Tíminn - 29.08.1953, Blaðsíða 5

194. blað.
TÍMINN, laugardaginn 29. ágúst 1953.
Laugard. 29. ágúst.
Er flotholt komm-
únista sokkið
Það er ákaflega kátbros-
legt, þegar blað kommúnista
mannar sig upp og fer að
skrifa um upplausn annarra
flokka. Ósjálfrátt dettur
mönnum í hug snara í
hengds manns húsi, því að
úrslit kosninganna síðustu
voru óumdeilanlega þau, að
væri hægt aö tala um npp-
lausn eða fylgishrun nokkurs
flokks í landinu við þær kosn
ingar, þá er það kommúnista
flokkurinn, sem tapaði um
tvö þúsund atkvæðum og
hlutfallslega langmest allra
flokka.
í herbúðum kommúnista
var líka litið á úrslitin sem
fylgishrun, og viðbrögð
flokksins eftir kosningar
voru í samræmi við það.
Brynjólfur æðstiprestur kall-
aði liðið saman á fund og
ræddi kosningaúrslitin. Boð-
skapur hans var sá, að mikil
hætta væri á ferðum. Komm
únistar hefðu beðið mikið af-
hroð,' og héldi svo fram
mundu þeir innan skamms
þurrkaðir út úr íslenzkum
stjórnmálum. Hann fullyrti,
að flókkurinn þyldi ekki kosn
i’ngar fyrst um sinn aftur. nú
þyrfti hann að fá frið til að
skipuleggja starfsemi sína
innan frá, treysta flokksag-
ann og finna ný ráð til að
rétta bátinn við aftur, ef hon
um ætti ekki alveg að hvolfa.
Nú heimtaði hann lífróður af
flokksmönnum sínum, meiri
áróður, skefjalausari blekk-
ingar, ný falsboð.
Það var augljóst, að dómi
Brynjólfs Bjarnasonar, að úr
slit kosninganna að því er
snerti kommúnista var ekki
hægt að kalla það, sem komm
únistablaðið viðhefur um
Framsóknarflokkinn, að úr-
slitin væru hættumerki. Þau
voru kommúnistum opnar
dyr gínandi tortímingar, og
það var sjálfum þeim bezt
ljóst.
Björgunarbeltið, sem Brynj
ólfur greip fyrst til, var dá-
lítið gamalt og trosnað, ,og
flotmáttur þess ekki orðinn
mikill, þótt einu sinni hefði
það dugað vel. Þetta flotholt
var sameiningartilboð við AI-
þýðuflokkinn. Á þeim sel
hafði kommúnistaflokkurlnn
eitt sinn fleytt sér á land með
þeim glæsibrag, að ekki vökn
aði lafið. í krafti þeirrar land
töku hafa kommúnistar síð-
an farið eyðandi eldi um
landið.
Nú var gripið til þessa flot-
holts á ný. Brynjólfur lét
Þjóðviljann flytja stórletrað
gylliboð til Alþýðuflokksins
um sameiningu í stjórnmála-
baráttunni. Nú skyldi samein
azt til stórfelldra átaka í
verkalýðsbaráttunni. Orða-
lagið og svipmótið var hér
um bil það sama og fyrir
fimmtán árum. Tilgangurinn
var hinn sami og þá að safna
hrekklausu fólki undir rof-
inn skjöld kommúnista til
nýrrar eyðingarferðar um
landið.
En hvort sem kommúnist-
um hefir eitthvað fipazt í
grallaralestrinum að þessu
ERLENT YFIRLIT:
Rússar slá út trompum í kosninga-
kráttunni í Vestur-Þýzkalandi
]\Tý loforð til Austnr-I»ýzkalfínds elga að
skapa Rtíssuin sarnúð I V.-Þýzkalandi
Austur-þýzka stjórnarnefndin,
sem í voru 15 menn, hélt heim-
leiðis frá Moskvu um síðustu helgi
eftir fjögurra daga vðræður og
samninga, eins og Pravda kallar
það. Nefndin hafði verið dýrlega
haldin í opinberum veizlum og sýnt
hvers konar dálæti og í heimferð
arnesti fékk hún skjalabunka með
rússneskum loforðum um fríðindi
til handa Austur-Þýzkalandi og
iétti á hernámstökunum. Lcforð
þessi fela að msetu í sér hið sama
og orðsending Rússa til vesturveld
anna um aðgerðir í öllu Þýzka-
landi, yrði það sameinað. ;
* Hinir austur-þýzku kommúnistar
þóttust hafa gert góða för og
töldu sig mundu koma heim sem
þjóðhetjur og ættu vísa aðdáun
fjöldans og vináttu Þjóðverja til
handa Rússum.
Láta sér fátt um finnast.
Talið er, að Grotewohl og félag-
ar hans hafi ekki fengið eins hjart
anlegar viðtökur og þeir væntu
við heimkomuna, margir hafi meira
að segja látið sér fátt um finnast
og bent á, að þessi loforð fælu lítið
annað í sér en það, sem vesturveld
in hefðu verið búin að láta Vestur-
Þýzkalandi í té fyrir löngu, svo sem
uppgjöf stríðsskaðabóta og afhend
ingu verksmiðja í þungaiðnaðinum.
Einnig er á það bent, að loforð þessi
séu ekki annað en tromp i sam-
bandi við vestur-þýzku kosningarn
ar. Einnig beri loforð þessi með
sér, aö Rússar hugsi sér ekki að
fara brott úr Þýzkalandi á næstu
árum, heldur búa um sig til lang-
frama, og vanti tilfinnanlega lof-
orð af þeirra hálfu um brottför.
„Sameinað, friðelskandi o?
lýðfrjálst Austur-Þýzkaland.
í glæsilegri kveðjuveizlu, sem
sendinefndinni var haldin, flutti
Malenkov ræðu, og sagði, að Sovét-
ríkin litu á það sem skyldu sína
að veita Austur-Þýzkalandi alla þá
hjálp, Sem þau gætu, svo að það
gæti gegnt forustuhlutverki sínu í
sköpun „sameinaðs, friðelskandi og
iýðfrjáls Þýzkalands".
Malenkov vék beint að vestur-
þýzku kosningunum 6. september
og sagði, að Þýzkaland stæði nú
á örlagaríkum krossgötum í sögu
sinni. Vesturveldin stefndu með
aðstoð Bonn-stjórnarinnar tilveru
Þýzkalands sem óháðs og sjálfstæðs
ríkis í beina hættu. Þetta samsæri
beindist einnig gegn friðnum í allri
Evrópu. Þýzkaland gæti orðð hvort
heldur sem væri miðstöð nýrrar
árásarstyrjaldar eða kjölfesta frið
ar og öryggis.
Nefnd þessari var hátíðlega boð-
íð til Moskvu 17. ágúst og var hlut-
verk hennar þannig brðað í boði
Rússa: „Að ræða um þýðingarmikil
mál í sambandi við samband Rúss-
lands og þýzka lýðveldisins og önn
ur vandamál er snerta Þýzkalands
málin".
Loforð Rússa.
Loforðaskjal það, sem nefndin
fékk lieim með sér, er í fimm lið-
um og eru þeir þessir:
1. Skaðabótakröfur verða ekki
gerðar á hendur Austur-Þjóðverj-
um eftir 1. janúar 1954.
2. Rússar afhenda Þjóðverjum 33
verksmiðjur, sem Rússar hafa haft
til eigin nota.
3. Að minnka gjöld Austur-Þýzka
lands til rússneska hernámsliðsns,
svo aö þau útgjcld fari ekki fram
úr fimm af hundraöi af ríkistekjun
um.
4. Að gefa Austur-Þýzkalandi eft
ir eftirstríðsskuldir við Rússland og
veita því lán til kaupa á matvör-
um, málmum og öðrum nauðsynja
vörum.
5. Að taka til athugunar að láta
lausa nokkra þeirra Þjóðverja, sem
nú er haldið í Rússlandi sem striðs
glæpamönnum, en þó er undanskil
ið þessari athugun fólk, sem „hefir
framið mjög svivirðilega glæpi gegn
friðarhugsjóninni og mannúðarhug
sjóninrii".
Krafa um
sameiginlega stjórn.
Greinargerð sú, sem gefin var
út að þessum viðræðum loknum
endar á pólitískum boðskap, þar
sem segir, að binda verði endi á
skiptingu landsins og leysa það úr
álögum þeirrar togstreitu, sem af
henni skapist.
Þá segir, að kalla verði saman
sem íyrst friðarráðstefnu og þátt-
taka Þýzkalands í þeirri ráðstefnu
verði að vera tryggð. |
Koma verði á sameiginlegri
stjórn fyrir allt Þýzkaland með
beinum samningum milli Austur- !
og Vestur-Þýzkalands, og höfuð-
verkefni slikrar stjórnar verði að
undirbúa frjálsar kosningar í land
inu öllu.
Misjöfn rekneía-
veiði fyrir Austur-
landi
Frá fréttaritara Tímans
á Seyðisfirði.
Reknetaveiði bátanna hér
fyrir Austurlandi var heldur
| minni í fyrrinótt en nóttina
þar áður og mjög misjöfn.
Valþór frá Seyðisfirði fékk
50—60 tunnur á miðvikudags
nóttina og saltaði þær um
borð, og í fyrrinótt fékk hann
20—30 tunnur.
Nokkur síldveiði mun vera
Otto Grotewohl, forsætisráð j Mýrabugnum hjá Hornji-
herra Austur-Þýzkalands, j fjarðarbátnum Helga og
sem undirritaði samkomu- J fleiri bátUm, sem þangað eru
Iagið^ í Moskvu á dögunum komnir. Hvanney frá Horna-
' ’ ' löföi-ð' firöi er að fara til rekneta
og fór heirn með
Rússa
baráttunni séu þau haldhtil. Lof-
orðið um „aö taka til athugunar"
að láta lausa þýzka stríðsfanga
þykir töluvert kaldhæðnislegt og er
á það minnt í því sambandi af íull
trúum vestur-þýzku stjórnarinnar,
að enn séu um 300 þús. Þjóðverj-
ar fangar Rússa, og af þeim hafa
menn nafnaskrár yfir 83 þús. Rúss-
neska stjórnin hefir hins vegar full
yrt, að það séu aðeins 9717 þýzkir
dæmdir fangar og 3815 fangar, sem
ekki hafa verið dæmdir, en mál
þeirra eru til rannsóknar. Búizt er
við, að nokkur þúsund fangar verði
látnir lausir samkvæmt þessu lof-
orði Rússa. En þrátt fyrir það verð
ur enn ósvaraö þeirri spurningu:
Hvað hefir orðið um 280—290 þús.
þýzkra fanga f Rússlandi?
A frægum afmælisdegi.
Það hefir vakið nokkra athygli,
að boðskapur þessi er útgefinn á
allfrægum afmælisdegi, sem sé rétt
um 14 árum eftir að ekki-árásar-
samningurinn milli hins nazistiska
Þýzkalands og Rússlands var und-
irritaður 23. ágúst 1939.
Rússnesku loforöin koma einmitt
á þeim tíma, er spurningin um sam
einingu Þýzkalands er orðið brenn-
andi vandamál og deiluefni milli
stjórnarflokkanna í Vestur-Þýzka-
landi og jafnaöarmanna. Með því
að veita Austur-Þýzkalandi fríð-
indi og þó einkum með því að lofa
að láta lausa þýzka stríðsfanga,
vonar rússneska stjórnin að henni
takist að skapa sér samúð í Vest-
ur-Þýzkalandi og afla tillögum
sínum um sameiningu landsins
íylgjenda.
Veik loforð.
Almennt er þó svo litið á í Þýzka
landi, að loforð þessi nái harla
skammt og sem tromp í kosninga-
Málverkasýning í
vændum
Listvinasaluriim er í þann
veginn aö hefja vetrarstarf-
semi sína. Á laugardaginn
verður opnuö þar málverka-
sýning, þar sem sýnd verSa
ný málverk eftir Svavar
Guönason málara. Hann hef
ir ekki haldiö sýningu hér á
landi í mörg ár en oft kom-
ið fram á sýningum erlendis.
Starfsemi Listvinasalarins
verður væntanlega meö svip
uðu sniöi i vetur og að und-
anförnu.
Þá er líklegt að i septem-
ber verði opnuð málverka-
sýning í Listamannaskálan-
um, sem að þessu sinni verð
ur líklega kölluð haustsýn-
ing þar sem þeir málarar,
sem stóðu að septembersýn-
ingunni hafa myndaö með
sér tvenn félög.
þangað ásamt fleirum.
Fisks varí inn í
Hrútafirði
í sumar hefir lítils háttar
orðið vart við fisk í utanverð-
um Hrútafirði, en fisklaust
með öllu hefir verið í firðin-
um síðustu 6-—7 árin, en fyrr
á árum var oft töluverð fisk-
gengd þar. Þakka menn það,
að fisks hefir nú aftur orðið
vart, hinni nýju friðun grunn
miðanna.
Undanfarna tvo daga hefir
verið allgóður þurrkur hér og
eru það fyrstu þurrkdagar
eftir rúmlega hálfsmánaðar
óþurrka og bæta þessi þurrk
dagar mjög úr.
Margir Vestmanna-
eyjabátar komnir á
reknetaveiðar
Margir Vestmannaeyj abát
ar eru komnir á reknetaveið
ar og afla þeir all vel en
nokkuö misjafnt. Nokkrir
bátarnir fara til veiða í
Faxaflóa. Aðrir láta reka á
nærliggjandi miðum við
Eyjar.
Er síldin á heimamiðum
aðeins stærri en í Faxaflóa,
en þó ekki það væn aö til-
tækilegt þyki að salta hana.
Mestur afli hjá Eyjabátum
hefir orðið 150 tunnur úr lög
inni, en almennt er afli
þeirra 30—80 tunnur í lögn.
NÚ ER
1 sinni eða aðrar orsakir koma
til, þá varð enginn maður
svo vitað sé til þess að anza
þessu boöi, hvað þá þiggja
j það. Svo dýr og óumdeilanleg
hefir reynslan orðið af fyrri
samskiptum við kommúnista
I Kommúnistablaðið flutti
gylliboð sín nokkra daga,
Jtalaði fagurt, en allir vissu,
að hyggjan var flá. Svo var
hætt að minnast á þetta, og
það virðist vera úr sögunni.
Það flotholt kommúnista
virðist nú vera með öllu sokk
ið, og kommúnistar hafa
'borizt lengra inn í brimgarð
' tortímingar, sem úrslit kosn
inganna boðuðu þeim. Þeir
hafa ekki sett neinn fleka á
Iflot síðan, og enginn veit,
hvað Brynjólfur hugsar sér
helzt til halds. En meöan
nýrra bragða er leitað i ör-
| væntingu, snúa kommúnista
leiðtogarnir sér undan
'hættunni eins og heygla er
! háttur og hrópa um upp-
lausn og hrun annarra
flokka.
En íslenzka þjóðin sér
gerla hvert stefnir fyrir
kommúnistaleiðtogunum.
Fjöldi þeirra liðsmanna, sem
hafa af hrekkleysi trúað
þeim og fylgt að málum und
anfarin ár, gera meira en
snúa sér undan hættunni.
Þeir snúa við, segja skilið
við kommúnista og skipa
sér í sveitir íslenzkra flokka,
því að þeir sjá, að örlög
kommúnista eru ráðin. Þeir
eiga enga landtöku.
Menn bíða og sjá hvað set
ur. Fyrsta flotholt kommún-
ista er sokkið. Hvað reyna
þeir næst?
i síðasta tækifærið
til að heimsækja gistihúsið að Laugarvatni. Við lokum
1. september og viljum um leið þakka öllum okkar
mörgu viðskiptavinum fyrir komuna.
(jiAtikúAih Xaugœn'athi
VANA
matreiðslukonu
og stúlku til að baka, vantar 1. okt. — Umsóknir send-
ist sem fyrst til heimavistar Laugarvatnsskólans.
Uppl. gefur Eysteinn Jóhannesson, Laugarvatni.