Tíminn - 24.12.1947, Blaðsíða 1

JÓN ÓLAFSSON, PRÓFASTUR:
Sannlega segi ég yður, hver sem eklci tekur á
móti guðsríki cins og bam, mun alls eigi inn í það
koma.“ Mark. 10,15.
Ennþá einu sinni koma jólin til mannanna,
ríkra og snauðra, glaðra og sorgbitinna, til
allra án undantekningar um hinn kristna
heim. Enn í dag koma þau með eitthvað aj
sömu birtunni, sem lýst er í jólaguðspjallinu
með þessum orðum: „Og dýrð drottins Ijóm-
aði í kringum þá.“
í raun og veru Ijómar dýrð drottins ávalt í
kring um oss mennina, en augu vor eru svo
ojt haldin, að vér gejum henni eklci gaum. Mér
er hugstœtt atvik, sem kom jyrir mig jyrir
nokkrum árum síðan. Það var aðjangadags-
kvöld jóla. Ég var gestur á góðu og hlýlegu
heimili, þar sem mér leið vel. Það var búið að
kveilcja á jólatré og Ijósin jrá litlu kertunum
glitruðu í ótölulegum litbrigðum í skrautinu á
jólatrénu. Það var auðjundið á öllu, að bless-
uð jólin voru komin. Allt í einu varð mér litið
jraman í lítið bam, sem stóð á góljinu og
horjði í Ijósin. Augu þess og hver einasti drátt-
ur í litla, brosandi andlitinu, var svo gagntek-
inn aj gleði og hrijningu, að því já naum-
ast nokkur orð lýst. Mér komu í hug orð
meistarans mikla: „Sannlega segi ég yður, hver
sem eklci tekur á móti guðsrílá eins og barn,
mun alls eigi inn í það koma.“
Jólin eru stundum nejnd hátíð barnanna.
Líklega er dýpri merking í því najni, heldur
en oss grunar í jljótu bragði. Þau eru hátíð
barnshugans, barnseðlisins. Til þess að verða
snortinn aj helgi þessarar hátíðar, þarf eitthvað
aj hrijnæmi, einlœgni og trúnaðartrausti barns-
ins. Flestir haja einhvemtíma átt þau sllyggnu
augu, sem gátu séð dýrð drottins Ijóma í
lcringum sig á jólunum, séð hvernig mjöllin
tindraði hreinni þá en endranœr, himinninn
var blárri og stjömurnar bjartari og jajnvel
lágreistu kotbœirnir jengu á sig hlýjan og vin-
gjarnlegan blœ við bjarmann jrá jólalcertinu.
En líjið leikur suma menn svo grátt, að þeir
missa þennan hœjileika. Það er engu líkara en
að einhver tœr og svalandi lind, sem spratt
jram undan sjáljum hjartarótunum, haji frosið
í gjósti og nœðingum þroska- og manndómsár-
anna. Ef sú lind botnjrýs, verður Ijið tómlegt
og snautt ejtir. Klettajjallaskáldið hejir lýst
því, sem þá skeður, í þessum Ijóðlínum:
„Á lijandi dauða hvað einkenni er,
í auðveldum hendingum sagt get ég þér:
Að kólna’ elcki í jrosti né klölckna við yl,
að lcunna’ ekki lengur að hlalclca til.“
Þegar lind hinnar bamslegu einlœgni, hins
auðmjúka trúnaðartrausts, hinnar hreinu og
saklausu gleði hœttir að streyma, þá jölna um
leið mörg jegurstu blómin, sem sóttu þangað
nœringu og líjsmagn. En stundum er það svo,
að jólahelgin þýðir eitthvað aj klakanum jrá
nœðingum liðinna baráttuára. Dœgurþras og
rígur hljóðnar, minningar um gamlar mót-
gerðir þolcast til hliðar og jajnvel Icaldrijj-
uð langrœknin og óvildarhugurinn, sem eitrar
allt oj ojt líj margra, missir sárasta broddinn.
Það eru blátt áfram sannindi, sem sjáljt líjið
kennir þráfaldlega, þetta sem sœnska skáld-
konan bjó svo jallega í œvintýrabúning, þeg-
ar eldurinn vildi ekki brenna, jleinninn vildi
ekki stinga og haljvillt dýrið vildi eklci bíta á
jólanóttina.
.Jólanna helgi um hjörtun jer
sem hreinsandi drottins eldur.“
Aldrei held ég að löngunin til að gleðja
aðra, sé jajn rík í hugum manna og um jólin.
Það er mikið sem menn leggja á sig við það
að skajpa öðrum gleðileg jól. Það má jara hús
úr húsi, bæ jrá bœ, úr innsta dal til yztu
strandar. Ilvarvetna sést sama.viðleitnin að
búa allt undir jólin. Það er ekki eftir talið,
sem á sig er lagt, eða hverju er jórnað. Þetta
er annað og meira lieldur en gamall siður eða
ný tízka. Þetta er blátt ájram innri þörj, sem
hér er að verki. Það er snerting aj heilagri
hendi hans, sem jœddist á jólunum jorðum
daga, var vajinn játœklegum reijum og lagð-
ur í jötu, en varð svo siðar Ijós heimsins og
leiðtogi kynslóðanna. Kœrleikurinn og jórn-
jýsin í líji mannanna, sú viðleitni að geja og
gleðja og leggja sem mest í sölurnar jyrir aðra,
allt á þetta rót sína að rekja til jólabarnsins
í Betlehem, Jesú Krists. Ilann lcom eklci í
þennan heim, til að láta þjóna sér, heldur til
að þjóna öðrum. Þess vegna er líka hinn óeig-
ingjarni, jórnjúsi og þjónandi kœrleikur, sem
ekki leitar síns eigin, heldur þess, sem annara
er, arfurinn, sem hann hejir oss ejtir skilið.
Slíkur kœrleilcur var það, sem hann vildi blása
mönnunum í brjóst. Fyrir fómjúsa þjónustu
þeirrar hugarstejnu átti guðsríkið hér á jörðu,
mitt á meðal mannanna, að vaxa og ejlast,
ríki brœðralags og jriðar að koma með krajti.
Aldrei á Kristslundin ríkari ítök í hugum
mannanna heldur en á hinni blessuðu hátíð
jólunum. Ilvort sem menn gera sér þess julla
grein eða ekki, þá verða þeir þó eitthvað ojur-
lítið snortnir af þeirri tilfinningu, sem skáldið
lýsir svo jallega í þessu litla versi:
„Ó, Jesú barn, þú kemur nú í nótt,
og nálœgð þína ég i hjarta jinn.
Þú kemur enn, þú kemur undra-hljótt,
í kotin jajnt og hallir fer þú inn.“
Já, Jesús Kristur hét lœrisveinum sínum því
jorðum að vera með þeim alla daga allt til enda
veraldarinnar. Áreiðanlega vissi hann vel
hverju hann hét þá, eins og ávalt endranœr
og œtlaði sér að standa við það. Litla barnið,
sem horjir hrijið í Ijósið á jólakertinu sínu, á
víst auðvelt með að slcynja þessa ósýnilegu
nálœgð Jesú Krists. í huga þess er það hinn
dýpsti veruleiki, að
„hvert játœkt hreysi höll nú er,
því Guð er sjálfur gestur hér.“
Og þegar vér, sem eldri erum, horjum á hrif-
in og brosandi barnsandlitin um jólin, þá má
svo fara stundum, að oss verði Ijóst, að til eru
þau sannindi, sem opinberast smœlingjum, þó
að þau séu hulin sumum þeim, sem telja sig
spekinga og hyggindamenn. En í hljóðri helgi
jólanœturinnar hvíslar jólagesturinn að oss
eitthvað á þessa leið: Sjá, ég er með þér alla
daga. í önn þinnar daglegu líjsbaráttu, í öll-
um áhyggjum lífs þíns og vonbrigðum, í ger-
vallri gleði þinni og á hamingjustundum œvi
þinnar, er bróðurhónd mín rétt jram þér til
hjálpar og fulltingis. Fylg þú mér í þjónandi
kœrleika jyrir meðbrœður þína. Óneitanlega
vœri það mannlíjinu mikil blessun, ej vér
gœtum jylgt meistaranum í þjónandi kœrleika,
gætum látið geðblœ jólanna setja sitt svipmót
á líj vort, hugsanir, orð og athajnir, einnig
þegar jólahelgin er um garð gengin. Þá myndi
ríki jriðar, kœrleilcs og brœðralags smátt og
smátt jœrast yjir hinn hrjáða og jriðvana
heim, líkt og þegar hlýr og sólheiður dagur
rennur upp ejtir dimma óveðursnótt.
Og þegar jólin koma nú að þessu sinni, þá
slculum við, lesari minn, láta hugann reika yjir
rúm og tíma, alla leið að jötunni í jjárhúsinu
í Betlehem, beygja þar lcné i barnslegri auð-
mýlct og trú og taka undir þessi bœnarorð
skáldkonunnar íslenzku:
„Kom enn með kœrleiksboðskap,
þú œðsti jarðar son,
lcom enn til þjáðra brœðra
með kœrleik, trú og von.
Þín einjöld hjartans boðorð,
er allt, sem þarf að halda,
svo Eden sé á jörðu og krajtþrot
myrkurvalda.“
Gleðileg jól í Jesú najni. ÁMEN.