Alþýðublaðið - 03.08.1927, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐÍÐ
| AL»tÐUB9|A9IÐ
! kemur út h hverjum virkum degi.
J Atgreiðsla í Alpýðuhúsinu við
! Hvertisgötu 8 opin frá kl. 9 íird.
J til kl. 7 síðd.
< Skrifstofa á sama stað opin kl.
J Qi/a — io»/s árd. og kl. 8 — 9 síðd.
í Simar: 988 (aígreiðslan) og 1294
! (skrifstofan).
) Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,50 á
J már.uði. Auglýsingaverö kr. 0,15
< hver mm. eindálka.
! Prentsmiðja: Aipýðuprentsmiðjan
< (i sama húsi, sömu simar).
I sömia spoFgim.
Hugsandi menn og sanngjarnir
íhafa iengi séð, hve feikna-rang-
lát kjördæmaskipunin hér á landi
er. 1 fjölmennum kjördæmum, sér-
staklega 'hér í Reykjavik, fær hver
kjósandi ekki nema brot af kosn-
irigarétti sínum i hlutfalli við
kjósendur í fámunnu kjördæm-
unum. Þetta ætti öllum mönn-
um, sem opin liafa augu og eyru
og óskert vit, að geta skilist að
er herfilegt ranglæti. Það er lík-
legt, að þeir sjái það, sem vilja
sjá; en afturhaldsliðið stritar samt
á móti og virðir rétt fjöldans að
vettugi. Sannast á þeim mönnum
og flokkum, er berjast þannig á
móti pví, sem þeim er sjálfum
augljóst að er sjálfsögð réttlæt-
iskrafa, en leita sér að tyllisök-
um- gegn henni, að „sjáandi sjá
peir ekki og heyrandi heyra þeir
ekki né skilja.“
íhaldsflokkurinn hefir hamast
gegn öllum umbótum á kjör-
dæmaskipuninni, siðan h-inn fyrst
skaut upp koili. Svo gerðist pað
loks núna upp úr kosningunum,
að Kristján Albertsson gat ekki
lengur orða bundist, pegar hann
sá, -að nokkuð af ranglætinu kom
niður á ihaldsflokknum sjálfum,
og pá skrifaði hann pessa játn-
Sngu í ,,Vörð“: „Gallar hinnar úr-
eltu kjördæmaskipunar koma
glöggt í ljós við pessar kosn-
ingar.“ Þetta var iíka alveg satt
hjá Kristjáni. „Mgbl.“-hersingin
hélt, að óhætt væri að segja petta
líka, úr pvfað pað hefði staðið í
,,Verði“. Og svo át pað viðurkenn-
íngu ranglætisins eftir. — En hvað
gerðist? Kr. Alb. fór í ferðalag, og
undir eins kemur yfirlýsing í-
haldsforkólfanna um, að fokkur-
■inn sé andvígúr breytingum á
kjördæmaskipuninni. Pa’ð er ráð-
ist.á skoðun ritstjórans á málinu
að honum fjarstöddum í pvi
blaði, sem hann ber ábyrgð
á, pótt annar maður annist rit-
stjórn pess fýrir hann til bráða-
birgða, __ skoðun, sem hann hefir
vafaiítið háldið fram í beirri trú,
að foringjar flokksins hlytu að
sjá hið sama og hafa nú lært
af reynsiunni.. Kr. Alb. hefir oft
skrifað um drengskap og heið-
arlega .blaðámen&ku og látið eins
og ihaldsflokkurinn væri prýdd-
ástur peim dyggðum. Nú kemst
hann að áþreifanlegri raun um,
hve fófystu’ið flokksins er stút-
fult af peim. Mætti hann og haía
pað í huga, pegar hann skrifar
næst um „Varðar“-drenglyndið til
samanburðar við önnur blöð,
nema hann læri svo vet af pessu
atviki, að hann fái komið auga á,
að hann getur unnið íslenzkri
menningu meira gagn á annan
hátt en pann að stjórna íhalds-
blaði.
„Mghl.“ þagnaði fljótlega og
miritist <*kki framar á ranglæti
kj ö r d æ ma sfci p u n a:r í n nar. Þ a ð ihaf ð i
fengið pata af því, að rödd Krist-
jáns var ekki rödd flokksstjórnar-
innar. Þó að íhaldsliðinu sárnaði
ósigurinn við kosningarnar, pá
xeyndist flokkurinn ófáanlegur til
að snúa við í réttlætisáttina. Til
pess er hann of fastheldinn við
pað, sem er, ekki sízt, pegar pað
mál er ilt og heimsku’egt. Blöðum
hans hafi or’ðið pað á að kalla
rangiætið galla; en þá þoldi harn
ekki lengi yið. Hann beit sig aft-
ur á kaf í rangindin. Sannaðist
þannig á honum spakmæli ritn-
ingarinrar, er svo hljóðar: „Hund-
urinn snýr aftur til sinnar spýju
og pvegið svín til leirveltunnar."
Drangeyiarsunö Eriings.
Sauðárkróki, FB., 2. ágúst.
Erlingur sundkappi lá hér í gær
og hvíldi sig eftir Drangeyjar-
sundið, en er nú hress og hita-
laus. Hann svam polskriðsund og
hvíldi sig aldrei á leiðinni og fékk
enga hressingu fyrr en viö kom-
um í Reykjalaug og pá heita
mjölk.
Auk okkar sunnanmanna voru í
leiðsögubátnum Bjarni Drangeyj-
arformaður Jónsson, Lárus Run-
óifsson formaður, Sigurður Gísiá-
son sjómaður, Guðmundur Ste-
fánsson frá Reykjum og Einar
Ásgrímsson, unglingspiltur.
Umræðuefni dagsins eru nauð-
syn á sunclskyldu við al’a skóla
landsins og sundhöll í Reykjavík,
sem við vonum að verði fullgerð
1930. -- Förurn héðan i dag. — Á-
gætar viðtökur hjá Skagfirðing-
um. Benno.
Garala Bíó opnað.
í gærdag kl. 4 hafði P. Peter-
sen, eigandi og forstjóri Gamia
Biós, boðið ýmsum bæjarbúum til
skemtunar í hinu nýja og glæsi-
lega kvikmyndahúsi sínu við Ing-
ólfsstræti, sem pá var öpnað. Til
skemtunar var: hljömleikar, kór-
söngur, einsöngur Guðrúnar Á-
gústsd. og kvikmyndasýningar.
P. Petersen ávarpaði gestina og
bauð pá velkomna og pakkaði
öllum, sém höfðu á einhvern hátt
imnið að byggingunni. Næstum
öll sæti voru setin, og litu marg-
ir forvitnislega í kring um sig,
þegar inn kom. Siíkan glæsileik
í húsabyggingu hafði enginn séð
fyrr á pessu sviði hér á landi.
Héldu ‘sumir jafnvel, að peir væru
koínnif í glæsileikhús einhverrar
erlendrar heimshorgár, qg áttuðki
peir sig ekki fyrr en þeir heyrðu
tónana af pjóðsöignum ísleiizka,
„Ó, guð vors lands.“
Hér er ekM rúm tii að lýsa
húsaskipun a’lri innan dyra, enda
munu margir brátt sjálfir sjá pað.
En eitt skal tekið fram, að Gamla
Bíó er að öllu leyti svo pœgilegt
fyrir kvikmyndaunnendur, að
slíku hefir enginn peirra átt að
venjast hér fyrr.
Sætunum er pannig fyrir komið,
að hver bekkur hefir 21 sæti, sem
svo skiftist í prent með tveim-
ur göngum í milli. Er þetta að
mun pægilegxa en áhorfendur
hafa átt að venjast. Að pessu
leyti er skipulagið eins bæði uppi
og níðri. Niðri í salnum eru 399
sæti, en uppi 203, par af eru 40
stúkuræli fyfir framan pallsætin.
Við suðurvegginn uppi er svið,
•sem er ætiað til smáveitinga;
eru par smáborð og stólar. Það-
an sér inn á leiksviðið.
P. Petersen forstjóri hefir gert
ait sitt ítrasta til að gera húsið
sem allra bezt úr garði.
Kvikmyndaiistin er enn pá
kornung, að eins rúmlega 30 ára
gömul, en hún þefir prátt fyrir
æsku sína unnið geysistarf í pá'gu
mentunarinnar. Hún hefir Iagt
drjúgum til að auka víðsýni og
framsókn meðal mannkynsins.
Ýmsir dæma kvikmyndalistina
illum dómum og líta hana óhýru
hornauga tortryggni og aftur-
halcls. Svo mun alt af verða um
það, sem eitíhvað má vera til
bóta. Hitt skal viðurkent, að
kvikmyndalistina rná misnotaeins
og flest annað. Margar kvikmynd-
ir hafa verið gerðar, sem betur
hefði verið, að aldrei hefði verið
hreyfð hönd að. T. d. var ógrynni
fjár eytt í pað á stríðsárunum að
bva til æsingakvikmyndiT. Voru
pær svo sýndar, og afleiðingin
varS“: meiri æsingar — fleiri á
vígvölllnn —. Þegar listir verða
gróðafíkn einstakra manna að
bráð, bera pær ekki góðan ávöxt,
heldur illan. — Það er nú svo, að
fólk sækist mest eftir , spennandi“
myndum, t. d. ryskingamyndum.
Það er pví vandi að velja kvik-
myndir pannig, að góðar séu og
að borgi sig að sýna pær. Þeir
Bjarni Jónsson, forstjóri Nýja
Bíós, og*P. Petersen hafa sýnt,
að peir eru starfi sínu vaxnir,
pyí að kvikmynclir, sem hér hafa
verið^sýndar síðustu prjú árin,
hafa flestallar verið göfgandi,
mentandi og skemtandi, en pað
prent á að vera takmark góðrar
kvikmyndar að uppfylla.
Eitt er pó, sem á skyggir, og
pað er verð aðgöngumiða. Þeir
eru of dýrir til pess, að alpýð-
an geti sótt kvikmyndahúsin. Verð
peirra verður að ’iækka sem fyrst.
Um dagltsss ©g
Næturlæknir
er í nótt Ó’afur Þofsteinsson,
Skókibrú 2r, sínri 181.
Fjórar stúlkur
lögðu í gær af stað norður á
Akureyri. Ætla pær að fara land-
veg úr Borgarnesi á hjólhestum.
Verður pessi för stúlknanna áreið-
anlega erfið mjög, og sýnir ætlun
peirra áræði mikið, pví að pað
bum vera í fyrsta skifti, sem
stúlkur ráðast í að fara péssa leið
á slíkum fararskjótum.
Stjórnarskiftiii.
Konungur hefir sent skeyti til
miðstjórnar „Framsóknar“-flokks-
ins, — en formaður hennar er
Magnús Kristjánsson — og ósk-
að pess, að flokkurinn myndi
stjórn hið fyrsta, par eð hann
er stærsti flokkur pingsins. Magn-
ús Kristjánsson kemur hingað til
Reykjavíkur í kvöld eða á morg-
un.
Veðrið.
Hiti 13—12 stig. Hægviðri, víða
logn, en annars staðar sunnan-
andvari. Regn á Akureyri. Ann-
ars staðar víðast purt. Grunn loft-
vægislægð fyrir norðaustan land
og önnur fyrir suðvestan pað. Út-
lit: Hægviðri. Hér á Suðvestur-
landi pokuloft, en lítil úrkoma
víða um land.
Síldveiðin nyrða.
Síðast liðna rúma viku hafa
verið saltaðar 60 púsund tunnur
silclar á Siglufirði og Eyjafirði.
Síldveiðin er gífurlega mikil, og
éru menn komnfr í vétndræði með
bræðsluna. Verksmiðjurnar neita
að taka síld af öðrum en peiin,
sem pær eru samningsbundnar
við, og hafa pær reynt að fá
pá, sem pær eru bundnar við með
samningum, til pess að fara ann-
að með síldina. Menn óttast, að
í prot komist með tunnur. Þó
munu pær vera á leiðinni frá
útíöndum. — Gufubáturinn „Blá-
hvalur" var í gær búinn aÖ
veiða 5 púsund tunnur síldar. Þar
af 800 tn. í salt. Sú frétt er eftir
símtali í gær.
Skipafréttir.
f fyrra kvöld fór „Nova“ héðan
norður um land til Noregs. Þann
dag kom kolaskip til h. f. „Kola
& Salts". I gærmorgun fór „Suð-
urland" í Borgamessför. I gær-
kveldi kom „Alexandrína drottn-
ing“ úr Akureyrarför. „Esja“ kom
í dag vestan um land úr strand-
ferð. Hún fer aftur vestur um á
priðjudaginn. „Gullfoss“ er vænt-
anlegur hingað í fyi'ra málið.
„ípróttablaðið.“
Júlí- og ágúst-heftið er nýkom-
ið, flytur að pessu sinni auk:
margra merkilegra greina qg'
margs konar fróðleíks töfiur, er
sýna -afstöðu íslenzkra íprótta-
meta til heimsmeta og meta ým-
issa landa. Það er hollur og gagn-
legur lestur fyrir unga menh, að
kaupa „ípróttablaðið“ og lesa pað.
Það fær menn til pess alveg ó-
sjálfrátt að Ííta upp og hærra.