Alþýðublaðið - 24.06.1927, Blaðsíða 3

ALBVÐUBLAÐIÐ
3
Höfum fyrirliggjandi:
Steinsykur,
rauðan og fallegan.
sérstök tegund reyfara. Lítilfjör-
legt sakamál er þar gert að geig-
vænlegu morðmáli. Inn í pessa
uppistöðu er svo ofið margþætt-
um stjórnmálaárásum og fárán-
legum pjóðmálahugmyndum.
Hið sérkennilegasta við þennan
reyfara er það, að allir aðiljar
eru nefndir sinum réttu nöfnum.
Landslýðurinn gleypir víð öllum
reyfurum, eins og kunnugt er, og
þessum auðvitað líka.
Svo kemur annar þáttur leiks-
ins: Nokkrir hlutaðeigendur ger-
ast syo djarfir að endursenda höf.
hinar persónulegu hnútur, er hann
beinir að þeim. Ýmsir aðrir- leyfa
sér að minnast á þessi skrif
Sigurðar án aðdáunar.
Svo springur blaðran.
Jónasi frá Hriflu og Kr. A. lend-
ir í hár saman út af bókinni.
Glímuskjálftinn grípur hið háa Al-
þingi! Það eyðir þúsundum króna
og tíma, sem œtti að vera þjóð-
inni dýrmætur, í umræður um
hina „mest spennandi“ kafla í
þessari ritsmið Sigurðar „skálds“!
Lokaþáttinn leikur Kr .A. einn
í „Bersögli" sinni. Hann hefir
listaverk H. Ibsens, „Þjóðníðing-
inn“, fyrir texta. Vill hann setja
Sig. Þórðaxson í spor dr. Stock-
mann’s, læknisins, sem uppgötv-
ar, að óhollir straumar falla inn
í opinbera heilsubaðstöð og eitra
þannig böðin með ýmis konar
sóttkveikjum. En hann fær alla á
móti sér, æðri og lægri, unga og
gamla borgara bæjarins. Þunga-
miðja leikritsins er þessi: „Mi-
noriteten har altid Ret. Den Fan-
dens kompakte Majoritet erkæn-
der aldrig Sandheden."*)
Nú skulum við bera saman: Sig.
Þórðarson veitir óhollum stráumi
|nn í bókmentir þjóðar sinnar. Sá
straumur er eitraður af öfgum og
sóttmengaður af grunsemdum og
hættulegum skoðunum. Hann fær
almenning með sér, háa og lága,
tungá og gtamla. Þeir gleypa með
græðgi við hverri áveitunni eftir
i^ðra að Sig. eigin sögn. Sárfáir
menn andmæla, en raddir þeirra
drukkna í ópum Kr. A. og hins
æsta lýðs, — fjöldans, sem að
dómi Ibsens, langvjtrasta skálds
norrænna þjóða, viðurkennix aldr-
*) Minni hlutínn hefir ávalt á réttu
að standa. Fjandans meiri hluta-
þvagan viðurkennir aldrei sannleik-
ann.
ei sannleikann, fyrr en hann er
orðinn úreltur, — orðinn að lýgi!
Nei. Ef „Þjóðníðingur“ H. Ib-
sens sannar nokkuð í þessu máfi,
þá er það ekki þeim Sig. Þórð-
arsyni og Kr. A. í vil. Pao skil-
ur hver eiimsti mdður, sem les
hvort tveggja ritin. (Frh.)
Kaup við síldveiðar
á mótor- og gufu-bátum.
Fulltrúar sjómanna og útgerð-
armanna hafa átt í samningum
undan farið, og hefir orðið sam-
komulag um lágmarkskaup á
smærri síldveiðaskipum. Hefir
verið undirritaður af aðiljum svo
hljóðandi
Samningur
um lágmarkskaup milli útgerðar-
manna og háseta á gufubátum og
mótorbátum, er stunda síldveiðar
fneð herpinót sumarið 1927.
a. Kaup háseta 100 krónur á
mánuði og 12 aura premíu af
hverri tunnu, sem söltuð er, eða
síldarmáli, sem sett er í bræðslu.
Ef skipið veiðir meira en 1500
tunnur í salt eða 1500 mál í
bræðslu, hækkar premían um 3
aura á tunnu í salt eða mál í
bxæðslu. Matsveinar hafi sömu
kjör og hásetar og auk þess 25
krónur á mánuði. Skipverjar fæði
sig sjálfir.
b. 33 V3 7° af veiðinni, erskiftist
þannig: Línugufubátar yfir 100
smál. skifti í 18 staði. Línugufu-
bátar undir 100 smál. skifti í
17 staði. Mótorbátar yfir 60 smái.
skifti í 16 staÖi. Mótorbátar und-
ir 60 smál. skifti í 15 staði.
Matsveinar fái einn hlut og auk
þess 25 krónur á mánuði. Skip-
verjar fæði sig sjálfir.
Hásetar eiga þann fisk, er þeir
draga á færi, og fá þeir fritt salt
í hann, einnig ókeypis eldivið.
Hið rétta söluverð aflans liggi
fyrir, þegaT skifti fara fram, sé
eigi samningux um það gerður
milli aðilja við lögskráningu.
Bexi nauðsyn til að salta sild
um borð til að verja hana skemd-
um, greiði útgerðarmaður 1 krónu
i söltunarlaun fyrir hverja kverk-
aða og pæklaða tunnu, er skiftist
milli þeirra, er verkið vinna.
Sjómenn frá Suðurlandr, er ráð-
ast á skip norðan lands, fái fría
aðra leiðina; þó skulu hásetar,
sér að kostnaðarlausu, ferðast
með skipum útgerðarmanns, sem
þeir eru ráðnir hjá, ef skip fer
til Suður- eða Norður-lands.
Báðir aðiljar vinna að því, að
nefndir verði kosnar af beggja
(hálfu að síldveiðum loknum, er
taki til' rækilegrar yfirvegunar
ráðningu manna á línugufuskip-
um og mótorbátum, og leggi þeir
fram tillögur sínar fyrir áramót
1928.
Aths. Réttur skilningur viðvíkj-
andi staflið a í samnirignum er,
að eftir að skipið hefir veitt sam-
anlagt tunnufjölda í salt og mála-
fjölda í bræðslu, hækki premían
um 3 aura. T. d. 1000 tn. í salt
og 500 mál í bræðslu, þá hækkar
premían.
Reykjavík, 23. júní 1927.
Geir Sigurdsson.
Beinteinn Bjarnason.
Óskar Halldórsson.
Öktfur A. Gudmundsson.
Ingvar Gudjónsson.
Símon Sveinbjörnsson.
h. f. Kveldúlfur,
Kjartan Thors.
p. p. Loftur Loftsson,
Anton Japobsen.
F. h. Sjómannafélags Reykjavíkur
Sigurjón Á. Ólafsson,
Rósenkranz Á. Ivarsson.
’F'. h. Sjómannnafélags Hafnar-
fjarðar,
Björn Jóhannesson.
Þessir hafa ekki undirritað enn
þá, en munu vera samþykkir:
Anton Proppé, Guðm. Kristjáns-
son og Magnús Kristjánsson.
Norðlenzkir útvegsmenn hafa
ekki undirritað utan einn, en
verM að fylgja samningnum, þar
eð allur fjöldinn hefir fallist á
hann.
Einar Olgeirsson, sem var full-
trúi norðlenzka verkalýðsins, kvað
sig samþykkan, áður en hann fór
norður, því, sem nú hefir orðið
að samningum um lágmarkskaup.
Rottu-kvikmynd.
Kl. 5 í gær var nokkrum boðs-
gestum sýnd kvikmynd í Nýja
Bíó. Er hún af rottum, lifnaðar-
háttum þeirra og skaðvæni því,
er af þeim stafar. Hefir Ágúst Jós-
efsson heilbrigðisfulltrúi útvegað
myndina, og fylgir henni rækileg-
ur, sögulegur formáli um út-
breiðslu rottunnar, plágu þá,
er hún veldur, sóttburð, skemd-
ir og aðra óhugnan og ráðin
til að útrýrna henni. Formálinn
er vélritaður á íslenzku. Mynd-
in er bæði fróðleg og skemtileg.
Til tilbreytingar er karirotta sýnd
í bónorðsför með pípuhatt á höfði.
Hún tekur ofan og hneigir sig
fyrir kvenrottu og spyr: „Viltu
verða eiginrotta mín?“ „Já, það
vil ég,“ svarar Mn, „ef þú ert
ekki alt of hræddur við köttinn.“
1 þvi kemur kisa í hendingskasti,
en rottumar komast á hlaupi und-
an í holu sína og snarast i hjóna-
bandið. Aukast þau eftir það og
margfaldast svo, að að ári liðnu .
eru niðjar þeirra orðnir 860. —
Það er hámark þess, sem kunn-
ugt er um, að viðkoman verði
hjá rottuhjónum fyrsta árið að
barnabörnunum meðtöldum. — Á'
myndinni er m. a. sýnd viður-*-
eign margra rotta og hænu, sem
ver unga sína fyrir þeim af mik-
illi hreysti, en á þó mjög í vök
að verjast. Rotturnar leggjast
jafnvel á smábörn í vöggu og
bíta þau til stórskemda, þar sem
þær eru magnaðastar í óþrifabæl-
um ýmsra borga, en burgeisinn
sleppur með það að eta óvitandi
af þeim mat, sem áður hefir ver-
ið „á borðum" rottunnar. — Rott-
an er einna illræmdust „pestar-
skúta" veraldar og flytur svarta-
dauða, gin- og klaufna-veiki og
aðrar ógurlegustu sóttir landa og
álfa í millum. Samkvæmt rann-
sóknum, er franska ríkið hefir lát-
ið gera, getur ein rotta borið alt
að 2500 flær, og í maga einnar
flóar geta verið alt að 5 þúsund
pestarsýklar. — Nú eru 80 ár,
siðan rottur fóru fyrst norður yfir
Limafjörð í Danmörku. Það var
um haustnótt. Fiskimenn voru að
veiðum á firðinum. Þá urðu bát-
arnir skyndilega umkringdir af ó-
tölulegri mergð af rottum, sem
allar syntu yfir fjörðinn í nýtt
landnám, en norðurbyggjunum
dönsku varð Jítill fögnuður af
þeim gestum. — Myndin og ritið
eru hinir þörfustu vakningapre-
dikarar til samtaka herferðar
gegn rottuplágunni.
Vonandi fær almenningur að sjá
kvikmynd þessa, og er vel, að
heilbrigðisfulltrúinn og sýninga-
stjórinn vinni þannig saman að
því að fræða fólkið um nauðsyn
þess að losna við rotturnar.
siss&skeyti.
Khöfn, FB., 23. jún'í.
Jafnaðarmenn og frjálslyndir
vilja ekki auka vald efri máls-
stofunnar.
Frá Lundúnum er símað: Mik-
ið er rætt og ritað um frumvarp
það, sem stjórnin áf ormax að
leggja fyrir þingið um breytingar
á efri málstofunni. Er á það bent
af mörgum, að með hinu fyrir-
hugaða fyrirkomulagi yrði vald
málstofunnar meira, einkum við-
vikjandi stjórnarfarinu, fjárveit-
fyrir börn, ágætar tegundir.
JJmafdtMjfhn aícn