Tíminn - 08.11.1947, Page 1

Ritstjóri:
Þórarinn Þórarinsson
Fréttaritstjóri:
Jón Heigason
Útgefandi
Framsóknarflokkurinn
~~~~——~~-?
Skrifstofur í Edduhiísinu ;
Ritstjórnarsimar:
4373 og 2353
Afgreiðslu og auglýsing-
arsími 2323
l Prentsmiðjan Edda
31. árg.
Reykjavík, laugardaginn 8. nóv. 1947
204. blaff
/ Danmörku skrælnabi allt
af f)urrki síðasf/íðið sumar
Viðtal við danskan bónda, er raargir íslendingar þekkja
Við Birkeröd á Norður-
Sjálandi hýr danskúr bóndi,
Boeskov að nafni, sem giftur
er giftur íslenzkri konu, Ja-
kobinu Guðmundsd. Boeskov
hefir um langt skeið átt
heima á íslandi og starfrœkt
gróðurhús að Reykjum i Mos-
fellssveit í fjölda mörg ár.
Hann var liér á ferð fyrir
nokkru, og átti tíðindamaður
Tímans þá tal við hann og
spurði hann frétta af dönsk-
um landbúnaði.
Grasið skrælnaði og fóður-
rófurnar spruttu ekki.
— Hefir tíðarfarið leikið
við ykkur danska bændur að
undanförnu?
— Nei, síður en svo. Sum-
arið var ekki gott. Fádæma
þurrkar hafa allt ætlað að
drepa. Allt skrælnaði. Það
eru meira en 100 ár síðan jafn
langt og stöðugt hitatímabii
hefir komið i Danmörku og
í sumar. Heita má, að þurrk-
ar og hitar héldust stanalaust
frá því í maí og fram í sept-
ember.
Um tíma leit ákaflega illa
út vegna þurrkana. Þá felldu
bændur búpening sinn unn-
vörpum, íyo að kjötmarkað-
urinn offylltist, og kjötið var
illseljanlegt. Grasið skræln-
aði á beitilöndunum, og illa
leit út um sprettu fóðurróf-
anna, svo það var ekki um
aðrar leiðir að ræða fyrir
bændur.
Við þurrkana bættist svo
það, að uppskera brauð-
kornsins var óvenju lítil. —
Veturinn í fyrra var einstak-
laga harður, en brauðkorninu
er sáð á haustin.
Kartöfluuppskeran í Dan-
mörku var aftur á móti ein-
staklega góð í ár, og hefir
ekki verið svo góð í mörg ár.
Verður mikið af kartöflum
selt úr landi að þessu sinni,
meðal annars til Suður-Am-
eríku og Palestínu.
Uppskera fóðurrófanna
varð hins vegar ekki nærri
eins mikil og venjulega og
hafa bændur þvi neyðzt til
að fækka búpening sínum um
15—20%, einkum vegna þess
að lítið er hægt að fá af er-
lendum fóðurbæti til þess að
gefa með innlenda fóðrinu.
Þar er jörðin ræktuð.
— Búskaparhættir eru með
talsver.t öðru sniði í Dan-
mörku en hér?
— Jú, íslenzkum bónda
myndi þykja margt skrítið
þar í fyrstu. Yfirleitt tíðkast
það hvergi að gefa búpeningi
hey, nema hvað hann bítur
gras á beitilöndunum að
sumrinu. Land það, sem
danskir bændur hafa, er svo
lítið, að hagnýta verður sem
bezt hvern fermetra og rækta
Harriman viSskiptaráðherra
Bandaríkjanna
Kona deyr af völd-
um rafstraums frá
þvottavél
Ættartölum Skag-
firðinga stolið
Voris geymdar í foíl
Sá kynlegi atburður átti
sér stað í nótt, að farið var
inn í aðkomubíl hér í bœn-
um og stoliö úr honum tösku,
sem í voru verðmœt skjöl og
handrit að œttartöium Skag-
firðinga, sem Lúðvík Kemp
hefir verið að safna árum
sarnan.
| Fyrir þremur dögum kom
piltur að nafni Kristján
Reykdal meö bifreiöina K-42
suður til Reykjavíkur frá
;Sauðarkróki til að sækja
stóla og borð handa íþrótta-
skólanum á Sauðárkróki. —
Varð nokkur bið á því, að
hann fengi þessi áhöld, en
þau eru smíöuö að Reykja-
lundi. f gær var hann samt
búinn til ferðar og ætlaði af
stað norður í morgun. —
Skildi hann bíl sinn eftir á
Hverfisgötunni fyrir utan hús
hvítasunnusafnaðarins.
í morgun, þegar leggja átti
af stað, kom í ljós, að brot-
izt haföi verið inn í bílinn
og stolið úr honum fötum,
sem bifreiðastjórinn átti, og
auk þess tösku, sem Lúðvík
vegavinnuverkst j óri
Rafmagnseftirlit ríkisins
hefir nú með höndum rann-
sókn vegna sviplegs slyss, er
varð i Barmahlíð 9 í fyrra-
kvöld. Frú Margrét Eiríks-
tíóttir, kona Ágústs Sigurðs-
mnar magisters var að vinna
við þvottavél. Varð hún fyrir
’afstraumi frá henni og beið j Kemp
begar þana af. Systir hennar j frá Sauðárkróki átti. Voru í
sem nærstödd var, er slysið . töskunni mörg verðmæt
vildi tii, vissi ekki fyrr en j handrit, bæði af skáldskap
Margrét hneig örend niður1 Lúðvíks og ættartölur Skag-
við vélina. Var hún flutt í firöinga, sem Lúðvík hefir
Landsspitalann, en var þá mörg undanfarin ár verið að
látin eins og áður er sagt. Lsafna ásamt tveimur öðrum
Rafmagnseftirlitið hefir mönnum.
Efri myndin er af Kildebakken, en svo lieitir bær þeirra Boeskovs
og Jakobínu á Norour-Sjálandi. Skógar og vötn gera umhverfið a3-
laðandi. Á heimilinu er töluð íslenzka og danska jöfnum höndum,
og börnin tala íslenzku, er þau eru aö Ieika sér, en dönsku í skólan-
um. — Á ncðri myndinni eru þau hjónin með tvo yngstu drengina,
Birgi og Hilmar, en alls eiga þau hjónin fimm börn.
(Ljósm.: Gíiðni Þórðarson).
þar það, sem gefur beztan0"
arð. Það borgar sig betur að
rækta fóðurkorn á landinu
og gefa kornið og há’minn,
og auk þess er algengt að
rækta mikið af fóðurrófum.
Margir bændur hafa líka
mikla garðrækt.
Þeir, sem búa næst bæjun-
um, rækta mikið af eplum,
perum, plómurn og öðrum
slíkum ávöxtum, sem seljast
vel í bæjunum um sumar-
tímann.
Meðaljarðir tuttugu
hektarar.
•— Heldurðu, að íslenzkum
bændum myndi ekki þykja
þröngt um sig í Danmörku
fyrst í stað?
— Jú, mönnum bregður við
Iandrýmið. í Danmörku eru
stærstu jarðir ekki nema eins
og smájarðir hér, og flestar
eru mörgum sinnum minni.
Mín jörð er ekki nema 20
hektarar, og er þó meðaljörð
4 nágrenni Kaupmannahafn-
^kki enn látið nei.tí uppi um
bað, hvað valdið hefir slys-
!nu, en líklegt þykir, að ann-
\ð tveggja hafi rafleiðslurn-
ar í húsinu veriö í ólagi eða
þvottavélin biluð.
Þvottavélin var amerísk. Er
það í meira lagi athugavert,
ef þe.s.si hjálpartæki hús-
mæðranna eru slíkir háska-
gripir að það geti verið lífs-
hættulegt að vinna við þær.
Vill Lúðvík gjarnan fyrir-
gefa hinum seka syndir hans,
ef hann vildi gjöra svo vel að
skila töskunni aftur, þar sem
nefndar ættartölur koma
þjófnum ekki að neinu gagni
í lífsbaráttunni. Má koma
henni til skila i skrifstofu
vegagerðar ríkisins.

á!o i Norðurálfu
arðar doilara
Um nœstic helgi verður lögð fyrir Truman forseta og rík-
isstjórn Bandarílcjanna skýrsla nefndar þeirrar, er skipuð
var fyrir nokkru og kennd er við Harriman viðskiptamála-
ráðherra Bandarikjanna, en nefnd þessi hafði það verk-
efni að aihugu auölyndir Bandaríkjanna.
Athuganir nefndarinnar ,inn sé fyrir þjóðirnar í Vest-
ur-Evrópu. Áætlað er að alls
þurfi 5,75 miljárða döllara
til hjálpar Evrópulöndunum
árið 1948, en hjálpin alls
muni nema allt aö 17 mil-
jörðum dollara þau fimm ár,
sem aðstoðin er talin nauö-
synleg. Talið er að nokkuð
af þessari hjálp geti löndin,
hafa aðallega beinzt að þvi,
að gera'"sér grein fyrir hversu
mikið af hráefnum, matvæl-
um o.g ö.Jrum nauðíýynj um
Bandaríkjaþjóðin væri fær
um að láta í té til landa í
Norðuráifu, sarnkv. Marshall-
áætluninni.
í áSiti nefndarinnar er
lögð áherzla á nauðsyn hjálp- er hennar verða aönjótandi,
arinnar til Nov,ðuráIfu til endurgreitt, en meirihluta
góðs fyrir löndin þar og hjálparinnar veröi hins vegar
ar. Mestur hluti jarðarinnar jafnframt fyrir Bandaríkja- jað koma frá Bandaríkjunum
eru akrar. Kartöflur rækta þjóðina sjálfa. Bent er áián þesc að gert sé ráð fyrir
Framh. á 7. s. hversu mikils virði iðnaður- endurgreiöslu.
TiL an.nenda
T ímans
TJm leið og: Timinn hefir
göngu sína í nýjum búningi,
verður að vekja athygli
unnenda hans á því, að
gengi hans á komandi árum
verður að mjög mikiu leyti
undir því komið, hversu
fréttaþjónusta hlaðsins verð-
ur örugg og góð. Þess er því
vænzt, að fréttaritarar blaðs-
ins víðs vegar um land reyn-
ist bæði glöggskyggnir og
viðbragðsfijótir. En jafn-
framt er beint til allra unn-
enda þess, að þeir leggi
blaðinu lið á þessum vett-
vangi og láti það vita sem
skjótast og greiðast um
hvaöeina fréttnæmt, sem
þcir hafa spurnir af.
I>að er mjög mikils vert
að njóta slíks liðsinnis af
hálfu lesenda bláðsins. Þarf
ekki alltaf að vera um stór-
viöburði að ræða — stutt
frásögn um sjaldgæfan at-
burð eða táknrænt dæmi um
líf manna og störf getur
eigi síður átt rétt á sér.
Þetta eru allir þeir, sem
óska Tímanum veifarnaðar,
beðnir að hafa hugfast.