Tíminn - 20.10.1950, Blaðsíða 5

233. blað.
TÍMlNN, föstudaginn 20. október 1950.
5.
Föstud. 20. oht.
Friðarraálin og
kjarnorkusprengjan
Kommúnistar láta svo um
þessar mundir sem þeir
séu miklir baráttumenn gegn
notkun kjarnorkusprengjunn
ar. Þeir hafa sent erindreka
sina á stúfana með undir-
skriftaskjal, sem lýsa á and-
úð á notkun kjarnorku-
sprengjunnar.
Það er auðséð, að kommún
istar gera ráð fyrir því, að
almenningur sé fljótur að
gleyma staðreyndum. Fyrir
rúmum þremur árum upplýsti
Byrnes, sem var utanríkisráð
herra Bandaríkjanna kring-
um stríðslokin, að Stalin hefði
verið skýrt frá því á Potsdam
ráðstefnunni. að kjarnorku-
sprengjan yrði notuð gegn
Japönum og hefði Stalin
hvatt til þess að þeirri aðgerð
yrði hraðað. Þessu hefir aldr-
ei verið mótmælt af Rúss-
um, og láta þeir þó ekki
standa á því að bera sakir af
Stalin, ef þeim þykir ranglega
á hann deilt.Staðreynd er líka
það, að tveimur dögum eftir
að fyrstu sprengjunni vár
varpað á Hirosima.sögðu Rúss
ar Japönum stríð á hendur.
Meiri var nú ekki samúðin
með þeim, sem fyrir kjarn-
orkusprengjunni urðu. Af-
staða Stalins á Potsdamfund-
inum virðist hafa verið hin
nákvæmlega sama og Banda
ríkjanna. Hann hafði ákveðið
að berjast við Japani og hann
vildi reyna að komast hjá
miklum blóðfórnum, sem lang
vinnri styrjöld hlaut að fylgja
með því að láta kjarnorku-
sprengjuna binda endahnút
á styrjöldína.
Hér skal svo ekki frekar
rætt um þessa afstöðu Banda
ríkjanna og Stalins. Um hana
má deila og finna rök með
henni og móti. En vert er að
festa athygli' við þann þátt
kjarnorkumálanna.sem á eft
ir kom. Fyrir frumkvæði
Bandaríkjanna var skipuð á
vegum Sameinuðu þjóðanna
sérstök kjarnorkunefnd, er
skyldi semja tillögur um fram
tíðarskipan kjarnorkumál-
anna. Meirihluti nefndar-
innar gerði tillögur um að
koma yrði á alþjóðlegu eftir
liti með kjarnorkuframleiðslu
og framleiðsla kjarnorku-
sprengja skyldi stöðvuð strax
og því væri komið á. Lýðræð-
isríkin hafa um þriggja ára
skeið lýst sig reiðubúin til að
fallast á þessar tillögur, en
Rússar hafa hafnað þeim.
Þeir hafa viljað fá neitunar-
vald í eftirlitsnefndinni, en
neitunarvald eins eða annars
stórveldis í slíkri nefnd get-
ur hæglega gert eftirlitið
einskisvert. Þeir hafa aðeins
heimtað, að Bandaríkin eyði-
legðu kjarnorkusprengjur
sínar, en slíkt hafa þau eðli-
lega ekki viljað fallast á,
nema það væri tryggt, að
Rússar eða aðrir ynnu ekki
að framleiðslu kj arnorku-
sprengja. Sú afstaða Rússa að
neita raunhæfu kjarnorku-
eftirliti hefir þannig hindrað
samkomulag um kjarnorku-
málin og aukið kapphlaupið
á kjarnorkusviöinu.
Annars mun það sannast
að segja um kjarnorkusprengj
una, að það gildir sáma um
ERLENT YFIRLIT:
Austur-þýzku kosningarnar
Kommimistar bæta met Hitlers I ofbeielis-
aðgerðum við kosnin«ar
Um seinustu helgi fóru fram
þingkosningar í Austur-Þýzka-
landi, sem mikla athygli hafa
vakið. Aðeins einn listi var í
kjöri og greiddu 97% kjósenda
honum já-atkvæði sitt sam-
kvæmt úrslitatölum þeim, sem
stjórnarvöldin hafa birt. Það
er nokkrum % meira en naz-
istar fengu, þegar þeim gekk
bezt í kosningunum í valdatíð
Hitlers. Skorti þó ekki á, að
nazistar beittu öllum hugsan-
legum aðferðum og ofbeldi til
þess að ná sem bestum árangri.
Hinum kommúnistisku stjórnar
huguðu þingkosningum í Austur
Þýzkalandi og aðförum stjórnar
valdanna í sambandi við þær,'
með því að senda borgarstjórn- '
inni í Vestur- Berlín úrelt.ar
skömmtunarbækur frá seinasta
skömmtunartímabili. Þessi á-
skorun Reuthers fékk svo góðar
undirtektir, að borgartjórninni
bárust skömmtunarbækur frá
næstum helming kjósenda í
Austur- Berlín. Á seinustu
[ stundu reyndu þó austur- þýzku
stjórnarvöldin að hindra þetta
! með því að gefa gildi nokkrum
miðum, er verið höfðu ónotaðir
völdum Austur-Þýzkalands hef
ur tekizt að fullkomna og endur
bæta kosningaaðferðir nazist-
anna.
Tilhögun kosninganna.
Kosningarnar fóru fram með
þeim hætti að aðeins einn
listi var í kjöri, listi sameining-
armanna. Kjósendur höfðu ekki
nema um tvennt að velja, að
kjósa listann óbreyttann eða
hafna honum. Ef þeir kusu
listann, áttu þftir að setja at-
kvæðaseðilinn í kjörkassann, án
þess að setja nokkur merki á
hann. Ef þeir höfnuðu listanum
áttu þeir að ógilda seðilinn og
setja hann þannig í kassann.
1 kjörstofunum gátu kjósendur
farið á bak við skerm og
ógilt þar seðilinn, ef þeim
sýndist svo, en kappsamlega var
skörað á þá kjósendur, sem
ætluðu að greiða listanum já-
atkvæði að vera ekki að tefja
tímann með því, heldur láta
seðilinn strax í kassann og þeim
var afhentur hann. Með þess-
um hætti hafði kjörstjórnin að-
stöðu til að fylgjast með því,
hverjir það voru sem ógiltu
seðlana. Kosningin var því ekki
frjáls, nema að nafninu til,
enda varð niðurstaðan sú, að
undantekningarlítið allir tóku
þann kost að greiða já-atkvæði
í viðurvist kjörstjórnarinnar.
Menn töldu sig í hættu ella fyrir
ofsóknum stjórnarvaldanna.
Herbragð Reuthers.
Fullsannað þykir, að stór
hluti kjósendanna og sennilega
meiri hluti þeirra hafi greitt
atkvæði með sameiningarlist-
anum gegn sannfæringu sinni
af ótta við hefndarráðstafanir
stjórnarvaldanna. Af stjórn-
málamönnunum í Vestur-Þýzka
landi hafði líka verið yfirlýst,
að fylgismenn þeirra í Austur-
Þýzkalandi skyldu ekki tefla sér
í neina hættu vegna þessara
kosninga, þar sem litið væri á
þær sem hreina markleysu og
þingið það, sem kosið væri
með slíkum hætti, myndi ekki
hljóta neina viðurkenningu
vestrænna stjórnarvalda.
Ernst Reuther, borgarstjóri í
Vestur- Berlín, gerði rétt fyrir
kosningarnar athyglisverða til
raun til þess að prófa hina raun
verulegu afstöðu kjósendanna í
Áustur- Þýzkalandi. Hann skor
aði á kjósendur í Austur- Berl-
ín að mótmæla hinum fyrir-
í bókunum.
Saga sameiningarlistans.
Eins cg áður segir, áttu kjós-
endur aðeins um einn lista að
velja. Kommúnistar kröfðust
þess strax i upphafi að ekki
kæmi fram nema einn listi, en
kristilegi flokkurinn (CDN) og
frjálslyndi flokkurinn (LDP),
sem enn eru til í Austur-Þýzka-
landi að nafninu til, yoru því
andvígir. Seinast 14. mars í ár
lýstu þeir yfir því, að þeir
ætluðu að bera fram sérstakan
lista, en að öðrum kosti myndu
þeir ekki taka þátt í kosningun
um. Að undirlagi kommúnista
var haldinn fundur fjórum dög
um síðar, þar sem mættir voru
allir þeir aðilar, er höfðu leyfi
til framboðs. Þar settu komm-
únistar fram kröfu um sameig
inlegan lista og lögðu fyrir hina
flokkana að hafa svarað henni
innan 14 daga, en þá myndu
kommúnistar taka til sinna
ráða, ef svarið yrði ekki já-
kvætt. Svo fór, að hinir flokk-
arnir gugnuðu fyrir hótuninni
og 14. mai var endanlega geng-
ið .frá sameiningarlistanum
Kommúnistar fengu 25% þing-
sætanna, frjálslyndi flokkurinn
og kristilegi flokkurinn 15%
hvor, en 45% skiptust milli
verkalýðsfélaganna og annarra
félagssamtaka, er kommúnistar
ráða yfir. Raunverulega fengu
kommúnistar því 70% þingsæt-
anna.
Frambjóðendur frjálslynda
flokksins og kristilega flokks-
ins urðu að hljóta samþykki
kommúnista. Síðan frambjóð-
endalistinn var birtur fyrst 14.
maí síðastl. vor, hafa verið gerð
ar á honum verulegar breyting
ar, þar sem þótt hefur koma
í ljós síðan, að sumir hinna
upphaflegu frambjóðenda voru
ekki nógu trúverðugir.
Lýðræði kommúnista.
Það hefur þannig verið svo
í pottinn búið, að hið ný-
kjörna þing Austur-Þýzkalands,
ef þing skal kalla, verður ein-
lit hallelúja-samkoma, þar sem
kommúnistar ráða einu og öllu.
Aðfarirnar við kosningarnar í
Austur-Þýzkalandi eru ný sönn
un þess, hvers konar „lýðræði"
það er, sem kommúnistar hylla.
Þar sem kommúnistar ráða, fær
aðeins einn listi að vera í kjöri
og svo er um hnútana búið, að
kommúnistar sjálfir ráða öllu
hana og önnur vopn, að ekki
er nema ein leið örugg til þess
að koma i veg fyrir notkun
hennar. Það er að koma í veg
fyrir að árásarstyrjöld sé haf
in. Ef ekki kemur til styrjald
ar, verður kjarnorkusprengj-
an ekki notuð. Komi til styrj
aldar, er ekkert afl til, sem
getur hindrað það, að ekki
verði gripið til hinna verstu
morðtóla. Þessvegna er það
fyrsta og seinasta boðorðið í
öllum áróðri sannra friðar-
sinna, að fordæma árásar-
styrjöld, og stuðla jafnframt
að því með öðrum ráðum, að
henni sé afstýrt. Það þarf að
skapa það almenningsálit og
öryggiskerfi í heiminum, að
yfirgangsþjóð sé fyrirfram
ljóst, að hún kallar yfir sig
verðskuldaða refsingu, ef
hún kemur styrjöld af stað.Á
þetta höfuðatriði friðarbarátt
unnar er ekkert minnst á
í Stokkhólmsávarpi kommún-
ista, heldur með þögninni
lögð blessun yfir styrjaldir og
notkun hverskonar vopna
annara en kjarnorkuvopna.
Þessvegna á það ekkert skylt
viö frið, enda þvert á móti
borið fram til að þjóna þeirri
stefnu, sem nú stafar af mest
stríðshættan í heiminum.
Wilhelm Pieck,
einn helzti leiðtogi kommún-
ista í Austur- Þýzkalandi.
við samsetningu hans. Síðan er
efnt til kosninga með þdim
hætti, að stjórnarvöldunum er
aðvelt að fylgjast með því,
hvernig menn greiða atkvæði
og þeir, sem dirfast að greiða
mótatkvæði eiga þá yfir höfði
sér vísa andúð og hendarráð-
stafanir þeirra. Það er ekki að
undra, þótt kommúnistar þyk-
ist geta fordæmt skoðanakúgun
og talið sig hina sönnu merkis-
bera frelsisins.
Raddir nábúanna
í forustugrein Mbl. í gær
er rætt um ræðu Trumans
forseta, sem hann hélt á
þriðjudaginn í San Frans-
isco. Mbl. segir:
„Truman skoraði á Rússa að
leggja fram „ákveðin og já-
kvæð sönnunargögn fyrir því“
að þeir stefni að heimsfriði.
En til þess yrðu þeir að fylgja
ákvæðum stefnuskrár Samein-
uðu þjóðanna, vinna að því
að árásarliðið í Norður-Kóreu
legði niður vopn, svipta járn-
tjaldinu frá Austur-Evrópu og
leyfa frjáls skipti milli þjóða
i austri og vestri, vinna að því
innan samtaka Sameinuðu
þjóðanna, að skapa sameigin-
legt öryggiskerfi, sem gerði
þjóðunum kleift að afvopnast
að verulegu leyti og útiloka
notkun atomsprengjunnar.
Það veit allur heimurinn í
dag, hvaðan friðnum er ógn-
að. Honum er ógnað af einræð
isstjórn kommúnista í Rúss-
landi. Það var með samúð
Rússa í bakhendinni, sem
kommúnistar Norður-Kóreu
hófu innrás í lýðveldi Suður-
Kóreu. Það var Stalin mar-
skálkur, sem sendi ofbeldis-
stjórninni heilla- og hug-
hreystingarskeyti, þegar her-
sveitir Sameinuðu þjóðanna
höfðu rekið ofbeldisliðið til
baka.
Rússar verða að leggja fram
sönnunargögn fyrir þvi að þeir
vilji frið. Hingað til hafa þeir
stefnt að ófriði og ofbeldi. Þá
staðreynd dylur ekki táldúfa
þeirra og hræsnisávarp.“
Það yrði mikill fögnuður í
heiminum ef Rússar yrðu við
áskorunum forsetans og stór
veldin gætu því jafnað deilu
málin á grundvelli samstarfs
og afvopnunar. Þess ætti líka
vel að mega vænta, því að
ekkert er það í áskorunum
Trumans, sem Rússar ættu
ekki að geta fallist á, ef þeir
hefðu frið í huga.
Roosevelt, Sigur-
björn og Magnús
Líklega er nú Magnús Kjart
ansson farinn að skammast
sín.
Hann er að minnsta kosti
farinn að þræta með stórum
orðum og ljótum fyrir það, að
hrópyrði Þjóðviljans eigi við
alla, sem beita sér gegn „Frið
arhreyfingu“ hans.
Ég hafði sagt:
„Hitt er rétt, að ailir viti,
að Magnús Kjartansson kall-
ar meinn eins og séra Sigur-
björn Einarsson „geðsjúka
blóðpenna" þegar þeir neita
að láta nöfn sín standa undir
því ávarpi“.
Þjóðviljinn hefir þrásinnis
sagt, að allir þeir, sem beittu
sér gegn undirskriftunum,
ynnu gegn friði, ynnu í þjón-
ustu múgmorða. Þess vegna
hefir hann kallað þá „fífl“,
„aumingja“, „geðsjúka blóð-
penna“ og margt fleira þessu
líkt.
Frá þessu getur Magnús
Kjartansson ekki hlaupið,
hvað hátt sem hann æpir um
I „vísvitandi uppspuna“ „lýgi“
og svo framvegis.
Þegar búið er að dæma æru
lausa alla þá, sem beita sér
gegn undirskriftunum, þýðir
ekkert að segja eftir á, að það
hafi ekki verið meint til nema
sumra. Enginn íslenzkur mað,
ur, hefir rækilegar sýnt ógeð
sitt á því, að ljá þessum und-
irskriftaáróðri lið, en einmitt
séra Sigurbjörn.
Hitt mun ef til vill gleðja
góðgjarna menn að sjá það
nú, að Magnúsi óar við því,
að hafa talað svona um
prófessorinn, þó að hann grípi
þá hið vesalmannlega ráð, að
þræta fyrir það, sem honum
hefir orðið á
En svo á Magnús eftir að
svara því, sem meira máli
skiptir.
Hvers vegna lét Roosevelt
forseti framleiða kjarnorku-
sprengjur til hernaðar?
Þetta er annars allt glöggt
dæmi um vinnubrögð Þjóðvilj
ans. Hann vill láta menn trúa
því, að andstæðingarnir séu
ærulaus úrþvætti og hefir
um það mörg orð og stór. En
það eru til einstakir menn,
sem hafa svo gott álit, að
Þjóðviljinn þorir ekki að ráð
ast á þá.
Þessvegna reynir Þjóðvilj-
inn að telja mnnum trú um að
Roosevelt forseti hafi engan
hlut átt að því, að kjarnorku
sprengja væri notuð.
Þessvegna reynir hann að
telja mönnum trú um það, að
séra Sigurbjörn Einarsson sé
nánast samherji sinn þrátt
fyrir allt.
Jafnvel Magnús Kjartans-
son treystir sér ekki til að
rægja æruna af Roosevelt og
Sigurbirni.
Kjarnorkusprengjan og
Stokkhólmsávarpið breytast
ekki hót, hver sem afstaða
þessara manna hefir verið.
En málstaður æsingamann-
anna þolir samt ekki sannleik
ann í þeim efnum.
Hið sanna um afstöðu þess-
ara manna gæti orðið til þess
að lesendur Þjóðviljans færu
að hugsa. Við það er Magnús
Kjartansson hræddastur af
öllu.
Á þessu stigi þorir Magnús
Kjartansson ekki að kalla
Roosevelt og Sigurbjörn
„stríðsglæpamenn“, eins og
þá aðra, sem mér virðist að
hafi sömu afstöðu og þeir.
Það er allt og sumt.
(Framhald á 6. síðu?)