Alþýðublaðið - 26.07.1927, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
| ALÞÝlUBLAðlð [
! kemur út á hverjum virkum degi. i
J Afgreiðsla í Alþýðuhúsinu við i
j Hverfisgötu 8 opin írá kl. 9 árd. ►
J tii kl. 7 síðd. i
j Skrifsiofa á sama staö opin kl. ►
i 9l/s—10'/2 árd. og kl. 8—9 siðd. i
* Simar: 988 (afgreiðslan) og 1294 ►
(skrifstofan). í
j Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,50 á ►
1 mánuði. Auglýsingaverð kr. 0,15 [
j hver mm. eindálka.
« Prenismiðia: Alpýðuprentsmiðjan [
j (í sama húsi, sömu símar). j
„Gerlð Isáar kröf«ir.“
„Morgunblaðið" hsfir notað
tækifærið til að birta enn eina
af hinum frægu pvaðurgreinum
sinum af ti'efni greinarinnar hér i
blaðir.u um verzluni ra í borginni.
Fyrst verður pví auðvitað að
harma pað að vera ekki lengur
'stjórnarbiað, en óparfi er fyrir
pað að slá ólund sinni út af pví
á Alpýðublaðið. Pað liggur ekki
nærri, að „Morgunblaðið" geti
ekki flaðrað við ríkisstjórnina
fyrir pvi. En „Morgunblaðið" virð-
ist hugsa sem svo, að pótt ekki
sé lengur til neins að nudda sér
upp við stjórnina, pá geti pað
pó reynt að sleikja sig upp við
kaupmenn, og pað tekur til.
Framan af grein s inni lætur
blaðið eins og pað ætli að slá.
niður allar röksemdir Alpýðu-
blaðsins í einu höggi. Það lætur
eins og pað geti með einu orði
snúið pví í villu, að verzlana-
fjöidinn sé of mikill. En hversu
mikið verður úr pví hátt reidda
höggi, sést, pegar pað ríður af.
„Verið getur pað, að verzlanir hér
í borginni séh of margar," segir
blaðiðv— og svo er búið. Þó er
eins og blaðið óri fyrir pví, að
ekki hafi pví tekist sem skyldi,
og siær út roði, sem á að vera
heldur en ekki tromp. Það bætir
Ýið: „En ráöið til pess að bæta úr
pví er sízt af öllu pað, sezn Al-
pýðublaðið vill, að purka út allar
verzlanir, leggja pær niður.“
Þarna nær „Mgbl.“ sér niðri. Það
er víst eina skepnan, sem hefir
getað fengið pað út úr Alpýðu-
blaðinu, að pað „vilji" leggja all-
ar verzlanir niður. Það hefir sett
met, sem fráleitt nokkur annar
nær, með slíkum bjánaskap. Öli-
um öðrum mun hafa skilist, að Al-
pýðublaðið vill ekki hafa óparf-
lega margar verzlanir, og pað
getur frætt „Morgunblaðið" um,
að kaupmenn vilja pað ekki held-
ur yfirleitt, pótt peir hafi ekki
tök á að koma pvi í kring meðal
annars fyrir vitleysisblaðri „Morg-
unblaðsins" og annara ihaldsbiaða
um verzlunarmálin og heimsku-
legar kenningar peirra um pau.
Ot af pessu er rétt að taka
„Morgunblaðið" á o„‘8mu um pað
ráð, er pað pykist vilja gefa
til að draga úr verzlanamergðinni.
Það segir: „Ráðið er: hœrri kröf-
ur til peirm manna, sem verzlan
stunda'‘ Það er ekkert á móti
pví að taka petta ráð upp og
beita pví, á meðan fólk er að
átta sig á málinu og komast að
niðurstööu um, að pjóðnýta verði
verziunina, ef vel á að fara. Hitt
er annað mál, hvort kaupmenn
taka pessu máli jafnvel, pegar til
framkvæmda á pví kemur. AI-
pýðublaðið býst við, að peir teiji
sig pegar fullnægja sæmilega há-
um kröfurn.
En Iátum oss samt sem áður
gera háar kröfur.
Efiiaa 6siss M
Því áliti manna hefir slegið fyr-
ir, síðan kvæðið „I Helvíti" birtist
á prenti, að par væri of mikið að
gert. Sannleikurinn er sá, að pað
er alt of lítid sagt í kvæðinu.
Ég vii benda mönnum á, að
peim er holt að lesa bókina „Á
refilstigum" eftir Upton Sinclair.
Hann kallar Bandaríkin í bókum
sínum „Skrílsland" (Mob-Iand).
All-margir íslendingar iesa ensku,
og mæli ég pess vegna enn frem-
ur með pvi, að þeir kynni sér
þessar bækur eftir sama höfund:
„1C0%“ (Hundrað af hundraði
'pjóðrækni), „King Coal“, „The
Brass Check", „The Profits of Re-
iigion", „The Goose-step“ og „The
Goslings". Þá er einnig „The Iron
Heei“ eftirJack London og ýmsar
aðrar bækur eftir beztu rithöfunda
Ameríku og aðra nytsamar til
pekkingar á pvj, hve ttiikil örbirgð
og eymd er í Ameríku, og hve
djúpt sú álfa er.sokkin í siðspill-
ingu og glæpi.
Þessar bækur gefa mönnum
kost á að fá heilbiigðari skilning
og skoðun á Ameríku en aiment
e-r ríkjandi hér á landi, pví að
pær fiillsanna mál mitt.
Áður fyrr vörðu Bandaríkin
stóríé og nú ver Canada mörgum
milljónum til pess að ginna fólk
að flytja búferlum til Ameríku.
Margur á um sárt aÖ binda vegna
þessa atferlis. \
En þótt milljónir manna iíði
skort á hverju ári, pá er yíirdreps-
skapurinn og þýlyndið svo ó-
heyriiega mikið, að sá, er hefir
orð á pessu, gerir sig sekan um
goðgá gegn hinum eiginlega guði
Ameríku, — Dollamum.
f kirkjunni — og fólk i Amer-
íku er margt mjög kirkjurækið
— lofa menn raunar guð ísraels.
En alls staðar annars staðar veg-
sarna peir og dýrka hinn .ahnétt-
uga dollar“.
Þegar einhver lætur á sér skilja,
að eitfhvað sé að í Ameríku, pá
fær hann sania svar hjá öllum:
,Ef þetta alsæluland er ekki nógu
gott fyrir þig, pá hypjaðu pig
burt úr þvi undir eins. Við viij-
um alls enga, sem fiina að pví,
sem af aga fer, pví að alt er eins
og pað á að veraf
Þær 125 000 000, sem byggja
Bandaríkin og Canada, eru eins og
afskaplega stór svarmur af hund-
um, sem gelta og spangóla hver
í kapp við annan, og „vizka"
peirra er: „Ameríka er alt, sem
til er. Hún er paradís. Hún er
Himnariki á jörðu“(!).
Til skýringar þessu tilfæri ég
hér eftirfarandi stórmerkilega
grein, sem birtist í blaðinu „Win-
nipeg Tribune" 22. apríl síðast
liðinn. Hún er prentuð par í blað-
'inu, sem lítið bar á henni. Grein-
in er svona:
„Þrjú hundruð menn heimilis-
lausir og félausir hafa fengið
náttstað á aðalstöð löreglunnar
i Winnipeg, að eins síðan 1. apr-
íl. Flestir eru peir nýkomnir tii
íborgarinnar og vinasnauðir og
leita pví hælis á lögreglustöðinni,
er öll sund eru lokað. Nú í nótt
fór tala ,næ‘.urgesta‘ fram úr pví,
sem verið hefir í ár. Tuttugu og
prír af pessum nauðstöddu mönn-
urn sóttu loks í sig kjark til þess
að fara inn og biðja um að mega
,fleygja sér‘.‘
Fjórtán til fimtán að meðaltali
á nóttu neyddir til að leita húsa-
skjóls í tugthúsinu vegna pess,
að vinna er ófáanleg, — það er
dáfalleg afkoma petta!
Því er eðlilega bætt við, að ails
staðar sé sagan hin sarna, og að
kring um atvinnuskrifstofumar —
og pær eru aragrúi í öllum borg-;
urn landsins — séu frá pví
snemma á morgnana og þangað
til iangt frarn á nótt péttskipað-
ar fylkingar örsnauðra, þreytu-
legra og vonleysislegra manna,
sem eru að reyna að klófesta
tækifæri til að fá þá náð að
mega vinna, þó ekki sé nema
fyrir mat, en öll bjargráð eru
bönnuð, — engin vinna fáanleg.
Óhemju-áherzla er lögð á pað
að fá fólk inn í landið. Til pess
eru engin iyga- og svika-buögð
spöruð. Hinum hálaunuðu ,agent-
um" stjórnarinnar — sem allir
eru samvizkulausir með öllu .—
tekst að lokka fólkið inn í land-
ið, og par með er afskiftum
stiórnarinnar viðvíkjandi innflytj-
endum lokiö. Stjórnin gerir ekk-
ert til að útvega fólki atvlnnu,
svo að pað geti aílað sér sæmilegs
lífsviðurværis. Þar verður hver að
húka í kvöl, sem hann er kominn.
Og alt af fer versnandi.
Já, slíkt og pvílíkt „Himnaríki"!!
Þótt stórblöð Ameríku dirfist tíð
eins örsjaldan að geta hið minsta
um hörmungarástand verkalýðs-
ins par, pá er samt petta hrylli-
Iega ástand alls engin nýlunda.
Slíkt liggur par í landi.
Tugir og hundruð púsunda —
þar veröur engri tölu á komið
—r gista lögreglustöðvar Ameríku
á ýmsum tíma árs, einkum að
vetrarlagi, af því að þeir eru alls-
iausir vegna langvarandi atvinnu-
leysis og par eru pví síðustu for-
vöð fyrir pá að fá húsaskjól. Samt
dóu milli prjátíu og fjörutíu í
Ghirago í einum hriðarbyl í hitt
eð fyrra vetur, af pví að þeir
fundu hvergi afdrep. Margar þús-
undir deyja þannig í vetraiíiarð-
indum í Ameriku.
Auk pessa er tugum þúsund*
varpað í fangelsi árlega fyrir pá
einu sök, að p?ir geta hvergi feng-
io atvinnu!
Ameríka er víðfræg — og þó
ekki nógu „fræg“ — fyrir sína
vinnuflæmingja (hoboes) og
gönguflæmingja (tramps), er
flækjast um landið fram og aft-
ur betlandi og sveltandi, af því
að peir geta hvergi fengið at-
vinnu!
Einu sinni fangelsaði Winnipeg
um hundrað rnenn, sem hvergi
gátu fengið atvinnu, og síðan
sendi hún þá til Vancouver og
bað borgarstjórann par að gera
eitthvað við pá. Sá kristni
kirkjumaður lét þá dúsa í tugt-
húsi um tíma, því að ekkert var
handa peim að gera. Þvi næst
lét hann reka pá í hópi út úr
borginni. Var þeim stefnt á eyði-
fjöll og öræfi, — og var svo
látið reka á reiðanum hvað um
þá yrði. Efalaust hafa sumir
peirra iátið iífið. Hér er pokka-
iegt dæmi af óteljandi mörgum
áþekkum þessu.
Þegar atvinnuleysi er sem allra
almennast og ægilegast, fá giftir
menn stundum eitthvað að gera
að eins af því, að þeir eru giftir
að nafninu til. ögiftir menn fá
aldrei vinnutækifæri undir slíkum
’kringumstæðum né neina líkn,
nema hvað þeir fá einstöku sinn-
um hjá trúboðspröngurum kaffi-
gutl og með pvi eitthvert brauð-
rusl eða úrgang, sem hundar ríka
fólksins ekki líta við. Jafnframt
verða hinir hungurmorða menn að
syngja sálma og biðja bænir eftir
„kúnstarinniar reglum", krjúpa á
kné og „úthelia hjarta sinu“ í
pakklæti til guðs og ríku mann-
anna fyrir „góðan" beina.
Sannarlega fer Ameríka illa mcö
margt starfsfólk sitt, meðan það
lifir; — eftir að pað er orðið her-
fang dauðans getur hún að visu
ekki kvalið pað. En napur er
skapadómur hennar gegn liðnum
iíkum öreiganna. 1 leirkerasmiðs-
ökrum svo nefndum (paiter’s
fields) eru grafir grafnar, mjög
pröngar, en djúpar. Þar er stokk-
um (um sæmilega líkkistu er ekki
að ræða), sem hylja lík allsleys-
ingjanna, troðið niður á endann,
— þannig, að pessjir píslarvottar
dollarahamingjunnar standa á
höfði alla eilífðina! Þetta er gert
til þess að spara „pláss" (spare
space of Mother Earth), og pó
er nóg landrýmið í Ameríku.
Daghlöðin í Ameríku hafa ekki:
auglýsingar á fyrstu síðu, eins,
og mætti þó búast við í peirri
auðgræögissvínastíu. Nei; fyrsta
síða blaðanna er notuð til ann-
ars, sem lesendunum pykir enn
meira p úður í og finst enn meira
ríða á að vita um, en sjálfan vöru-
og viðskifta-markaðinn. Þar eru.
glæpir, glæpir, glæpir — og vana-
lega ekkert annað!
Mikilvægar frásagnir um listir
og vísindi fyrirfinnast mjög sjald-
an í dagblöðum þessum, og el