Tíminn - 30.12.1947, Blaðsíða 1

Ritstjóri:
Þórarinn Þórarinsson
Fréttaritstjóri:
Jón Helgason
Útgefandi
Framsóknarflokkurinn 1,
1
Slcri]stojur i Edávhúsinu
Ritstiórnarsím ar:
4373 og 2353
Afgreiðsla og aug'.ýsinga-
sími 2323
Prentsmiðjan Edda
31. árg.
Reykjavík, þriðjudaginn 30. des. 1947
242. blað
ferðaskipið Herðubreið
Ný skipan síyaEsdfcrðasBiaa í aEppsIglIasg'u
Strandferðaskipið Herðubreið kom hingað til lands í gær.
Þetta nýja skip bætir úr brýnni þörf strjálbýlisins og smá-
hafnanna úti um land, og er því fagnað af hinum f jölmörgu,
sem orðið hafa að búa viö strjálar stranöferðir að undan-
förnu. Tíðindamaður Tímans hefir komið að máli við Pálma
Ijoftsson, forstjóra Skipaiitgerðar ríkisins, og fórust honum
orð á þessa leið í tilefni af komu Herðubreiðar.
Það getur í sjálfu sér
ekki talizt neinn stórvið-
burður, þó að eitt 300—400
smálesta skip bætist í hóp-
inn. Þó er það nú svo samt,
vegna þess að hér er um aö
ræða sérstaka tegund nýskip-
unar. Skip þetta, Herðubreið,
er eins og kunnugt má vera
einn liður í því strandferða-
kerfi, sem ákveðið hefir ver-
ið að mynda til þess að leysa
úr aðkallandi erfiðleikum
þess fólks, sem lifir meðfram
ströndum landsins og á allt
sitt undir því, að samgöngum
sé sem haganlegast fyrir kom
ið.
Meðferð málsins á þingi.
Upphaf þessa máls er það,
að á Alþingi 1943 var sam-
þykkt ályktun þess efnis að
skipa. nefnd, þar sem í væru
menn frá öllum stjórnmála-
flokkum, til þess að gera
meðal annars tillögur um
framtðarskipulag strandferð
7 anna. Ályktun þessi var
samkvæmt tillögu til þings-
ályktunar frá alþingismönn-
unum Jónasi Jónssyni,
Bjarna Benediktssyni og Har
aldi Guðmundssyni. í nefnd-
ina voru skipaðir Pálmi Lofts
son forstjóri, Gísli Jónsson
alþingismaður, Jón Axel Pét-
ursson bæjarfulltrúi og Arn-
finnur Jónsson kennari. Á.rið
1945 skiiaði nefnd þessi áliti
til ríkisstjórnarinnar, og var
ekki fyllilega sammála, en
bar þó tiltölulega lítið á milli
í aðalatriðunum.
— Samgöngumálaráðherra,
Emil Jónsson,tók málinumeð
skilningi og fékk samþykkt
á alþingi heimild til að láta
fryggja eitt strandferðaskip
ámóta Esja og tvo strand-
ferðabáta, og er þessi bátur,
Herðubreið, annar þeirra.
Hinn báturinn, Skjaldbreiö,
er væntanlegur fyrri partinn
í febrúar, en strandferða-
skipið, sein verið er að smíöa
í Álaborg í Danmörku, er
væntanlegt í vor.
Vœntanleg tilhögun strand-
fertfhnna.
Fyrirkomulag strandferð-
anna, þegar þessi skip öll
eru komin, er í stórum drátt-
um hugsað þannig:
Strandferðaskipin gangi
hraðferðir kringum land,
hafi flutning til og frá þeim
höfnum, sem hafa stórar
bryggjur og góð afgreiðslu-
skilyrði, en komi við á hin-
um smærri höfnum aðeins
vegna farþega. Flutninga-
þörfin til og frá smærri höfn
unum verði leyst með strand
ferðabátunum, og þeim verði
fjölgað eftir því sem ástæður
leyfa og þörfin krefur. Enn-
fremur verði unnið að því,.
að þrjár hafnir utan Reykja-
víkur verði umskipunarhafn-
ir, ein á Vesturlandi, ein á
Norðurlandi og ein á Aust-
urlandi.
Lausn fengin á miklum
vanda.
Það er óhætt aö fullyrða,
aö beðið hefir verið eftir
strandferöabátunum með
mikilli óþreyju, því að ástand
ið á hinum minni höfnum,
þar sem hin stærri strand-
ferðaskip komast ekki að
bryggjum er þannig, að nær
ógerningur er að fá nægan
mannafla til upp- og útskip-
unar á bátum, og þegar það
fæst, er kostnaðurinn við það
gifurlega mikill. En strand-
férðabátarnir eru byggðir
með það fyrir augum, að þeir
geti lagzt upp að bryggjum
á hinum minni höfnum, sem
flestir hafa fengið eða cru
aö fá bryggjur fyrir lítil sk;p.
Lýsing á Herðubreið.
Skip þetta er smíöað hjá
skipasmíðastöð George Brown
í Greenock í Skotlandi. Kost-
ar það um 1,7 milljónir króna.
Það er 361 stærðarsmálestir
og nettó 215, og er 140 fet á
lengd, 24,9 fet á breidd og 11
fet á dýpt. Lestirnar eru um
15 þúsund teningsfet, þar af
rúm 4 þúsund teningsfet
frystirúm. Skipið hefir hvílur
handa 12 farþegnm í 3 her-
bergjum, auk þess setsal
handa farþegum. Tvær lestir
eru í skipinu, önnur frystilest,
og tvær bómur og tvær vind-
ur við hverja lest, þar af ein
bóma, sem getur lyft 10 smá-
lesta þunga. Auk þess er hrað-
virk akkerisvinda og ein
vinda aftur á til hjálpar við
að binda skipið við bryggjur.
Allar mannaíbúðir og sömu-
leiðis farþegaherbei'gi eru
aftur í skipinu. Þiljur í setsal
eru úr rauðavið. Skipið hefir
650 ha. aðalvél, auk þess tvær
hjálpaiwélar, tvær frystivélar
og yfirleitt öll nýjustu tæki,
sem tilheyi’a nýtízku vélaút-
búnaði. Ennfremur eru í skip-
inu sjálfritandi dýptai'mælir,
sjálfritandi hraöamælir og
talstöð. Tvöfaldur botn er
undir öllu skipinu, og á milli
botnanna eru hylki, sem eru
ætluð til að flytja í oííu. Enn-
fremur eru gildir listar utan
(Framhald d 2. síðu)
Býður Wallace sig
íram?
Talið er fullvíst aö
Wallace, fyrrverandi vara-
forseti og viðskiptamálaráð-
herra Bandaríkjanna, bjóði
sig fram við næstu íorseta-
k;iör þar í landi. Ekki er vit-
að enn hvert er aðaleínið í
stefnuskrá þeirri, sem Wall-
ace býður tilvonandi kjós-
endum sínum upp á í kosn-
ingabaráttunni.
Símabilanir vi5a m
vegna óveðurs
fjSísasi sliíisi Biiðiar í\ ImigKiii kafla
Eyjaf JöIImbm
í óveðrinu um jólin urðu miklar símabilanir víða um land.
Sambandslaust er með öllu við allt Austurland og við Norð-
urland frá Borðeyri. Unnið er að því að mæla út og stað-
setja þessar bilanir, en strax að því loknu verð'ur hafizt
lianda um viðgerðir, ef nokkur tök verða á því vegna veð'urs.
Skildi bjargað af
strandstaðnum
Búið er nú að bjarga vél-
bátnum Skildi, sem strand-
aði inn í Hvalfirði við Kala-
staðakot, á dögunum. Eins og
menn muna strönduðu þá
tveir bátar á ]xeim slöðum i
einu. Annar báturinn náðist
út fljótlega með aðstoð Ægis,
en Ski'di tókst ekki þá að ná
á fiot fyrr en í gær.
Landssmiðján tck að sér
ao ná L'átnum á fíot., og hefir
verið unnið að þvi að undan-
förnu. Heppnað’st það með
aðstoð vitaskipsins Hermóðs,
sem dró fcátinn til Reykjavik-
ur í gærkvöidi.
Skjöldur er mjög mikið
fkemmdur.. Báturinn er mik-
ið brotinn, en ekki verður
! fyllilega hægt að gera sér
| grein fyrir skemmdum á bátn
1 um, fyrr en búið er að setja
hann upp í aiáttarbraut.
Austur undir Eyjafjöllum
er alvarleg bilun á símanum,
sem erfitt mun reynast að
gera við, fyrr en veður breyt-
ist til batnaðar. Þar hefir
vatnsfall ruðst úr farvegi
.sínum og rifið símalínuna
niður á um það bil 150 metra
löngum kafla. Mittisdjúpt
vatn er á öllu þessu svæði og
línan slitin.
Vegna þessarar bilunar er
sambandslaust við allt Aust-
urland, en þó er aðeins lélegt
samband stöku sinnum við
Vík í Mýrdal.svo að þaðanhef
h vemð hægt að koma veður-
fregnum. Frá Vík er allgoct
samband austur, en í Öræf-
unum er svo önnur bilun. sexxx
ekki er vitað, hversu víðtæk
er.
í gær var sambandslaust
við Snæfellsnes. en nú er
samband aftur komið þang-
að. Hins vegar er beina linan
t.il ísafjarðar slitin einhvers
staðar í Borgai’firðinum, en
aö öðru leyti eru ekki miklar
bilanir á Vestfjarðarlínunni.
Símasamband er norður i
lar.d til Borðeyrar og eitt-
hvað norður á Strandir. Hins
vegar er síminn bilaður noro
ur og austan frá Borðeyri og
sambandslaust við Siglufjörð
og Akureyri þaðan.
Ekki er enn vitað hversu
víEtækar bilanir er um að
í’æða á þessari leið, en'líkur
eru til þess að um bilmi sé
að minnsta kosti að ræða í
Langadal Frá Sauðárki’óki er
veikt samband til Siglufiarð-
ar, en sambandslaust er frá
1 Siglufirði til Dalvíkur og
! þaðan til Akureyrar. Ritsima
i.samband var þó viö Akureyri
í gær.
Bjargar leitað á
flugvélum og bátuíii
Mcbbbb ©röialr iBijög
v®iaaiaiiflr
Vélbáturinn Björg frá
Djúpavogi er ekki enn kom-
inn fram. í gær leitaði am-
erísk björgunarflugvél frá
Keflavíkurflugvelli, sem búin
er radartækjum, á stóru
svæði undan Austurlandi,
þar sem hugsanlegt var, að
báturinn gæti vr^ið oían-
•sjávar, en varð einskis vísari.
í morgun fór sama ílugvél
aftur og leitar hún í dag,
eftir þvi sem birta leyfir á
þessum slóðum. Auk flugvél-
arinnar ieita fjórir bátar að
austan.
Ef báturinn verður ekki
korninn fram við leitina í
dag, er talin litil von til þess.
að hann sé enn ofansjávari
Ekki hefir Slysavarnarfélag-
inu tekizt að fá neinar nán-
ari fregnir af bátnum eða
áhöfn hans, vegna þess að
símasambandslaust er við
Austurland. Báturinn mun
. vera gamall, keyptur frá
Norðfirði, en nýlega hefir
veriö skipt um nafn á hon-
um, svo aö hann er nú af
einhverjum orsökum ekki á
skrá.
i Ekki er vitaö um áhöfn-
. ina, en líklega eru á hátnum
4—5 menn, og hafa Slysa-
vai’nafélaginu borizt öliósar
fregnir um, að -þrír rnenn af
áhöfn bátsins væru frá sama
heimili í Djúpavogi.
1
óskar fréttariturum sínum
og lesendum öllum
pUiileyA MjA átÁ
og
þakkar fyrir gamla árið.
Saragönguerfið-
leikar á raeginfandi
Evrépu
Mjög miklir samgönguerf- !
iðleikar eru nú víðsvegar i'
Evrópu vegna óvenjxx mikill- !
ar úrkomu. Hafa ár flætt!
; yfir bakka sina og gert ýmis 1
jspjöll á mörguxn stöðum. í:
j austurrísku Ölpunum hafa
; geisað snjóflóð og á hernáms
! svæöi Bandaríkjanna í Þýzka
; landi varð að veita mörg
huixdruð manns aðstoð vegna
vatxxavaxta. í 3víþjóð hafa
hins vegar verið mjög miklar
frosthörkur, svo að talið er
einsdæmi um margra ára
skeið.
Vöruskiptaverzlnn
í Þýzkalandi
Rússar hafa tilkynnt að
þeir muni á næstu mánixðum
selja ýmsan varning frá her-
námssvæði sínu í Þýzkalandi
til hernámssvæða Breta og
Bandaríkjamanna og fá þaö-
an alls konar varning i staö-
inn í vöruskiptum.
Ráðgert er að næsta blað
Tímans komi út laugardag-
inn 3. janúai’.