Tíminn - 23.12.1947, Side 1

r------------------------------
V 1
Ritstjóri:
1 Þórarinn Þórarinsson
Fréttaritstjóri:
Jón Helgason
\ Útgefandi !
Framsólcnarflokkurinn |
---------------
Skrifstofur í Edduhúsinu !
Ritstjórnarsímar1
4373 og 2353
Afgreiðsla og auglýsinga-
sími 2323
Prentsmiðjan Edda
l,--------—.—.—.—-------
31. árg.
Reykjavík, þriðjudaginn 23. des. 1947
240. blað
Ný jól ganga í garð. Friðarhátíðin fer í hönd. En það er ekki friður
í hciminum. Hungur og kúgun ríkir víöa um lönd. Gráöugar heims-
veldastefnur teygja hramma sína um hálfan heiminn. Gróðafíkn-
ar stórþjóðir bæla fátækar nýlenduþjóðir undir sig með ofbeldi.
I mörgum löndum berast menn á banaspót, meðal annars í því
landi, þar sem talið er, að Kristur hafi fæðzt. — Myndin hér að ofan
er þaðan. Skothríð á götunum — forcldrar, sem verið hafa úti með
börn sín, leita afdreps bak við jcppa, þar sem þau grúfa sig yfir
börnin þeim til hlífðar.
_ ' 1^5SflSKSí,i‘
r
Jólaguðsþjónusfurnar
í Reykjavík
Guðsþjónustur verða í öll-
um kirkjum bæjarins um
jólin eins og venjulega. Tím-
inn hefir haft tal af prest-
um bæjarins, sem látið hafa
blaðinu í té yfirlit yfir guðs-
þjónusturnar.
Dómkirkjan.
í Dómkirkjunni verður
guðþjónusta á aðfangadags-
kvöld kl. 6, eins og venjulega
Séra Jón Auðuns prédikar þá.
Á jóladag ki. ll er guðsþjón-
usta _og prédikar biskupinn
yfir íslandi, herra Sigurgéir
Sigurðsson. Sama dag kl. 2
e. h. er önnur guðþjónusta,
þá prédikar séra Bjarni
Jónsson, er það dönsk messa.
Sama dag kl. 5 e. h. er þriðja
guðsþjónustan, þá prédikar
séra Jón Auðuns. ____
Á annan jóladag eru tvær
guðsþj ónustur í Dómkirkj -
unni. Kl. 11 prédikar séra
Bjarni Jónsson vígslubiskup,
og kl. 5 e. h. prédikar Emil
Björnsson cand. theoi., en
séra Jón Auðuns þjónar fyrir
altari.
Sunnudaginn milli jóla og
nýárs eru tvær barnaguðs-
þjónustur í dómkirkjunni. Kl.
11 prédikar séra Jón Auðuns
og kl. 2 e. h. prédikar séra
Bjarni Jónsson vísglubiskup.
Frikirkjan.
í Fríkirkjunni er guðsþjón-
usta á aðfangadagskvöld kl.
6. Á jóladag kl. 2 e. h. og
annan dag jóla kl. 2 e. h.
barnaguðsþjónusta. — Séra
Árni Sigurðsson fríkirkju-
prestur prédikar við allar
þessar guðsþjónustur. Á
sunnudaginn milli jóla og
nýárs er haldin unglinga-
félagssamkoma í kirkjunni
kl. 11 f. h.
Hallgrímsprestakall.
í Hallgrímsprestakalli eru
guðsþjónustur í Austurbæj-
arskólanum, sem hér segir
um hátiðarnar:
Á aðfangadagskvöld kl. 6
er guðsþjónusta, séra Jakob
Jónsson prédikar. Á jóladag
kl. 2 prédikar séra Sigurjón
Árnason. Á annan jóladag
prédikar séra Jakob Jónsson
kl. 11 og er það barnaguös-
þjónusta. Kl. 2 sama dag er
aftur guðsþjónusta og pré-
dikar séra Sigurjón Árnason
þá.
Laugarneskirkja.
í Laugarnesprestakalli verða
guðsþjónustuur haldnar í
kirkju safnaðarins, Laugar-
neskirkju, um hátíðarnar,
sem hér segir:
Á aðfangadagskvöld kl. 6
verður aftansöngur, séra
Garðar Svavarsson prédikar,
Á jóladag er guðsþjónusta kl.
2 é. h. séra Garðar Svavars-
sön prédikar. Á annan dag
jóla verður barnaguðsþjón-
usta kl. 11 f. h. séra Garöar
Svavarsson prédikar.
Nesprestakall.
í Nesprestakalli verða
guðsþjónustur í kapellu há-
skólans og Mýrarhúsaskóla
um hátíðarnar sem hér segir:
Á að'fangadagskvöld j óla
kl. 6 veröur guðsþjónusta í
kapellu háskólans, séra Jón
Thorarensen prédikar. Á jóla
dag verður guðsþjónusta á
sama stað. kl. 2 e. h., séra
Jón Thorarensen prédikar.
Annan jóladag verður guðs-
(Fran.hald á S. siðu)
„Lokun" iðngreinanna úr sögunni
liver piltur, sem vcx npp í licykjavík
íiverfBir <ið ciiihverjii iðnnámi
Oft hefir verið minnst á þá takmörkun, er um margra ára
skeið ríkiti á því, að ungir menn kæmust að sem nemendur
í ýmsum iðngreinum hér á landi.
Á striðsárunum kom bezt í
ljós, hversu afdrifarík þessi
takmörkun var, þegar iðn-
lærðir menn fengust ekki
nema í fá af þeim störfum,
er þurfti að vinna. Tíminn
sneri sér til Kristjóns
Kristjónssonar, en hann hef-
ir verið formaður iðnfulltrú-
anna um 10 ára skeiö, og
innti hann eftir gangi þe.ss-
ara mála og þeim breyting-
um, sem gerðar hefðu verið í
sambandi við þau. Iðnfull-
trúarnir hafa umsjón með
iðnnámi á öllu landinu.
Iðnnemum stórfjölgar.
Tala iðnnema hefir .þre-
faldazt á síðustu 6 til 8 árum,
segir Kristjón, og munu þeir
nú vera um 1900 alls á öllu
landinu. Þar af eru um 1100
við nám hér í Reykjavík. Hin
ir eru í hinum stærri kaup-
stöðum og bæjum úti á landi.
Á Akureyri eru um 100 og á
ísafirði, Hafnarfirði, Akra-
nesi og Vestmannaeyjum eru
frá 50 til 80 iðnnemar á hverj
um stað.
Mest hefir iðnnemunum
fjölgað í byggingaiðnaðinum.
í Reykjavík munu nú vera
um 230 trésmíðanemar. 170
í járnsmíði, 120 rafvirkja-
nemar, 70 málaranemar, 70
múraranemar. 60 i bifreiða-
iðnaði og 50 við húsgagna-
smíði. Prentnemar munu
vera yíir 50, pípulagninga-
menn 40 og skipasmiðir um
20.
Lokun iðngreinanna.
Lokun iðngreinanna, .sagði
Kristjón ennfremur, er raun-
verulega úr sögunni eins og
hún þekktist á árunum fyrir
styrjöldina. Sýnir það bezt
hin mikla fjölgun iðnnem-
anna í öllum greinum, sem
átt hefir sér stað hin síðari
ár. Miðað við eðlilega þörf,
fyrir iðnlærða menn hér á
landi, mun eins og sakir
standa, ekki langt frá því
að iðnlærðir menn geti ann-
að öllum þeim störfum, sem
slíkir starfskraffar þurfa að
vinna hér á landi.
Að sjálfsögðu var ástandið
með öllu óeðlilegt hernáms-
árin í þessu efni. En hins
vegar er vitað að takmörkun
nemenda í ýmsum iðnaðar-
greinum fyrir styrjödlina var
alltof mikil. Engan veginn er
rétt að miða við þörfina
.styrj aldarárin, því aö þá var
hér um svo miklar fram-
kvæmdir að ræða, er bein-
linis stöfuðu af hersetu lands
ins, að slíkar byggingafram-
kvæmdir munu aldrei eiga
sér stað á.yenjulegum tímum,
nema að mjög litlu leyti. Ekki
er sennilegt að verkefnin
verði endalaus og er nú þegar
farið að bóla á samdrætti í
ýmsum j&ngreinunum. Það
er að sjálfsögðu æskilegt að
menn hafi frelsi til að velja
sér stöðu í lífinu eftir eigin
geðþötta, en það er líka nauð
synlegt að taka tillit til þess
hvað þjóðfélagið þarf marga
iðnlærða menn til að vinna
nauðsynleg störf og hvað því
er hentugt að þessar stéttir
séu fjölmennar. Er ekki síður
þörf á að aðrar starfsgreinar
hafi nægan mannafla, svo
sem þeir atvinnuvegir, er
vinna að útflutningsfram-
leiðslunni.
Iðnskólinn.
Það hefir verið mikið
vandamál um langt skéið
hversu iðnskólahúsið er ó-
fullnægjandi fyrir þá miklu
skólastarfsemi, er nú fer þar
fram. Skólinn er orðinn 40
ára og að sjálfsögðu byggður
við hæfi samtíðarinnar og
áætlaða þörf í nánustu fram-
tíð. Er því engan v.eginn und-
arlegt, þótt hann sé nú orð-
inn ófullnægjandi.
Það hefir þvi lengi verið
áhugamál iðnaðarmanna, að
hér risi upp nýr iðnskóli, er
annað gæti eðlilegri aðsókn
að iðnnáminu yfirleitt. Var
hafizt handa um byggingu
nýs skóla fyrir rúmu ári síð-
an. Hefir skólanum verið val-
inn staður við Skólavörðu-
torg norðanvert á Skólavörðu
holti, rétt hjá Austurbæjar-
barnaskólanum. Búið ír að
steinsteypa kj allara hússins
og nokkijð af fyrstu hæð.
Gera menn sér vonir um, að
takast megj', að koma húsinu
undir þak á næsta ári.
Hinn nýi iðnskóli veröur
með Ei’.lra glæsilegustu stór-
hýsum á landinu. í honum
verða 25 kennslustofur, mörg
verkstæði og aðrar vistwver-
ur. Þá er sennilegt að h^ima-
vist verði á efstu hæð handa
allmörgum nem. Ríki og
bær leggja fram fé til skóla-
byggingarinnar og auk þess
safna iönaðarmenn sjálfir
rækile^ framlögum til hans.
Má öllum vera það ljóst, að
ekki þýðir að fárast yfir tak-
mörkun iðnnámsins, ef ekki
er un;?s að hafa skóla fyrir
það nám, er rúmað geti nauð-
.synlegan nemendafjölda'.
Ýmsir hafa þó virzt /.kiln-
ingssljóvir í þessu efni.
í hvaða iðngreimnn er mest
þörf fyrir aukningu?
Enginn vafi er á þvi, að í
rafmagns- og járniðnaðinum
verður mest þörf fyrir a\>~-
inn nemendafjölda. Hinar
stórfelldu áætlanir einstakl-
inga og hins opinbera í sam-
bandi við rafvirkjun og notk-
un rafmagns hér á landi í
náinni framtíð krefst mjög
margra kunnáttumanna í
öllu, er lýtur að þeim maium,
Þá er nokkurn veginn víst, að
bifreiðaiönaöurinn þarí frem
ur á fleiri en færri kunnáttu-
mönnum að halda i framtið-
inni, en sú iöngrein vár nærri
lokuð um langt skeið.
Eins og nú standa sakir,
má fullyrða að þriðji hver
piltur, sem kemst á unglings-
ár hér í Reykjavík, hverfi að
einhverju íðnnámi. Sú fjölg-
un, er af því leiöir í iðngrein-
unum er meiri en 'þarf til að
fullnægja eftirspurninni eft-
ir iðnlærðum mönnum, þeg-
ar allur atvinnurekstur er
kominn í eðlilegt horf og
beinna áhrifa stríðsins gætir
ekki lengur. Oífjöigun i iðn-
aðinum er einnig langt frá
því að vera æskileg, þegar
tekið er tillit til annara
starfsgreina, er einnig þurfa
á miklu vinnuafli að halda.
Stærsta landflugvél
heimsins reynd
Stœrsta landflugvél heims
ins, hin nýja Consolidated
Vulte XC 99 fór fyrsta
reynsluflug sitt fyrir
skömmu, skammt frá San
Diego í Kaliforníu í Banda
ríkjunum.
Fyrir utan hinn risavaxna
flugbát Howard Hughes mil-
jónamærings, er þetta stærsta
flugvél, sem nokkru sinni
hefir verið smíðuð. Á reynslu
fluginu var vélin hlaðin með
109 smálesta farangri. Vél-
in getur flutt 400 farþega
auk farangurs.
Vélin mun verða afhent
hernum til eins árs og verður
reynd þar áður, en fram-
leiðsla til farþegaflugs verð-
ur hafin á henni í stórum
stíl. Bolur vélarinnar er 55,3
metrar aö lengd, vængjahaf
hennar er 70,1 meter. Vélin
hefir sex 3000 hestafla mót-
ora, en skrúfublöðin eru 5,7
metrar að lengd. Flughraði
hennar er 480 kílómetrar á
klukkustund. Hún getur flog-
ið 12,360 kílómetra án þess
að bæta við sig nýjum forða
af brennsluefni.
iiiiiimimiiiimiiiiimmiiiiiiiiiiiniminiiiiii'imi'iiiiii
I TIMINN |
i Nœsta blað er gert ráð 1
I fyrir a& komi út nœst- \
i komandi mánudag.
| TIMINN I
= óskar öllum lesendum |
Í sínum i
| gíeðilegra jóia i
iTimiimimiimHiimmiimi»mmii«i"»m»»"imim«i