Tíminn - 15.11.1947, Side 1

Ritstjóri:
Þórarinn Þórarinsson
Fréttaritstjóri:
Jón Heigason
Útgefandi
Framsóknarflokkurinn
Skrifstofur í Edduhúsinu
Ritstjórnarsímari
4373 og 2353
Afgreiðsla og auglýsinya-
sími 2323
Prentsmiðjan Edda
31. árg.
Reykjavík, laugardaginn 15. nóv. 1947
209. blaff
í Austurlöndum geysa ýmsar farsóttir, sem við hér á norðurhjar-
anum höfum ekkert af að segja. Kóleran í Egiptalandi er öllum í
fersku minni. Malaría cr annar magnaður sjúkdómur á þcssum
slóðum. Hann berst með flugum. — Myndin hér að ofan er frá
Singapore. Amerisk flugvél sveimar yfir höfninni og stráir yfir hana
D. D. T.-eitri, sem á að vinna bug á flugunuin, cr bera sjúkdóminn.
Reykjavík vore by
hús fyrir 113 milj.króna
172 íaýjar íbnðir eru í kpllœrnm ©g' á i»ak-
bæðnm án samþykkis byggingarnefndar
Árið 1946 mun vera þaff ár, er mest hefir verið byggt af
allskonar húsum hér á landi síðan frá öndverðu. Skýrslur
liggja nú fyrir um þau hús, er byggð voru hér í Reykjavík
og fullgerð hafa verið. Eru þau alls 377.
Fé á öskusvæhinu miklu vænna
í haust en venjulega
Meðalskrokkþyngd dilka sums slaðar
36-37 pund
Það hefir vakið athygli manna, hversu lövib af öskusvœð-
inu i Rangárvallasýslu reyndust betur til frálags i haust en
venjulega. Þaðan komu i sláturhúsin að þessu sinni margir
dilkar, er höfðu fjörutíu yunda kropp og þar yfir, og hjá sum-
um bændum var meðalvigtin allt að 37 pundum. Er hvort
tveggja óvanalegt og sennilega óheyrt þar í héraði.
Ai einnar hæðar íbúSar-
húsum úr timbri voru byggð
18 einstæð, 52 úr steini og 17
tvístæð úr steini. Auk þess
eitt sænskt hús, eða alls 88
einnar hæðar hús. Auk þess
var byggt við 8 eldri hús
einnar hæðar. Rúmmál þess-
ara húsa nam alls 12.273 m3.
Af tveggja hæða íbúðar-
húsum voru alls byggð 99, en
4 eldri hús voru endurbætt.
Af þriggja hæða íbúðarhús-
um viiyu 12 byggð ný, en 9
endurbætt. Alls bættust við á
árinu 634 íbúðir. Þar af eru
172 íbúðir i kjöllurum og á
þakhæðum, sem gerðar eru
án samþykkis bygginga-
nefndar.
Aulc íbúðarhúsanna voru
byggð 7 verzlunar- og skrif-
stofuhús, 2 sjúkrahús, eitt
kvikmyndahús, skóli, íþrótta-
hús og kapella.
Þá hafa verið byggð 10
verksmiðjuhús, fyrir alls
konar rekstur, 19 geymslu-
hús af ýmsum stærðum, sum
metratala húsanna saman-
lagt er 363,721. Þar af eru
12,777,00 rúmmetrar í timb-
urhúsum.
Allar framangreindar bygg-
ingar á árinu hafa kostað 113
miljónir króna.
B.B.C 25 ára
Brezka útvarpið BBC átti
25 ára starfsafmæli í gær.
Stofnuninni hefir borizt
borizt fjöldi heillaskeyta í
tilefni af afmælinu víðsvegar
að.
Framkvæmdastj óri stofn-
unarinnar hélt fyrirlestur 1
útvarpið í gærkvöldi og rakti
starfsemi þess. Hann lét svo
ummælt að stærsta hlutverk
slíkra stofnana, sem BBC,
væri að auka vináttu milli
þjóða.
Verður ailsherjar-
þingið í Evrópu
1948?
í gær var rætt um það á
Allsherjarþingi S. Þ. hvort!
næsta þing ætti að vera í
New York eða í Evrópu. Er
talið r'^nnilegt að ofan á
verði að halda þingið í
Evrópu. Showcross fulltrúi
Breta benti á að þinghaldið
hefði í för með sér stórfelld-
an kostnað fyrir Evrópu-
þjóðirnar, ef það væri hald-
ið í New York. Yrði sá kostn-
aður að greiðast í dollurum.
sem Evrópuþjóðirnar ættu
ekki til nema af skornum
skammti.
Stjórnraálanára-
ið S. U. F.
Stjórnmáianámsskeið' Sam-
bands ungra Framsóknar-
manna verður sett mánudag-
inn 17. þessa mánaðar kl.
8,30 í Edduhúsinu við Eind-
götu. Áríðandi er að allir
þátttákendur mæti við setn-
ingu námskeiðsins.
Haustið 1946 var meðalvigt
þeirra dilka, sem slátrað var
að Rauðalæk, aðeins 12,82
kílógrömm og þeirra, er slátr-
að var að Hellu, 12 kilógrömm.
Mun það láta nærri, að þess-
ar tölur gefi rétta mynd af
vænleik dilka í Rangárvalla-
sýslu eins og hann hefir tíðk-
azt.
Dœmi frá sumarslátrun-
inni.
í ágústmánuði í sumar var
hafin slátrun á lömbum af
öskusvæðinu í Rangárvalla-
sýslu. Kom þá þegar í ljós, að
þau voru miklu vænni en
menn áttu að venjast þar um
slóðir. Hinn 26. ágúst var
slátrað 24 lömbum, sem Páll
Guðmundsson bóndi á Fit
undir Eyjafjöllum átti. Meðal
skrokkvigt þeirra reyndist
13,2 kgr. í þessum hópi var
eitt lamb, sem hafði 18 kgr.
fall. Snemma í september var
slátrað tuttugu lömbum frá
Jósep Jóhannssyni í Ormskoti
undir Eyjafjöllum. Meðalvigt-
in var 14 kgr.
Óvenjulegur vœnleiki.
Enn betur kom þetta þó í
ljós, er haustslátrun fór fram.
Var þá sýnt, að rangæska féð
var yfirleitt miklu vænna en
venjulega. Sérstaklega á þetta
við um Fljótshlíöina, einkum
innri hluta hennar, og Vest-
ur-Eyjafjallasveitina. Það var
einnig mjög vænt í Landsveit-
inni, en þó misjafnara.
Sigurður Tómasson á Bark-
arstöðum sendi 82 lömb til
slátrunar í Reykjavik. í þeim
hópi voru tvö lömb sem höfðu
43 punda skrokk, og meðal-
vigtin varð 15,15 kgr. Sauðir,
sem hann lagði inn, voru
einhig mjög vænir, allt upp í
sjötíu pund. Björn Björgvins-
son í Ormskoti í Flpótshlíð
lagði inn fjórtán lömb. Meöal-
vigt hjá honum varð 16 kgr.
Þrír bændur ao Hvammi í
Landsveit lögðu inn 20—30
dilka hver. í þeim hópi voru
lömb, sem höfðu 44—46 punda
skrokk, en meðalvigtin varð
17,2, 17,3 og 18,5 kgr. Frá
Skarði á Landi voru lögð inn
92 lömb, meðalvigt 15,2 kgr.
Þessi dæmi eru valin nokk-
uð af handahófi úr vigtarbók-
um sláturhússins, en þó frem-
ur tekin þau, sem sýna út-
komu, er vart mun áöur þekkt
í Rangárvallasýslu.
Hvað veldur þessari
breytingu?
Það getur veri'ð lærdómsríkt
að gera sér grein fyrir því,
hvað valdi þessu. Sumir hafa
getið sér þess til, að áburðar-
efni muni hafa verið í ösk-
unni frá Heklu. Ekki munu
fræðimenn þó vilja hallast að
því. Aðrar ástæður þykja lík-
legri. Er þar fyrst, að ánum
var yfirleitt gefiö miklu leng-
ur fram eftir i vor en ella,
sökum öskufallsins. í öðru lagi
var grasið lengur að spretta
fram eftir sumri -en venju-
lega vegna öskulagsins, svo
að féð hafði kjarnmikið ný-
gresi lengur en annars hefði
vei'ið. Loks er það, að hross
voru flutt burt af öskusvæð-
inu í vor, svo að þar var í sum-
ar ekkert stóð til að skemma
íjárbeitina. Er sennilegt, að
betta eigi allt veigamikinn
þátt í vænleika rangæska
fjárins í haust. Gæti þetta
síðast talda verið öðrum
bændum þýðingarmikil bend-
ing um það tjón, er gagnslítið
stóð gerir víða í búfjárhögum.
Einar Árnason á
Eyrarlandi látinn
Einar Árnason, bóndi að
Eyrarlandi, lézt klukkan átta
í gærmorgun. Banamein hans
var hjartaslag.
Einar var tæplega 72 ára
gamall og átti að baki sér
langan starfsferil og merk-
an, svo sem öllum landslýð
er kunnugt. Er þar góður og
dáðrakkur drengur að velli
hniginn.
Innköllun seðla ráð-
gerð í Bandaríkj-
nnura
í Bandaríkjunum er nú gert
ráð fyrir, að stjórnin láti inn-
an skamms fara fram inköll-
un á seðlum og gefi út nýja
seðla í staðinn. Ástæðan til
| slíkrar ráðstöfunar er m. a. sú,
! að viða utan Bandaríkj anna
reyna menn nú að safna doll-
urum og myndi sú söfnun ó-
nýtast, ef seðlaskipti færu
I fram. Eigendur dollaraseðla
! utan Bandaríkjanna yrðu þá
annaðhvort að ónýta þá eöa
afhenda þá hlutaðeigandi
þjóðbanka, sem myndi endur-
greiða þá í mynt lands síns.
Er verið að undirbúa byltinp
í Frakklandi m á Ítalíu?
Stöðngar óelrðir í f jöldsa Siorga í báðnm
löndunam
Tvo síðastliðna sólarhringa hafa miklar óeirðir verið
bæði á Frakklandi og á Ítalíu. Er talið sannað, að komm-
únistar séu aðalforsprakkarnir í þessum óeirðum og til-
gangurinn með þeim sé að vinna hinum borgaralegu stjórn-
um þessara tveggja landa sem mest ógagn og steypa þeim
af stóli, ef unnt er.
í gær lét einn af fulltrúum
í utanríkismálanefnd full-
jtrúadeildar Bandaríkjaþings
svo ummælt, að Rússar gætu
hæglega lagt undir sig alla
Evrópu, þar á meðal Spán og
Portúgal, ef þeir beittu ódul-
j búnu valdi. Þingmaðurinn
; spáði því, að kommúnistar á
■ Ítalíu myndu gera tilraun til
, byltihgar eftir áramótin, rétt
| eftir að allur her Bandaríkja-
manna væri farinn úr land-
inu, en áöur en hinar lögá-
kveðnu kosningar fara þar
fram. Atburðir þeir, sem gerzt
hefðu síðustu daga á Ítalíu
og í Frakklandi væru vafa-
laust að þeim rótum runnir,
að kommúnistar væru að
kanna styrkleika sinn.
Franska stjórnin hefir
gripið til ýmissa ráðstafana
til að kæfa óeirðirnar. í gær
var bæjarstjórnin í Le Havre
sett frá völdum. Fimm
manna nefnd, er stjórnin
skipaði, á að annast stjórn
bæjarins, unz bæjarstjórnar-
kosningar hafa farið fram aö
nýju. Var hinni fyrrverandi
bæjarstjórn gefið að sök, aö
hafa ekki gert nægilega mikið
til að hafa hemil á óróaseggj -
unum í borginni.
í morgun kom víða til
nokkurra átaka, en vérst er
ástandið í Marseilles. Hefir
100 þúsund manna herliö
verið’ sent til borgarmhar. og
á það sérstaklega að koma í
veg fyrir að til átaka komi
milli kommúnistanna og
fylgjenda de Gaulles.
Á Ítalíu er ástandið mjög
alvarlegt talið, og hefir kom-
ið þar til óeirða á mörgum
stöðum.