Tíminn - 26.05.1956, Blaðsíða 2

TÍMINN, laugardaginn 26. maí 1956.
Myndarlegt dvalarheimili
Heimili'S, sem tekur til starfa í sumar, er í Mos-
fellssveit og rúmar 30 gesti
Byggingar- og blómasölunefnd Mæðrastyrksnefndar bu'ðu
daðamönnum í gær upp að Hlaðgerðarkoti í Mosfellssveit og
;ýndu hið myndarlega dvalarheimili, sem nefndin hefir látið
•eisa. Mæðrastyrksnefnd hefir gengizt fyrir sumardvöl
næðra og barna í sveit síðan árið 1935, að tveim árum und-
mskildum. Heimilið að Hlaðgerðarkoti tekui væntanlega
,il starfa í sumar. Á morgun efnir nefndin til hinnar árlegu
^lómasölu og er ekki að efa að bæjarbúar bregðist vel við.
Síldarrannsóknir
CFramhald af 1. síðu.)
bundið við rannsóknir í NorSur-
sjó, en færeyskt varðskip, Turner,
mun taka þátt í þeim. Verður
færeyski fiskiíræöingurinn Joen-
sen þar um borð.
Áður en komið verður til Fær-
eyja hittast ö:l skipin og verSa
samferða til Fórshafuar og bera
þá mælitæki og athuganir sinar
saman. Þaðan kemur /Egir svo
heim til íslands og verSur síldar
floíanum til aöstoðar fyrir Norð-
urlandi í sumar, ei;is og að undau
förnu, en sjómÖnnum hefir reynzt
sú aðstoð mikilvægð einkum í
fyrra sumar.
Frú Auður Auðuns formaður j
>yggingarnefndar hafði orð fyrir |
lefndarkonum og skýrði frá gangi!
jyggingarmálsins. Hún kvað
Víæðrastyrksnefnd hafa orðið að
aotast við leiguhúsnæði fyrir
jes*sa starfsemi sína og tvö síðustu
írin hefði ekki reynzt unnt að
’á neitt, sem boðlegt þótti. Mæðra-
ityrksnefnd hafði svipast um eftir
lentugum stað, er byggja mætti
ivalarheimili og kom snemma auga
i land það, sem Bæjarráð lét af
lendi við nefndina árið 1947. Land
ð er einn hektari og er á þeim
itað, sem Hlaðgerðarkot stóð til
'orna.
Framkvæmdir hefjast.
Eftir að landið var fengið hófst
Vlæðrastyrksnefnd, handa um út-
/egum nauðsynlegra leyfa og lét
|era teikningu af húsinu. Teikni-
itofa landbúnaðarins sá um teikn-
ngar og þakkaði nefndin sérstak-
ega Þóri Baldvinssyni fyrir-
'reiðshi hans í því máli.
Byggingarleyfi fékkst 1953 og
:ekk nefndin Tómas Vigfússon til
'ð sjá um verkið. Reykjavíkur-
bær lagði til heitt vatn. Húsið
er einlyft, 400 fermetrar og hið
myndarlega«ta að öllum frágangi.
Seinna er fyrirhugatt að byggja
álmu við húsið og vérða þar íbúð-
arherbergi.
í húsinu, sem þegar er komið,
er rúmgott eldhús og borðstofa.
Snyrtiklefar með steypiböðum og
fyrirhugað er að þar komi einnig
gufuböð. Einnig vaskahús og
geymslur.
T
Auksð eftirlit á landa*
mærum ísraefs
New York, 24. maí. — Hamm-
frskjöld framkvæmdastjóri S. Þ.
jkýrði frá því í dag, að nú myndi
'hrundið . í framkvæmd samningi
?eim, sem hann kom í kring milli
■Sgypta og ísraelsmanna um aukið
•ktirlit á landamærum ísraels og
rágrannaríkjanna. Yrði eftirlits-
stöðvum S. Þ. fjölgað upp í 61.
úiðsforingjum yrði fjölgað all-
•njög og þeir yrðu frá fleiri lönd-
im en áður, m. a. Norðmönnum.
Fjárhagurinn.
Húsið kostar nú 850 þús. kr.
Konurnar hafa unnið þrekvirki
með byggingu þess, þar sem saman
lagðir styrkir frá ríki og bæ, eru
ekki nema tæpar 300 þús. kr.
Aðal tekjulind Mæðrastyrks-
nefndar er blómasala, sem fram
fer ár hvert. Auk þess fær Mæðra
styrksnefnd hluta þess fjár, sem
Reykjavíkurbær veitir til sumar-
dvalar barna.
Þó að sjálft húsið sé komið upp,
er samt enn margt ógert. Eftir er
að ganga frá því að innan og lag-
færa þarf landið í kring.
Ráðgert er að mæður og börn
þeirra dveljist þarna um þriggja
vikna skeið. Auk þess cr fyrirhug-
að að konur dveljist þar liina svo
nefndu hvíldarviku. Útsýni er hið
fegursta frá Hlaðgerðarkoti, sem
stendur í Reykjahlíðarlandi, uppi
í brekkunni fyrir ofan gróðurhús
in.
Merkjasalan.
Eins og fyrr er sagt gengst
Mæðrastyrksnefnd fyrir merkja-
sölu á morgun. Væntalega bregð
ast bæjai'búar vel við og bera
merki dagsins. Enn fremur er þess
vænzt að mæður hvetji börn sín
tii að selja merkin, sem verða af-
greidd í öllum barnaskólum bæjar
ins eftir klukkan 9 í fyrramálið, og
einnig í skrifstofu Mæðrastyrks-
nefndarinnar, að Laufásvegi 3.
Þrír íslenzkir vísinda-
menn um borS í Ægi
Með Ægi verða þrír ágætir vís-
indamenn íslenzkir, sexn allir
vinna að ýtarlegum og raikilvægum
rannsóknum í þessum leiðangxú.
Leiðangursstjórinn, dr. Her-
mann Einarsson, hefir aðallega
sjálfar síldarrannsóknirnar með
höndum, enn sem fyrr. Gert er
ráð fyrir, að með.Ægi verði til-
raunabátur, svo að hægt verði
að reyna síldveiði þar, sem síldar
verður vart. Hefði slikt komið sér
vel í fyrra, þegar leiðangur Ægis
fann mikla síld út af Norðvestur-
landinu, löngu áður en síldvertíð
in hófst. Virtist þar um mikla
göngu að ræða, svipaðrar síldar
og síðar kom að Kolbeinsey.
Ingvar Pálmason, skipstjóri,
verður með í leiðangrinum á Ægi
og mun taka þátt í veiðitilraunum,
þegar til kemur .Um borð í Ægi
verða enn fremur tveir aðstoðar-
menn hjá fiskifræðingunum, þeir
Egill Jónasson og Birgir Halldórs-
son, en við. leitartækin starfa loft
skeytamenn skipsins.
Safnað verður síldarsýnishornum
og er reknet með í förinni á Ægi.
Fiskleitin sjálf fer fram með að-
stoð fullkominna tækja, sem eru í
Ægi, svo sem dýptarmæla og
Asdictækis, sem þar er um borð.
Stjórnar dr. Hermann þessum
þætti rannsóknanna.
Edendar fréííir
í fáum orðiim
□ Ilarold McMillan, fjármálaráð-
Uerxa Breta, hélt ræðu í brezka
þingínu í gær. Yaraði hann al-
vax-léga við auknum kröfum um
hærra kaup og styttri vinnutíma.
Sagði ráðherrann, að Bretar
yrðu riú að irorfa fram á aukna
eifiðleika i. utanríkisverzlun, þar
-sera sámkeþþnin væri nú meiri
en nokkru sinni fyrr.
□ Rússneska stjórnin hefir boðið
flugmálaiáðherra Bretlands og
fieiri háttsettum ráðamönnum í
brezka flughernum, að koma í
heimsókn til Moskva til að vera
viðstaddir flugdag rússneska flug
hersins þann 24. júní. Áður hef-
ir rússneska stjórnin boðið
Twining, yfirmanni bandaríska
flughersins, að koma í heimsókn
til Moskva og skoða nýjungar
hjá rússneska flughernum.
Norðmenn harðlr í
horn að taka
Dagblað í Hull skýrir frá því ný-
lega, að brezkur togari, Onslow
að nafni, hafi verið tekinn að veið-
um í norskri landhelgi. Hann var
færður til Tromsö, þar sem réttar-
höld fóru fram. Skipstjórinn, sem
heitir Jimmy Chapmann, hefir ver-
ið tekinn í norskri landhelgi áður
og einnig hafa Rússar sektað liann
fyrir landhelgisbrot. Dómstóllinn,
sem fjallaði um’ mál Chapmanns,
dæmdi liann til að greiða 130 þús.
norskar krónur í sekt, en það eru
rúmlega 300 þús. íslenzkar krónur.
Það má segja, að frændxxr vorir,
Norðmena, taki ekki með silki-
hönzkum á veiðiþjófunum.
Fyrri hópur Berlmar-
barnanna kemur
a morgun
Eisenhower eindreginn fylg-
ismaður Bandaríkja Evrópu
| Hið nýja sambandsríki yrði ríki yel
sældar og framfara, segir forsetinn
Washington—NTB, 25. maí. — Eisenhov/er forseti hélt
ræSu í Texas í dag og fjallaði hún aS mestu, leyti um utan-
ríkismál. Gerði forsetinn einkum að umtalsefni hugmynd-
;ina um stofnun Bandaríkja Evrópu með svipuðu sniði og
Bandaríki Ameríku. Mælti forsetinn eindregið með þessari
hugmynd. Sagði hann, að vitrustu stjórnmálamenn Evrópu
hefðu nú í langan tíma gert sér ljóst, að hið sanna öryggi
frjálsra þjóða í Vestur-Evrópu yrði ekki tryggt nema með
náinni samvinnu þjóðanna á sem flestum sviðum.
Sjávar- og áturannsóknir
Unnsteinn Stefánsson hefir með
höndum sjávarrannsóknir, sem eru
nxikilvægur þáttur þeirra upplýs-
inga, sem afla þarf. Rannsakar
hann hitastig með sjálfritandi
dýptarmæli á 2 metra dýpi og með
sjótökum á meira dýpi. Enn frem-
ur er rannsökuð seRa í hafinu og
næringarefni sjávarins. Fosfór og
súrefni er ‘mælt og búin til línu
rit yfir ástand sjávarins.
Þessi þáttur rannsóknanna, sem
Unnsteinn sér unx er í nánurn
tengslum við rannsóknir þriðja
vísindamannsins um borð, Ingvars
Hallgrímssonar, sem rannsakar át-
una í sjónum. Ér sýnishornum náð
úr hafinu með háf, sem settur er
niður á 50 metra dýpi og nxeð tæki
sem dregið er á eftir skipinu á 20
metra dýpi og safnar það átu úr
sjónum. Dýrin eru síðan greind
í smásjá og skýrslur gerðar og
línurit búin til yfir rannsónkar-
efnið.
Enn fremur eru tekin sýnishorn
af plöntulífi í sjónum og sýnis-
hornum safnað til seinni tíma
rannsókna. Enda þótt allar þessar
rannsóknir séu mjög þýðingarmikl
ar og rneð þeim fáist heildaryfir
lit um ástand sjávarins og lífsskil
yrði nytjafiskanna, eru einstök
verkefni þessa leiðangurs á Ægi
mjög athyglisverð.
Voldug sambandsríki þessara
250 milljóna, sem þessi lönd
byggðu, myndi stórauka styrkleika
hinna frjálsu þjóða. Hann kvaðst
vera sannfærður um það, að hin
nýju bandaríki yrðu ríki velsældar
og framfara. Þetta væru hin merk
ustu menningarlönd, sem ætti’
auðlindir og fornan menningar-
arf.
Fordæmdi niðurrifsstefnu
kommúnismans
Forsetinn ræddi nokkuð um
kommúnisxnaixn. Sagði hann, að
konxmúnistar miðuðu að því að
leggja lönd heimsins undir sig
með öllunx tíltækilegum ráðum
Stefna þeirra væri stefna grimmd
ar, ofbeldis og ofsiækis og' væri
hin versta ógnuu við frjálsar
þjóðir. En þeint hefði ekki tek-
izt að koma fram stefnu sinni.
Enn væru hundruð rniilj. manna
í hinum kúguðu löiidum komm-
únista, sem héldu tryggð við
kristna trú og treystu því, að
þeim rnyndi aftur auðnast að fá
frelsi og sjálfsögðustu manuré..-
indi einslaklingsins.
Mikil rauðáta fannst
á Selvogsbanka
Gerðar verða rannsóknir á 250
rannsóknarstöðvum, sem merktar
eru á leið skipsins. Raunverulega
hófust rannsóknirnar 19. maí og
kom Ægir inn í fyrrakvöld frá
rannsóknum fyrir Suður- og Vestur
landi og í Faxaílóa.
í þessum leiðangri urðu vísinda
mennirnir varir.við mikið niagn
af rauðátu á Selvogsbanka, og
sitthvað fleira koxn í Ijós, sem
hér er ekki rúm til að skýra frá.
Til dæmis kom í ljós, að skamnit
frá Þormóðsskeri út af Mýrum
eru miklar gryuuingar, þar sem
talið er um 40 uietra dýpi á sjó
korti, en rauaverulega er ekki
nema 6 metra dýpi.
í fyrramálið er væntanlegur
hingað til Reykjavíkur fyrri hópur
Berlínarbarnanna 14, sem koma
til íslands í boði Loftleiða. Búið
er að velja börnunum sjö dvalar-
staði hé'- í bænurn. Síðari liópxu’-
inn, sjó börn, kemur lxingað 3.
júní. Daginn eftir fara öll börnin
í hópferð austur yfir fjall. Þriðju-
daginn 5. júní dveljast þau hér í
boði Revkjavíkurbæjar. Miðviku-
daginn 6 júní hefir Flugiélag ls-
lands boðið þeim til Akureyrar,
en þar hefir þýzki ræðismaðurinn,
Kurt Sonnenfeld, haft forgongu
um að útvega þeim dvalarstaði.
Fimmtudaginn 7. júní er gert ráð
fyrir að börnin fari til Mývatns,
en daginn eftir munu þau fara í
bifreiðum til Reykjavíkur í lioði
Norðurleiða. Fyrri hópurinn fer
svo til Þýzkalands með fiugvél
Loftleiða 10. júní, en hinn síðari
17. júní.
Dr. Hermann og félagar lians
vildu ekki spá miklu urn síldveiði
í sumar sem varla er lieldur von,
þar sem í-annsóknir eru rétt að hef j
ast, en sögðu þar að auki, að hlut
verk vísindanna væri ekki að spá.
Með rannsóknum þessum væri að
vísu hægt að afla mikils fróð-
leiks, sem auðveldað gæti spámönn
um þeirra starf, en aðaltilgangur
með skipulegum í-annsóknum er
sá að finna orsakir breytinga, sem
eiga sér stað, eins og þegar síldin
hvarf 1945.
,Vöttur“ V
(Framhald aí 12. síðu).
Arnþór Jensen framkvæmdastjóra.
Að samsætinu loknu var stiginn
dans.
Áður er greint frá skipstjórn
Steins .Ióiissonar, 1. stýrimaður er
Steindór Árnason frá Neskaupstað,
én 1. vélstjóri Stefán Jónsson frá
Hafnarfirði.
„Vöttur“ lagði úr höfn í fyrstu
veiðiförina kl. 4 um nóttina og
mun skipið veiða til upplags i
frystihús, og landar væntanlega
fyrsta farmi í Fáskrúðsfirði.
Vilja brjóta kosningalögiu
og stjórnarskrána
(Framhald af 1. síðu).
þessi afstaða íhaldsins nú stangast
algerlega við oi'ð og álit þing-
manna þess í umræðum um banda
Incfjfrumvarp Alþýðuflokksins
1953, en þá héldu þeir þvx fram,
að frv. væri óþarft vegna þess, að
slík bandalög væru sjálfsögð og
eðlileg í dag án allrar lagasetn-
ingar. Eru ummæli eins þm. flokks
ins um þetta efni rakin annars
staðar í blaðinu í dag.
Bandalagsstofnun
íhaldsins 1937
Heilindin í þessu máli skýrast
og er menn rifja upp kosninga-
bandalag íhaldsins og bændaflokks
ins 1937, er til var stofnað með
sama hætti og nú á að vera óleyfi-
legt.
Sjálfstæðisflokkurinn og Bænda
flokkurinn buðu fram á víxl í
kjördæmununi og höfðu tvo
landslista, sem báðir voru teknir
gildir af þáverandi landkjörs-
stjórn athugasemdalaust. Hlaut
Sjálfstæðisflokkurinn þá 5 upp-
bótarsæti á sínu atkvæðamagni,
og Bændaflokkuripn 1 á sínum
atkvæðum, án tillits til þess, að
sjálfsögðu, hvort kjósendur voru
f einum flokki eða öðrum. At-
kvæðamagn á frambjóðendur
hvors flokks réði töiu uppbótar-
sætanna. Nú ætlast íhaldið til, að
embættismenn, sem töldu þetta
allt löglegt og í fullu samræmi
við kosningareglur 1937, úrskurði
slíka flokkasamvinnu óleyfUega
1956!
Bolabrögft
Hvernig, sem á málið er litið,
sést, að hér er farið fram á að
beita fáheyrðum bolabrögðum í
kósningunum, án tillits til þess,
sem áður hcfir gerzt, og án tillits
til þess, hvað er rétt og eðlilegt.
Þarna ráða eiginhagsmunir Sjálf-
stæöisflokksins, sem vill með þess
um hætti fyrirbyggja ósigur, sem
ýmsir foringjar flokksins sjá skráð
an á vegginn í frjálsum kosning-
um.
x
1
VerknaÖurinn stendur
Að sjálfsögðu má telja víst, að
landkjörstjórn hafi þessi kærumál
Sjálfstæðisflokksins að engu. En
vei'knaðurinn er hinn sami fyrir
því. Hann vitnar nú og síðar um
ofboðslega hræðslu við að valda-
tíðin sé senn á enda. Þá er einskis
svifist, jafnvel svo langt gengið að
heimtað er af opinberri nefnd, að
hún brióti kosningalög og stjórnar
skrá og fremji ofbeldisverk á öðr-
um flokkum. Mun þessa atferlis
lengi verða minnst.
Mikilvægt starf íslenzkra
vísindamanna
Það eitt er víst, að með auk-
inni þekkingu á leyndardómum
tilverunnar í hafinu er liægt að
gera sjávarútveg öruggari með
tímanum. Er mikilvægt fyrir þjóð,
sem byggir afkomu sína eins mik
ið á sjónum og við íslendingar,
að eiga í þjónustu sinni marga
ágæta og hæfa vísindamenn, sem
hafa áhuga og getu til að sinna
vísindastörfum á þessu sviði. Veið
ur þess ekki langt að bíða. að vís-
indamenn okkar skipi ísiending-
um í fremstu röð þeirra þjóða,
j senx Ieggja lieiminum til vísinda
I þekkiugu á þessu sviði.
Þökk fyrir komuna
(Framhald af 1. síðu.)
fundai’boðendum komuna og mál
flutning þeirra. — Flestir ræðu-
manna beindu skeytum sínum
að þingmanni kjördæmisins,
Karli Kristjánssyni.“
Þá er gátan ráðin. íhaidið tel-
ur það ágætan fund, þegar kom-
xnúnistar falla fram og þakka
þeim Ingólfi og Jóhanni fyrir
„konuiua og málflutninginn“ og
ráðast með þeim á Framsóknar-
flokkinn.
Leyniþráðurinn verður stund-
um sýnilegur.