Alþýðublaðið - 15.07.1927, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
ALÞÝBUBLAÐIÐ
kemur út á hverjum virkum degi.
Afgreiðsla i Alpýðuhúsinu við
Hverfisgötu 8 opin irá kl. 9 árd.
til kl. 7 síðd.
Skrifstofa á sama stað opin kl.
ÐVa — 10Vs ár’d. og kl. 8—9 síðd.
Simar: 988 (afgréiðslan) og 1294
(skrifstofan).
Verðlag: Áskriftarverö kr. 1,50 á
mánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15
hver mm. eindálka.
Prentsmiðja: Alþýðuprentsmiðjan
(i sama húsi, sömu símar).
ír skýrslu Síór-gæzlumanns
loggjafarstarfs til Stórstúku
íslands 1927.
--- (Nl.)
Kosningar.
Eins og kunnugt er, fóru fram
landskosningar i júlí s. en Þar
sem þær kosningar voru undir-
búnar af fyrr verandi fram-
kvæmdanefnd og öllum eru kunn
úrslit þeirra, svo og hugur þeirra,
er kosningu hlutu, til bann- og
bindindis-málsins, finn ég ekki á-
stæðu til að fjölyrða um það frek-
ar.
Þá fóru fram kjördæmakosn-
ingar á fjórum þingm. og einum
landkjörnum. 'Ég lagði fyrirspurn-
ir fyrir alla frambjóðendurna, og
svöruðu flestir og margir vel.
Birti ég svör þeirra tveggja, er
voru í kjöri við Jandskjör,. í Al-
þýðubl., og voru þau að mestu
játandi. Sérstaklega finst mér
það eftirtektarvert, að sá maður-
inn, er náði kosningu, br. Jónas
Kristjánsson, hafði játað fyrir-
spurnum um þau mál, er hann
gekk á móti á þingi í vetur, ver-
andi í íramkvæmdanefnd stórstúk-
unnar. Það sorglega tilfelli gefur
það tii kynna, að lítið er að
byg&ja a gefnum loforðum fyrir
kosningar, ef mennirnir eru háðir
harðvitugum stjórnmálaflokkum,
sem andstæðir eru bamii.
Frambjóðendur í Dalasýslu gáfu
yfirleitt góð svör. Frá frambjóð-
Isndum í Rangárvallasýslu fékk ég
engin svör, en kosinn var and-
banningúr.
Alþýðuflokkurinn hefir bann-
málið á stefnuskrá sinni, og fram-
bjóðendur flokksins í Reykjavík
svöruðu samkvæmt því. Á svör-
um þess, er kosinn var af íhalds-
Jistanum, var lítið að græða, nema
að því leyti, að hann vildi veita
reglunni ríflegan styrk.
Jón 'Guðnasön prestur, sem kos-
inn var í Dalasýslu, svaraði öll-
um spurningum játandi, og
afskifti hans af bannmálinu á
þinginu voru samkvæmt því.
Siðast liðinn vetur fóru fram
bæjarstjórnarkosningar í 5 kaup-
stöðum landsins, og gengu þær
yfirleitt reglunni í vil.
Þingið siðasta.
Nokkur af þeim helztu .málum,
fer síðasta stórstúkuþing gerði á-
lyktanir um, fékk ég flutt í þing-
inu:
1. Um ölvan embættismanna,
flm. Jónas Jónsson, 1. Jandsk.
2. Þingsályktun urn nýja við-
skiftasamninga við Spánverja,
um að bæjarfélög utan Reykja-
víkur skyldu fá að ráða, hvort
Spánarvínin væru seld, og aó
hætt yrði að lána út úr áfengis-
verzlun ríkisins, og aÖ birta skyldi
skýrslu yfir áfengisútlát lækna.
Flutn.m. Jón Guðnason og Ingv-
ar Pálmason.
Frumvarp þetta og þingsályktun
ýár að efni til eftir tillögum sam-
þyktum á síðasta stórstúkuþingi.
Auk þess hafði ég borið þingsál.
undir þá af framkv.n.inönnum, er
hér voru, nerna br. E. Kvaran, og
þeiT allir tjáð sig þeim sammála.
Þá hafði ég beðið br. stór-
fræðslustj. Jónas Kristjánsson um
að flytja frumvarp um að banna
áfengisauglýsingar, og hann held-
ur lofað •því, en evo dróst það
svo lengi, og hann var því treg-
ari, sem ég nefndi það oftar, svo
áö ég fékk Jón Baldvinsson, 5.
landskji, til að flytja það.
Um afdrif þessara mála er það
skemst að segja, að frumvarp um
ölvan embættismanna var felt frá
2. umr. með tilstyrk br. Jónasar
Kristjánssonar, þ. e. með 7 gegn
7 atkv. — íbaldsmenn allir á rnóti
nema B. Kr.
Þingsályktunin var einnig feld
Bannlagabrot
í sameinuðu þingi. Þar gekk br.
Jónas Kristjánsson enn á móti
málefnum reglunnar, svo og fleiri
tempiarar og þingmenn, sem hafa
kallað sig bannmenn og hafa ver-
,ið kallaðir það af jtemplurum.
Bannmönnum og stórstúkuþing-
inu Jæt ég eftir að dæma þá
framkomu.
Þá höfðum við br. Pétur Zóp-
hóniasson umdæmis-æ.-t. látið
semja frumvarp um sérstakan
dómara í áfengismálum, og gert
töluverðar tilraunir til að fá það
flutt, en það tókst ekki.
Ég hafði enn fremur fengið lof-
orð um það, að flutt yrrði þingsá-
lyktun um að banna áfengisveit-
ingar í opinberum veizlum, en
þegar aít þaö, er flutt hafði ver-
ið, 'fékk slíkar undirtektir, sem ég
hefi lýst, og það af félagsmönn-
urn G.-T.-reglunnar, þá reyndist
ókleift að fá gerðar fleiri tilraun-
ir, enda sennilega tilgangslítið.
Banngæzla.
Til fróðleiks set ég hér yfirlit
yfir sönnuð bannlagabrot í Rvik
s. 1. stórstúkuár. Það sýnir, að oft
htefir lögreglan verið að verki jag
þó miklu oftar en sést eða sann-
anir nást. Annars má segja þaö
lögreglu Reykjavikur til lofs. sð
bún og þó sérstaklega sumir í
henni vilja gera skyldu sína.
árið 1926—’27
Dómar:38. Sektir:38. Fangelsi: 415 d.+9 mán. Sektir kr.: 24400.
Sundurliðun:
Áfengi í vörzlu 1 maður. Sekt kr. 500
Falsaðar birgðir 1 — — - 250
Bruggun 3 menn — - 1300
Innflutningur 14 — — - 5300
Sala 18 — — - 17050
(Þar af 9 með fangelsi 415 d.)
Sala stolins áfengis 1
(Betrunarhús 9 mán.)
Alls 38 menn Sektir kr. 244C0
Pað getur verið, að eitthvað
vanti hér á, en þetta, sem birt er,
er áreiðanlegt.
Að endingu.
Það er mikið starf fyrir hönd-
um, fyrir templara og bannmenn,
að losa þjóöina við Spánarplág-
una, að fá bannlögin að fullkomn-
um lögum, afsláttar- og undan-
þágu-laust qg að fá þeim fram-
fylgt; að fá hæli fyrir þá, sem.
eyðilagðir eru af völdum áfeng-
is; að fá þann þroska og skiln-
ing inn hjá kjósendum landsins,
að kjósa þá eina fvrir fulítrúa
sína. er fylgja hreinu banni: í
því ættu templarar að ganga á
undan öðrum; til þess hafa þeir
margfalda skyldu. Það er ekki
von um fljótan og góðan árangur
af starfi þeirra templara, sem
gefa andbanningum atkvæði sitt
til þings eða í aðrar trúnaðar-
stöður.
Það verður að vera krafa regl-
unnar, að allir geri skyldu sína,
og það er skýlaus s'kylda hvers
templars áð kjósa að eins bann-
menn. Og að féLagar bennar gangi
öpinberlega móti málefnum þeim,
er liún berst fyrir, má ekki líðast.
Slikir menn verða að vikja, því
þeir vinna málefnum þeim, er
reglan berst fyrir, meira tjón en
hreinir andstæðingar. Þingkosn-
íngar sfenda fyrir dyrum. Það er
því tækifæri fyrir stórstúkuþing-
ið, sem nú er háð, að byrja og
marka hreinar ljnur.
Hér að framan er drepið á
skoðun æðsta yfirmanns G.-T.-
reglunnar. IÉg vona, að öllum full-
trúum og félögum reglunnar sé
Ijúft að starfa samkvæmt þvi.
Ef allir templarar gera skyldu
sína, er ísland hreint bannland
1930. Ylðf þBÖ ekki gú hátíð, sem
þjóðinni yrði til mestrar bless-
unar?
Reykjavík, 8. júní J927.
Felix Guflmuncisson.
Ruglað i ríminu.
, MgbJ.“ er heldur en ekki orð-
ið ruglað í ríminu. Það man jafh-
vel ekki eítir þvi, að Jóhannés
bæjarfógeti var kosinn á Seyðis-
firði, en heldúr, áð ekki sé enn
þá farið að telja þar atkvæðin.
Kaupmannahafnarbréf.
Khöfn, j júlí.
Hrakningur alþýðu-ráðherra.
Hinn ítalski einvaldsherra, Mus-
sðlini, svífst engra ráða til bess
að koma andstæðingum sínum
fyrir kattarnef. Ofsóknir hans
gegn jafnaðarmönnum eru alþjóð
kunnar. Meðal þeirra, er nýlega
féllu í ónáð hans af þeim flokki,
var maður að nafni Arthuro La-
briola, áður verkamannaráðherra í
ráðuneyti Giolettis.
Labriola hafði verið undir
„umsjón“ stjórnarvalda svartliða,
en það er sama og að vera dæmd-
ur til æfilangrar útlegðar á ein-
hverri lítt lífvænlegri eyðiey við
ítalíu. Manni þessum auðnaðist
þó að komast úr klóm Mussolinis
á þann hátt, að slást í hóp báð-
gesta við baðstað einn á Italíu;
tókst honum þá að komast í lít-
inr) bát og eftir harða útivist náði
hann landi við strendur Korsiku.
En nú sem hann heldur, að
hann sé úr allri hættu, uppgötv-
ar hann, að hann er staddur í
kviksandi. Eftir miklar þrautir og
eftir að hafa skilið eftir það af
farangri sínum, er hann hafði
meðferðis, nær dauða en Iífi, tókst
honum að ná landi. ’Hann var þó
ekki sloppinn enn, því að þar
urðu á vegi hans franskir varð-
menn, en til allrar hamingju hafði
hann á sér vegabréf, þar sem hann
var nefndur ráðherra, og enn var
í gildi, og fékk hann því að fara
leiðar sinnar. Hann komst nú á
bóndabýli, og fékk hann þar klæðf
og mat. Eftir að Safa hvílt sig,
hélt hann áfram til Parísar. Var
honum þar tekið með miklum
fögnuði á brautarstöðinni af fé-
lögum hans, ítölskum og frönsk-
um.
„Tugthúslögin" samþykt í
enska þinginu.
Svo fór, að íhaldið enska sam-
þykti „tukthúslögin“ — að því,
er séð verður, án minsta kmn-
roða. Eftir um 50 ára frelsi er
nú gerð tilraun með lögum til
þess að drepa niður félagsskap
verkamanna. — Mr. Snowden lét
þau orð falla á þinginu við þetta
tækifæri, að verkamenn myndu
halda áfram baráttu sinni gegn
þessum lögum þrátt fyrir það,
þótt þau væru samþykt í þinginu.
— Sunnudaginn 27. júní voru á
Englandi haldnir kröftugir mót-
mælafundir gegn hinni áköfu árás
íhaldsins gegn verkamönnum.
Milljónir enskra verkamanna tóku
þátt í þessum mótmælafundum.
1 Lundúnum efndu -verkamenn tit
fundar á tilteknum stað, og löngu
fyrir ákveðinn tíma byrjuðu menn
að safnast saman, og kl. 2%
héldu þeir í skrúðgöngu til Hyde
Park. Segja blöðin, að þar hafi
líkiega aldrei fyrr sést annar eins
aragrúi af fólki. Frá 12 ræðustól- .
um gullu við hin hvössustu mót-
mæli gegn lögum þessum, og tóku