
í gærkvöldi auglýsti rann-
sóknarlögreglan eftir stúlku er
horfið hafði heimanað frá sér
10. þ. m. Hafði ekkert spurzt til
hennar síðan. Er blaðið átti tal
við rannsóknarlögregluna seint
í gær var því tjáð, að stúlkan
væri komin fram.
85 ára:
U
Agúst Helgason
í Rirtingaholti
í dag er bændaöldungurinn
Ágúst Helgason í Birtingaholti
85 ára.
Hann er fæddur að Birtinga-
holti og aiinn þar upp. í æsku
ssisssi- xixjji „ttx’iSSri**' i
stundaði hann nám hjá sr.
Magnúsi bróður .sínum einn
vetur, en auk þess lærði hann
söðlasmiði og bókband. Hann
bjó fyrst 4 ár að Gelti í Gríms-
nesi, en 1892 tók hann við búi á
föðurleifð sinni og hefir verið
þar síðan.
Ágúst hefir mjög komið við
sögu 'flestra framfaramála
sunnlenzkra bænda. Hann hefir
mikið unnið að félagsmálum
(Framhald á 4. síðu)