Tíminn - 24.10.1947, Síða 1

RITSTJÓRI:
ÞÓRARINN ÞÓRARINSSON
ÚTGEFANDI:
FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Símar 23S3 og 4373
PRENTSMEÐJAN EDDA hJ.
31. árg.
RITSTJÓRAfiKJUFBTOF’UB:
EDDUHÚSI, Llndargðtu 9 A
Slmar 2353 Of
AFGREIÐSLA, INNHEIMTA
OG AUGLÝSINGA8KRIFSTOFA:
EDDUHÚSI, Undargötu 9 A
fiími 2328
Reykjavík, föstudaginn 24. okt. 1947
195. blað
ERLENT YFIRLIT:
Nýr brezkur stjórnmálaleiðtogi
Verður Heetor Mc]\eil eftirmaður Bevins?
Á þingi sameinuðu þjóðanna, sem nú stendur yfir, hefir fátt
vakið meiri athygli en ræða sú, sem Hector McNeil ráðherra
hélt snemma á þinginu, þegar hann lýsti stefnu brezku stjórnar-
innar og svaraði ádeilum Vishinsky á hendur Bretum. Ræðan
tr talin sú snjallasta, sem enn hefir verið flutt á þinginu, og
þykir sanna, ásamt ýmsu öðru, að nýr stjórnmálaleiðtogi sé á
íerð, þar sem Hector McNeil er.
Hector McNeil er ungur mað-
ur eða 37 ára gamall. Hann er
skozkur að ætt, fæddur og upp-
alinn 1 einu úthverfi Glasgow.!
Faðir hans var skipasmiður og
hefði Hector sennilega farið
einnig um þá braut, ef hann
hefði ekki verið fatlaður á ann-
arri hendinni. Hector var því
látin ganga menntaveginn og
stundaði hann nám um skeið við
háskólann í Glasgow, en lauk
því ekki til fulls, heldur gerðist
blaðamaður.
Hector McNeil.
McNeil hóf blaðamennskuferil
sinn 1932 og gekk fljótlega í
þjónustu „The Seottish Daily
Express“, sem Beawerbrook lá-
varður gefur út. Jafnhliða tók
McNeil að gefa sig að stjórnmál-
um og var kosin í bæjarstjórn-
ina 1 Glasgow, sem fulltrúi
jafnaðarmanna. Árið 1935 var
Beaverbrook lávarður á ferð í
Glasgow og kynntist þá McNeil
persónulega, en Beaverbrook,
sem jafnan hefir látið sér um-
hugað að afla blöðum sínum
nýrra starfskrafta, hafði þá um
skeið veitt þessum unga blaða-
manni sérstaka athygli. Árang-
urinn af kynningu þeirra Bea-
verbrook og McNeil varð m. a.
sá, að McNeil réðist að aðalblaði
Beaverbrooks í London, og starf-
aði þar í tvö ár, en fór þá aft-
ur til Glasgow og varð nætur-
ritstjóri við „The Scottish Daily
Express“. Gengdi hann því um
tveggja ára skeið, en þá varð
hann ritstjóri við „Evening
Standard“. Því starfi gengdi
hann fram á árið 1941.
Árið 1941 fóru fram, auka-
kosningar í einu kjördæmi
verkamannaflokksins í Glasgow.
ERLENDAR FRÉTTIR
Ramadier endurskipulagði
stjórn slna í fyrradag. Hann
hefir gert allmiklar breytingar
á henni, m. a. eiga nú aðeins
13 ráðherrar sæti í sjálfu ráðu-
neytinu í stað 25. Foringjar
katólska flokksins, Bidault og
Schuman, gegna áfram embætt-
um utanríkismálaráðherra og
f j ármálaráðherra.
íranska þingið hefir fellt
samninginn, sem forsætisráð-
herrann hafði gert við rúss-
nesku stjórnina um olíuvinnslu
í Norður-íran. — Samkvæmt
samningum átti vinnslan að
vera i höndum íransks-rúss-
nesks hlutafélags og áttu Rúss-
ar að eiga meirihluta hlutbréf-
anna.
Hector McNeil var þá kjörin
frambjóðandi flokksins og náði
kosningu gagnsóknarlaust. —
Skömmu eftir að hann kom á
þing varð hann aðstoðarmaður
Noel Bakers, sem var herflutn-
ingamálaráðherra. Því starfi
gengdi hann til vorsins 1945, er
verkamannaflokkurinn fór úr
stjórninni. Eftir kosningasigur
Verkamannaflokksins þá um
sumarið, varð McNeil, aðstoðar-
utanríkismálaráðherra, en Noel
Baker, sem oft hafði verið talin
líklegasta utanríkismálaráð-
herraefni verkamannaflokksins,
vegna þekkingar sinnar á utan-
ríkismálum, fékk sérstakan ráð-
herratitil, og skyldi það verða
hlutverk hans, að mæta á al-
þjóðaráðstefnum, þar sem ut-
anríkisráðherrann gæti ekki
mætt, og að svara fyrirspurnum
um utanríkismál í þinginu í
fjarveru utanríkismálaráðherra.
Samstarf þeirra McNeil hélt því
raunverulega enn áfram.
Þegar McNeil varð aðstoðar-
utanríkismáíaráðherra, var
hann enn lítt reyndur og var
honum því í byrjun ekki veitt
sérstök athygli, enda hefir verið
venja að líta meira á þetta ráð-
herrastarf sem embættisstarf
en stj órnmálamannsstarf. Fáir
aðstoðarutanríkisráðherrar hafa
í seinni tíð vakið á sér sérstaka
athygli, þegar Antony Eden er
undanskilinn. McNeil tókst þó
að sýna fljótlega, að hér var
meira en meðalmaður á ferð. —
Honum þótti takast sérlega vel
að svara fyrirspurnum í þinginu,
er þeir Bevin og Noel Baker voru
fjarverandi, og hann gat sér
mikið orð á friðarfundinum í
París í fyrra, en hann mætti þar
oft sem varamaður Bevins. Bevin
fékk sérstaklega mikið álit á
honum og þegar Noel Baker
varð flugmálaráðherra í fyrra-
haust, varð McNeil eftirmaður
hans. Síðan hefir borið miklu
meira á honum, einkum í þing-
inu, og hefir hann hlotið mikla
viðurkenningu bæði samhe \ja
og andstæðinga. Einkum er
honum hælt fyrir það, að hann
sameini bæði festu og lægni f
senn Hai.n er sagður scarfs-
maður í btzta lag*
McNeil er oft nefndur Eden
verkumannafIokksins og ýmsir
spá honum þvt, að hann eigi
eftir að verða eftirmaður Bevins,
ef verkamannaflokkurinn fer
lengi með völd. Hinn fyrri sam-
starfsmaður hans, Noel Baker
getur þó orðið honum erfiður
keppinautur. Hann er nú orðin
samveldismálaráðherra og hefir
því nálgast utanríkismálin enn
á ný. Ýmsir telja líka, að Dalton
leiki einnig hugur á utanríkis-
ráðherraembættinu.
Franskur prófessor
sæmdur ísl. heiðurs-
merkjum
Forseti íslands hefir þann 22.
þ. m. sæmt Alfred Jovilet,
prófessor í norrænum fræðum
við Sorbonne háskólann í París,
stórriddarakrossi fálkaorðunnar
Prófessor Jovilet hefir unnið
mjög að því, að kynna íslenzk-
ar bókmenntir í Frakklandi.
SKOSENDINGIN ER KOMIN
ÞaS hefir aldrei komið betur í ljós hér á landi en í sumar og haust, hve kvenfólkinu þykir raunverulega vænt
um skó. Þeir, sem áður hafa grunað að svo væri, vita það nú með vissu. Biðraðirnar við skóbúðirnar, þegar
komið hafa nýir skór að undanförnu, eru þær mestu sem hér hafa sést. Mynd þessi var tekin fyrir nokkrum
dögum, þegar byrjað var að selja „bomsur“, sem komu til Skóbúðar Reykjavíkur. Klukkan sex um morgun-
inn byrjuðu konurnar að bíða, og þannig leit hópurinn út, eftir þriggja stunda bið, um kl. 9, þegar búðin
var opnuð. (Ljósm.: Guðni Þórðars.)
íbúum. Hafnanna
hefir fækkab um tvo
Ihriðju á fáum árum
Burtfararlmgur í mörgum, scm enn eru eftir
Á undanförnum árum hefir verið mikill samdráttur á at-
vinnulífi í Höfnunum. Einkum hefir þessi samdráttur orðið áber-
andi á stríðsárunum og síðan, enda mátti heita, að Hafnirnar
væru einangraðar um langt skeið eftir að bygging Keflavíkur-
t'lugvallarins hófst. Hefir tíðindamaður blaðsins átt tal við Þor-
stein Kristinsson í Höfnum og spurt hann frétta þaðan.
Ein blómlegasta verstöð geröist hér á landi. Sjávarút-
landsins áður fyrr. vegurinn og landbúnaður héld-
Hafnirnar voru hér fyrr á ár-|us^ þar í hendur, og fiestir
um einhver blómlegasta verstöð heimilisfeður stunduðu báðar
landsins. Utræði þaðan var þá
mikið, einkum á opnu bátanna,
og gott þótti að fara í verið
þangað. Nú er svo komið, að
aðeins tveir bátar eru gerðir út
frá Höfnum, og óvíst hvort einn
eða nokkur bátur verður þaðan
gerður út í vetur.
1
Átti að flytja alla
Hafnabúa burt?
Þegar Bandaríkjaher fór að
gera flugvöll á Reykjanesi, urðu
Hafnirnar r/5 mestu innilokaðar.
Þá varð að fara í gegnum flug-
völiinn, þegar fara þurfti til
Hafna eða frá þeim, og meira
að segja liggur vegurinn þang-
að nú yfir eina flugbrautina. —
Vegfarendur verða því að
stanza við brautina og gæta til
lofts eftir flugvélum, áður en
þeir fara yfir brautina. —
Auk þess var á stríðsárunum
miklum örðugleikum bundið að
fá leyfi til umferðar eftir þess-
um vegi, sem liggur um Kefla-
víkurflugvöllinn. Hafa Hafna-
búar það fyrir satt, að um skeið
hafi Bandaríkjamenn viljað fá
alla íbúana flutta burt úr þorp-
inu og greiða þeim það eigna-
tjón, sem þeir biðu við búferlin.
Þá voru Hafnabúar andvígir
slíkum ráðagerðum, en nú er
ekki að vita, nema margir þeirra
lækju slíku boðh fegins hendi.
En hvort sem þessir flóksflutn-
ingar hafa nú nokkrun tíma
komið til mála eða ekki, er það
víst, að undanfarin ár hefir
fólksstraumurinn legtð frá
Höfnunum.
Tæplega þriðjungur
íbúanna eftir.
Á árunum fyrir stríð voru
nokkuð á fjórða hundrað manns
í Höfnunum og lifði þar við
bærileg kjör, eftir því sem þá
greinarnar jöfnum höndum,
eftir því sem tími vannst til.
Nú er ekki orðið eftir í Höfn-
unum nema um 100 manns. —
Jón Trausti stjórnar 300 manna fim-
Marj ar fjölskyldur hafa flutt Ieikasveit á iþróttamóti á Fjóni. (Sjá
burt að undanförnu, einkum til £rein um Jón á annarri síðu blaðins
(Framhald á 4. síöu) * 1 f dag.)
Andakílsárveitan
í þann veginn að
taka til starfa
Byrjað að prófa bæjarkcrfið á Alcranesi
Það líður nú óðum að því, að Andakílsárvirkjunin taki til
starfa. Hefir kerfið nokkuð verið prófað að undanförnu, og nú
er byrjað að hleypa straumi í fyrstu húsin á Akranesi.
I fyrradag var straumi frá
hinni nýju rafveitu hleypt í
fjögur hús á Akranesi. Verður
haldið áfram að veita straumn-
um í fleiri hús þar hina næsu
daga. Annars er ekki búið að
ganga frá öllu bæjarkerfinu
enn sem komið er. Brestur á
um heimtaugar sums staðar, og
stafar það sérstaklega af efnis-
skorti.
Ráðgert er, að byrjað verði
að hleypa á straumi í Borgar-
nesi í lok næstu viku, og í vik-
unni þar á eftir verður raf-
magninu veitt til Hvanneyrar.
En þessir þrír staðir, Akranes,
Borgarnes og Hvanneyri, munu
fá rafmagn frá Andakílsár-
virkjuninni fyrst 1 stað.
Nýrbáturkeypt-
ur til Djúpavogs
Frystihúsið þar íekur
væntanlcg'a til starfa
cftir áramótin
Fyrir viku síðan kom nýr 38
smálesta vélbátur til Djúpa-
vogs, og verður hann gerður út
þaðan til fiskveiða. Er hann
eign hlutafélags þar á staðnum.
Standa að því sjómenn, kaup-
félagið á Djúavogi o/ hreppsfé-
félagið. Heitir það Papey, og ber
báturinn sama nafn. Er ráð-
gert, að hann verði gerður út
á línu í haust. Skipstjóri á
Papey verður Kristján Gústafs-
son frá Lögbergi á Djúpavogi,
en framkvæmdastjóri útgerðar-
félagsins.Kristján Karlsson odd
viti.
Báterinn var smíðaður í
Skipasmíðastöð Austurlands á
Seyðisfirði, og festi þetta nýja
útgerðarfélag kaup á honum í
haust.
Fyrir var á Djúpavogi einn
17 smálesta bátur, auk lítilla
hreyfilbáta og þilbáta, 7—8 smá
lesta.
Hafnarskilyrði eru allgóð á
Djúpavogi og hentug 30—40
smálesta bátum. Frystihús er
þar einnig í smíðum. Er það
eign hlutafélags sjómanna og
kaupfélagsins, sem á 4/5 hluta-
fjárins. Húsið sjálft er fullgert,
en beðið er eftir vélakosti. Þó
standa vonir til, að frystihúsið
verði starfrækt upp úr áramót-
um, ef sæmilega gengur, því að
sumt vélanna er þegar komið
til landsins, en afgreiðsla á af-
ganginum hefir hin danska
verksmiðja, sem samið var við,
lofað í byrjun desembermánað-
ar. Batnar þá að sjálfsögðu öll
aðstaða til útgerðar á Djúpa-
vogi.
Hlutavelta Slysa-
varnarfélagsins
Hin árlega hlutavelta kvenna-
deildar slysavarnarfélags ís-
lands í Reykjavik verður hald-
inn næstkomandi sunnudag í
verkamannaskýlinu.
Félagskonur og aðrir, sem
óska að styðja gott málefni og
gera hlutaveltu þessa sem fjöl-
breytilegasta eru góðfúslega
beðnir að koma gjafapökkum
til hlultaveltunefndarinnar eða
á skrifstofu félagsins í Hafnar-
húsinu.
Síðar meir er gert ráð fyrir,
að um 100 sveitabæir geti feng-
ið rafmagn frá þeim stofnlín-
um, sem þegar eru til. Eru það
einkum bæir í lágsveitum Borg-
arfjarðarsýslu — Leirársveit,
Skilamannahreppi, Innri-Akra-
neshreppi og Andakilshreppi —
og í neðri hluta Stafholtstungna
og Borgarhreppi, er þar koma
til greina. Efni til þessarar
aukningar hefir þó ekki verið
útvegað enn.
Á Akranesi, Borgarnesi og
Hvanneyri verður 20 þúsund
volta spenna, en að öðru leyti
er gert ráð fyrir 6 þúsund volta
spennu, er færa verður niður í
220 volt á hverjum sveitabæ.
Leiðrétting
Jónas Jónsson segir berum
orðum í tveim siðustu blöðum
Ófcigs, að hlutabréf í Prent-
smiöjunni Eddu, sem ég seldi
Sambandi íslenzkra samvinnu-
félaga á sínum tima, hafi verið
raunverulíjg eign Hermanns
Jónassonar alþingismanns. Þessi
ummæli J. J. eru algerlega ó-
sönn, Hermann Jónasson hafði
aldrei átt þessi hlutabréf, hvorki
beint eða óbeint.
Að undantekinni sjálfri frá-
sögninni um það, að S. t. S.
keypti af mér hlutabréfin eru
öll önnur ummæli J. J. um mig
í þcssum Ófeigsblöðum ýmist
mjög villandi eða algerlega ó-
sönn. Ég hygg einnig, að flest-
um, sem til þekkja og hlut áttu
að máli, muni þykja þau' ómak-
leg.
Siguröur Jónasson.