Tíminn - 15.07.1954, Blaðsíða 3

155. blaö.
TÍMINN, fimmtudaginn 15. júlí 1954.
RITSTJÓRAR: -ÁSEELL EINARSSON • INDRIÐI G. ÞORSTEINSSON
* 1 * * l. Er hægt að vinna bug á námsleiðanum með
viljmn pessu? « . . , ■ n
kennslumyndum samfara boknaminu?
Þjóðviljinn birti s. 1. laug-
ardag grein,_sem aö nokkru ;
eru teknar upp tilvitnanir úr,
viðtali, er hér birtist í Vett- '
vangnum s. 1. fimmtudag við
Paul Vardinosannis, frjáls-
lyndan, grískan, æskulýðs-
leiðtoga. í greinarkorni þessu
hyggst Þjcðviljinn sanna,
hvernig hin svonefnda
„bandaríska stefna“ hefir
reynzt illa og er í tilvitnun-
um Þjóðviljans 'Feynt að leiða
rök að þessu
burðum. Hins
Þjóðviljinn að vitna í þá hluta
viðtalsins, sem jafnframt
gæti talizt beint að kcmm-
únistum sjálfum. Skýringin
leynir sér ekki! Þó er þetta
bein viðurkenning á því, að
sumt í viðtali Grikkjans sé
Þjóðviljanum ekki að skapi
En hvers vegna?
„Frjálshuga möniunn í
Undanfarið hefir skólalöggjöfin verið mjög til umræðu
og breytingar á lienni. Hefir kunnur skólamaður, Jónas
Jónsson frá Hriflu, komið fram með tillögur, er myndu ráða
bót á þeim námsleiða og ofskipulagningu, er nú þrúgar smá
fólkið. Verður ekki frekar um þessar tillögur rætt hér að
sinni. Hins vegar höfum vér í hyggju að ræða nokkuð nýja
möguleika í sambandi við kennslutækni, sem gæti orðið
árangursrík, ef henni væri rétt beitt. Þessi tækni er þó
þeim ósköpum undirorpin, sem annað í sambandi við skóla 1
með veikum mál, að hún getur valdið leiða of orðið ofskipulögð, engu
vegar forðast
síður en allt kerfið.
í rabbi um daginn og veg-
inn við gáfaðan mann og
kunnan fyrir yfirgripsmikla
þekkingu á ýmsu því nýjasta,
sem er að gerast í tækni,
heyrðum vér fyrst getið kvík-
myndar, sem kenndi helzta
undirstöðuatriði raffræðinn-
ar, eða hleðslu raíeindanna.
á málinu, þess sama nem-
anda, er annars hefði orðið
að láta sér nægja útlínur
einar.
V'alda kvikmyndir þreytu?
skemmtun. Hitt er þó litið
vafamál, að tíu ára börn eru
betur að sér í Mikka mús,
heldur en lifnaðarháttum
kindarinnar. Góð mynd af
lifnaðarháttum kindarinnar
gæti gert hana að álíka eftiv
minnilegri hetju og Mikka
mús, að viðbættri þeirri
nauðsynlegu þekkingu, sem
barnið fengi óafmáanlega
grcypta í liug sinn.
Kvikmyndasafn ríkisins.
Til mun vera hér á landi
stofnun, er nefnist kvikmynda
safn ríkisins. Hefir stofnun
þessi séð skólum fyrir kvik-
myndum að einhverju leyti,
bæði til fræðslu og skemmt-
Ótti íhaldsins við
samvinnustefnuna
Um mánaðamótin síðustu
var haldinn hinn árlegi aðal
fundur S. í. S., og aðalfundir
dóttursambanda þess. Fundir
þessir vekja jafnan mikla at-
hygli um land allt. Samvinnu
samtökin eru öflugustu efna
hagssamtök fólksins í land-
inu. Jöfnuður á kjörum fólks
ins hefir reynzt mestur í
þeim byggðarlögum, sem fólk
ið fylgir samvinnufélögunum
í miklum meirihluta. Vinsæld
ir samvinnufélaganna eru
Sjálfstæðismönnum ætíð
þyrnir í augum. Skýringin
leynir sér ekki. Jöfnun lífs-
kjarnanna með úrræðum
samvinnunnar hlýtur alltaf
að vera á kostnað fjárplógs-
aflanna í þjóðfélaginu. Þetta
er kjarni málsins. Því fyllist
íhaldið eðlilega skelfingu við
hvern samvinnusigur. Skipa-
Nú eru vissulega þeir kenn unar. Þessar myndir eru keypt ijaUp s í. S eru á máli Morí>-
r»or* 4-1! oom Violrfo 1-vrrí frovn o r* ■pTTr'ir* lífllX Trat>?í orr 0.-P4. rvaolX ! °
arar til, sem halda því fram ar fyrir lítið verð og oft með;
7r_.o..................... og það með réttu, að kennslu það að sjónarmiði að fá sem j
öllum löndum kemur það Þessi kvikmynd heíir það til (myndir muni valda þreytu, mest fyrir sem minnst útgjöid.1
síns máls, að hún hefir bent
á nýja möguleika í kennslu.
við, þegar lýðræðið og mann
réttindin eur troðin ofan í
svaðið. Fögur orð og langar
samþykktir á samkundum Auðveldaði skilning á
eru gagnslitlar, ef ofbeldi málinu.
unblaðsins hættuleg bændum
og olíuverzlun samvinnu-
manna glæfrastarfsemi. Auð-
vitað vita Sjálfstæðismenn,
að þetta er helber uppspuni.
trónar í valdasessinum."
Þessa tiivitnun birti Þjóð-
viljinn ekki. Margur maður
mun kannast við plagg, er
nefnist stjórnarskrá Sovét-
ríkjanna. Þar er heitið stjórn
málafrelsi, ritfrelsi, trúfrelsi
og málfrelsi.
„Fögur orð og langar sam
þykktir á samkundum e.ru
gagnslausar, ef ofbekli trón
ar í valdasessinum.“
Það má nú segja, er það
ekki Þjóðvilji góður? Hvern-
ig er mannréttindum komið
þar sem „rússneska stefnan“
er algjör? Trúir Þjóðviljinn
því ekki, að mannréttindi séu
ekki í heiðri höcð í Rúss-
landi?
Hví kinokaði blaðið sér að
birta þessa tilvitnun, sem
allir frelsisunnandi menn
líta á sem einn sinn aðal?
Tilgangur Þjóðviljans er ekki'
Það hafði verið svo með
undirstöðufræði raffræðinn
engu síður en bcknámið. Mik Ekki er oss kunnugt um, að við
il og hröð skipting milli ”bók- þetta kvikmyndasafn ríkisins
náms og kennslumynda á degi starfi þeir menn, sem viti aö' g” i^veTrs vegna ”er þessiUiaÍd
hverjum, sem nemandi er í hverju beri að stefna í þess-1 p
skóla, ætti þó að nokkru að um efnum, eða hafi fram að
geta hrist af honum leið- þessu fundið nokkra hvöt hjá
ann. Einnig ber að athuga í sér að gera þetta aö þeirri
ar eða hleðslu raieindanna, þessu máli, að kennslumynd- uppgangs og fyrirmynaarstofn
að erfitt var að efla skiln- ir verða að vera listrænar og un, sem hún gæti veriö hjá
ing í þeim fræðum í al-j túlkandi, en ekki þurr og þjóð, sem hefir allt viljað
memmm skólum. Var þá, dauð lýsing á þvi, sem þær leggja í sölurnar og vill leggja
eins og lög gera ráð fyrir,'eru að flytja. Þær mega held í sölurnar til að mennta sig og
reynt að skýra útliuur máls ur ekki vera langar. MÖguleik afkomendur sína sem bezt.
ins fyrir þeim nemendum, ar væru á því að skipta tím.a
sem þurftu ekkí nauðsyn- j fagsins að hálfu á milli kvik-
lega að vita þetta vegna iðn rnyndar og bókar, þar sem
ar, eða þess háttar. Kjarni frásögn bókarinnar væri fyrst
málsins lá eftir sem áður tekin til meðferðar og mynd
óskýrður og torskýrður Svo in kæmi síðan með nákvæm
var það, að hingað til lands ari, myndrænni og gieggri
ins barst mynd um þetta lýsingu, en kennari gæti gef
efni. Var saminn við liana ið. Þetta kerfi getur átt við
íslenzkur texti, en myndin
sýndi gjörla, svo ekki varð
um villzt, kjarna þess máls,
er svo torskýrður hafði ver-
ið fyrir nemendum. Má
segja, að mynd þessi hafi á
tuttugu mínútum skapað
fullan skilning nemandans
í fjölmörgum fræðum, ef ekki
öllum.
Kennslumyndirnar ættu
ekki að valda þreytu. Að
horfa á þær er starf og nám.
Aftur á móti getur síendur-
tekin Mickey Mouse mynd
valdið þreytu, því hún er
Stofnunin hefir þó látið
það af sér leiða, að hún hef
ir gert kvikmyndir að heima
göngum í þeim skólum, þar
sem sýningum verður við
komið. Hins vegar kemur
það til frádráttar, að mynd
ir þessar eru ekki þeirra
gæða, að þær veki sérstak-
an áhuga barnanna. Mikki
mús hefi í því efni sigrað
kvikmyndasafn ríkisins.
Sem menningaratriði hafa
þessar kvikvnyndasýningar j
skólum ekki haft neina úr-
slitaþýðingu og hafa hana
Framhald á 6. síðu.
sá að birta boðskap þann, er tn v.erkamannauppreistarinn þess að forða Grikklandi und stefna Venizelosar. Þannig
hiiin frjálslyndi Grikki m'inn ar_í Austur-Berlín 17. .lúníjan kló kommúnismans. Við.er reynslan jafnan. Komm-
ir íslenzka æsku á, t. d.:
„Hugtakið frelsi er oft
misnotað, en þeir sem lifa
án þess, ganga ekki að því
gruflandi, að það er mann-
eskjunni jafn nauðsynlegt
og andrúmsioftið....“
Heldur er reynt að níða
Bahdaríkin á alla lund, að
hætti Rússa.
„Hugtakið frelsi er oft mis-
notað..“ segir Paul Vardinos-
annis. Grikkir hafa komizt í
kynni við misnotkun á hug-
takinu freísi jafnt af hendi
kommúnista og Papagos.
Hvergi er frelsið dyggilegar
troðið í svaðið en í þeim lönd
um, þar sem kommúnisminn
er „svæsinn" svo orð Þjóð-
vlijans séu notuð, og þetta
veit Þjóðviljinn, því er þessu
sleppt. Margur rekur minni
17. júní
1 1953. Múgnum var sundrað
I með skriðdrekum og leiðtag-
um hans varpað í fangelsi.
„Rússneska stefnan“ viður-
kennir ekki hugtakið frelsi í
þeirri mynd, sem það er skráð
í hjörtum allra sannra lýð-
ræðissinna. Þess vegna sleppti
Þjóðviljinn þessari tilvitnun
og ekki að undra. í Grikk-
landi, sem og víða annars
staðar, er skammt öfganna á
milli. Um reynslu Grikkja af
kommúnistum segir Vardi-
nosannis:
.....Vegna skæruhernað-
ar kommúnista neyddist
frjálslyndi flokkurinn til að
taka höndum saman við
ýmsa andstæðinga sína.“
Kommúnistar knúðu frjáls
lyndu öflin til að taka hönd-
um saman við hægri öflin til
þetta óx afturhaldinu eðli- únistar hafa fyrr stutt fas-
lega fiskur um hrygg ogjista og nazista til valda með
Papagos hershöfðingi sá sér atferli sínu.
leik á borði.
„Gaf hann þá drengskap-
arloforð sitt um að skipta
sér einungis af hermálum,
en láta stjórnmál með öllu
afskiptalaus. Þetta loforð
sveik Papagos og safnaði
um sig flokki afturhalds-
samra hægrimanna og' fas-
ista.“
Segir hinn frjálslyndi griski
æskulýðsleiðtogi um það tæki
færi, sem Papagos íékk vegna
tilverknaðar kommúiiista.:
„Valdataka Papagos er bein
afleiðing af yfirgangi komm
únista í Grikklandi.“
Ekkert var kommúnistum
meira eitur í beinum í Grikk
landi en hin frjálslynda
ið fram? Það er vegna þess,
að samvinnuhreyfingin er
hættulegasti andstæðingur
„kjarna“ Sjálfstæðisflokks-
ins, fjárplógsaflanna. Hlut-
verk íhaldsblaðanna er því
eðlilega að ófrægja samvinnu
félögin á alla lund, að vilja
húsbændanna. Það er ömur-
legt þjónshlutverk að ófrægja
traustu alþýðusamtök lands-
ins, samvinnufélögin. Þeir um
það, sem þá iðju stunda.
Sjálfstæðisfiokkurinn reyn
ir nú í auknum mæli gamalt
„draugabragð“ frá fyrstu ára
tugum samvinnufélaganna,
að reyra þau lánsf járhöftum.
Þannig er reynt að veikja að-
stöðu Sambandsins og kaup-
félaganan í frjálsu verzlun-
inni, sem er reynt að gera
nafnið tómt. Svona er hin
nýja haftastefna Sjálfstæð-
isflokksins til að tryggja hlut
hinna útvöldu i verzlunar-
stéttinni,
Stundum tala Sjálfstæðis-
menn um hlýhug sinn í garð
samvinnufélaganna. Það þarf
mikla ódrenglund af Sjálf-
stæðisflokknum að halda öðru
sem þessu fram. Sagan er í-
haldinu ekki hliðholl. Þeir,
Arið 1946 tók síjórn Veni sem kvnnt hafa sér að nokkru
zelosar við völdum. Hún
kom á friði í landinu og hóf
stórfelldar umbætur í þágu
almennings. Hún skipti stór
jörðum á milli smábænda
og lagði grundvöll að félags
legum og verklegum fram-
förum í landinu. Mótaðist
stjórnarstefna Venizelosar
af frjálslyndi og víðsýni.“
Þannig lýsir Paul Vardinos
annis stefnu frjálslyndra og
þetta dregur Þjóðviljinn ekki
í efa í greininni. Hvernig stóð
þá á því að kommúnistar
vildu þetta stjórnarfar feigt?
Stefna kommúriista er
alls staðar sú sama þegar
Framhald á 6. siðu.
starfssögu samvinnufélag-
anna, vita að íhaldsöflin hafa
reynt að knésetja samvinnu-
félögin við hvert tækifæri,
sem gafst allt frá því, að
Þórður Guð.jónsson reyndi að
birta þingeyska bændur með
hungurvofunni fvrir það eitt
að bindast samtökum um eig
in vörukaup. Þessa söau er
öþarft að rekia frekar hér, en
verður gert, ef tilefni gefst.
Meðan íhaldið óttast sam-
vinnufélögin, eru þau á réttri
leið. Gifta þeirra er, að íhald
inu hefir ekki tekizt að koma
flugumönnum sínum til á-
hrifa innan samvinnusam-
takanna eins og í verkalýðs-
samtökunum.