Tíminn - 13.12.1947, Blaðsíða 3

283. Mað
3
TÍMINN, laugaxdaglnn 13. des. 1947
Minningarorð:
Sigvaldi Björnsson
Skeggsstöðuin
Jóhannes Sigvaldi Björns-
son er fæddur að Yztagili í
Langadal 2. júlí 1858. Þar
bjuggu þá foreldrar hans:
Björn Ólafsson og Anna Lilja
Jóhannsdóttir.
Sigvaldi Björnsson var vel-
kynjaður í báðar ættir. Björn
faðir hans var sonur Ólafs
bónda á Auðólfsstöðum í
Langadal, Björnssonar bónda
á Auðólfsstöðum, Guðmunds-
sonar bónda á Auðólfsstöðum,
Björnssonar, og höfðu þannig
þrír ættliðir Björns Ólafsson-
ar i beinan karllegg búið á
Auðólfsstöðum og allt verið
gildir bændur. Móðir Björns
Ólafssonar var Margrét Snæ-
bjarnardóttir prests í Gríms-
tungu Halldórssonar biskups
á Hólum, Brynjólfssonar, gáf-
uð kona og glæsileg.
Eitt af börnum Ólafs bónda
á Auðólfsstööum var séra Arn-
ljótur Ólafsson alþingismað-
ur. Sigvaldi á Skeggsstöðum
var því bróðursonur séra Arn-
ljóts, og engum manni mun
Sigvaldi hafa líkst meir í sjón
og reynd en þessum mikilhæfa
frænda sínum.
Björn og Anna, foreldrar
Sigvalda, byrjuðu búskap í
Engihlíð í Langadal 1852,
sama árið, sem þau giftuzt, en
fluttu svo að Yztagili 1856 og
bjuggu þar þangað til þau
fluttu að Einnstungu í
Blöndudal 1861 og. þar lézt
Björn 7. febr. 1873, rúmlega
fimmtugur.
Við fráfall Björns Ólafsson-
ar voru erfiðar heimilisástæð-
ur í Finnstungu. Ekkj'a'n sár-
fátækur leiguliði með 8 ung-
börn. Var Sigyaldi elztur syst-
kinanna,- þó að haiin væri
fimmta barnio í röðinni, en
hann var enn aðeins 15 ára að
aldri. Lagðist' nú að mestu á
Sigvalda forstaða heimilisins,
og mun sjaldan hafa verið
lögð þyngri byröi á hálfvaxinn
úngling. Tók Sigvaldi þegar
að mestu við búsforráðum og
að fullu þegar hann varð 18
ára.
Önnu Jóhannsdóttur tókst
með aðstoð Sigvalda sonar
síns að halda heimilinu sam-
an. Ekki fékk hún þö haldið á-
búð á Finnstungu nema til
vorsins 1875, hraktist hún frá
einu . býlinu á annað, og á
tímabilinu 1875 til vorsins
1884, er hún hætti búskap, bjó
hún alls á 4 býlum í Bólstað-
arhlíðarhréppi. Allan þennan
tíma vann Sigvaldi móður
sinni allt það gagn, sem hann
mátti, og ekki var spurt um
kaupið.
Systkinum sínum reyndist
Sigvaldi hinn ágætasti. Var
hann forsjá þeirra og vernd-
ari og studdi þau til þroska
eftir því, sem geta leyfði.
Kunnust þeirra systk-ina Sig-
valda erú bræðurnir þrír: Ól-
afur bóndi á Árbakka í Vind-
hælishreppi, sveitarhöfðing-
inn og samvinnufrömuðurinn
og Vestur-íslendingarnir Arn-
ljótur (A. Olsen) bóksali í
Winnipeg og Björn friðdóm-
ari á Gimli.
Vorið 1884; þá er Sigvaldi
var tæpra 26 ára, hóf hann
sjálfur búskap. Tók hann þá
til ábúðar Eiríksstaðakot í
Svartárdal (nú Brattahlíð).
Efni voru að sjálfsögðu næsta
lítil í fyrstu, en hagur hans
blómgaöist smárn saman, enda
kvongaðist hann skömmu síð-
ar, 1886, ágætis konu, Hólm-
fríði Bjarnadóttur frá Stafni,
sem reyndist manni sínum í
hvívetna ákjósanlegur lífs-
förunautur. Var Hólmfríður
með glæsilegustu húsfreyjum
í héraðinu i sinni tíð, góð
kona, vel gefin og ' hvers
manns hugljúfi.
Frá Eiríksstaðakoti fluttu
þau Sigvaldi og Hólmfríður að
Brún vorið 1888 og þaðan 1891
að Torfastöðum og loks að
Skeggsstöðum aldamótavorið
1900, og urðu Skeggsstaðir
síðan heimili þeirra beggja til
æviloka.
Sigvaldi’ hafði að þessu ver-
ið leiguliði, en árið 1898 náði
hann kaupum á Skeggsstöðum
fyrir 2100 kr. Settust þau
hjónin því á sjálfs síns eign er
þau fluttu að Skeggsstöðum.
í búskapartíð þeirra Sig-
valda og Hólmfríðar var
Skeggsstaðaheimilið með á-
gætustu heimilum, sem þekkt-
ust. Sambúö hjónanna með
ágætum, og sátt og samlyndi
ríkti milli húsbænd'a og hjúa.
Vinnuhjúasæl voru þau hjón
með afbfigðum.
Þeim Hólmfríði og Sigvalda
varð 6 barna auðið, en ekki
nema 3 dætur náðu þroska og
létust þó tvær þeirra á bezta
aldri: Ólöf, f. 27. maí 1888, d.
28. júlí 1925, kona Hjálmars
Jónssonar bónda á Fjósum,
Jóna, f. 25. apríl 1891, d. 25.
október 1913, ógift i föður-
garði. Einungis eitt barnanna
lifði því foreldra sína, Kristín,
f. 23. júni 1900, kona Sigurð-
ar Þorfinnssonar bóncla á
Skeggsstöðum. Voru þær
systur allar prýðilega vel
gefnar og glæsilegar konur.
Þau fengu aðeins að halda
yngstu dótturinni, Kristínu,
sem alltaf hefir dvalið a
Skeggsstöðum og reyndist föð-
ur sínum með afbrigðum vel,
eftir að hann var sjálíur orð-
inn ósjálfbjarga.
Tvo pilta ólu þau Skeggs-
staðahjón upp: Björn Ólafs-
son frá Árbakka, bróðurson
Sigvalda og Árna Björnsson
frá Syðra-Tungukoti.
Þegar Ólöf Sigvaldadóttir
lézt frá tveimur ungum son-
um, fór annar þeirra, Sigvaldi
Hjálmarsson, þegar heim að
Skeggsstööum og ólst þar upp
aö fullu. Hinn sonurinn, Jón,
sem dvaldi með fööur sínum,
átti alltaf víst athvarf á
Skeggsstöðum, sem varð hans
annað heimili.
í aldarþriðjung, eða til vors-
ins 1933, stýröi Sigvaldi búi á
Skeggsstöðum, en þá lét hann
jörðina í ábúð tengdasonar
síns og dóttur.
Hólmfríði konu sína missti
(Framhald á 6. síðu)
yfir gjafir og áheit til endur-
byggingar Melstaðarkirkju á
árunum 1944—47
B. og M. Staðarbakka kr.
500,00, í. J. Svarðbæli kr.
100,00, S. A. Stóra-Ósi kr.
100,00, G. J. Huppahlið kr.
100,00, Óskírður Ránargötu
Rvík kr. 100,00, S. J. Reykja-
vík kr. 50,00, R. Th. kr. 50,00,
M. G. áheit kr. 10,00, Hjón
Reykjavik kr. 500,00, Áheit
kr. 10,00, Áheit kr. 25,00, _G. Z.
Reykjavík kr. 100,00, S. Á. kr.
100,00, Áheit kr. 3,00, J. B.
áheit kr. 30,00, Áheit kr. 500,00
Áheit kr. 50,00, Áheit kr.
50,00, í. Þ. Árn. kr. 100,00, S.
J. Reykjavík kr. 100,00, Áheit
kr. 50,00, S. Pétursdóttir
Hvammstanga kr. 200,00, S.
Pétursdóttir Hvammstanga
til minningar um föður sinn,
Pétur Ingimundarson slökkvi
liðsstjóra Rvík, kr. 1000,00,
G. Böðvarsson Reykjavík kr.
1000,00, G. J. Búrfelli kr.
467,00, P. J. Búrfelli kr.
468,00, E. J. Búrfelli kr. 60,00,
S. S. Vigdísarstöðum kr. 20,00,
G. R. Urriðaá kr. 350,00, í. J.
Svarðbæli kr. 200,00, Ingþór
Selfossi kr. 1885,00, N. N. kr.
1000,00, J. J. Bergst. kr, 100,00,
N. N. kr. 400,00, Frá ónefnd-
um kr. 40,00. Samtals kr.
9.918,00.
Auk þess hafa kirkjunni
borizt mafgir fagrir munir
svo sem hér segir:
1. Altaristafla, gefin til
minningar um prestshjónin
Sigríði Jónasdóttur og Þor-
vald Bjarnason ú-'Melstað af'
börnum þeirra hjóna. Próf.
Magfnús Jónsson, Rvík, hefir
málað hana.
2. Prédikunarstóll, gefinn
til minningar um hjónin
Guðm. Guðmundsson, smið
og bónda á Ytri-Völlum og
Guðrúnu Sigfúsdóttur Berg-
mann af niðjum þeirra. Pré-
dikunarstóllinn er Skorinn út
af tréskurðarmeistara Rík-
harði Jónssyni, Rvík...
3. Kaleikur, altariskanna
og oflátudiskur, gefið til
minningar um Böðvar Böðv-
arsson og báðar eiginkonur
hans, Guðrúnu Guðmunds-
dóttur og Kristínu Ólafsdótt-
ur, sem öll voru prestsbörn
frá Melstað. Gefjndur eru
Guðm. Böðvarsson, kaupm. í
Reykjavík og systkini hans.
4. Ljósahjálmur og Krists-
líkan, er þeir þrír hafa gefið,
vestur-íslendingarnir tveira
Arinbjörn Bardal og Ás-
mundur P. Jóhannsson, og
Karl Á. Sigurgeirsson, bóndi
á Bjargi.
5. Gólfdregill, gefinn kirkj-
unni af þei mhjónum Drop-
laugu og Knut Helland, sem
nú eru búsett á Siflufirði, en
þau voru gefin sanjan í hinni
gömlu Melstaðakirkju nokkr-
um mánuðum áður en hún
fauk.
6. kr. 7000,00 hafa verið
gefnar kirkjunni til minn-
ingar um Þuríði Þorvalds-
dóttur, húsfreyju á Bessa-
stöðum, frá vinum og vanda-
mönnum. Upphæð þessi á
fyrst og fremst að fara til
kaupa á ljósastikum á altarið
og afgangurinn, ef tiltækilegt
sýnist, til raflýsin^ar á kirkj -
unni.
7. Altarisklæði, gefið af
börnum sr. Eyjólfs Kolbeins,
er var prestur á Melstað 6
síðustu prestsskaparár sín.
8. Hökull, gefinn af prests-
HÚSFREYJAN I NORBIJRHLÍÐ
tekur völdln
Steingerðurj
Ný skáldsaga eftir
Ellnborgu Lárusdóttir
Þeir fjölmörgu lesendur,
sem nutu sögunnar um
Símon í Norðurhlíð,
hugsjónamanninn, sém'f
viltist á vettvangi dags.-..
ins inn í ríki draumóra-
og óminnis, munu fagna-
þessari sögu ujn hina„
stoltu og viljaföstu hús-
freyju í Norðurhlíð.
Steingerður tekur upp
hanzkann fyrir hús
bónda sinn og hefnir,,
hans á þann eina hátt
sem göfugri konu sæmir.
Og með óbilandi dugp-
aði og hörku tekur hún upp baráttuna fyrir lífi sínu
og sonar síns.
Steingerður er sterk kona, róleg og köld að ytra
útliti en heit og fórnfús í huga.
Það gleymir enginn þessari ein-
beittu, raunsæu konu, se mþrátt fyrir
fátækt og einstæðingsskap megnar
að gera hina ótrúlegustu drauma aö
veruleika.
Síessí^ef^ssa* er elm viöaamesta Islenzka
skáldsaga ársins.
'9
Góð;. 4—5- herbergja íbúð óskast
til léigu.
•r::|
•.Á 4
,
-c
- 1 !
—I
rr1
aftleidir \
Hafnarstræti 23.

Sími 1485.
(Orrystan
| um epiin gengur
samkvæmt áætlun
|
1 Gunnlaugsbúð
I Hafnarfirði
♦♦ tf
♦♦ ....
-—«
♦♦
.. ♦♦
«
hjónunutþ Ingibjörgu og Jóh.
Kr. Briem á Melstað. Bæði
altarisklæðið og hökullinn
eru gerö af frú Unni Ólafs-
dóttur, Re3i,javík.
9. 2 kristalsvasar, gefnir
kirkjunni af konu, ættaðyi úr
Miðfirði en búsettri í Reykja-
vík, er eigi lætur nafns síns
getið.
10. 2 kirkjustjalcar, yefnir
til minningar um Petreu
Gísladóttur, húsfreyju á
Finnmörk í Miðfirði, af eigin-
manni hennar Jóhannesi
Jakobssyni, nú til héimjíiS. á
Akureyri.
Fyrir allar þessar jjjáfír
færir söfnuðurinn hj artans
þakkir og biður gu£ að bj.essa
gefendurna.
Sóknarnefndin.