Tíminn - 18.01.1955, Blaðsíða 5

13. blað.
TÍMINN, þriðjudaginn 18. janiiar 1955.
r~[—'
5.
i I*riðjud. 1S. jcm.
Rafvæðing dreifbýl-
isins og stjórnar-
samningurinn
Metsölubók í öllum löndu
Tugmie mlllióua cintaka af Itihlíunnl cr clrcift Kieðal Isjóða
hcimsins á ári hverju, eftirspurnin fer síöðug't í vöxt
Morgunblaðið heldur á-
íram að riöldra út af þeim
tveimur ályktunum seinasta
flokksþings Framsóknar-
manna er forsprökkum þeirra
'Virðist hafa komið verst. —
Önnur þéirra fjallaði um
vítur vegna framkomu dóms
málastjórnarinnar, en hin
mælti svo fyrir að þáv. stjórn
arsamstarfi skyldi slitið eftir
nsestu kosningar.
Báðar þessar ályktanir
hafa borið verulegan árang-
ur, eins og sýnt var nýlega
íram á hér í blaðinu í tilefni
áf þessu nöldri Mbl. Dóms-
málastjórn Sjálfstæðisflokks-
jns hefir farið sér gætilegar
eftir en áður og gert stör-
um minna að því síðan aö
fela einkavinum dómsmála-
ráðherra setudómarastörf í
máium ákveðinna andstæ'5-
inga og utvaldra flokksgæð-
inga. Réttarfarið hefir því
tekið nokkrum endurbótum,
a. m. k. í bili. Árangurinn af
stjórnarslitunum eftir sein-
ustu kosningar varð hins veg
ar sá, aö með nýjum stjórn-
arsamningum tókst að
tryggja framgang ýmissa
mála og ber þá fyrst og
fremst að nefna rafvæðingu
tíreifbýlisins í því sambandi.
í forustugrein Mbl. á sunnu
tíaginn var, er reynt að and-
mæla því, að Framsóknar-
menn hafi sett rafmagnsmál
ið á oddinn í sambandi við
seinustu stjórnarsamninga.
Jafnframt virðist Mbl. helzt
vilja halda því fram, að Fram
sóknarmenn hafi' ekkert á
það mál minnst í sambandi
Við þessar viðræður!
Það er því óhjákvæmilegt
að rifja upp gang þessara við
ræðna í stórum dráttum:
Fyrst eftir kosningar vildu
Framsóknarmenn vinna að
því að reynt yrði að mynda
samstjórn Framsóknarflokks
ins, Alþýðuflokksins og Sjálf
stæðisflokksins um lausn
stjórnarskrármálsins. Allir
flokkar hafa um lengra skeið
lofað að vinna að lausn þessa
mikilvæga máls, en efndir
ekki orðið neinar til þessa.
í>ess vegna taldi Framsóknar
flokkurinn rétt að gera nú
tilraun til að vinna að sam-
komulagi að lausn þessa máls
og láta það ganga fyrir öllu
tðru. Sjálfstæðisflokkurinn
hafði hins vegar engan á-
huga fyrir þessu og reyndist
þe.ssi tilraun því misheppnuð.
Einnig taldi hann samstarf
ið við Alþýðuflokkinn útilok-
að.
Eftir að þetta hvort tveggja
lá fyrir, að Sjálfstæðisflokk-
urinn vildi hyorki vinna að
lausn stj órnarskrármálsins
né hafa samstarf við Alþýðu
flokkinn, hófust viðræður
miJh hans og Framsóknar-
fipkksins um nýja samstjórn
Og nýja stjórnarsamninga.
Fyrr en þá var ekki tímabært
að ræða um framkvæmd ein
stakra mála.
FramsóknarflokkMrinn hóf
þessar viðræðwr af sinni
hálfu með því að leggja
-fram ákveðna málefnaskra
Ein er sú bók meðal þeirra þús-
unda, sem út eru gefnar á ári
hverju, sem ávallt selst í stærra
upplagi en allar aðrar. Bók þessi
er biblían, sem nú er eftirsóttari af
kaupendum en nokkru sinni fyrr.
Árið 1953 seldi ameríska Biblíufélag
ið rúmlega 15 millj. eintök af biblí-
unni á 144 tungumálum f 48 lönd-
um.
Á vegum félagsins starfa að stað
aldri 4594 sölumenn um allan heim,
en auk þeirra taka stúdentar og
trúboðar að sér sölu á bókinni. En
athyglisverðasta sölumennskan er
framkvæmd af hinum svonefndu
„colporteurs", franskt orð, sem þýð
ir „þeir, sem bera sér á hálsi“. Þess
ir trúuðu menn breiða út Guðsorð
á götum borganna, meðfram fljót-
um frumskóganna, i sveitunum og
afskekktum fjallalöndum. Og þeir
hafa orðið að þola að vera barðir
til óbóta, hengdir upp á þumal-
fingrunum, rændir af stigamönnum,
limlestir og myrtir. Eitt sinn, þegar
Gandhi var á ferð gegn um ind-
verskt þorp sá hann hvar lýðurinn
var að grýta einn slíkan sölumann.
Keypti hann þá megnið af bókum
mannsins og útbýtti þeim sjálfur.
Me?kur þýðandi.
Einn merkasti allra þýðenda biblí
unnar var Samuel Schereschewsky,
rússneskur Gyðincur, sem kom til
Bandaríkjanna og tók kristna trú.
Hann talaði 13 tungumál og gat les
ið sjö í viðbót. Hann hafnaði pró-
fessorsembætti til þess að fara til
Kína og þýða hiblíuna á Wenli-
Seldar fyrir sáralítið verð.
í Boliviu hafði einn „colporteur"
það fyrir vana að heimsækja af-
skekkta námubæi á útborgunardög
um. í Port Said er annar, sem tekur
að sér að fara um borð í skipin, er
koma þar við á leið sinni gegn um
Súez-skurðinn. Hann hefir til sölu
biblíur á 26 tungumálum. í Japan
hafa 150 slíkir sölumenn gert biblí-
una að metsölubók. Pélagsskapur
þessara manna er ekki stofnaður
með það fyrir augum að hagnast af
sölunni. Sölumennirnir gefa bæk-
urnar stundum, þegar um er að
ræða stóra hópa, svo sem flokka
hermanna. Og þegar bækurnar eru
seldar, er verðið ekki hærra en
kostnaðurinn við að gefa bókina
út gerir nauösynlegt. Til að standa
straum af útgáfunni leggja ýms
kirkjufélög og einstaklingar fram
peninga í sjóð. í löndum, sem eru
á lágu menningarstigi er biblían
oft greidd með vörum, svo sem
hnetuolíu, fiski, eggjum eða salti,
eða þá með því að veita sölumann-
inum gistingu eina nótt.
Mörg þeirra tungumála, sem bibli
an hefir verið þýdd á, voru ekki til
sem ritmál fyrr. En við þýðingu bók
arinnar hafa trúboðar eða aðrir
skapað ritmálið, og að því loknu
hefir verið kleift að setja á stofn
skólakerfi, þar sem kennsla fer fram
á máli innfæddra. Til þessa dags
hefir biblían eða hluti hennar verið
þýdd á 1077 tungumál, og hafa því
90% manna aögang að henni á sínu
móðurmáli.
Morgmil)laði5 leið-
beinir Þjóðvarnar-
mönnum
Marteinn Lúther var sá maður, sem
cinna stærstan skerf lagði til þess ]
að biblían gæti orðið almennings
eign og Iesin af öllum. Eftir að
Þýzkaiandskeisari hafði látið flokk
grimuklæddra riddara nema Lúther
á brott oz loka hann inni í Wart-
burg-kastala með þcim skipunum
að hann hreyfði sig ekki þaðan, tók
Lúther að fást Við að þýða biblíuna
á þýzku. Lauk hann fyrst við nýja
testamentið, en síðan fylgdi hið
gamla í kjölfarið. Þessi þýðing
Lúthers er mesta bókmenntaafrek
lians, og jafnframt sem biblían varð
nú eign almennings í Þýzkalandi,
var þetta fyrirboði að þýðingum
hennar í öðrum löndum. Lúther
var mjög málsnjall maður og átti
auðvelt með að færa í letur á hinn
glæsilegasta hátt. Þar sem meö mál
snilldinni fór mikil þekking á and-
legum efnum, varð þýðing hans ein
stakt afrek. Nýja testamentið kom
fyrst út í Þýzkalandi árið 1522, og
seldist hið dýra og mikla upplag upp
á þrem mánuöum. Biblían kom svo
út í heild árið 1534. Við þetta mikla
verk sitt naut Lúther aðstoðar
margra vina sinna og velunnara, og
þá einna helzt Melanchthons, sem
var mikill kirkjunnar höfðingi á
þeim tímum. Auk þýðingar biblíunn
ar, fékkst Lúther einnig við önnur
ritstörf meðan han dvaldi sem fangi
í Wartburg, og eru þau öll mjög
kunn og merkileg.
kínversku. Hann var svo altekinn
lömun, þegar hann fékkst við þýð-
inguna, að hann gat ekki haldið
á skriffærum, en pikkaöi hana á
ritvél með einum fingri o? nefndi
s'ðan þýðingu sína „eins fingurs
bibliuna".
Stundum valda þjóðvenjur þvi,
að nauðsynlegt er að gera breyting-
ar jafnhliða þýðingunni. Einn þýð-
ari komst til dæmis að því, að i
þýöingunni fyrir Zanaki-þjóðflokk
inn, sem býr á bökkum Viktoríu-
vatns, mátti ekki segja: „Takið eft-
ir, éj mun berja á dyr yðar“. Meðal
þessa þjóðflokks er það nefnilega
föst venja að aðeins þjófar berja
á dyr manna og ef þeim þá er
svarað, hlaupa þeir á brott. Heiðai
legur gestur stendur á dyraþrepinu
og kallar nafn húsbónda. Þýðarinn
varð því að breyta þessari setningu
og segja: „Takið eftir, ég mun koma
að dyrum yðar og nefna nafn yðar'
Starfað síðan 1816.
Ameríska bibliufélagið var sett á
stofn árið 1816 og hafði fyrst aðeins
að markmiði að fullnægja þörf
amerískra heimila. Starfsemi félags
ins fór stöðugt í vöxt, og árið 1854
var svo komið, að út voru gefnir tug
ir þúsunda eintaka á 13 tungumál-
um í New Orleans einni. í Frelsis-
stríðinu voru hermönnum gefnar
rúmlega 5 milljónir eintaka af biblí
I unni.
í síðustu heimsstyrjöld gaf Biblíu
félagið rússneskum föngum í Þýzka
landi 297.000 eintök af biblíunni og
í Ungverjalandi hefir biblían verið
prentuð á pappír, sem Bibliufélagið
gaf, siðan styrjöldinni lauk. Enn þá
er biblían gefin út í Austur-Þýzka-
landi með sérstöku leyfi frá Sovét-
stjórninni. í Kína hafa rúmlega
þrjár milljónir eintaka verið gefnar
út síðan Shanghai komst undir yfir
ráð kommúnista, en margir erind-
rekar félagsins hafa þó orðið frá
að hverfa vegna ágangs kommúnist
ískra yfirvalda. Árin 1945 og 1947
sendi félagiö með samþykki stjórn
arvalda 220 þús. eintök af bibliunni
til Rússlands, en frá þeim tíma hef
ir leyfi ekki fengizt til frekari send
inga. En stjórn félagsins hefir ekki
neinar verulegar áhyggjur af því,
þótt Rússar hafi lokað dyrum sm-
um fyrir biblíunni. Áður hefir dyr-
um verið lokað á félagið og sjaldan
liðið á löngu þar til þær hafa opnazt
á ný. Meðlimir félagsins gera sér
ijóst, að alla menn hungrar eftir
andlegum fróðleik, og það hungur
verður að seðja.
Það hefir verið hlutverk félags
þessa í 138 ár að seðja þetta hungur.
Fyrirliggjandi hjá félaginu er um
ein milljón eintaka af biblíunni á
rússnesku og félagsmenn reikna fast
lega með því að sá tími komi að
bækurnar komist á áfangastað sinn.
og var rafmagnsmálið eitt
atriffa hennar. í viðræðun-
um var svo þessi málefna-
skrá flokksitts ttánara skýrð
og þá jafttframt, hvaða mál
hami teldz mikilsverðust.
Var þá lögð sérstök áherzla
á lausn rafmagttsmáls dreif
býlisitts á gruttdvelli tillagna
sem flokkurittn hafði flutt
í tíð ttýsköpunarstjórnar-
innar, en Sjálfstæðisflokk-
uritttt og þáv. samstarfs-
flokkar ha?ts höfðu fellt.
Sjálfstæðisflokkurinn svar-
aði þessu litlu síðar með
bréfi, þar sem hann hafði
gengið allmzkið til móts við
stefuu Framsók?zarfIokkszns
i rafmagttsmálum, en þó
ekki svo að Framsóknar-
flokkurittn telcS fullnæj-
andi. Héldu því samumgar
áfram og ttáðist þá frain
það samkomulag, sem birt
er í stjórnarsáttmálanum
um rafvæðmgu dreifbýlzs.
Var það hið minnsta, er
Framsóknarme?itt töldu viö
hlítandi í þessu máli.
í sunnudagsgrein Mbl. er
alveg forðast að rekja þessa
sögu, heldur aðeins sagt frá
samningunum á því stigi
meðan rætt var um, hvort
mynda ætti þriggja flokka
stjórn um stjórnarskrármái-
ið. Það er ekki minnst á við-
ræður Framsóknarflokksins
og Sjálfstæðisflokksins eftir
að farið var að ræða urn nýja
samstjórn þeirra tveggja
og málefnasamning hennar.
Á þennan hátt sniðgengur
Mbl. alveg viðræður flokk-
anna um rafmagnsmálið og
rtymr að draga athyglina að
öðrum atriðum. Slíkt er þó
tilgangsiaust, þar sem fyrir
liggur srriflega frá Sjálf-
stæðisflokknum, að hann
vildi ganga mun skemmra í
þessu máli en ákveðið var í
stjórnarsamningnum, og var
hann þó, er þetta skriflega
plagg barst frá honum, bú-
inn að víkja verulega frá
upphaflegri afstöðu sinni til
móts við Framsóknarflokk-
inn.
Vel má vera, að Framsókn
arflokknum heföi tekizt að
knýja þetta fram, þótt ekki
hefði komið til sjórnarslita.
Aðstaðan til að knýja þetta
fiam varð hins vegar mun
betri í sambandi við alveg
nýja stjórnarsamninga. Því
markaði flokksþing Framsókn
armanna áreiðanlega rétta
stefnu með umræddri álykt
un sinni, enda sést það bezt
á því, hve Mbl. er illa við
hana.
í Reykjavíkurbréfi Morgun
blaðsins á sunnudaginn er
allmikið rætt um Þjóðvarnar-
menn í tilefni af áramóta-
grein Hermanns Jónassonar.
Er bersýnilegt, aff áramóta-
grein Hermanns hefir á marg
an hátt valdið forsprökkum
Sjálfstæðisflokksins auknum
áhyggjum.
Mbl. heldur því fram, aff
það sé í mikilli mótsögn við
það, sem Framsóknarmenn
hafa áður sagt og skrifað um
Þjóðvarnarflokkinn, að Her-
mann Jónasson skuli minnast
á Þjóðvarnarmenn sem hugs-
anlega þátttakendur í stjórn
arsamstarfi íhaldsandstæð-
inga.
Slíkt er vissulega misskiln
ingur hjá Mbl. effa viljandi
blekking.
Það er vissulega rétt, að
Þjóðvarnarmenn vinna óþarft
og hættulegt starf með því að
auka sundrungu meðal vinstri
manna landsins með nýju
flckksbroti. Slík starfsemi,
eins og ÖII aukin sundrung
vinstri aflanna, er aðeins
vatn á myllu íhaldsins.
Vegna þessara ástæðna,
hafa forkólfar Sjálfstæðis-
flokksins líka fagnað hinu
nýja flokksbroti og látið í ljós
þá ósk, að það hefði sprengi-
frambjóðendur í kjöri í sem
flestum baráttukjördæmum.
Efnamenn Sjálfstæðisflokks-
ins hafa jafnframt látið í það
skína, að háir vextir kynnu að
fást af þeim peningum, er
varið væri til að auka slíka
sundrungu.
Margir eða flestir þeirra,
sem léð hafa Þjóðvarnar-
flokknum fylgi, munu hins
vegar síður en svo hafa ætlazt
til þess, að starfsemi þessa
nýja flokks yrði beint eða ó-
beint til að efla íhaldið, en
slík verður óhjákvæmileg af-
leiðing hennar, eins og nú er
í pottinn búið.
Meðal þessara manna fer
sú skcðun nú óðum vax-
andi, að það, sem nú sé
nauðsynlegt, sé að auka sam-
heldni og samstöðu íhalds-
andstæðinga, en sundra þeim
ekki vegna persónulegra sjón
armiffa eða augnabliksmála.
Boðorð dagsins í dag sé að
skipa sér um þann flokk eða
samtök íhaldsandstæðinga,
þar sem þaff kemur að bezt-
um notum gegn íhaldinu á
hverjum stað, en ekki að
halda uppi klíkustarfsemi.
Ef þeir menn, sem hafa
fylgt Þjóðvarnarflokknum,
tækju upp þessa stefnu, gætl
það haft mikla og örlagaríka
þýðingu í stjórnmálum lands
ins. Sama gildir um þá, sem
hafa fylgt Sósíalistaflokknum
án þess að vera kommúnist-
ar.
Til þessa mega forkólfar
Sjálfstæðisflokksins hins veg-
ar ekki hugsa. Þess vegna eru
þeir bæði reiðir og óttaslegnir
yfjr því, að Hermann Jónas-
son skuli geta hugsaff sér þátt
töku Þjóðvarnarmanna í já-
kvæðu uppbyggingarstarfi í
stað klofningsstarfs flokks
þeirra nú.
Þjóðvarnarmenn ættu hins
vegar að geta lært mikið af
þessum skrifum Mbl. Vilja
þeir heldur stunda klofnings
starf, sem íhaldið fagnar yfir,
en taka upp jákvætt sam-
starf, sem íhaldið óttast?