Tíminn - 08.11.1947, Blaðsíða 3

204. blað
TÍMINN, laugardaginn 8. nóv. 1947
Merkileg skáldsaga
,• V*-S.vepdv *.' 'Edvin.-, -..Saije.
Riki mannanna. Konráð
Vilhjálmsson íslenzkaði.
Bókaútgáfan Norðri. —
Stærð: 390 bls. 15x22 sm.
Verð: Kr. 32.00 ób. 48.00
innb.
Þessi saga er framhald af
Katli í Engihlíð og segir frá
sama fólki og þar kom við
sögu.
Sagan hefir sama yfirbragð
og heildarsvip og fyrri hlut-
inn hafði. Þetta er lýsing á
lífsbaráttu í sænskri sveit,
þar sem viðhorfin eru svo
lík því, sem gerizt í öðrum
sveitum annars staðar á
Norðurlöndum, að við, sem
þekkjum til einhvers staðar
í sveitum fslands skiljum
mætavel fólk og atburði.
„Blöðin kenndu, að allan
smábúskap . ætti að leggja
niður. Hann svaraði ekki
kostnaði. Hundruð smá-
bænda áttu að leggja frá sér
annboðin og annað hvort
gerast verkamenn á stórbú-
unum eða þá gefa sig að iðn-
aði. — Eru það þá þessir
smábændur, er hafa komið
sér sáman um og krafizt
þess hárri raustu að afnema
sína eigin stétt? Nei, Oddvit-
ar þeirrar stefnu eru herrar
með fannhvítar hendur. —
Sænski bóndinn vill fá að
lifa sem áður í landi sínu,
og hann er enn í dag hraust-
ur og röskur og hlaðinn lífs-
þrótti
Engin fræðikenning, hversu
heyrileg sem hún er,
megnar að bæla niður þrá
bóndans til að yrkja jörðina
og umbæta. Það svarar ekki
kostnaði, segir skrifstofu-
maðurinn, sem kemur til þess
að athuga grjótnámið og
akuryinnsluna. Nei, það
borgar sig ekki, segir bónd-
inn og iæsir höndunum aft-
ur utan um járnkarlinn, —
en ég vildi gjarna losna við
þetta grjót. Það væri umbót
á akrinum. Umbótalöngunin
og framþróunin eru ein-
hverjar djúptækustu eðlis-
hneigðir mannsins. Og bónd-
inn getur ekki öðlast neina
einlægari gleði en að sjá
jörðina opna faðm sinn og
bera honum ávöxt“.
„Ýmisleg samvinhufyrir-
tæki éru nú að ryðja sér til
rúms: mjólkurbú, sláturhús
og margs konar búnaðarsam-
tök, sem bændur eiga aðgang
að. Vissulega gæti félags-
skapur . um. dráttarvélar og
jarðyrkjutæki fullvel komið
til málá“.
„Það er eins og þessir post-
ular haldi, að þegar bændur
vilja yrkja og bæta jarðir
sínar, þá sé það aðeins tjón
fyrir þjóðfélagið. Og kven-
fólkið flýr og hverfur til
borganna, flýr _myrkrið . í
sveitunum og fjóslyktina o’g
taðlyktina. . . Hann veit, að
ánægjan er bezt tryggð með
tómstundunum — og pen-
ingunum. Vinnan hefir ævin-
lega verið áþján og plága.
Sólskinið, döggin, ilmandi
blómin og athafnalífiö hefir
enga hamingju í för með' sér.
Þegar um embaétti er að ræða
eða atvinnuvonir, þá er allt-
af gengizt fyrir - aurunum og
tómstundunum, en ekki
starfinu og vinnugleðinni. —
Dægrastytting er orð, sem
lætur vel í eyrum. En er lífið
ekki nógu fljótt að líða? Er
nokkur þörf á þessu; . sem
nefnt er dægrastytting?“
Ég hygg, að þetta sé ekki
annað en þáð, sem sérhver
íslerizkur SVeitámaður þékk1-'
ir 'frá -sinrii 'sveit ög síriú
starfi. Og það er sannarlega
gaman að fá I hendur bók,
sem skýrir frá því, hvernig
nú er unnið, hugsað og fund-
ið til í sveitum frændþjóð-
anna.
Ríki mannanna er meiri
og betri skáldsaga en Ketill í
Engihlíð. Höfundinum hafa
aukizt kraftar og hann nær
betri tökum á efriinu. Honum
tekst vel að lýsa hinni and-
legu uppdráttarsýki, sem Ar-
on gengur með. Hann hefir
haft sitt fram og honum
græðist fé. En hann veit sig
hafa gert rangt. Sjálfsvirð-
ing hans er brostin, þó að
hann reyni í lengstu lög að
blekkja sjálfan sig. Hann veit
sig hafa komið illa fram við
Ketil, óttast hefnd hans og
finnst nauðsyn knýja sig til
að beygja hann enn og auð-
mýkja. Og þó liggur við að
hann öfundi Ketil og óttast
hann jafnvel í hjónabandi
sínu. Til að sefa þessar nag-
andi áhyggjur og gleyma
þeim, reynir hann svo að
drekka, en það magnar að-
eins eitrið í.sál hans og fyllir
hann stöðugt meiri og meiri
beizkju.
Konur þeirra bræðra reyn-
ast báðar vel, enda eru þær
úr hópi þeirra kvenna, sem
koma fram til góðs og lægja
metnað manna sinna, en
kynda ekki undir ófriði og
andúð, eins og löngum hefir
hent ýmsar konur, með því
að ala á hégómaskap, of-
metnaði og hroka þeirra
manna, sem þær elska og dá.
Framh. á bls. 7.
'x'.iA': > t
J ALTAV ELAR
L'JW.lrtií
"%?'SUU CÖC« v

PERF ECTION
RITE-WAY
Mjaltavélar með benzín- og rafmótorum til eins og stendur.
Einnig alhliða birgðir af varahlutum. — / Bandaríkjunum er
Perfection mest notuð allra tegunda, sem eru á markaðnum
og í Kanada Rite-Way. — Útbreiðslan er góð sönnun fyrir
gæðum.
SIMI
illfBtA? 7.50
!

Ibúðarhús aff Reykjalundi.
4
Orðsending frá S. í. B. S.
Það fólk er eigi allfátt, sem fyrir sjúkdóms sakir og neyðar, á sér engan aðrar vonir en þær, er tengdar eru
ófullgerðum vistarverum að Reykjalundi. Það fylgist af eftirvæntingu með framgangi byggingaverksins og gleðst
þegar áfram miðar.
Til bílahappdrættis S. í. B. S. er stofnað meö það fyrir augum, að bið þessa hrjáða fólks megi veröa styttri en
ella og firra það þannig vonbrigðum.
Bílahappdrætti S. í. B. S. er mikilfenglegt fyrirtæki og gefur meiri von um hagnað í hlut viðskiptamanna sinna,
en tíðkast, enda er tengt miklu menningar- og mannúðarmáli og sæmir því vel.
Maimiíð ©í»’ hagsýni viima saman að Rcykjalimdi.
Síyrkið starfscmi S„ f. B. S. Kaupið happdrættismiða frá S. í. B. S.