Tíminn - 21.11.1947, Blaðsíða 1

f Ritstjóri:
41 Þórarinn Þórarinsson
' Fréttaritstjóri:
jfí Jón Helgason
Útgefandi
■ Framsóknarflokkurinn
Skrifstofur í Eddvhúsinu
Ritstjórnarsímar:
4373 og 2353
Afgreiðsla og auglýsinya-
sími 2323
Prentsmiðjan Edda
31. árg.
Reykjavík, föstudaginn 21. nóv. 1947
214. blað
Allir mjólkurflutn-
ingar til Húsavíkur
stöðvast
„Við ei’MiM sv« a®
segja á kafi í
í Húsavík og i Þingeyjar-
sýslu er nú mikil fannkynngi
eins og annars staðar á Norð-
austurlandi um þessar mund-
ir. — Við erum svo að segja á
kafi í snjó, sagði fréttaritari
Tímans á Húsavík, er blaðið
átti tal við hann í morgun.
Allar bifreiðaferðir um sýsl-
una hafa teppzt í bili og þar
með allir mjólkurfiutningar
til mjólkursamiagsins í
Húsavík. Samlagið tók til
starfa i haust eins og kunn-
ugt er, og hefir vinnsla mjólk-
urinnar gengið mjög vel. Meiri
mjólk hefir borizt til sam-
lagsins en búizt var viö í
fyrstu.
í Húsavík hefir verið nokk-
ur þorskafli þegar gefið hefir
á sjó. —
Ekkert tjó.n svo talizt geti
varð í Þingeyjarsýslu í stór-
hríðinni á dögunum. Veður er
nú batnandi fyrir norðan, þó
nokkur stormur en hríðar-
laust og frostlitið.
Byggðahverfin I fæðingu:
Húsbruni í Sand-
gerði
Á miðvikudaginn var brann
íbúðarhúsið á Plankastöðum
í Sandgerði til kaldra kola
ásamt heyhlöðu og geymslu.
Vindur var allhvass, og
varð íbúðarhúsið alelda á
skammri stundu. Nokkru var
bjargað af innanstokksmun-
um á neðri hæð, en allt brann
inni á efri hæðinni og var
innbú þar óvátryggt. Slökkvi-
liðið af Keflavikurflugvelli
kom þarna að, en ekki fyrr en
um seinan.
Kornrækt hafin í stórum stíl á
Hvolsvelli að vori
Efi vel tekst, á kenayrkjaM aS§ verða fiastasr
MSasr í forrækt landsiíis í byggðahverf-
Biiiisnt laýjii
Nú virðist hinn gamli draumuf um skipuleg byggðar-
hverfi á beim stöðum, er bezt henta til nútímabúskapar,
icra í þann veginn að rætast. í haust var hafinn undir-
búningur að byggðahverfi í Ölfusi, og á vori komanda er í
ráðum að byrja forræktun lands á Hvolsvelli í Rangár-
vallasýslu handa öðru byggðahverfi. Á bar að taka upp
þá nýbreytni að undirbúa grasræktina með kornrækt og
fá með því úr því skorið, livort ekki er unnt aö rækta hér
á arðbæran hátt korn í stórum stíl með nútímavéltækni.
Síldveiði undan
Kjalarnesi í dag
Síoeiaiur í IfvalfirlSi
í gær fóru flestir síldarbát-
arnir aftur á veiðar, þeir sem
beðið höfðu í höfn, meðan
hvassviðrið stóð. Flestir bát-
anna ætluðu beina leið inn í
Hvalfjörð, en þegar þángað
kom, var þar talsverður
stormur og ekki fært veiðiveð-
ur, þrátt fyrir að logn og kyrrt
veður var í Reykjavík. Urðu
bátarnir því að snúa aftur úr
Hvalfirði, þó að þeir yrðu var-
ir við mikla síld, sem þeir
fundu með bergmálsdýptar-
mælum.
Akranesbátarnir fóru heim
aftur, en Reykjavíkurbátarn-
ir urðu varir við síld á heim-
leiðinni undan Kjalarnesi, og
þar fengu þeir nokkrir allgóða
veiði í gærdag.
í morgun voru um 15 skip
að veiðum út af Kjalarnesi, og
virtust hafa komizt þar í tals-
verða síld.
Nú fyrir nokkru skrifaði
Bjarni Ásgeirsson landbúnað-
arráðherra Pálma Einarssyni
landnámsstjóra og óskaði
þess, að hann geröi áætlun
um kornrækt í stórum stíl á
Hvolsvelli eða öðrum stað í
Rangárvallasýslu, þar sem
land þarfnaðist ekki fram-
ræslu, áður en ræktun hæfist.
Brást landnámsstjóri fljött
við og samdi slíka áætlun. Aö
henni fenginni skrifaði land-
búnaðarráðherra riýbýla-
stjórn og óskaði þess, að hún
beitti sér fyrir því, að fengnir
yrðu tvö hundruð hektarar
lands til byggðahverfis á
Hvolsvelli og byrjuð þar þeg-
ar næsta vor kornrækt á
fimmtíu hekturum lands sem
forrækt að framtíðarrækt-
un. Eiga þarna að rísa upp
fimm býli.
Upphaf þess, að íslend-
ingar framleiði sjálfir
fóðurkorn sitt.
Tíðindamaður Timans sneri
sér í gær til Bj arna Ásgeirs-
sonar landbúnaðarráðherra
og spurði hann um þessa fyr-
irhuguðu kornrækt. Lét hann
meðal annars svo ummælt:
— Þessi tilraun er hugsuð
sem upphaf þess, að íslend-
ingar hefji sjálfir framleiðslu
þess fóðurkorns, sem þeir
þarfnast, og jafnvel einnig
ikorns til manneldis aö ein-
jhverju leyti, og geri þannig
|búskapinn fjölbreyttari og
þjóðina meira sjálfbjarga en
verið hefir um öflun matvæla.
Á næstu árum munjrýbýla-
stjórn hefja stórfelldár rækt-
unarframkvæmdir í Ölfusi og
víðar, og gefist þessi korn-
ræktartilraun vel, ætlast ég
til, að byrjuð verði forrækt á
þeim stöðum með kornyrkju,
þegar landið hefir verið ræst
fram.
Nýtízku vélar verða
notaðar.
Við þessa kornyrkju á að
nota afkastamiklar kornslátt-
ar- og þreskivélar, er þreskja
kornið jafnóðum og það er
slegið. Festi Jóhannes Bjarna-
son vélaverkfræðingur kaup á
einni slíkri vél vestan hafs
fyrir nokkrum árum, og hefir
; Klemens Kristj ánsson á
Sámsstööum notað hana á
ökrunum þar með góðum ár-
angri. Er ráðgert að nota
þessa vél einnig á hinum nýju
ökrum á Hvolsvelli, ásamt
öðrum vélakosti, sem þörf er á.
Kornþurrkunarstöð
í Hveragerði.
Með tilliti til tíðarfars á
Suðurlandi verður nauðsyn-
legt að koma upp kornþurrk-
unarstöð á hentugum stað,
svo fremi sem framhald verð-
ur á kornyrkjunni. Verður þá
álitlegast að nota jarðhitann
til þess að þurrka kornið. Yrði
kornþurrkunarstöðin senni-
lega bezt sett í Hveragerði, og
þangað yrði kornið þá flutt,
jafnóðum og það er þreskt.
Framleiðsluverð íslenzks
korns lægra en kaupverð
erlends.
Áætlun landnámsstjóra um
kornræktina á Hvolsvelii var
miðuð við það, að teknir væru
fyrst til kornræktar fimmtíu
hektarar lands, og yrði rækt-
að korn í landinu í tvö ár, áð-
ur en grasrækt hæfist. Telur
hann, að stofnkostnaðurinn
yrði 205.250 krónur, miðað við
núgildandi verðlag. Eru þar
meðtaldar kornyrkjuvélar, er
kaupa þyrfti fyrir um 75 þús-
und krónur. En ekki þyrfti þó
að verj a til þeirra kaupa nema
um 50 þúsund krónum í er-
lendum gjaldeyri. Árlegan
kostnað \ið þessa ræktun á-
lítur hann myndi verða um
110 þúsund krónur, en af þeim
kostnaöi þykir sanngjarnt, að
nokkur hluti leggist á fram-
tíðarræktun landsins, sem
njóta mun góðs af forrækt-
irini, Er henni ætlað að bera
fimmtán þúsund krónur,
samkvæmt áætluninni, —
með öðrum orðum helming
kostnaðar við aö brjóta land-
ið. —
Árstekjurnar af kornrækt-
inni þyrftu því að vera 95 þús.
krónur eða 1300 krónur á
jhektara. Yrði þá framleiöslu-
j verö ■ hverrar tunnu korns,
! byggs og hafra, 86 krónur. En
BJARNI ASGEIRSSON
landbúnaðarráöherra.
PALMI EINARSSON
landnámsstjóri.
erlent korn, sömu tegundar,
er nú að minnsta kosti 100
—110 krónur tunnan, og mun
meira, þeggr það er komið til
bænda austan fjalls. Hér er
þess þó enn að gæta, að frum-
rækt lands er allt að því helm-
KLEMENZ KRISXJÁNSSON,
brautryðjandi í kornrækt á Islandi.
ingi dýrari en ræktun lands,
sem urið hefir veriö árum
saman.
Fóðurkorn handa
2—3 sýslum.
Pálmi Einarsson landnáms-
stjöri lét svo ummælt í viðtali
við tíðindamann Tímans, að
úr tvö hundruð hekturum
lands myndi fást nægt fóður-
korn handa tveimur til þrem-
ur sýslum, miðaö við núver-
andi notkun, svo fremi sem
kornyrkjan heppnast. Myndi
það verða mjög mikils vert,
ekki aðeins vegna þess gjald-
eyrissparnaðar ,er það hefði í
för með sér, heldur og vegna
þeirra erfiðleika, sem nú eru á
öflun fóðurkorns og munu
verða fyrst um sinn, eí aö lík
um lætur.
Fari hins vegar svo, að til
(Framliald á 7. síðuj
Brúðkaup Elísabciar
Aðeins 250(1
slösuðust
jLögreglan þakkar
stlllál«g'a tVamkoiam
Brúðkaup Elísabetar Eng-
landsprinsessu og Mount-
battens hertoga fór fram með
geysilegri viðhöfn í gær.
Hrifning Lundúnabúa var
takmarkalaus. Erkibiskupinn
af Kantaraborg, Geoffrey
Fisher, gaf brúðnjónin saman
í Westminster Abbey.
Athöfnin var öll kvik-
mynduð og henni útvarpað
og endurvarpað víða um
heim. Eftir vigsluna héldu
brúðlijónin til Buckingham-
hallar og þar voru brúðhjón-
in ausin rósablöðum að göml-
um, enskum sið.
Siðar í gær lögðu brúð-
hjónin af stað í brúðkaups-
íör sína frá Waterloostöðinni.
Var förinni heitið til Winch-
ester og Romsey í Suður-
Englandi, en þar munu þau
dvelja hjá Mountbatten lá-
varði, landstjóra Indlands
nokkra hveitibrauðsdaga.
Hann er náfrændi brúðgum-
ans.
Brúöhjóiialestin var öll
blómum .skreytt. Talið er, að
allt að tveim milj. manna
hafi verið saman komið
framan yið konungshöllina
og dómkirkjuna, þegar flest
var. Margir höfðu meira að
segja unnið það til aö standa
þar alla nóttina til þess að
vera vissir um að missa ekki
af neinu. Ifjósmyndarar og
kvikmyndatökumenn voru
bar á sífelldum þönum og
næstu daga og vikur munu
myndir af brúökaupinu sjást
í flestum blöðum og kvik-
myndahúsum heimsins.
Lundúnalögreglan hefir
fært Lundúnabúum þakkir
sínar fyrir prúðmannlega og
stillilega framkomu við
brúðkaupið. Aðeins um það
bil 2500 manns meiddust í
troðningunum og er það tal-
ið mjög lítið. Flest slysatil-
fellin voru yfirlið. Mann-
fjöldinn kallaði brúðhjónin
fjórum sinnum fram á svalir
konungshallarinnar eftir
heimkomuna úr kirkjunni.
Skósmiði vantar
leður
Leðurleysi er nú oröið svo
tilfinnanlegt hjá skósmiðum
bæjarins, að flestir þeirra
hafa oröið að hætta störfum
af þessum sökum. Bæjarbúar
verða líka varir við leðurleys-
ið, því aö þeir geta ekki feng-
ið skó sína sólaða. ‘
Skósmiðir hafa nú haldið
mótmælafund og samþykkt á-
skorun til viðskiptanefndar
um að veita þeim margum-
beðin leyfi til kaupa á sóla-
leðri, sem liggja mun hér á
hafnarbakkanum i Reykjavik.