Tíminn - 24.04.1956, Blaðsíða 7

T. f MIN N, þrigjudagiMi 24. apríl 1956.
Frarabúðarlaosn efnahagsvandamála tengd nýju
viðhorfi í stjórnmálum
Því næst ræddi Eysteinn Jóns- Tortryggni eltir
Engin samtök um íarsæía framíarastefnu möguleg meðan sér-
hagsmonaöfl íhalds og kommúnista hafa stöðviinaryald i mál-
efmrai íandsins vegna sundrimgar annarra
Nokkur atriði úr ræðu Eysteins Jónssonar
son samstarfið við Sjálfstæðisflokk
inn og stjórnarslitin og sagði þá
m. a.:
Sjálfstæðisfiokkinn.
Sú stjórn, sem þarf að styðjast
við Sjálfstæðisflokkinn er íor-
tryggð af alþýðustéttunum. Menn
þeim flokki eru
(Framh. af 1. síðu.)
í RÆÐU ÞEIRRI, sem Eysteinn
Jónsson t’iármáiaráSherra flutti á
fundinum í Borgarnesi á sunnu-
daginn — og eins í ræðu, er hann
flutti í Hafnarfiröi á föstudags-
kvöldið, — vék hann nokkuð að
samstarfinu við Sjálfstæðisflokk-
inn og aðdraganda stjórnarslit-
anna. Tíminn birtir hér á eftir
útdrátt úr því, sem Eysteinn sagði
um þefía efni á þessum tveimur
fundum:
í upphafí máls síns benti Ey-
steinn Jónsson á, að undanfarin ár
hefði sundrungarstarfsemi komm-
únista, og nú síðustu misserin Þjóð
varnarmanna, komið í veg fyrir
það, að hér á landi væri vinstri
stjórn.
íhaldinu afhentir lyklar.
Kommúnistarnir kafa einangrað
verulegan hiuta af alþýðustéttun-
um með þjónustu sinni við Moskva
valdið og glþjóðakommúnismann.
Enginn maður efast um, að ef
kommúnistar hefðu ekki náð að
kljúfa alþýoustéttirnar á þá lund,
sem þeim hefir tekizt á undanförn-
um áriun, þá hefði verið vinstri
stjórn undanfarið, og margt verið
öðmvísi en nú er.
Þá hefir Þjóðvarnarflokkurinn
gert það, sem hann heíir getað, til
þess að sundra rceð íilefnislausri
tortryggni í varnarmálunum og
þeirri klofningsstarfsemi, sem
henni hefir íylgt.
þjó'Smálin og verkaíýðsmái-
in voru þar með ofurseld á-
iirifum íhalds og kommún-
ista hefir ekkert orðið ráðið
við efnahagsmálin á íslandi.
Það hefir að vísu af og til náðsl
stundarárangur, en aldrei staðið
lengi vegna áhrifa frá íhaldsöflun-
um á annan bóginn og niðurrifs-
stefnu kommúnista hins vegar.
Hráskinnaleikur gróða-
manna og kommúnista.
Ástandið í efnahagsmálum Is-
lendinga er einkennandi fyrir það,
hvernig hlýtur að fara, þcgar full-
trúar gróðaaflanna og sérhags-
muna arínars vegar og niðurrifs-
öflin hins vegar ná að leika hrá-
skinnaleik með höfuðmálefni lands
ins.
Framleiðslunni er fleytt áfram
með stórfelldum uppbótum. Fróðir
menn segja, að greiddar séu í fram
leiösluuppbætur a. m. k. 250 millj.
kr. (bátagjaldeyrir meðt.). Fram-
undan eigum við enn störfelldar
veröhækkanir vegna þess, að með
nýjum neyðarúrræðum varö að
fleyta framleiðslunni áfram þann
vetur, sem nú er að enda.
Dýrtiðarhjólið er í fullum gangi,
og því miður er mögnuð ótrú á fjár
Sjálfstæðismenn kvarta yfir því,
að brátt hafi borið að samstarfs- v^a hvaða öfl í
. slitin. Auðvitað þurfti þeim ekki innst í kór.
j að koma neitt á óvart í því efni, j Almenningur fæst ekki tjl að
j því að við höfum sannast að segja sætta sig við þær ráðstafanir, sem
ekki dulið þá neins í því und- reynt er að gera, þótt óumflýjanleg
anfarið ár. Þeir vissu að við mynd ar s®u i raun og veru af því að
um nota fyrsta tækifærri, sem byð- j nienn vita, að með Sjálfstæðis-
ist, til þess að byggja upp nýtt í flokknum er ekki hægt að fram-
viðhorf í íslenzkri pólitík, sem j kvæ‘na Þær ráðstafanir gegnvart
byggt gæti orðið á þingmeiri-; sérhagsmunaöfiunum, sem nauð-
hluta, sem ekki væri háður Sjálf- synlegar eru.
stæðisflokknum.
Sjálfsíæðisflokkurinn er gerð-
ur út a£ sérhagsmuna- og gróða-
öflum iandsins, og hann hlynnir
aö þessum öflum og styður á all-
ar lundir. Hann stendur með fisk
iðnaðarhringnum gegn útgerð-
innj, og gegn endurskipulagningu
afurðasöjuraiar við sjávarsíðuna.
Hann stendur eins og veggur með
milliliðunum í verzjun, sigliug-
um, tryggingum, byggingum og
hvers konar þjónustu og berst
haíursfuilri baráttu gegn samtök-
um fólksins, sem gerð eru til þess
að þrýsta niður vöruverði og dýr-
tíð með félagskap og samkeppni.
Pólitísk völd í bönkunum.
Sjálfstæðismenn hafa notað að-
stöðu sína til þess að skapa sér
flokkslegarí meirihluta í báðum að-
alviðskiptabönkunum í þjónustu
stæðisflokknum vegna þess hvern-1 Þessa málstaðar síns.
ig ástatt hefir verið.
Við höfum haft samband við Al-
þýðuflokkinn um bessi mál, því að
okkur hefir verið það Ijóst,
Eysteinn Jónsson flytur ræðu.
Þar af stafar m. a. hin mikla
torlryggni, sem ríkt hefir innan
alþýðusamtakanna í garð stjórnar-
valdanna, en kommúnistar eiga vit
anlega þar líka mikinn þátt í að
efla tortryggni og sundrung.
Höfuðkjarni cfnahagsmálsins er
sá, að ekki er hægt að fá samtök
um farsæla framfarastefnu, sem
byggð er á stöðugu verðlagi, með
an sérhagsmunaöfl Sjálfstæðis-
manna eða kommúnista hafa
stöðvunarvald í málefnum Iands-
ins.
Almenningur vill ekki sætta sig
við ýmsar nauðsynlegar ráðstafanir
á meðan íhaldinu helzt það uppi
að halda verndarhendi yfir sérhags
munaklíku sinni.
Ábyrg afstaða alþýðustéttanna.
Það sýnir sig og hefir sýnt sig
undanfarið, sem Framsóknarmenn
hafa ætíð bent á, þótt þeir hafi
að í Framsóknarílokknum og
AlJsýSuflokknum ar sá kjarni
sem verSur að hafa Forustu
um a5 skapa nýfl viShorf.
Það er margt fólk í öðrum flokk-
um“ sern á að vera með,
magnsmyndun 1 landinu er sára-
lítil samanborið við það, sem hún
Aneiðijjgarnar af þessu eru (gæti verið og vaxandi lánsfjár-
blátt áírarn þær, að Sjálfstæðis- kreppa framundan.
flokkurinn hefir liaft eins konar sé lánsfjárkreppa viðvarandi og
Jyldavald í íslenzkri pólitík í
seytján ár, eða síðan sundr-
að var samsíarfi Alþýðuflokksins
og Framsóknarflokksins, eða síð-
an þannig var komið málum, að
Alþýðuflolikurh'.n og Framsóknar
flokkurinjí. liöfðu ekki samanlagt
meirihluta á Alþingi íslendinga.
málagrundvelli landsins og penipg- - kjarni, sem þarf að taka forustuna
unum. Afleiðíngm er sú, að fjár-1 { þessu efni, er í Alþýðuflokknum
Ofan á þetta bætist svo ábyrgðar ,ekk' haft tök á að koma því í fram-
leysi Sjáifstæðismanna, sem órðið , kvæmd, að farsæl framfarastefna
er landsfrægt fyrir löngu. Þeir |1 atvinnu- og efnahagsmálum verð-
þykjast vilja frjálst efnahagskerfi ur byggjast á því, að alþýðustétt
og frjálsa verzlun og frjálst fram-: ir landsins taki ábyrga afstöðu í
tak, en þá brestur allan myndar- Þeim málum og sérhagsmunaöflin
skap og alla ábyrgðartiifinningu til, °S kommúnistar geti orðið sett til
þess að eiga þátt í þeirri peninga- hliðar. Þetta er okkur í Framsókn
pólitík, sem þarf að reka, til þe. s | arflokknum ljóst og hefir verið
að frelsi í viðskiptum sé mögulegt. I Þetta ljóst, þótt við höfum ekki
Þeir þykjast vilja gera allt fyrir, Þaft tök á að koma þessu við og
alla, svo að úr því verður hreinn j Þess vegna orðið að sætta okkur
óskapnaður, þegar þeir eiga að j við að vinna með Sjúlfstæðismönn-
Tveir kostir.
Fyrir Framsóknarflokkinn hefir
verið um tvennt að velja oftast
nær á þessu tímabili, sagði ráðherr
ann. Að aitja hjá og taka ekki þátt
í ríkisstjórnanum með þeim afleið-
ingum, sem það óhjákvæmilega
hefði haft fyrir landið og þjóðina,
eða taka þátt í stjórn með Sjálf-
s.tæðismönnum. Oftast nær hefir
Framsóknarflokkurinn valið síðari
og Framsóknarflokknum.
Fjárfestingarsaga íhaldsins.
vaxandi, er stefnt í hættu fram- j }3a®. v'nna saman, en sem ekki
kvæmd allra þeirra stóru framfara 1 '!e 'r Sctað komiö því við vegna
óætlana, sem iandsmenn hafa gert Þess, hve sundrungaröflunum hefir
og ætla sér að koma í framkvæmd j 01 ulu ve^ aSengt.
á næstunni. Framkvæmd þessara
bera ábyrgð á málefnum landsins.
íhaldsmenn eru núna stundum
að tala um, að Framsóknarmenn
Þar er fólk sem hefði að réttu ■ Þá ræddi Eysteinn nokkuð um Þafi ekki undanfarið lagt fýrir þá
lagi átt að vinna saman undanfarið . fjárfestinguna og minnti á að Sjálf einstakar tillogur um lausn efna-
og sem í raun og veru heíir þráð j stæðismenn_ hefðu gert það að j hagsmalaniiíi.
kapps máli "eftir að þeir unnu tvo
um.
aætlana er öll í hættu vegna þess
hvernig ástatt er í peningamálun-
um, vegna þeirrar eyðslu, sem grip
ið hefir um sig og vegna þess, að
í landinu ríkir eins konar „fjér-
festingarpanik", með þeim afleið-
ingum, fyrir efnahagslífið, sem áð-
ur er lýst.
Gjaldeyrisskorturinn.
Gjaldeyrisskorturinn er nú
geigvænlegur. Gjaldeyrisskort-
urinn er svo stórfelldur að ekki er
hægt að fá innílutningsleyfi eða
gjaldeyrisleyfi fyrir ýmsum allra
Tvennt þarf til.
En til þess að breyta viðhorfinu
í íslenzkri pólitík, þarf tvennt:
Þingmeirihiuta óháðan íhaldi og
kommúnistum og samstarf við sam
tök vinnandi fólks í sveit og við
sjó.
F.f Alþýðuflokkurinn og Fram-
sóknarflokkurinn hefðu haft
meirihiuta á Alþingi, væri kcm-
in liér vinstri stjórn fyrir löngu
og hefði verið hér um fjölda
mörg ár. Það er aiveg augljóst
mál.
kostinn. Flokkurinn hefir talið að i nauðsynlegustu munum til land- Nái’ð samstarf þarf til.
með því móti væri hægt að koma
ýmsum góðum málum áleiðis. Til
dæmis mætti nefna að flokkurinn
hefir beitt sér fyrir kröftugri
framfarastefnu í landbúnaðarmál-
um og haft forgöngu um að koma á
nýju lánakérfi fyrir íbúðarbygging
ar í kauptúríum og kaupstöðum.
Hann hefir haft forgöngu um nýja
í-afmagnsáætlun fyrir dreifbýlið,
sem byrjað er að framkvæma stór
nm skreíuro. Hann hefir átt góðan
lilut að því, að miklu fjármagni
hefir undaníarið verið veitt til at-
vinnuaukningar í ýmsum byggðum
víðs vegar um landið, þar sem at-
vinnutæki befir skort. Hann hcfir
lvaft góð álirif á ríkisbúskapinn og
komið því til vegar, að fyrir al-
beina rákissjóðs hefir verið hægt
að styðja margt, sem íiefði orðið
að láta' óstutt, eí áhrif Framsókn-
armanna heíðu ekki komið til.
Þannig mætti lengi telja. En í
framhaldi af þessu vil ég svo segja
sem mína skoðun, sagði Eysteinn
Jónsson
aS síðan Alþýðuf lokkurinn
og Framsóknarflokkurinn
töpuSu meirihluta sínum og
búnaðar og sjávarútvegs, eins og
nú stendur.
Þetta ástand allt saman er vit-
anlega gósenland fyrir verðbólgu
braskara -og hverskyns afætur,
því að ekkert ástand er þeim
jafn kærkojnið og þetta og engir
græða á þessu nema þeir.
Siðan sagði Eysteinn Jónsson:
Nýtt viðhorf.
Framsóknarmönnum er Ijóst, að
það þarf að skapast alveg nýtt við-
horf í stjórnmálum landsins ef vel
á að fara. Við höfum notað hvert
tækifæri, sem okkur hefir gefizt á
undanförnum árum, til þess að
benda á þetta og til þess að benda
á, að við höfum ekki trú á því, að
hægt sé að koma á jafnvægi í þjóð
arbúskapnum og öruggri framfara-
stefnu til lengdar nema með því
að alþýðustéttirnar í landinu við
sjóinn eigi nieiri þátt í stjórn lands
ins og framkvæmdum, en verið hef
ir nú um langa liríð.
Við höfum unnið að því að bæta
úr þessu, þó að við höfum jafn-
framt verið í stjórn með Sjálf-
Ilreinn meirihiuti þéssara fiokka
á Alþingi næst ekki nema með
nánara samstarfi en áður hefir
þekkst á milli flokka. Það dugar
ekki minna en að flokkarnir sam-
einist algjöriega í kosningum, og
að hver einas.ti maður í Alþýðu-
, flokknum líti á sigur Framsóknar-
| manna sem sinn sigur og að hver
! Framsóknarmaður skoði sigur Al-
þýðuflokksins sem sigur sinn.
Á hinn bóginn hefir nú mynd-
ast jarðvegur í Alþýðuflokknum og
í Framsóknarflokknum fyrir nán-
ari samvinnu þeirra á milli en
nokkru sinni hefir komið til greina
áður.
Framsóknarflokkurinn ákvað því
að slíta samvinnunni við Sjálfstæð-
isflokkinn, stofna til b^ndalags við
Alþýðuflokkinn og beita sér íyrir
kosningum nú þegar í vor Einmitt
nú þegar í vor, til þess að gefa
þjóðinni með því kost á að brjóta
blað í íslenzkri pólitík áður en
holskeflan skellur yfir næst. Eða
máske réttara sagt áður en fram-
leiðslan stöðvast næst, en þess er
því miður ekki langt að bíða, ef
ekki nást ný tök á málunum
nýja þingmenn og fengu forsæti í
ríkisstjórninni 1953, að fjárfesting-
areftirlitið væri afnumið. Við
þessu vöruðu Framsóknarmenn og
bentu á að rétt væri að fara var-
lega í þessu ef-ni, til þess að forð-
ast ofþenslu og verðbólgu í sam-
bandi við stóraukna fjárfestingu.
En Sjálfstæðisflokkurinn fékk
þessu ráðið, enda varð að
taka eitthvað tillit til hans eftir þá
brcytingu, sem orðið hafði við
kosningarnar.
Sjálfstæðismenn áttu ekki nógu
sterk orð til þess að lýsa því, hve
glæsilegur sigur þeirra hefði orð-
ið við „hafta-maddömuna“ þegar
slákað var á fjárfestingarhömlun-
um. Nú er aftur á móti minna á
þetta minnst og það nánast orðið
hlutskipti frelsiskappanna að koma
rnönnum í skilning um að í „frelsis
málunum" hafi þeir aldrei viljað
stiga fæti framar en „hafta-mad-
daman“. Legst nú lítið fyrir kapp-
ana.
Það hefði verið blekking, en
auðvitað að skapi Sjálfstæðis-
manna, ef Framsóknarmenn
hefðu látið nægja að koma með
tillögur um einhverja einstaka
þætti efnahagsmálauna í stjórnar
ráðinu, gerandi ráð fyrir að þa'ð
væri lausn á vandamálum efna-
hagslífsins og framleiðslunnar
eins og þau blasa við í dag að
taka slíka þætti út úr og lcysa
þá með þeim.
Slíkt hefði verið hin herfileg-
asta blekking, þar sem grundvöll-
ur allra franibúðarúrræða í fram-
leiðslu- og efnahagsmálunum
verður að vera sá, að nýtt póli-
tískt viðhorf myndist, sein geri
vinnandi fólki til sjávar og sveita
mögulegt að setja sitt svipmót á
allar aðgerðir í þessum efnum.
Sérliagsmunaöflin verði sett til
hliðar, og kreddutrúarmenn kom
múnista gerðir áhrifalausir, því
að það er einnig nauðsynlegur
liður í viðreisn þeirri, sem verða
þarf.
InnflytjendataSan til Banda-
ríkjanna hækkð utn 65 þús.
Forsetinn fer fram á breytingar á innflytjenda-
lögunum
Washington. — Tillaga, sem fram er komin fyrir tilstilli
Eisenhowers forseta, um breytingar á innflytjendalögum
Bandaríkjanna, var lögð fyrir þingiS fyrir skömmu. Verði þes-
ar breytingar á lögunum samþykktar, myndi innflytjendum
til Bandaríkjanna fjölga um 65 þús. árlega og hámarkstala
þeirra geta orðið 219.657.
Forsetinn sendi þinginu sér-
stakan boðskap um þessa laga-
breytingu hinn 8. febr. s. 1.
Skv. einu ákvæði í tillögum for-
setans, skal halda eftir 5 þús. inn
flytjendaleyfum og veita þau út-
lendingum án tillits til þjóðernis
(Framh. á 8. síðu.)