Tíminn - 27.04.1950, Blaðsíða 1

---------------
Skrifstofur i Edduhúsinu
Frtttasiman
11302 og 21303
AfgreiOsluslmi 2323
Auolf/singaslmt 81300
PrentsmiOfan Edda
34. árg.
Reykjavík, fimmtudaginn 27. apríl 1950
91. blað
Verndarsvæði ákveðið frá Horni til Langaness:
Botnvörpu- og dragnótaveiði bönnuð innan
fjögurra mílna frá yztu hólmum og annesjum
itann þetta nær jafnt til Innlondra soin or-
lendra skipa og gengur í »'iSdi 1. iiiní it. k.
samkvsomt roglugorð, som sjávarntvogs-
málaráðnne.ytið hofir gofið át
Eítt mesta áhyggjuefni í sambandi við nútíma fisk-
veiðar er hættan á ofveiði og hefir það mál verið oftsinnis
rætt á aíþjóðaráðstefnum. Á íslenzkum fiskimiðum er nú
svo komið sökum sívaxandi sóknar innlendra og erlendra
skipa, að sumir fiskstofnar eru mjög gengnir til þurrðar,
svo sem lúða, ýsa og koli. Aðrir eru í bráðri hættu. Sam-
kvæmt lögum frá 5. apríl 1948 er sjávarútvegsmálaráðu-
neytinu heimilað að ákveða verndarsvæði við strendur ís-
lands til að koma í veg fyrir gereyðingu fiskimiða. Nú hef-
ir slík reglugerð verið gefin út um verndarsvæði fyrir Norð-
urlandi, og skýrði Ólafur Thors, sjávarútvegsmálaráð-
herra fréttamönnum frá þessu í gær.
Málið var undirbúið af fyr-
verandi ríkisstjórn og var
reglugreð samin af nefnd, sem
skipuð var af fyrv. sjávarút-
vegsmálaráðherra.
Fylgt dæmi Norðurlanda.
Með fyrrgreindum lögum
frá 1948 hafa íslendingar
lýst yfir, að þeir telji sig eiga
að hafa umráðarétt yfir land
grunninu. Lögin mæla svo
fyrir, að sjávarútvegsmála-
ráðuneytið setji reglugerð um
framkvæmd laganna og 22.
þ. m. var í fyrsta sinn gefin
út slík reglugerð. Höfuðtil-
gangur hennar er sá að friða
fiskimiðin og bjarga fiski-
stofninum. Eins og kunnugt
er hefir útlendingum verið
bannaðar fiskveiðar 3 mílur
frá ströndinni eins og kveðið
er á í landhelgislögunum og
samkvæmt samningi við
Breta frá 1901.
Samkvæmt þessari nýju
reglugerð, sem gildir fyrir
svæðið frá Horni til Langa-
ness, eru þessar breytingar
helztar gerðar:
Botnvörpu- og dragnóta-
veiðar innlendra og erlendra
skipa eru bannaðar innan
línu, sem dregin er fjórar
mílur út af yztu nesjum,
og er þar með upp tekin
sama regla og gildir á hin-
um Norðurlöndunum og
gilti áður á íslandi fyrir
1901.
Bann þetta bitnar að
sjálfsögðu fyrst og fremst
á íslendingum sjálfum enda
má ef til vill segja, að okk-
ust standi næst að vernda
þessi fiskimið, en raunar
eiga allir, sem Ieita á veið
ar hingað til iands, hags-
muna að gæta um verndun
fiskistofnsins.
Ákvæði um síldveiðar ís-
lenzkra skipa á þessu svæði
eru í meginatriðum óbreytt,
en teljist sókn þeirra svo mik
il á þessi mið, að hætta sé
á að hún skaði stofninn, er
sj ávarútvegsmálaráðuneyt-
inu heimilt að takmarka veiði
eftir ástæðum.
Eingöngu friðunar-
ráðstafanir.
Ráðstafanir þessar eru ein-
vörðungu gerðar til verndar
og friðunar fiskistofninum,
enda gilda önnur refsiákvæði
um veiðibrot á svæðinu milli
hinnar gömlu landhelgislínu
og hinnar nýju.
í greinargerð ráðuneytis-
ins með reglugerð þessari seg
ir meðal annars svo:
„Eins og nú er komið, byggj
ast fiskveiðar við ísland að
langmestu leyti á þorski og
síld, og er afkoma útgerðar
á íslandsmiðum undir því
komin, hvernig aflast af þess
um tegundum. Það er því
óhjákvæmileg nauðsyn, að
gerðar verði virkar ráðstaf-
anir til að hindra það, að
þessir dýrmætu stofnar sæti
þeim örlcgum sem ýmsar aðr
ar íslenzkar fiskitegundir,
er minna þola, hafa þegar
sætt eða að sagan um Norður
sjóinn endurtaki sig við ís-
land. Enda litur íslenzka rík-
isstjórnin svo á, að henni sé
bæði rétt og skylt að sjá um,
að slíkar ráðstafanir séu gerð
ar.
Síaukin sókn á
íslandsmið.
Með vaxandi ugg hefir ver-
ið fylgzt með því, hvernig
sóknin á íslandsmið hefir
stóraukízt hin síðari ár, og
i kjölfar hennar hafa farið
sírýrnandi afköst, einkum að
því er varðar síldveiði fyrir
Norðurlandi. Á árunum 1945
—1949 miðað við 1940—1944
eykst skipafjöldinn, sem tek-
ur þátt í síldveiðum ca.
185% og meðalstærð islehzkra
skipa vex um 20%, en um leið
nvnnkar heildarve.ði við Norð
urland um nærri 44% og af-
köst íslenzku skipanna mið-
að við fyrirhcfn (veiði pr.
nót) um 77%.
Um þorskstofninn er það
vitað, að tryggingin fyrir
framtið hans er ungfiskur-
inn, sem eíns og kunnugt
er vex upp í kalda sjónum
við ísland.
Bætt aðstaða til
vísindarannsókna.
Hinn 5. apríi 1948 voru sett
lög, sem heimila ríkisstjórn-
inni að ákveða verndarsvæði
við strendur íslands til þess
að koma í veg fyrir gjöreyð-
ingu fiskimiða. Nú er svo kom
ið, að enn fleiri þjóðir en áð-
lir hafa sótt á miðin við Norð
urland með síauknum skipa-
fjölda og fullkomnari veiði-
tækni. Er það því lífsnauð-
syn, að gerðar verði virkar
friðunarráðstafanir þegar í
stað, bæði til þess að þyrma
fiskistofnum og skapa bætta
aðstöðu til vísindalegra rann
sókna. Hinn 22. apríl 1950
gaf því sjávarútvegsmála-
ráðuneytið út reglugerð í
framhaldi af ofangreindum
lögum og cðlast hún gildi
hinn 1. júní 1950. í reglugerð
inni er miðað við fjögurra
mílna verndarsvæði frá
ströndinni, eins og lengi hef-
ir verið miðað við á Norður-
löndum og einnig áður á ís-
landi. Á þessu svæði eru með
öllu bannaðar dragnóta- og
botnvcrpuveiðar ísiendinga
jafnt sem annarra, og heim-
ild til síldveiða verður ein-
ungis veitt íslendingum sam
kvæmt sérstöku leyfi og með
tilteknum skilyrðum“.
Reglugerðin er svohljóð-
andi:
1. gr.
Allar botnvörpuveiðar og
dragnótaveiðar skulu bann-
aðar á svæðinu frá Horni að
Langanesi innan línu, sem
dregin er 4 sjómílur frá yztu
annesjum, eyjum eða skerj-
um og mynni flóa og fjarða.
Fyrst skulu dregnar beinar
grunnlínur milli eftirfarandi
staða og síðan sjálf marka-
hnan samhliða þeim en 4
sjómílum utar.
Staðir þessir eru:
Fréttamynd af
vígslu Þjóðleik-
hússins sýnd í
Tjarnarbíó
S. 1. sunnudag byrjaði
Tjarnarbíó að sýna frétta-
mynd eftir Óskar Gíslason
af vígslu Þjóðleikhússins. Er
myndin sýnd sem aukamynd
og tekur tíu mínútur. Er það
í fyrsta sinn, sem frétta-
mynd sem tekin er af atburð
um hér á landi kemur svo
fljótt fyrir almenningssjónir
eða aðeins hálfum þriðja sól
arhring siðar. Mynd þessi
sýnir er gestir koma og skipa
sér i sæti, ræðumennina og
einstök atriðið úr Nýársnótt
inni og Fjalla-Eyvindi.
Friðfinnur Ólafsson, for-
stjóri Tjarnarbíós lét þess get
ið, að það væri mjög æski-
legt, að íslenzkar fréttamynd
ir gætu komið svo fljótt fyr-
ir almenningssjónir. Það hefði
verið ógerlegt til þessa og
væri raunar lítt framkvæm-
anleg enn vegna skorts á
framköllunartækjum.
1. Horn ...........
2. íraboði ..........
3. Drangasker .....
4. Selsker ..........
5. Ásbúðarif ......
6. Siglunes .......
7. Flatey .........
8. Lágey ..........
9. Rauðinúpur .....
10. Rifstangi .......
11. Hraunhafnartangi
12. Langanes ........
Endamörk svæðisins eru að
vestan: lína dregin í rétt norð
austur frá Rana á Hornbjargi,
og að austan: lina dregin í
rétt austur frá Langanestá.
Auk þess skal dregin marka
lína 4 sjómílur frá yztu an-
nesjum og skerjum Gríms-
eyjar, i kringum eyna (sjá
uppdráttinn).
2. gr.
Á svæði því, sem um ræðir
í 1. gr., mega íslenzkir rikis-
66° 27’4 n.br., 22° 24’5 v.lg.
66° 19'8 — 22° 06’5 —
66° 14'3 — 21° 48’6 —
66° 07’3 — 21° 31’2 —
66° 08’1 — 20° 11’2 —
66° 11’9 — 18° 50’1 —
66° 10’3 — 17° 50’5 —
66° 17’8 — 17° 07’0 —
66° 30'7 — 16° 32’5 —
66° 32’3 — 16° 11’9 —
66° 32’3 — 16° 01’6 —
66° 22'6 — 14° 32’0 —
borgarar einir reka síldveið-
ar og má aðeins nota íslenzk
skip til veiðanna, sbr. lög nr.
33 frá 19. júní 1922, um rétt
til fiskveiða í landhelgi.
3. gr.
Útgerðarmenn þeir, er um
ræðir í 2. gr. og hafa í hyggju
að stunda sumarsíldveiðar
fyrir Norðurlandi á tímabil-
inu frá 1. júni til 1. október,
skulu sækja um leyfi til sjáv-
(Framhald d 7. síOu.)
24« ?»• ir *»• ttr > r • r , , r i »• • r u »•
s y \ \ ! » | V 1 f < ( ) / s 'T? * ■ 1 \ V 1
^ > rTTTia , v"" f
r
•4 J t )] r-: \
V u* «a* «•• *o* •«* *• »?• *•• I** •♦•
Myndin sýnir norðurströnd landsins frá Horni til Langaness. Innsta línan táknar hina
gömlu landhelgislinu. Næsta lína er hin ákveðna lina, sem dregin er milli annesja og
yzta línan, sem Iiggur fjórum sjómílum utar, táknar ytri mörk hins nýja verndarsvæðis