Alþýðublaðið - 30.06.1927, Blaðsíða 2

ALÍ2 YÐUBLaÐIÐ
2
jALÞÝÐÐBLAÐIB
3 kemur út á hverjum virkum degi.
í — ►
3 Afgreiðsla í Alpýðuhúsinu við
< Hverfisgötu 8 opin frá kl. 9 árd. ;
3 til kl. 7 siðd.
| Skrifstofa á sama stað opin kl.
3 9»/j—10 Va árd. og kl. 8—9 síðd. :
• Simar: 988 (afgreiðslan) og 1294
3 (skrifstofan). >
j Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,50 á ;
3 mánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15 :
I* hver mm. eindálka. ;
Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan :
(i sama húsi, sömu símar).
Kosningarnar.
Á Isafirbi eru í kjöri einn af
færustu talsmönnum alpýðunnar,
Haraldur Guðmundsson, og hand-
bendi íhaldskaupmannanna og
'undirbankastjóranna þar, Sigur-
geir prestur, sem hefir Látið tæla
igig í net þeirra og situr þar fast-
ur. I Norður-Isafjarðarsýslu keppa
Finnur Jónsson póstmeistari, einn
af forustumönnum vestfirzkrar
alþýðu, og eitt jnælbundnasta í-
haldsatkvæðið á alþingi, Jón Auð-
unn, sem flekkað hefir þingsæti
Jóns Sigurðssonar forseta síðustu
árin, en Norður-Isfirðingar þurfa
nú að þvo aftur hreint. Alþýðu-
flokksframbjóðendurnir í Eyja-
fjarðarsýslu, á Akureyri, í Suður-
Múlasýslu, á Seyðisfirði, í Árnes-
sýslu, Vestmannaeyjum, Gull-
bringu- og Kjósar-sýslu, Reykja-
vík, á Snæfellsnesi og í Barða-
strandarsýslu eru þeir einu fram-
bjóðendur i þessum kjördæmum,
sem hugsandi alþýðufólki, sem
þekkir sinn vitjunartíma og skilur
hag sinn og stéttar sinnar, getur
komið til hugar að kjósa, þeir
einu, sem ekki munu bregðast því
öötu hverju, því að þótt milli-
flokkamennirnir geti reynst góðir
í sumum málum, þá bregðast þeir
álþýðunni venjulega, þegar mest
á reynir, eins og reynslan hefir
þrásinnis sýnt. Hins vegar er rétt
og slálfsagt fyrir þá alþýðu-
menn, sem eru í þeim héruðum,
þar sem alþýðan sjálf á engan í
kjöri, að minnast þess, að alt er
betra en íhaldið, og að hfært þing-
sæti, sem íhaldið tapar, hjálpar
til að kveða niður íhaldsdraug-
inn og er nál í iljar honum, sem
forðar því, að hann geti gert af
sér verulegan óskunda eftirleiðis.
„Timlnn“
finnur Alþýðuflokknum það til
foráttu, að hann vill fjölga sjúkra-
húsum á landinu, eins og það sé
eitthvert ódæði. Á brúagerðir,
vega- og síma-lagningar minnist
jhann í sömu greininni eins og á-
hugamál „Framsóknar“-flokksins
eins. En hverjir voru það þá, sem
samþyktu á síðasta alþingi að
ganga að iækkun efri deildar-
íhaldsins á f járveitingum tiF brúa,
vega og síma? Voru það ekki ein-
mitt þessir sömu „Frámsóknar“-
menn, sem voru í neðri deild ?
Helgislepja
„Ifarðap“-pitstjópans.
---- (Nl.)
Ef Kr. Alb. nú, þvert á móti
því, sem viÖ mætti búast, and-
mælir þessum dæmum, sem nú
hafa verið tekin, með þeim rök-
stuðningi, að hann hafi alls ekki
meint þessa menn, þegar hann
talaði um forustumenn flokksins,
— a. m. k. sé Magnús dósent
enginn foringi —, þá mun hann
þó sennilega geta fallist á, að
raöherrarnir séu ekki meðal smá-
peðanna, jafnvel þó að mörgum
finnist Magnús Guðmundsson
hafa verið tignarsljór í þann tíma,
sem hann treystist ekki til að
greiða atkvæði um afnám tóbaks-
einkasölunnar, sem hann var sjólf-
ur flutningsmaður að því að
stofna, og Krossanessför hans
standast illa samanburð við Báts-
endaför Skúla fógeta. Það ætti
því víst að vera óhætt að vitna í
framkomu ráðherranna á þingi
til þess að prófa hvíta skrúðann,
sem Kr. ALb. hefir séð íhaldsfor-
ingjana í, um leið og hann benti
á svörtu sauðina í hinum herbúð-
unum.
Yfirleitt munu þeir, sem taldir
eru sæmilega réttsýnir menn, meta
það að einhverju, að þeir, sem
ætla sér að gegna vandasömum
störfum, ex sérþekkingu þarf til
að geta leyst vel af hendi, búi
sig sem bezt undir þau. Þá mæl-
ir líka bæði nauðsyn og sann-
girni með því, að þeir menn, er
varið hafa löngum tíma til að
búa sig sem bezt undir vandasamt
æfistarf, sem líf og Limir margra
manna geta legið við að þeir
ræki vel og dyggilega, eigi ó-
skoraðan rétt tiL að vera teknir
til þess fram yfir aðra, sem lítils
eða miklu ófullkomnari undirbún-
ings hafa notið. Ein af þe-im
skorðum, er sett hafa verið ti!
að tryggja þann rétt, eru lög um
atvinnu við siglingar. Því þarf
þó ekki að Lýsa, að þau lög koma
ekki siglingalærðum mönnum ein-
um að liði, heldur eru þau einn-
ig sett til öryggðar fólki og farmi
og skipverjunum sjálfum. Lög-
hlýöni Magnúsar ráðherra ^irtist
í því, að hann þverbraut þessi
lög með því að veita undanþágur
frá þeim án nokkurrar Laigaheim-
ildar, væntanlega í von um sam-
þykki alþingis eftir á. Síðan hélt
hann áfram á drengskaparbraut-
inni við atvinnulaus eða atvinnu-
lítil stýrimanna- og skipstjóra-efni
og við sjómannastéttina yfirleitt,
sem á heimtingu á því, að þeir
einir stjórni skipum, sem fengið
hafa nauðsynlega þekkingu til
þess, með þvi að flytja stjórnar-
frumvarp um að undanþáguveit-
ingar frá lögunum yrðu lög-
verndaðar og honum sjáilfum
heimiilað að ráðsmenskast með
þær, þangað til þjóðin velti hon-
um úr atvinnumáiaráðherrasessin-
um. Þetta reyndist þó svo stremb-
ið, að svo íhaldsborið, sem þing-
ið var, þorði það þó ekki að
samþykkja slíkt frumvarp á
næsta þingi fyrir kosningar. Hefir
Magnús haft lítinn sóma af þess-
um tiltektum.
Það var undir forustu Jóns Þor-
Lákssonar, þótt ekki væri hann þá
orðinn ráðherra, að meiri hluti
alþingismannanna samþykti svik-
inn alþingismann, Sigurjón Jóns-
son, á alþingi 1924, og gekk í-
haldsliöið alt og meiri hluti
„Framsóknar“-manna að hrossa-
kaupum um tvö þingsæti, fyrir
hann og Bernharð Stefánsson. Svo
skrítilega stóð á, að ekki var unt
að telja þá báða kosna eftir sömu
reglu, því að ef Bernharð var rétt
kosinn og vafaseðLamir ógildir,
svo sem vera bar, þá var Sigurjón
failinn eftir sömu regla, en kósn-
ing Haralds Guðmundssonar gild.
Að öðrum kosti gat e. t. v. komið
til mála að ónýta báðar kosning-
amar, á ísafirði og í annað þing-
sætið í Eyjafjarðarsýslu, og láta
kjósendurna sjálfa skera úr deil-
unni. Sú Lausn fann þó ekki náð
í augum stóru þingflokkanna. I-
hald og „Framsókn“ verzluðu
með réttlætið, og skipun alþingis
var gerð að hrossaprangi. Hefir
Kristján ALbertsson aldrei klígj-
að við, þegar hann hefir minst
þessara vöruskifta?
Drenglyndi Jóns Þorlákssonar
mun þó hafa komið einna harð-
ast niður á fórnarlambi hans,
Jónasi Kristjánssyni. Nægir að
minna á eitt dæmi. Fyrir kosn-
ingarnar s. 1. haust sendi sá emb-
bættismaður stórstúkunnar, sem
falið vax að hafa sérstaklega vak-
andi auga á gæzlu bannlaganna
og afstöðu alþingismanna til
þeirra, Felix Guðmundsson, fyrir-
spurnir til frambjóðenda, og voru
þar á meðal þessar þrjár: „Viljið
þér, ef þér verðið kosinn á alþing,
vinna að því með atkyæði yðar
og á annan hátt: 1. Að upp jverði
þegar teknir við Spánverja nýir
viðskiftasamningar, er undanþiggi
oss þeirri kvöð að leyfa eða líða
innflutning áfengis til landsins og
sölju þess í Landinu? — 2. Að
veita bæjar og sveita-féLögum
heimild til að bainna alla áfengis-
sölu innan umdæmis síns, meðan
„Spánar-undanþágan“ er í gildi?
— 3. Að nema úr gildi heimild
lækna til að ávísa mönnum á-
fengi eftir lyfseðlum?" Öllum
þessum þremur spurningum svar-
aði Jónas Kristjánsson með skil-
yrðislausu jái. Það er víst óhætt
að trúa þvi, að þá ætlaði hann að
halda þetta Loforð sitt. — En
hverjar urðu efndirnar, þegar á
þingið kom?
Það var mánudaginn 25. april
í vor. Tillögur lágu fyrir þing-
inu, samhljóða fyrstu spuming-
unum tveimur, sem Jónas hafði
eindregið lofað að fylgja, og það
án þess að hann þyrfti að svara
þeim án umhugsunarfrests. Einn-
ig var komin fram tillaga, sem
gekk miklu skemmra en þriðja
fyrirspurnin hafði gert ráð fyrir,
en var þó spor í áttina til aðhalds
viðsjárverðum læknum. Umræð-
um er slitið, og nú á að ganga til
atkvæða. SkyLdi Jónas Kr. fá að
vera í friði og segja það eitt,
sem honum Leikur hugur á? —
Bíðum við! Jón Þorláksson ríg
upp og biður um 10 mínútnð
hié. Hann þarf að halda flakks-
fund um málið áður en atkvæðí
eru greidd. Forseti sameinajðs
þings verður við beiðninni, enda
mun sú vera venjan, að slíikar
óskir séu teknar til greina. Vænt-
anlega hefði hann þó átt skilið
hlýtt handtak Jónasar, ef hann
hefði synjað um hléið- Vesalings
Jónas! Að fáum mínútum Liðnum
var hann orðinn svikari við gef-
in loforð. Þau höfðu orðið að
lúta í lægra haldi fyrir fylginu
við Jón Þorláksson og Ihalds-
flokkinn. En Kristján Albertsson
hefur upp hendur sínar og hiópar
til þjóðarinnax: „Forustumenn í-
haldsflokksins geta ókvíðnir beðið
þess samanburðar, sem framtíðin
mun gera á bardagaaðferðum
þeirra og leiðtoga andstæðing-
anna.“ Þarna hefði séra Ketill ekkf
getað tekið honum fram.
Kr. Alb. talaði um foringja.
Þess vegna sleppir Alþýðublaðið
að minnast á þingsögu Ólafa
Thors, þó aÖ verið geti, að Krist-
ján trúi því með honum, að Ól-
afur sé foringi. Það eru svo fá-
ir, sem geta trúað slíkum ósköp-
um, jafnvel á íhaldsflokkinn.
Það er þó ekki úr vegi, að
minna að lokum á eitt dæmi þess^
hve íhaldsstjórnin og íhaldsflokk-
urinn hafa sýnt mikla þrautseigju
í baráttu fyrir merkilegu menn-
ingarmáli. Stjórnin tók að sér að
flytja frumvarp á síðasta alþingi
um samskóla Reykjavíkur. Al-
þýðublaðið hefir áÖur skýrt þetta
merkilega frumvarp og þýðingu
þess og sleppir því að endur-
taka það að þessu siúni. Frum-
varpið komst klakklaust gegn um
neðTÍ deild, meðal annars með
tilstyrk Héðins Valdimarssonar,
þrátt fyrir harða mótspyrnu; en er
til efri deildar kom, þar sem í-
haldsflokkurinn var í fullliomn-
t*m meiri hluta og fylgi Jóns,
BaLdvinssonar við frumvarpið var,
örugt, þar var það látið daga
uppi. Og stjórnin hneigði sig og
sagði ekki neitt. Þá sást, hve á-
hugi hennar fyrir málinu var mik-
ill. — Herra Kristján Albertsson!.
Er þetta ekki að reynast hugsjón-
um trúr alt til enda? —
Sumir rne’nn eru sífelt með-
guðsorð á vörunum og þykjast
vera öðrum mönnum trúaðri og
betri. Þeir lofa tiðum lítinn hóp
sinna rétttrúuðu samherja hástöf-
um, en eru þrásinnis að sama
skapi fljótir til að dæma þá óal-
and og óferjandi, sem aðhyllast
ekki þeirra skoðanir. Einn af
þjöðkunnum mönnum íslenzku
kirkjtmnar kallaði þvílíkt orða-
glamur helgislepju. Þeim, sem
þetta *tar, kom það orð fyrst í
hug, þegar hann hafði lesið grein